۵-۴-۳- یافتههایی برای خرده نظام مالی ۹۷
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۵-۴-۴- یافتههایی برای خرده نظام پایش ۹۷
۵-۵- پیشهادهایی برای پژوهشهای آتی ۹۸
۵-۶- محدودیتهای پژوهش ۹۹
منابع و مآخذ ۱۰۰
منابع فارسی: ۱۰۰
منابع لاتین: ۱۰۳
فهرست نمودارها
عنوان مطلب شماره صفحه
نمودار ۲-۱٫ نظام مدیریت دولتی ۱۳
نمودار۲-۲٫ نظام اداری به عنوان خرده نظامی در حال تعامل با نظامهای و خرده نظامهای دیگر ۱۴
نمودار ۲-۳٫ نظام اداری و خرده نظامهای درون آن ۱۵
نمودار ۲-۴٫ ارتباط بین ارکان نظام اداری ۱۹
نمودار ۲-۵٫ اجزای نظام اداری ۲۰
نمودار ۳-۱: مدل مرحله کاربرد مقوله‌بندی قیاسی ۴۳
نمودار ۴ـ۱: خرده نظامهای نظام اداری امپراتوری هخامنشیان ۵۱
نمودار ۵ ـ ۱ خرده نظام مالی امپراتوری هخامنشیان ۸۵
نمودار ۵ ـ ۲ خرده نظام منابع انسانی امپراتوری هخامنشیان ۸۸
نمودار ۵ ـ ۳ خرده نظام قوانین و مقررات امپراتوری هخامنشیان ۹۱
نمودار ۵ ـ ۴ خرده نظام پایش امپراتوری هخامنشیان ۹۳
نمودار ۵ ـ ۵ الگوی کلی نظام اداری امپراتوری هخامنشیان ۹۴
فهرست نگارهها
عنوان مطلب شماره صفحه
نگاره ۲ـ۱٫ پژوهشهای داخلی و خارجی صورت گرفته با موضوع هخامنشیان ۲۱
نگاره ۴ـ۱ مقولههای اصلی و زیرمقولههای نظام اداری امپراتوری هخامنشیان ۵۰
نگاره ۵ ـ ۱ ورودی، فرایند و خروجیهای خرده نظام مالی امپراتوری هخامنشیان ۸۳
نگاره ۵ ـ ۲ ورودی، فرایند و خروجیهای خرده نظام منابع انسانی امپراتوری هخامنشیان ۸۶
نگاره ۵ ـ ۳ ورودی، فرایند و خروجیهای خرده نظام قوانین و مقررات امپراتوری هخامنشیان ۸۹
نگاره ۵ ـ ۴ ورودی، فرایند و خروجیهای خرده نظام پایش امپراتوری هخامنشیان ۹۲
فصل اول: کلیات پژوهش
۱-۱- مقدمه
یکی از مبانی توسعه در هر جامعه‌ای، نظام داری[۱] و مدیریت آن است. بدیهی است که نظام اداری مطلوب و کارآمد، میتواند تسهیلکننده و زمینهساز تحقق هدفهای برنامههای توسعه باشد. چرا که نظام اداری هر کشوری، سیستم تنظیمکننده کلیه فعالیت‌ها برای نیل به هدفهای از پیش تعیین شده است. نظام اداری برای جامعه مانند چرخ برای وسیله نقلیه و دست و پا برای انسان است؛ همان طور که وسیله نقلیه بیچرخ نمی‌تواند حرکت کند و انسان بدون دست و پا قادر نیست نیازهای خود را بر طرف کند و به هدفها و خواسته‌های خود برسد، جامعه نیز بدون داشتن نظام اداری سالم، نمی‌تواند در راه تامین نیازها و دستیابی به هدفهای خویش که همان توسعه فراگیر است گام بردارد. متاسفانه موضوع بسیار مهمی که همواره در امور اداری کشور مورد غفلت قرار گرفته و میگیرد، نقش متقابل نظام اداری و توسعه است؛ در حالی که اگر این امر با دقت بررسی شود، مشخص خواهد شد که نظام اداری در توسعه هر جامعه‌ای نقش اساسی ایفا میکند؛ به نحوی که بدون داشتن نظام اداری سالم، دستیابی به توسعه ناممکن است. بسیار اتفاق افتاده که بهترین برنامه توسعه از سوی مجریان ناصالح و نظام اداری ناسالم دچار تباهی و شکست شده و مغایر با هدفهای آن برنامه به اجرا در آمده است (حسنپور و میرمحمدی، ۱۳۹۰: ۱۰).
در این فصل، ابتدا به بیان مساله، اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف پژوهش و سوالهای پژوهش پرداخته میشود و سپس متغیرهای پژوهش، بطور مختصر، از لحاظ مفهومی و عملیاتی مورد ارزیابی قرار داده شده است و در نهایت، قلمرو تحقیق از لحاظ موضوعی، مکانی و زمانی بیان شده است.
۱-۲- بیان مساله
مدیریت زادهی جامعه است؛ همراه با جامعه حرکت میکند، در آن اثر میگذارد و از آن اثر می‌پذیرد. اگر جامعه، جامعه‌ای زراعی، صنعتی و تجاری باشد، مدیریت هم باید مجهز به این عوامل باشد؛ وگرنه ناهمگونی پیش میآید و مدیریت از جامعه‌ی در حال حرکت عقب میماند.
هرچه به تاریخ گذشتگان نظر کنیم، مردمی نمییابیم که بدون سرپرست زندگی کرده باشند؛ گواه تاریخ بر این ادعا کافی به نظر می‌رسد. این سخن که آیا مدیریت برای جامعه لازم است یا خیر؟ مانند این است که بپرسیم آیا جامعه به مسکن نیاز دارد یا خیر؟ مردم به همکاری با یکدیگر احتیاج دارند یا خیر؟ همینکه مردمی دور هم جمع شدند و جامعه را تشکیل دادند، به مدیریت، نوع و کیفیت آن احتیاج دارند. امیرالمومنین(ع) در خطبه ۴۰ نهج‌البلاغه می‌فرماید: «مردم از مدیر ناگزیرند؛ چه خوب، چه بد…». شخصی از امام رضا(ع) در بارهی ضرورت مدیریت پرسید و آن حضرت فرمود: «ندیدم گروهی از مردم و ملتی از ملتها، زندگی با دوام داشته باشند، مگر اینکه سرپرست و قیم داشته‌اند؛ به دلیل اینکه در امر دین و دنیا، چارهای جز وجود سرپرست و پیشوا نیست» (ابراهیمی، ۱۳۷۵: ۲۳- ۲۵).
سازمانهای اداری پدیدهای نو ظهور نیستند. تجربههای حال و گذشته ثابت کرده است که زندگی اجتماعی انسان، نیازمند وجود نوعی سازمان اداری است. این تصور که عدهای از افراد بشر به دور هم جمع شوند و جامعه‌ای را بنیانگذاری کنند، بدون اینکه نظام اداری به خصوصی ایجاد شود، تصوری بعید و دور از ذهن است. صرف‌نظر از اینکه بشر اولیه، بنا به غریزه اجتماعی، به حکم ضرورت و احتیاج یا بر مبنای زور و غلبه، حیات اجتماعی را پی ریزی کرده است یا نه، شالوده زندگی دسته جمعی، بدون وجود نظام اداری، پایدار به نظر نمیرسد (بشارت، ۱۳۵۲: ۱۵۴- ۱۵۷).
اگر از دوران ابتدایی بشر بگذریم، پا به مرحلهای از
تاریخ میگذاریم که مدارک تاریخی قاطعتری از زندگی جامعههای اولیه و سازمانهای اجتماعی و نحوه تفکر، تصمیم گیری، رهبری و مدیریت این جامعهها و سازمانها وجود دارند. متاسفانه تاریخ اداره امور سازمانهای اجتماعی در دورههای حیات ملتها، آن قدرها که باید و شاید نوشته و ضبط نشده است. مورخان از دریچهای به تاریخ نظر انداختهاند که احتیاج و انتظار دانشجویان علوم اداری نیست. آنان شرح حال مردان بزرگ، افسانههای ملتها، اتفاقهای اقتصادی و مباحثی این چنین را نگاشتهاند. در میان نوشتههای آنان، غیرمستقیم و تا حدودی میتوان به مسائل اداری پی برد (همان، ۱۵۴ ـ ۱۵۷).
مطالعه، بحث و اظهار نظر چندانی دربارهی مشکلهای اداریِ سازمانهای اجتماعیِ اولیه صورت نگرفته است. بر ما پوشیده است که سازمانها آن زمان، برای دستیابی به هدفهای خود، چگونه از منابع انسانی، مادی و فیزیکی استفاده می‌کردند؟ چگونه و با چه سلسلهمراتبی کارها را انجام می‌دادند و حداکثر کارایی را تامین می‌کردند؟ فقط در چند قرن اخیر است که توجه دانشمندان به این موضوعها جلب شده است؛ با این حال، در این زمینه، کم کاریهای بسیار مشاهده میشود و خلاهای علمی فراوانی وجود دارد. با همهی این توضیحها، دیگر نمی‌توان نظامهای اداری و تئوریهای رهبری و مدیریت را به دوران معاصر یا به دورهای مخصوص از تاریخ منحصر ساخت؛ در حقیقت، آغاز نظامهای اداری، از هنگامی است که بشر، شالوده کار دسته جمعی را بنا نهاده است. اسناد و منابع نشان می‌دهند که ترکیب قومی، دینی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی در قلمرو امپراتوری هخامنشیان،[۲] آنچنان متنوع و گوناگون بوده که تا آن زمان، در تاریخ دیده نشده است.
با توجه به مطالب مطرح شده، در این پژوهش با بررسی نظامهای اداری در دورهی هخامنشیان، در پی پاسخ به سوال زیر هستیم: «نظامهای اداری در امپراتوری هخامنشیان کدامند؟» و «ویژگیهای هر یک از این نظامهای اداری چگونه بوده است؟».
۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش
در این پژوهش، اهمیت و ضرورت از دو جنبه «نظری» و «کاربردی» مورد توجه است و به اختصار با بهره گرفتن از عبارت‌های کوتاه و گویا بیان میشود.
۱-۳-۱- اهمیت و ضرورت پژوهش از لحاظ نظری
الف) درک ضرورت اداره کردن مربوط به دوران اخیر نیست؛ بلکه از دیرباز، بشر متوجه شده که برای رسیدن به هدف، لازم است به سازماندهی امکانات و رهبری آنها برای تحقق هدف اقدام کند. باید توجه داشت که شیوه رهبری و مدیریت هر جامعه، بستگی به ساخت و فرهنگ آن جامعه دارد (رضائیان، ۱۳۸۸: ۷)؛ شاید علت ناکامی بسیاری از مدیران ما همین ناآگاهی از شالوده فرهنگی پیچیده و دور و دراز ما باشد (گزنفون، ۱۳۸۷: ۱۹)؛ بنابراین، آشنایی با دانش و فرهنگ جامعهمان ضروری است.
ب) آشنایی با شیوهی مدیریت کوروش [و داریوش] که به گفتهی ویل دورانت، ادارهی «یکی از خوشادارهترین دولتهای همهی دورانهای تاریخ» را بر دوش داشته است، از هر نظر آموزنده است:
-
- او نخستین مدیر برجستهی دیوانی ماست؛
-
- در هر سازمانی که بخواهیم کار کنیم، نخست باید بفهمیم که آن سازمان چگونه فرهنگی دارد و چگونه پا گرفته است. به گفتهی ادگار شاین، فرهنگ هر سازمان، در نهایت ریشه در فرهنگ جامعه‌ای دارد که سازمان در بستر آن فعالیت میکند. فرهنگ جامعه‌ی ما نیز در طی سدههای دراز، از آیینها، رفتارها و باورهای پیشینیان ما سرچشمه گرفته است و مدام بر مدار آن گردش میکند؛ بنابراین، آشنایی با تاریخ و شیوه مدیریت پیشینیان ما، دانش ارزندهای برای مدیریت در روزگار کنونی فرا روی ما میآورد؛
-
- هر مدیری به دنبال الگو است و این، چندان ربطی به گذر زمان ندارد. به گواه دوست و دشمن، کوروش [و داریوش] نبوغ رهبری بیهمتایی داشته و از این رو، الگوی مناسبی برای پژوهش است (همان، ۱۶).
|
[دوشنبه 1401-04-13] [ 11:33:00 ب.ظ ]
|
