عنوان صفحه

۴-۳- تحلیل گردشگری با بهره گرفتن از مدل SWOT ۵۸

فصل پنجم: بحث، نتیجه ­گیری و پیشنهادها

مقدمه ۶۲

۵-۱- بحث و نتیجه ­گیری ۶۳

۵-۲- پیشنهادها و راهکارهای مبتنی بر یافته­ ها ۶۸

۵-۳- محدودیت­های پژوهش ۷۱

۵-۳-۱- محدودیت­های در اختیار پژوهشگر ۷۱

۵-۳-۲- محدودیت­های خارج از اختیار پژوهشگر ۷۱

منابع و مآخذ ۷۲

منابع فارسی ۷۲

منابع اینترنتی ۷۴

منابع انگلیسی ۷۵

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول (۳-۱): آلفای کرونباخ مربوط به هر یک از مؤلفه­ های طبیعت گردی ۴۵

جدول (۴-۱): آلفای محاسبه شده برای فرضیه ­ها ۵۳

جدول (۴-۲): نتایج حاصل از آزمون معنی داری ضریب همبستگی پیرسون فرضیه ۱ ۵۳

جدول (۴-۳): ۵۵

جدول (۴-۴): آزمون r پیرسون؛ برای بررسی رابطه بین تبلیغات و تعداد گردشگران ۵۶

جدول (۴-۵): آزمون شاخص­ های جاذبه­های منطقه ایلام برای تبدیل به قطب گردشگری ۵۷

جدول (۴-۶): آزمون فرضیه سوم ۵۸

جدول (۴-۷): نظام تحلیل ارزیابی شاخص­ های گردشگری منطقه طبیعی ایلام بر پایه مدلSWOT ۶۰

جدول (۴-۸): نظام تحلیل راهبردها و استراتژی گردشگری منطقه طبیعی ایلام بر پایه مدلSWOT ۶۱

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار (۴-۱): درصد فراوانی مربوط به جنسیت پاسخگویان ۵۰

نمودار (۴-۲): درصد فراوانی مربوط به وضعیت تاهل پاسخگویان ۵۱

نمودار (۴-۳): درصد فراوانی مربوط به سطح تحصیلات پاسخگویان ۵۱

نمودار (۴-۴): درصد فراوانی مربوط به وضعیت اشتغال پاسخگویان ۵۲

نمودار (۴-۵): درصد فراوانی مربوط به سن پاسخگویان ۵۲

فهرست اشکال

عنوان صفحه

شکل (۳-۱): مدل مفهومی پژوهش ۴۱

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

اکنون صنعت گردشگری می­رود تا رتبه نخست را در انواع تجارب جهانی به خود اختصاص داده و نقش ویژه­ای در اقتصاد، تعامل فرهنگ­ها، گفتگوی تمدن­ها، برقراری تحکیم و الفت بین ملت­ها داشته باشد. فعالیت­های گردشگری و طبیعت­گردی اعم از مناطق طبیعی و مصنوع به غایت با یکدیگر در تعامل هستند و این رابطه متقابل میان گردشگر و مناطق طبیعی می‌باشد (تولایی، ۱۰۷:۱۳۹۱) درک رابطه صحیح میان گردشگر و مناطق طبیعی مستلزم داشتن دید همه جانبه و کل گراست رابطه گردشگر و مناطق طبیعی در سه بعد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و مناطق طبیعی تاثیر گذار ‌می‌باشد (کاظمی، ۹۷:۱۳۹۰).

از ویژگی­های برنامه توسعه طبیعت­گردی موفق در هر جامعه میزان مهمان­پذیری منعطف و دارای فرهنگ غنی و جذاب است. این برنامه­ ها معمولا یکپارچگی و توسعه در جامعه میزبان را هدف­گیری می­ کند و به صورت متوازنی طبیعت­گردی را در برنامه ­های توسعه محلی ادغام می­ کند. تأسیسات و تسهیلات طبیعت­گردی در مجاورت میراث و جاذبه­ی طبیعی به گونه ­ای طراحی می­شوند. که نه تنها نیاز­های طبیعت­گردان را برآورده سازد، بلکه کیفیت و شرایط زندگی میزبان را نیز ارتقاء بخشد. ظرفیت­هایی که طبیعت­گردی در ارتقاء زندگی جوامع میزبان ایجاد می­ کند، می ­تواند برنامه توسعه منطقه­ای را که از رضایت طبیعت­گردی تاثیر می­پذیرد، تحتتاثیر قرار دهد. بهبود شبکه­ های ارتباطی و مخابرات، ارتقای شبکه آموزشی، امنیت غذایی، افزایش امکانات بهداشتی و شبکه­ های درمانی از مهم­ترین آثار مستقیم طبیعت­گردی بر کیفیت زندگی جوامع میزبان است، که به تدریج این آثار به صورت افزایش کیفیت و استانداردهای محصولات، بهبود کیفیت جاده­های ارتباطی و دسترسی و ارتقاء کیفیت بخش خدمات ظاهر می­ شود و نتیجه آن بالا رفتن استانداردهای زندگی و ارتقاء کیفیت زندگی در جامعه میزبان است.

منطقه کوهستانی و طبیعت زیبای اطراف شهر ایلام در رشته کوه زاگرس قرار گرفته است. همسازی درختان بلوط، توپوگرافی کوهستانی و دره­ای، زیبایی این منطقه را دو چندان ‌کرده‌است. این منطقه؛ محدوده کم نظیری است که قابلیت گردشگاهی، آموزشی و پژوهشی منحصر به فردی دارد و می‌تواند عامل بسیار مهمی در جذب گردشگران باشد. به علت بی­توجهی و عدم برنامه­ ریزی در راستای جذب گردشگران از توان این مناطق طبیعی در اطراف شهر ایلام برای جذب گردشگران استفاده نشده است. برای حل این مسئله نیازمند برنامه ریزی اساسی در جهت معرفی این منطقه، فراهم کردن زیر ساخت­های لازم، برنامه ­های تبلیغاتی و … برای جذب گردشگر می‌باشد. به همین منظور پژوهش جاری در پی آن است که نقش این مناطق را در توسعه گردشگری و جذب گردشگران مورد بررسی قرار دهد.

۱-۱-­ بیان مسئله پژوهش

صنعت گردشگری آمیزه­ای از فعالیت­های مختلف است که به صورت زنجیره­ای در جهت خدمات­ رسانی به گردشگران انجام ‌می‌گیرد. گردشگری تمامی پدیده ­ها و روابط حاصل از تعامل گردشگران، عرضه کنندگان و فروشندگان محصولات گردشگری، عوامل طبیعی، دولت­ها و جوامع میزبان در فرایند جذب و پذیرایی را در بر ‌می‌گیرد (Mcintosh, 2011). در کشورهای صنعتی، توسعه صنعت گردشگری موجب تنوع درآمدها و کاهش ناهماهنگی در اقتصاد می­گردد و در کشورهای در حال توسعه، فرصتی برای صادرات ایجاد می­ کند که نرخ رشد آن از اشکال سنتی صادرات بیشتر است (Stephen, 2010). به طوری که عصر حاضر بهره­ گیری از فرصت­های تجاری ارزشمند در بخش­های خدماتی به ویژه گردشگری ‌می‌باشد. گردش مالی صنعت گردشگری جهان در این سده از گردش مالی صنعت فراتر خواهد رفت و در چند سال آینده دست کم به ۲ تریلیون دلار خواهد رسید. در این فرایند دستیابی کشورهایی نظیر ایران که از جاذبه­های وسیع گردشگری برخوردار هستند به یک درصد ارزش گردش مالی این صنعت، سالانه درآمدی حدود ۲۰ میلیارد دلار ایجاد خواهد کرد که برای اقتصادهایی نظیر اقتصاد ایران، این رقم قابل توجه است و می ­تواند تمامی فعالیت­های اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهد (دیدگاه ­ها و بررسی­ های بازرگانی،۲۵:۱۳۹۱). این در حالی است که کشور ایران با توجه به جایگاه مناسبی که از جاذبه­های گردشگری در دنیا دارد، از لحاظ سهم گردشگری جهانی، موقعیت خوبی در دنیا ندارد، لذا نیاز به نگاه کلی به علل و عوامل مؤثر در این زمینه را دارد (Kerr, 2009). به نظر می­رسد تنوع بخشیدن به درآمد صادرات غیر نفتی از راهکارهای برون رفت این مسئله در کشور ترکیه می‌باشد. از این رو گردشگری و توسعه فضایی آن در ایران بایستی در چهارچوب طرح­های منطقه­ای و همانندسایر بخش­های اقتصادی، به بخشی سازنده و مهم در ساخت و ساز و آمایش فضایی-طبیعی تلقی گردد. همچنین از صنعت گردشگری در توسعه اقتصاد غیر نفتی و در راستای «اهداف ۱۴۰۰» از پیامدهای اقتصادی و مثبت آن برای بهبود و ارتقای سطح زندگی مردم در مناطق مختلف آن بهره­ گیری شود (Mikaeli, 2011). گسترش صنعت گردشگری به عنوان صنعتی که با حوزه ­های مختلفی نظیر اقتصاد، کشاورزی، فرهنگ، محیط زیست و خدمات در تعامل بوده و به نظر می­رسد که وجود مناطق طبیعی اطراف و نزدیک شهرها در بسیاری از مناطق کشور می ­تواند زمینه مناسبی برای توسعه گردشگری در این مناطق باشد.