سؤال‌‌های فرعی:

1. 1. آیا بین رهبری اخلاقی و گذشت کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد؟

1. آیا بین رهبری اخلاقی و اعتماد کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد؟

۱– فرضیات تحقیق

فرضیه اصلی:

• • بین رهبری اخلاقی و ویژگی‌های رفتاری نمونه کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد.

فرضیه فرعی:

1. 1. بین رهبری اخلاقی و گذشت کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد.

1. بین رهبری اخلاقی و اعتماد کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد.

۱-۶- تعریف مفاهیم و اصطلاحات پژوهش

تعریف مفهومی:

رهبری اخلاقی

رهبری اخلاقی، را اینگونه تعریف کرده‌اند: “نمایش رفتار مناسب به صورت هنجاری دراعمال شخصی و روابط بین شخصی و ترغیب پیروان ‌به این گونه رفتارها از طریق ارتباط دو جانبه، تشویق و تصمیم گیری”. در این نوع رهبری، ارزش‌های اخلاقی پذیرفته شده برای همه نظیر عدالت، انصاف، صداقت، درستی و راستکرداری محور تمرکز و توجه هستند(یوکی^[۶]،۲۰۰۶).

گذشت

گذشت، در نگاه نخست، مفهومی است ساده، اما اگر دقیق‌تر و ژرف‌تر در باب آن بیندیشیم درمی‌یابیم که از لحاظ مفهومی، روان‌شناختی و اخلاقی پیچیدگی‌های فراوانی دارد. این پدیدار عموماً، به مثابه واکنشی مثبت به خطاکاری انسان لحاظ می‌شود. البته اختلاف نظرهای فراوانی در باب معنای بخشایش، ارتباط آن با واژه های مشابه یا هم‌خانواده، و نیز ابعاد روان‌شناختی، رفتاری و هنجاری آن وجود دارد. پدیدار بخشایش با طیفی از پدیدارهای تعین‌یافته و تعین‌نایافته نزدیکی و مشابهت دارد. افزون بر این، نظایر قانونی و سیاسی بخشایش پرسش‌هایی را در این خصوص پیش کشیده است که کدام دسته از رفتارهای بشری می‌تواند واقعاً به عنوان بخشایش توصیف شود(هوگیس^[۷]، ۲۰۱۰).

اعتماد

“اعتماد در زبان فارسی مترادف با تکیه کردن، واگذاشتن کار به کسی، اطمینان، وثوق، باور و اعتقاد به کار گرفته می شود” (عمید،۱۳۶۹). در فرهنگ لغت آکسفورد اعتماد به معنی اطمینان به بعضی از صفات یا ویژگی یک شخص و یا حتی درستی و حقانیت یک نظریه تعریف شده است. با وجود اینکه تاکنون اندیشمندان اجتماعی تعاریف مفهومی بسیاری از اعتماد مطرح کرده‌اند که دارای تفاوت های زیادی است و همگی آن ها ‌در مورد تعریف این مفهوم وفاق ندارند. در زیر به برخی از این تعاریف اشاره می شود: امیل دورکیم، اعتماد را آرامشی می‌داند که حاصل زندگی مسالمت آمیز بشر در کنار همنوعانش در حالت صلح و به دور از هر گونه دشمنی و خصومت است. گئورگ زیمل، “اعتماد را معادل کلمه ایمان به کار می‌برد و به اعتقاد وی نوعی ایمان و اعتقاد به افراد جامعه است” (گلابی،۱۳۸۴). در کارهای فردیناند تونیس “در جوامع سنتی یا گمین شافت اعتماد مانند احترام و حس تعلق شخصی، فضیلتی برای افراد است، در حالی که در جوامع مدرن یا گزل شافت اعتماد غیر شخصی و رسمی است” (ازکیا و همکاران،۱۳۸۴).

تعاریف عملیاتی:

رهبری اخلاقی

برای سنجش رهبری اخلاقی از پرسشنامه رهبری اخلاقی مدیران(کاریانا و همکاران،۲۰۱۱) این شامل ۳۸ گویه می‌باشد که میزان رهبری اخلاقی را اندازه گیری می‌کند برای نمره گذاری هر گویه،از ۴ درجه ای بین ۱(کاملا موافق) تا ۴ (کاملا مخالف) به هر آزمونی تعلق خواهد گرفت و با جمع نمره های به دست آمده از نمره کلی پرسشنامه به دست می‌آید(کاریانا و همکاران^[۸]،۲۰۱۱).

جدول۱-۱ مؤلفه‌ و شاخص های رهبری اخلاقی

متغیر
ابعاد
شاخص

رهبری اخلاقی

گرایش به مردم

زمان طولانی با کارکنان تماس دارد.

توجه به نیازهای شخصی کارکنان

بعضی وقت ها ‌در مورد احساسات مربوط به کار صحبت می‌کند.

واقعا ‌در مورد توسعه شخصی کارکنان نگران است.

همدردی با کارکنان وقتی که مشکل دارند.

مراقبت اطرافیان خود است

عدالت

مسول مشکلاتی است که به آن کنترلی ندارد

کار را بخاطر اینکه بیش از مسئولیت من است کنار نگذارد.

من برای چیزهایی که تقصیر من نیست مسئول هستم

به دنبال موفقیت خود با هزینه دیگران نیست.

عمدتاً به اهداف خود متمرکز می شود

دخالت در کار زیردستان

تقسیم قدرت

اجازه می‌دهد تا زیردستان تاثیری در تصمیمات حیاتی داشته باشند.

اجازه نمی دهد که دیگران در تصمیم گیری شرکت کنند.

به دنبال مشاوره از زیردستان مربوط به استراتژی سازمانی است.

تصمیم گیری بر اساس توصیه های گزارش تجدید می‌شوند.

به چالش کشیدن نمایندگان و مسئولیت به زیردستان.

زیردستان من نقش کلیدی در تعیین اهداف عملکرد بازی می‌کنند

نگرانی برای پایداری

می خواهم در یک روش سازگار با محیط زیست کار انجام دهم

نگرانی برای مسائل مربوط به پایداری نشان می‌دهد.

بازیافت اقلام و مواد در گروه را تحریک می‌کند

رهنمودهای اخلاقی

داشتن یکپارچگی رفتار

از کارکنان از نظر رفتار با صداقت انتظار می رود.

دستورالعمل روشن با صداقت.

تضمین می‌کند که کارمندان را دنبال یکپارچگی است.

عواقب احتمالی رفتار بد توسط خودم همکاران بر عهده می‌گیرد.

بحث از مسائل یکپارچگی در میان کارکنان تحریک می‌کند.

کارمندان تعارف که با توجه به دستورالعمل تمامیت رفتار انجام دهند.

شفافیت نقش

نشان می‌دهد چه انتظارات از عملکرد هر یک از اعضای گروه دارد.

از هر عضو گروه انتظارات روشنی دارد.

آنچه که از من و همکاران من انتظار می رود روشن است.

شفافیت اولویت ها

شفافیت مسئولیت ها

صداقت

به عهد خود وفادار بماند.

برای انجام کارها مورد اعتماد است

می‌تواند در افتخار خود تکیه کند.

همیشه خود را نگه می‌دارد

گذشت

برای سنجش گذشت از پرسشنامه گذشت(بخشودگی) دارای ۲۵ سوال بوده و هدف آن سنجش میزان بخشودگی بین فردی است. طیف ‌پاسخ‌گویی‌ آن از نوع لیکرت ۴ گزینه ای است. برای به دست آموردن امتیاز هر بعد، مجموع امتیازات مربوط به تک تک سوالات آن بعد را با هم جمع نمایید. در پژوهش) جهت سنجش روایی مقیاس بخشودگی بین فردی، از اجرای همزمان آن با خرده مقیاس بخشودگی در خانواده اصلی FFS استفاده شد که همبستگی بین این دو مقیاس معنی دار به دست آمد. این رابطه حاکی از روایی خوب این مقیاس می‌باشد. و پایایی نیز توسط این محقق ۸۷/۰ گزارش شده است(احتشام زاده و همکاران،۱۳۸۹).

جدول ۱-۲ ایعاد و شاخص های گذشت

متغیر
ابعاد
شاخص
گذشت

ارتباط مجدد و کنترل انتقامجویی

هربار کسی را که در حقم بدی کرده می بینم، آتش خشم درونم شعله ور می شود.
هنوز هم وقتی رفتار بد دوستی را که به من ظلم کرده، به خاطر می آورم، به شدت خشمگین می شوم.
وقتی دوست یا آشنایی مرا می رنجاند، سعی می کنم از نظر عاطفی دیگر به او نزدیک نشوم تا دوباره باعث رنجش من نشود.