الف- مجموعه مدّت آموزش.

ب- زمان بندی مدّت مذبور منطبق با شرایط و ساعات کار مؤسسه.

پ- ساعات آموزشی در روز و هفته.

ت- محل و نحوه آموزش. (همان)

۲-۳-۵ روش های آموزش کارکنان اجرائی

برای بالا بردن مهارت کارکنان اجرایی روش های آموزش مختلف به کار برده می شود. متداول ترین این روش ها به شرح زیر می‌باشند:

1. 1. آموزش ضمن کار.

1. 1. آموزش استاد- شاگردی.

1. 1. آموزش در شرایط مشابه، قبل از آغاز کار.

1. 1. کارآموزی همراه با آموزش نظری.

1. 1. آموزش مکاتبه ای.

1. 1. دوره های خارج از مؤسسه.

1. کارآموزی با ماشین های آموزشی. (ناصرمیرسپاسی،۲۵۳:۱۳۸۱)

امروز ثابت شده است که توفیق یک کشور در زمینه‌های فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی در گرو برخورداری از یک نظام آموزشی منسجم و پویا است و تنها با داشتن چنین نظامی، می‌تواند با تحولات و پیشرفت های اجتماعی و صنعتی همگام و در میان کشورهای موفق جهان از جایگاه شایسته ای برخوردار شود. هرگز نمی توان ادعا کرد که آموزش به خودی خود سودمند است ، مگر از آموزش‌های ارائه شده ارزشیابی به عمل آید. همان طور که در بیشتر کتابها و مقالات آموزشی و مدیریتی بیان شده است برای تعیین ارزش دوره های آموزشی مدل ها و الگوهای متعددی وجود دارد ، که از مهمترین آن ها می توان به مدل ارزشیابی کرک پاتریک^[۲۱] اشاره کرد.

گسترش روز افزون علم و فناوری باعث شکل گیری ساختارهای سازمانی متفاوت نسبت به گذشته شده است و هر سازمانی برای هماهنگ شدن با این تغییرات سریع و رو به رشد کانال های ارتباطی درون سازمانی خود را مناسب با این تحولات تغییر داده است. در چنین شرایطی سازمان موفق، سازمانی است که با توجّه به دانش روز و فناوری پیشرفته خود را به سوی ترقی و پیشرفت هدایت کند.

مفهوم ارزشیابی فرهنگ روان شناسی آرتوربر^[۲۲] (۱۹۸۵) ارزشیابی را در معنای عام آن « تعیین ارزش و یا اهمیّت یک چیز می‌داند » و به صورت خاص تر ارزشیابی را تعیین میزان موفقیّت یک برنامه یک درس، یک سلسله آزمایش یک دارو…دررسیدن به ‌هدف‌های‌ اولیّه آن ها می‌داند. (سلطانی،۷۵:۱۳۷۸).

۲-۴ آموزش افراد بزرگسال و اصول آن

یادگیری انسان فرایندی مادام العمر است. این پدیده به دلیل افزایش سرعت تغییر در جامعه و سازمان‌ها روز به روز اهمیت بیشتری یافته است، چرا که عضویت مؤثر در سازمان و جامعه، مستلزم فراگیری مداوم است. رواج فناوری پیشرفته بر سرعت تحولات اجتماعی افزوده است و بدین دلیل، فرایند یادگیری نیز نمی تواند در آغاز بزرگسالی متوقف گردد. افراد باید مرتباً دانش بیاموزند تا از فرهنگ خود و سازمانی که در آن اشتغال دارند بیگانه نشوند. (جارویس^[۲۳]، ۱۳۸۱: ۳-۶) در اعلامیه ” حق آموختن” که در کنفرانس بزرگسالان یونسکو در پاریس (۱۹۸۵) صادر شد چنین آمده است: برای بشریت، امروزه، به رسمیت شناختن” حق آموختن” بیش از هر زمان دیگری یک ضرورت اخلاقی است.

حق آموختن یعنی:

•حق خواندن و نوشتن

•حق تجسم و خلق کردن

•حق دسترسی به منابع آموزشی

•حق پرسش و تفکر

•حق شناختن محیط خود و تدوین تاریخ

•حق ارتقاء توانایی فردی، اجتماعی و سازمانی

۲-۵ آموز شهای فنی وحرفه ای

آموزش‌هایی است که به منظور ایجاد مهارت و توانایی برای احراز شغل، حرفه و کسب و کار به افراد ارائه می شود و یا کارایی فرد را افزایش داده و موجب کاهش هزینه و افزایش کیفیت زندگی می شود.

آموز شهای فنی وحرفه ای، افراد را برای ورود به دنیای کار آماده م یسازند. آموز شهای فنی وحرفه ای می‌تواند با انتقال مهارت و شایستگی) صافی،۱۳۸۵ :۱۴) مورد نیاز، ‌پاسخ‌گویی‌ به نیازهای در حال تغییر بازارکار و برابری فرصت‌ها را برای همه افراد در بخش‌های دولتی و غیردولتی محقق سازد و به طور چشمگیری از ضایعات و هزینه های تولید بکاهد و قدرت رقابت در بازارهای جهانی را ایجاد نماید.

این آموزش ها در کشورمان به صورت آموزش رسمی^[۲۴] و غیر رسمی^[۲۵] شامل آموزش های متوسطه فنی و حرفه ای و کار دانش، کاردانی فنی و حرفه ای و علمی – کاربردی، ضمن خدمت و مدیریت حرفه ای تخصصی و آموزش های کوتاه مدت برای سه سطح آموزش کارگر(ماهر، نیمه ماهر )، آموزش تکنیسین و آموزش مهندس و کارشناس صورت می‌گیرد.

این آموزش ها در سطح آموزش کارگران (ماهر و نیمه ماهر) عمدتاً به صورت ۷۰% عملی و ۳۰% تئوری به کارآموزان ارائه می‌گردد.

۲-۶ آموزش رسمی^[۲۶] :

آموزشی است که دارای ساختار سلسله مراتبی و پایه های تحصیلی و دارای توالی زمانی و بلند مدت می‌باشد یا به عبارتی دیگر، آموزش رسمی یا مدرسه ای شامل آن قسمت از نظام آموزشی است که از کودکستان آغاز و تا آموزش عالی ادامه می‌یابد. این نوع آموزش، سازمان یافته است و دارای ساختاری شخصی می‌باشد و از سلسله مراتب منظمی پیروی می‌کند. ) مشایخ، ۱:۳۸۶ ۱۱۳).

۲-۷ آ‌موزش غیر رسمی^[۲۷] :

آموزشی است که در خارج از نظام آموزشی متعارف به صورت مستقل یا به عنوان جزیی از یک فعالیت گسترده تر سازماندهی شده و برای ارائه خدمت به گروهی خاص و با هدف های آموزشی مشخص طراحی شده اند.

همچنین به تعریفی دیگر آموزش غیررسمی، به هر نوع فعالیت آموزشی و کارآموزی اطلاق می شود که سازمان یافته است ولی در خارج از نظام آموزش رسمی، تحقق می پذیرد. دوره های آموزشی و کارآموزی کوتاه مدت در زمینه‌های گوناگون عقیدتی-سیاسی، سوادآموزی، بهداشت، تعاون، کمک های اولیه، تنظیم خانواده، کسب مهارت‌های فنی و حرفه ای در زمینه‌های صنعت، کشاورزی و خدمات و انواع آموزش‌ها برای بارور ساختن ساعات فراغت و غیره از جمله آموزش‌های غیررسمی است). همان منبع) .

۲-۸ آموزش مداوم:

اصطلاحی است فراگیر برای تمام اشکال آموزش و پرورش، از جمله برای آن عده که دست از آموزش رسمی در هر سطحی کشیده اند و آنان که به دنیای کار وارد شده اند و به طریقی مسئولیت های افراد بزرگسال را پذیرفته اند. ‌بنابرین‏، آموزش مداوم می‌تواند به افراد اجازه تکمیل یک سطح آموزشی را بدهد، یا به آن ها آگاهی و مهارت جدیدی را ارائه نماید.

همین طور می‌تواند دانش و مهارت آن ها را تکمیل و تجدید و مطابق شرایط روز پرورش دهد، و یا به طور کلی صلاحیت حرفه ای آن ها را گسترش دهد.آموزش مداوم را می توان در چهارچوب نظام آموزشی رسمی سازمان داد و یا آنکه در خارج از این نظام و بر اساس موضوع و تخصص خاصی آن را به صورت غیر رسمی ارائه نمود. (صفوی، ۱۳:۱۳۷۰ ).

۲-۹ آموزش ضمنی:

انسان در طول عمر، به گونه ای سازمان نیافته و نامنظم در زمینه‌های دانش، توانش و بینش از آموزش مستمر ضمنی بهره مند می‌گردد. آموزش مستمر ضمنی از طریق تجربیات شخصی روزمره با توجه به محیطی که فرد در آن رشد می‌یابد و کار و زندگی می‌کند به دست می‌آید، مانند: محیط خانه، خانواده، محیط کار و یا محیطی که فرد در آن ساعات فراغت خود را می گذراند؛ زمین ورزش، وسایل حمل و نقل در حین مسافرت و یا از طریق مطالعه و استفاده از وسایل ارتباط جمعی مانند: رادیو، تلویزیون، فیلم. (گروه مشاوران یونسکو، ۱۳۷۴ :۱۱ و۱۰).

نظام قابل تشخیص مدیریت و سازمان آموزش های فنی و حرفه ای شامل:

1. 1. آموزش حرفه ای