بسیج با ثبت نام از افراد داوطلب و علاقمند، آن ها را برای شرکت در فعالیت‌های سازندگی سازماندهی کرده و توان آنان را در جهت سازندگی کشور هدایت می‌کند.

برخی از ‌هدف‌های‌ بسیج در عرصه سازندگی عبارت است از:

۱- آشنا ساختن نوجوانان و جوانان با زمینه‌های اشتغال.

۲- غنی ساختن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان.

۳- کمک به افراد و اقشار نیازمند بخصوص ساکنین مناطق محروم و روستاها از طریق شرکت در فعالیت‌های عمرانی مربوط به آنان.

از جمله عرصه های حضور بسیجیان در سازندگی کشور می توان به مشارکت آنان در فعالیت‌های مربوطه به عمران ( نظیر خانه سازی، مدرسه سازی در روستاها، راهسازی، سد سازی، لوله کشی آب، برق کشی و …) فعالیت‌های ‌درخت‌کاری، لایروبی، واکسیناسیون دام و طیور و جمع‌ آوری آمار و اطلاعات مورد نیاز اشاره نمود.

دلایل توجه بسیج به کارآفرینی شامل موارد زیر می‌گردد:

بسیج در همه عرصه های تولید و گسترش علم و تکنولوژی همچون مدارس، دانشگاه‌ها، حوزه های علمیه، آزمایشگاها و بیمارستان‌ها و رسانه ها، نفوذ داشته و این نخستین مزیت و توان بالقوه بسیج در امر ایجاد توانمندی نیروی انسانی مبتنی بر رویکردهای داوطلبانه است. علاوه بر آن بسیج می‌تواند فعالیت‌های گسترده تر در جذب نیروهای متخصص، کارآفرین و توانمند در کنار تعهد آن ها در این مجامع داشته باشد. بسیج باید بتواند با فراهم کردن محیطی آماده ضمن جذب اطمینان برای کارآفرینان و متخصصان حوزه های مختلف، امکانات و شرایطی را که آن ها برای کارآفرینی و استفاده از فرصت‌های اشتغال نیاز دارند را مهیا نماید. باید گفت علاوه بر تلاش آحاد بسیجیان در این عرصه، تشکیلات بسیج نیز با تشکیل خوشه‌ها و پارک‌های کارآفرینی و نوآوری و ایجاد هسته‌های پژوهشی برای دانش آموزان و دانشجویان و طلاب و معلمین و اساتید و … و تشویق و حمایت از آنان، می‌تواند زمینه تلاش مؤثر بسیجیان در کارآفرینی و اشتغال را فراهم کند.

۱- بهبود کیفیت زندگی فردی و اجتماعی مردم: اعتقاد بر آن است که انسان با دانش، مهارت و نگرش کارآفرینی زندگی بهتری خواهد داشت.

۲- عدالت اجتماعی: در طول تاریخ، تبعیض باعث فقر بخش‌هایی از جوامع شده است. برای جبران این عقب ماندگی راهبرد توسعه کارآفرینی ابزار خوبی است. توسعه کارآفرینی به توزیع درآمدها در جوامع کمک می‌کند و نابرابریها را کاهش می‌دهد.

۳- مسئولیت اجتماعی: اعضای جامعه برای ایفای درست مسئولیت‌های اجتماعی خود به قابلیت کارآفرینی نیاز دارند.

۴- توسعه ظرفیت تولید جامعه: کارآفرینان بسیجی با ایجاد کسب و کارهای جدید با نوآوری در توسعه کسب و کارهای موجود و نوآوری به توسعه ظرفیت تولید جامعه کمک می‌کنند و رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی را به ارمغان می‌آورند.

۵- حل مشکلات جامعه: بسیجیان کارآفرین با نوآوری و تلاش مؤثر، مسایل و مشکلات اجتماعی را حل می‌کنند(طاهری،۱۳۹۱،ص۶۶).

۲-۲-۳-کارکردهای بسیج:

می توان از متن اندیشه حضرت امام خمینی (ره) کارکردهای زیر را برای تأسيس بسیج در نظام جمهوری اسلامی ایران ، برشماری کرد:

-معرفی و ترویج اسلام

-دفاع از اسلام و آمادگی فداکاری در راه آن

-زنده نگه داشتن شعائر دینی

-دفاع از هویت اسلامی ملت ایران

-دفاع از کشور و منافع ملی

-دفاع از شهرها و مرزها(همکاری)

-همکاری اطلاعاتی با دستگاه های مسئول

-دفاع از اصول نه شرقی- نه غربی

-دفاع از نوامیس مسلمین

-دفاع از حیثیت ملت ایران

-کمک به دولت اسلامی

-مشارکت در محرومیت زدایی و سازندگی

-مشارکت در امور عام المنفعه و ملی.

۲-۲-۳-۱-ویژگی های مشترک افراد کارآفرین و بسیجی :

با توجه به ویژگی هایی که محققان مختلف برای کارآفرینان برشمرده اند و طبق مشاهدات و گفته های فرمانده هان جنگ تحمیلی و افراد حاضر در جنگ تحمیلی ، بسیجیان و کارآفرینان در صفات زیر مشترک هستند :

۱-ریسک پذیری : مگر نه این است که پیروزی در عملیات های بزرگ جنگ تحمیلی حاصل قدرت ریسک پذیری بسیجان انقلاب اسلامی بوده است.

۲-نوآوری ،خلاقیت : بسیجان و کارآفرینان در مقابله با موقعیت ها از راه و روش های جدیدی استفاده می‌کنند.

۳-اعتماد به نفس : هر دوی این گروه بر این باورند که می‌توانند انتظارات را برآورده سازند.

۴-اهل عمل و کار بودن : بسیجان در جبهع های جنگ و کارآفرینان موفق با عمل گرا بودن خود این ادعا را به اثبات رسانیده اند .

۵- آرمانگرایی : کارآفرینان برای رسیدن به جامعه خود کفا و اشتغال کامل و بسیجیان برای رسیدن به مدینه فاضله حضرت مهدی (عج) تلاش می‌کنند.

۶-پیشقدم بودن

۷- پشتکار زیاد

۸-آینده گرایی

۹-نیاز به توفیق

۱۰-فرصت گرا بودن.

۲-۲-۳-۲- نقاط قوت بسیج در استراتژی توسعه کارآفرینی

-سرمایه اجتماعی درون‏گروهی بالا

-داوطلبانه بودن و خودانگیزشی

-رعایت اصول اخلاقی و دینی

-اجرای کار گروهی و مشارکت در تصمیم‏ گیری

-وجود آرمان مشترک

-نوآوری و خلاقیت اعضا

-مسئولیت ‏پذیری اجتماعی

-ماهیت غیردولتی

-بهره‏برداری کاراتر از بازار و کاهش هزینه‏ های غیرمستقیم

-سلسه مراتب واقعی

-فقدان مقررات ‌محدود کننده

-گستردگی در جامعه

-ایثار و از خودگذشتگی

۲-۲-۳-۳- نقاط ضعف بسیج در استراتژی توسعه کارآفرینی

-نگرش غیرمثبت به فعالیت‏های اقتصادی

-آموزش ندادن فعالیت‏های ریسکی

-نبود ساختار سازمانی مناسب برای فعالیت‏های کارآفرینی سازمانی

-فقدان تخصص و دانش

-محدود شدن گستره بسیجیان

۲-۲-۴- استفاده از پتانسیل بسیج در جهت نهادینه کردن کارآفرینی در جامعه :

۱-ظرفیت‌های اجتماعی :

بسیجیان عضو پایگاه های مقاومت در فضایی غیر رسمی ،با امکانات کم ،فارغ از تمایزات تحصیلی ،جغرافیایی ،دینی،قومی ، زبانی و سنی ، در کنار هم وبه شکل گروهی حاضر می‌شوند.این ویژگی‌های اجتماعی در جامعه پایگاه مقاومت ،از آن ،یک اجتماع خاص ومنحصر به فرد می‌سازد. روابط غیر رسمی و خالصانه و بی پیرایه رایج در جامعه بسیجی پایگاه ،جو این زیر سیستم را از سایر زیر سیستم‌های جامعه متمایز می‌کند.غیر رسمی بودن وجو محیطی سالم ،پویا و صمیمی پایگاه، به عنوان یکی از ویژگی‌های سازمان های کار آفرین ،می‌تواند بسیار قابل توجه بوده واهمیت بهره گیری از سایر ظرفیت‌های بالقوه ذکر شده را در چنین جوی دو چندان کند.

۲-ظرفیت های انسانی :

بسیجیان حاضر در پایگاه های مقاومت نیروی انسانی بسیار خوبی برای انجام فعالیت‌های مربوط به توسعه کار آفرینی هستند که می توان با ایجاد انگیزه در آنان از طریق راهکار های زیر ،برای پیشرفتشان استفاده کرد.

۱-در نظر گرفتن کار پاره وقت برای فعالیت های مربوط به دفتر کار آفرینی ،اتاق فکر ،مرکز رشد موقت ، نمایشگاه دستاورد های بسیجیان ،کار گاه مهارت ها ،کتابخانه کا آفرینی و…

۲-اهدای جوایزی به بسیجیان فعال در زمینه ی کار آفرینی