راه حل مسائل چند­معیاره تنها به اطلاعات پایه موجود در جدول ارزیابی مربوط نمی­ شود، بلکه به نظر تصمیم­گیرنده نیز وابسته است. بهترین راه حل سازشی انتخاب شده بستگی زیادی به آن چیزی دارد که در مغز فرد تصمیم­گیرنده می­گذرد. در نتیجه تصمیم­گیرنده برای ارائه یک ایده مناسب و کارا علاوه بر نظر خود نیاز به اطلاعات اضافی در رابطه با مسئله مورد بررسی دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

یک مسئله چند­معیاره از نوع بالا را می­توان به صورت مجموعه­های زیر تعریف کرد:
در این مجموعه­ها P،I و R به ترتیب اولویت( برتری)، بی ­تفاوتی و غیر­قابل مقایسه بودن را نشان می­ دهند. اگر یکی از گزینه­ ها در مورد همه معیارها حداقل به خوبی دیگری باشد این گزینه بهتر از گزینه دیگر خواهد بود. اگر یک گزینه در رابطه با معیار s و گزینه دیگر در رابطه با معیار r بهتر از دیگری باشند، بدون وجود اطلاعات اضافی، تصمیم ­گیری در مورد اینکه کدام یک بهتر از دیگری است غیرممکن به نظر می­رسد. بنابراین این دو گزینه غیر­قابل مقایسه هستند. در نهایت گزینه ­هایی که نسبت به گزینه­ های دیگر مغلوب نیستند تحت عنوان راه­ حل­های کارا (بهره­ور) شناخته می­شوند. با نگاه به جداولی که در رابطه با مسائل چندمعیاره ایجاد شده است، مشاهده می­ شود که اکثر آن­ها( تقریبا همه آن­ها) کارا هستند. در P وI رابطه غالبیت بسیار ضعیف است. وقتی که گزینه­ای در رابطه با معیاری بهتر از دیگری است، در اغلب موارد گزینه دیگر از نظر یکی دیگر از معیارها از برتری بیشتری برخوردار است. بنابراین، غیر­قابل مقایسه بودن در اکثر موارد بین دو گزینه ایجاد می­ شود و بدون داشتن اطلاعات اضافی نمی­ توان در این مورد تصمیم ­گیری کرد. اطلاعات اضافی مورد نیاز می ­تواند موارد زیر را در بر گیرد:

  • سبک و سنگین کردن بین دو عامل مورد نظر
  • یک تابع ارزش که همه معیارها را به ترتیب به دست آوردن یک مسئله تک­معیاره که برای هر کدام یک راه­حل مطلوب وجود دارد در یک تابع واحد جمع­آوری کند.
  • ارزش دادن بر حسب اهمیت نسبی معیارها
  • ترجیحات مرتبط با هرمقایسه دو به دو برای هر معیار
  • مشخص کردن محدوده­ اولویت­ها

بسیاری از روش­ها برای تصمیم ­گیری چندمعیاره مطرح شده است. همه این روش­ها از جدول ارزیابی یکسانی آغاز می­ شود. ولی در اطلاعات اضافی مورد نیاز با یکدیگر تفاوت دارند. روش پرومته اطلاعات اضافی بسیار واضحی را فراهم می ­آورد که توسط تصمیم­ گیران و تحلیل­گران به راحتی قابل دسترسی و نیز قابل فهم می­باشد.
هدف از اجرای همه روش­های چند­معیاره رسیدن به گراف تسلط است. در این روش­ها یکی از راه­ حل­های مفید، کاهش تعداد گزینه­ های غیر­قابل مقایسه ® می­باشد. وقتی یک تابع سود تهیه می­ شود، مسئله چندمعیاره موجود به یک مسئله یک معیاره برای هر یک از راه­ حل­های موجود تبدیل می­گردد. به نظر می­رسد که این امر سبب ایجاد نوعی بهبود در حل مسئله مورد­نظر گردد، چون بر فرضیات محکمی تکیه دارد(آیا ما همه تصمیمات خود را بر اساس تابع سودی که در مغزمان شکل گرفته است اتخاذ می­کنیم؟). و این امر می ­تواند به کلی ساختار تصمیم را دگرگون سازد. به این دلیل، بی. روی[۳۰] پیشنهاد داد که یک رابطه فرارتبه­ای شامل غنی­سازی واقعی روابط غالبیت ساخته شود(روی، ۱۹۸۵٫ روی و بویسو، ۱۹۹۳). در این روابط از همه معیارهای غیر­قابل مقایسه صرف­نظر شده ولی اطلاعات قابل اعتماد است. روش پرومته به گروه روش­های فرارتبه­ای تعلق دارد.
برای ساخت یک روش چندمعیاره مناسب موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرند:

  • دامنه(نوسان) انحرافات بین گزینه­ های مورد ارزیابی در مورد هر معیار باید در نظر گرفته شود.

این اطلاعات می ­تواند به راحتی مورد محاسبه قرار گیرد. ولی اصولا در تئوری سودمندی مورد استفاده قرار نمی­گیرد. وقتی این انحرافات قابل چشم­پوشی باشند، می­توان به راحتی به رابطه غالبیت دست یافت.

  • وقتی که ارزیابی برای هر معیار در واحد مربوط به خودش بیان می­ شود، تاثیرات مربوط به مقیاس به طور کلی حذف می­گردد. بنابراین نتیجه ­گیری بر مبنای مقیاس در ارزیابی­های موجود مورد قبول به نظر نمی­رسد. متاسفانه در همه روش­های چندمعیاره این قانون رعایت نمی­ شود.
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...