۱-۸ جامعه آماری

جامعه آماری مورد استفاده برای این پژوهش کلیه بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های ۱۳۸۸تا ۱۳۹۲می باشد.

۱-۹ نمونه و روش نمونه گیری

در این پژوهش، برای انتخاب نمونه آماری از روش حذف سیستماتیک استفاده شده می شود، یعنی آن دسته از بانک هایی که شرایط زیر را دارا باشند به عنوان نمونه انتخاب شده و بقیه حذف می‌شوند:

شرایط نمونه:

1. 1. به منظور انتخاب شرکت‌های فعال، بانک های نمونه توقف معاملاتی بیش از ۶ ماه طی دوره زمانی تحقیق نداشته باشند (نماد آن ها در طول دوره ی مطالعه توقف بیش از شش ماه نداشته باشد).

1. 1. سال مالی آن ها منتهی به پایان سال شمسی باشد.

1. 1. عدم تغییر دوره مالی طی قلمرو زمانی تحقیق داشته باشند.

1. تمام داده های مورد نیاز پژوهش برای شرکت های نمونه موجود و در دسترس باشد.

۱-۱۰ روش و ابزار تجزیه وتحلیل داده ها

این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از بعد روش شناسی از نوع تحقیقات توصیفی، همبستگی است و از نظر جمع‌ آوری اطلاعات، تحقیق علی (پس رویدادی) است. برای جمع‌ آوری داده های مورد نیاز متعلق به بورس اوراق بهادار تهران از نرم افزار ره آورد نوین استفاده می شود و در جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Eviews استفاده می‌گردد. با بهره گرفتن از رگرسیون چند متغیره سودآوری بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۱-۱۱ تعاریف عملیاتی متغیرها

متغیر وابسته:

نسبت بازده دارایی ها(Return on Asset):

ROAبه معنی بازده دارائیها یا به طور دقیق بازده کل دارائیها است. این نرخ بیان می ‏کند که دارائیهای شرکت چطور به طور کارا در ایجاد سود استفاده شده‏اند. نرخ بازده دارائیها به عنوان بهترین راه برای اندازه ‏گیری کارایی اقتصادی شرکت‌ها استفاده می شود. ارزیابی اینکه مدیران شرکت‌ها چگونه برای افرادی که تأمین مالی شرکت را برعهده داشته‏اند، بازده کسب نموده ‏اند. نشان دهنده قابلیت مدیریت بانکداری برای ایجاد سود از دارایی بانک می‌باشد و به عنوان شاخص عملکرد اصلی در نظر گرفته می شود که به صورت نسبت سود پس از کسر مالیات به میانگین دارایی ها به دست می‌آید. در این تحقیق می‌خواهیم رابطه ی آن را با متغیرهای مستقل و کنترل زیر مورد بررسی قرار دهیم.

متغیرهای مستقل:

1. ریسک توان پرداخت بدهیSolvency risk)) :

ریسک توان پرداخت بدهی که با نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی اندازه گیری می شود و به بانک ها اجازه می‌دهد تا هر شوکی را که تجربه می‌کنند بیان نمایند. این ریسک با توان و قدرت سرمایه بانک ارتباط دارد و از فاکتورهای مهم سودآوری محسوب می شود. صحت اعتبار سرمایه بانک ها، اعتماد سپرده گذاران را تامین می‌کند و بدین وسیله هزینه بهره را پایین تر می آورد. ‌بنابرین‏ نسبت حقوق صاحبان سهام بالاتر به دارایی (ریسک پایین تر) نشان دهنده ی سودآوری بالاتر (رابطه مثبت) است.

1. ریسک نقدینگی(Liquidity risk) :

ریسک نقدینگی معمولا به صورت نسبت وام به سپرده اندازه گیری می شود. عدم توانایی بانک برای برآوردن تعهداتش است که می‌تواند در نهایت منجر به ورشکستگی بانک شود. دارایی های نقدی معمولا دارای نرخ پایین تر بازده می‌باشند. ‌بنابرین‏، نقدینگی بالاتر (نسبت وام پایین تربه سپرده) نشان دهنده ی سودآوری پایین تر است. به عبارت دیگر، از‌ آنجایی که نسبت وام به سپرده معمولا عکس نقدینگی است، هر چه این نسبت بالاتر باشد، سودآوری بانک بالاترخواهد بود.

1. ریسک اعتباری(( Credit risk:

بعضی محققان (برای مثال Kosmidou، ۲۰۰۸) ریسک اعتباری را به عنوان کیفیت دارایی بانک توضیح می‌دهد که می‌تواند از طریق نسبت افت وام اندازه گیری شود. ریسک اعتباری، با نسبت وام بانکی به کل دارایی محاسبه می شود. بر طبق فرضیه بازده ریسک، نسبت بالاتر وام به دارایی به معنی ریسک اعتباری بالاتری است که می بایست از طریق بازده بالاتر جبران شود و سودآوری کلی را توسعه بخشد.

1. نسبت هزینه عملیاتی( (Operating expense ratio :

نسبت هزینه عملیاتی، مشخصه مهم دیگر سودآوری بانک است که معمولا با نسبت هزینه های عملیاتی به دارایی (یا سود) اندازه گیری می شود. زیرا تنها هزینه های عملیاتی را می توان به عنوان بازده مدیریت بانک تلقی نمود. این استدلال، رابطه منفی را مطرح می‌کند زیرا باعث توسعه مدیریت و هزینه عملیاتی و در نتیجه توسعه کارایی می شود و درنهایت منجر به سود بالاتر می شود.

1. درآمد ناشی از کارمزد( Fees income):

درآمد ناشی از کارمزد بانک رابطه مثبتی با سودآوری بانک دارد و به صورت نسبت حق الزحمه ها و کمیسیون ها به کل سود محاسبه می شود. معرفی برای فعالیت های غیر سنتی بانک می‌باشد و برای متنوع سازی بانک به فعالیت های غیر سنتی به کار می رود. این شاخص رابطه مثبتی با سودآوری بانک دارد.

1. تمرکز( (Concentration:

متغیر تمرکز با شاخص Herfindahl Hirschman ارائه شده و به صورت درآمد یک سال بانک مورد نظر تقسیم بر درآمد کل بانک ها در آن سال به توان ۲ محاسبه می شود.

1. رشد اقتصادی ( Economic growth):

رشد فعالیت اقتصادی که با نرخ رشد سالیانه GDP اندازه گیری می شود. به عنوان مشخصه اقتصاد کلان به کار رفته است و کل فعالیت اقتصادی در یک کشور را اندازه گیری می‌کند. که از شاخص محاسبه شده توسط بانک مرکزی استفاده می‌گردد.

متغیرهای کنترل:

1. اندازه بانک(Bank size):

حجم یا اندازه بانک با لگاریتم طبیعی کل دارایی اندازه گیری می شود. رابطه مثبت بین اندازه بانک و سودآوری وجود دارد بانک های بزرگتر دارای مزیت اقتصادی برای معاملات بالاتر و در نتیجه سود بالاتر هستند.

1. 1. بازده دارایی سال قبل:ROAi, t-₁

1. رشد درآمد: IG)) : برابر است با درآمد سال جاری منهای درآمد سال قبل، تقسیم بر درآمد سال قبل

۱-۱۲ ساختار کلی تحقیق

در فصل یک کلیات تحقیق شامل طرح موضوع، بیان مسئله، ضرورت انجام تحقیق، اهداف تحقیق، تعاریف عملیاتی و… مورد بررسی قرار گرفت. در فصل دوم پیشینه تحقیق ارائه شده است. نخست در یک بخش مبانی نظری مطرح شده و در بخش دو تحقیقات صورت گرفته در ارتباط با ثاثیر سودآوری در بانک ها مورد بررسی قرار گرفت. فصل سوم روش پژوهش را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. در این فصل ابتدا روش تحقیق و اهداف تحقیق و سپس متغیرهای پژوهش و همچنین نحوه اندازه گیری آن ها، جامعه آماری، نمونه آماری و روش جمع‌ آوری داده ها و در نهایت روش آزمون فرضیه‌ها تشریح گردیده است. فصل چهارم نیز به یافته ها، تجزیه و تحلیل و اطلاعات اختصاص یافته است. فصل پنجم شامل نتیجه گیری بوده و در خاتمه پیشنهادهایی برای تحقیق های آتی ارائه شده است. فهرست منابع و مأخذ، چکیده انگلیسی و نتایج آماری که با بهره گرفتن از نرم افزار Eviews به دست آمده اند، مطالبی هستند که در انتهای پایان نامه ضمیمه شده است.

۱-۱۳ خلاصه فصل