اثرات

کادمیوم

۰۰۲۵/۰

۰۰۰۱/۰

۰۰۰۱/۰

بنتونیت

۹۹۱۸/۰

۲۹۷۲/۰

۳۸۳۱/۰

کادمیوم در بنتونیت

۰۰۰۱/۰

۰۰۰۱/۰

۰۰۰۱/۰

SEM: خطای استاندارد میانگین‏ها، در هر ستون اعداد دارای حروف غیر مشابه از نظر آماری اختلاف معنی‏داری دارند (۰۵/۰>P).
* سطوح مختلف کادمیوم (میلی‏گرم در کیلوگرم جیره) و بنتونیت سدیم (درصد ماده خشک جیره).
افزودن سطوح مختلف کادمیوم در آزمایش تولید گاز سبب کاهش تخمیر میکروبی و در نهایت کاهش هضم مادهآلی شده است. با افزودن سطوح مختلف کادمیوم، میزان مادهآلی هضم شده به ازای هر میلی‌لیتر گاز تولیدی (PF) و تولید توده میکروبی در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافت (جدول ۴-۱۲) و این اختلاف معنی‌دار بود (۰۵/۰P<). بیشترین مقدار پارتیشنینگفاکتور و تولید توده میکروبی در تیمار حاوی ۰۱۴۴/۰ بنتونیت و صفر کادمیوم (به ترتیب ۲۴/۹ و ۸۱/۱۳۶ میلی‌گرم) و کمترین مقدار پارتیشنینگفاکتور و تولید توده میکروبی در تیمار حاوی ۸۰ میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم جیره (۵۸/۴ و ۰۸/۱۵ میلی‌گرم) مشاهده شد. در رابطه با راندمان تولید توده میکروبی نیز تفاوت معنی‌داری (۰۵/۰P<) بین تیمارها مشاهده گردید (جدول ۴-۱۲). با افزایش سطوح مختلف کادمیوم راندمان تولید توده میکروبی کاهش یافت. کمترین مقدار راندمان تولید توده میکروبی در تیمار حاوی ۸۰ میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم جیره (۵۲/۰ درصد) مشاهده شد. موافق با نتایج آزمایش کادمیوم می‌تواند موجب دناتوره شدن پروتئین، جلوگیری از تنفس باکتریایی، هم انتقالی پروتون- محلول‌ها^[۲۴۳] و شکسته شدن تک‌رشته‌های DNA شود (جانگمن^[۲۴۴] و همکاران، ۱۹۹۵). کادمیوم فلز غیرفعال از نظر احیا می‌باشد که بوسیله باند شدن به تیول‌ها در سلول، دفاع آنتی‌اکسیدانی را به چالش می‌کشد و آپوپتوزیس را ترغیب می‌کند (ولف و باینس^[۲۴۵]، ۲۰۰۷). دیجکسترا^[۲۴۶] و همکاران (۲۰۰۵) گزارش کردند که اندازه گیری بازده میکروبی با بهره گرفتن از روش تولید گاز میتواند برای ارزیابی خوراکها مفید باشد هرچند استفاده از مدلهای شکمبهای برتر میباشد. مقدار متفاوت پارتیشنینگفاکتور در شرایط آزمایشگاهی در تولید پروتئین میکروبی در دام زنده که توسط مشتقات پورینی تخمین زده میشود (مقادیر پارتیشنینگفاکتور بالاتر، تولید متان کمتر) منعکس میباشد (دانش مسگران، ۱۳۸۸). مقادیر کم پارتیشنینگفاکتور نشان دهنده پایین بودن راندمان سنتز پروتئین میکروبی میباشد. به این معنا که سهم بیشتری از خوراک هضم شده صرف تولید گاز نسبت به سنتز پروتئین میکروبی شده است (حسن سلام و همکاران، ۲۰۱۰). تیمار شاهد بالاترین پارتیشنینگفاکتور را داشت که نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از خوراک بوسیله میکروارگانیسم‌ها صرف تولید پروتئین میکروبی شده و با افزایش سطح کادمیوم، پروتئین میکروبی تولید شده کاهش می‌یابد که تایید کننده یافته‌های بخش تولید گاز و قابلیت هضم نیز می‌باشد. باتوجه به نتایج آزمایش حاضر مقدار پارتیشنینگفاکتور تیمارهای دریافت کننده کادمیوم نسبت به تیمارهای دریافت کننده کادمیوم و بنتونیت کاهش معنیداری نشان داده است (۰۵/۰P<). این یافتهها مؤید استفاده از بنتونیت سدیم به عنوان جاذب کادمیوم به عنوان یکی از عناصر سنگین بوده و استفاده آن تا حدودی اثرات سمیت کادمیوم بر میکروارگانسیمهای شکمبه را کاهش داده است.

موافق با نتایج آزمایش حاضر مبنی بر کاهش اثرات سمیت کادمیوم در تیمارهای دریافت کننده کادمیوم و بنتونیت، عبدالوهاب^[۲۴۷] و همکاران (۲۰۰۲) گزارش نمودند، بررسی آلومینوسلیکات سدیم کلسیم هیدراته ^[۲۴۸]HSCAS و مونتموریلونیت سیلیکات در رابطه با جلوگیری از آفلاتوکسیکوزیس در موش به عنوان مدل حیوانی حساس، پرداختند و بیان داشتند که استفاده از ۵ گرم در کیلوگرم آلومینوسلیکات سدیم کلسیم هیدراته در رژیم غذایی آلوده به آفلاتوکسین منجر به بهبود قابل توجهی در پارامترهای هماتولوژیک و بیوشیمیایی، حفظ مواد معدنی در خون و بهبود بافت کبد و کلیه ها شد. داکوویس و همکاران، ۲۰۰۵ گزارش نمودند دو کانی زئولیت طبیعی و بنتونیت دارای توانایی بسیار خوبی جهت جذب سم آفلاتوکسین M₁ افزوده شد به شیر و آب میباشند و قادر هستند میزان سم را در شیرهای آلوده به زیر سطوح مجاز کاهش دهند. میزان جذب مایکوتوکسینها به کانیهای جاذب از یک طرف بستگی به ساختار کریستالی و ویژگیهای فیزیکی کانی و از طرف دیگر به ویژگیهای فیزیکوشیمیایی مایکوتوکسین دارد. امکان ایجاد تغییرات در ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی این کانیها در جهت دلخواه و به منظور بهبود ویژگی جذب توکسین آنها وجود دارد. لازم به ذکر است که در حالت طبیعی، بار الکتریکی سطح این کانیها منفی میباشد و درصورت تغییر pH محیط، این بار تغییر مییابد که منجر به تغییر در توانایی کانی جهت جذب مواد باردار میگردد.
جدول ۴-۱۲ اثر متقابل سطوح مختلف کادمیوم و بنتونیت سدیم در آزمایش تولید گاز

تیمار^*

(۱) پارتیشنینگ فاکتور

(۲) توده میکروبی (میلی‏گرم)

(۳) راندمان توده میکروبی (درصد)

pH

کادمیوم صفر، بنتونیت صفر

۴۰/۹^a

۳۶/۱۴۸^a

۷۶/۰^a

۸۵/۶^a

کادمیوم صفر ، بنتونیت۴/۲

۳۹/۸^a