۳ ـ ۵٫ روایی و پایایی ابزار گردآوری اطلاعات

۳ ـ ۵ ـ ۱٫ روایی و پایایی پژوهش تحقیق کیفی

۳ ـ ۵ ـ ۱ ـ ۱٫ تعیین پایایی[۳۱] (قابلیت اعتماد)

چاب (۲۰۰۰) پایایی را این گونه تعریف ‌کرده‌است : گستره ای که در آن نتایج تحقیق طی زمان معین ثابت مانده و یک نمونه واقعی و دقیق از همه جمعیت تحت مطالعه برای پایایی، مورد مراجعه قرار می‌گیرد و اگر یافته های تحقیق بتواند از طریق یک روش تحقیق همسان، تکرار شود پس در این صورت روایی ابزار تحقیق مورد تأیید قرار می‌گیرد. این بیان همان تکرار پذیری یا تکرار کردن نتایج یا مشاهدات است. اگر چه واژه پایایی مفهومی است که برای سنجش یا ارزیابی تحقیق کمی به کار می رود اما غالبا در همه اقسام تحقیق مورد استفاده قرار می‌گیرد، اگر ایده سنجش را به مثابه طریق بازخوانی اطلاعات بدانیم پس مهمترین سنجه (آزمون) هر مطالعه کیفی، کیفیت آن است. به بیان دیگر “چگونه یک مصاحبه کننده می‌تواند مخاطبانش را متقاعد سازد که یافته های تحقیق ناشی از یک پرس و جو، ارزش توجه را دارند؟” در پاسخ ‌به این پرسش، هیلی و پری[۳۲](۲۰۰۰) بیان می دارند که کیفیت یک تحقیق، در هر پارادایمی باید از منظر پارادایم مرتبط با آن ارزیابی شود. به عنوان مثال وقتی پایایی و اعتبار، معیار اساسی برای کیفیت در الگوهای کمی هستند، در الگوهای کیفی واژگان بی طرفی، قابلیت اعتبار یا پایداری، تأیید، قابلیت وابستگی، قابلیت کاربرد، قابلیت انتقال، معیار های اساسی برای بررسیِ کیفیت به شمار می‌روند (خسروی،۱۳۸۷ : ۱۷۴).

به عبارت دیگر اگر پایایی را به مثابه ایده بررسی کنیم و به منزله روش استنباط اطلاعات
در نظر بگیریم، در این صورت، مفهوم مذکور، برای بررسی کیفیت در هر مطالعه کیفی، بسیار مهم خواهد بود. ‌بنابرین‏ زمانی که پایایی، مفهومی برای ارزیابی کیفیت در مطالعات کمی، با هدف تبیین به کار می رود در آن صورت، مفهوم کیفیت در مطالعات کیفی، هدفش ایجاد فهم است. لینکن و گوبا[۳۳](۱۹۸۵) معتقدند که قابلیت وابستگی، در تحقیقات کیفی با پایایی در تحقیقات کمی مطابقت دارد. همچنین، آن ها ارزیابی دقیق تحقیق را یکی از مقیاس های مهم در افزایش قابلیت وابستگی دانسته اند. این امر می‌تواند برای بررسی فراگرد تحقیق برای ایجاد پایداری به کار رود. گوتز، معتقد است قابلیت اعتماد، شاخصی مهم در روش تحقیق کیفی به شمار می رود. چراکه مشاهدات طولانی در زندگی اجتماعی یک گروه در یک دوره زمانی به محقق این امکان را می‌دهد تا به سطح بالایی از روابط بین مفاهیم و مشاهدات دست یابد. در پژوهش کیفی برای رسیدن به پایایی کاربرد راهکارهای زیر کمک خواهدکرد :

۱٫ هدایت دقیق جریان مصاحبه برای گردآوری داده ۲٫ ایجاد فراگرد های ساختمند برای اجرا و تفسیر مصاحبه های همگرا ۳٫ استفاده از کمیته ی تخصصی (عباس زاده،۱۳۹۱ : ۲۷).

در این پژوهش از پایایی باز آزمایی و پایایی بین کدگذاران استفاده شده است :

۳ ـ ۵ ـ ۱ ـ ۱ ـ ۱٫ پایایی بازآزمایی[۳۴]

با بهره گرفتن از روش بازآزمایی یا بازآزمون یا آزمون مجدد، می توان مطمئن شد که در زمان و مکان های مختلف، داده ها و مشاهدات یکسانی یافت می شود. همچنین با بهره گرفتن از روش بازآزمایی می توان مطمئن شدکه اطلاعات جمع‌ آوری شده قبلی از یک فرد، دقیق بوده است. این روش ‌به این صورت است که اطلاعاتی که از یک فرد جمع‌ آوری شده و بررسی شده، در تاریخی دیگر دوباره مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد.

بوون (۲۰۰۸) معتقد است که فراگرد کد گذاری در مصاحبه ها شامل درجه ای از قضاوت ذهنی داروان است. شاخص ثبات یا پایایی بازآزمایی به میزان سازگاری طبقه بندی داده ها در طول زمان اشاره داد. این شاخص را می توان زمانی محاسبه کرد که یک کدگذار، یک متن را در دو زمان متفاوت کدگذاری کرده باشد. به دلیل اینکه در محاسبه ی این شاخص کدگذار و متن یکسان است، این نوع پایایی شامل کمترین احتمال دخالت عوامل کنترل نشده است.

‌بنابرین‏ برای استفاده از روش پایایی باز آزمایی، از میان مصاحبه های انجام شده، به صورت نمونه چند مصاحبه انتخاب می شود و در فواصل زمانی متفاوت ولی نزدیک به هم (بین پنج تا سی روز)، کد گذاری دوباره انجام می شود.کدهایی که در فواصل زمانی مختلف، یکسان هستند، به مثابه “توافق” و کدهای متفاوت به مثابه “عدم توافق” مشخص می‌شوند. روش محاسبه پایایی
کدگذاری های انجام شده بین فواصل زمانی متفاوت ‌به این صورت است (خواستار، ۱۳۸۸ : ۱۶۸).

در این پژوهش به طور تصادفی سه مصاحبه انتخاب شد و در طی زمان‌های متفاوت هر کدام از آن ها به صورت جداگانه دوباره کدگذاری شد که نتایج آن در جدول زیر آمده است.

جدول ۳ ـ ۱٫ درصد پایایی باز آزمون

درصد پایایی باز آزمایی

تعداد عدم توافق

تعداد توافق

تعداد کد ها

مصاحبه

۷۰%

۱۳

۲۴

۶۸

I1

۹۱%

۱۵

۳۲

۷۰

I2

۸۹%

۷

۳۴

۷۶

I3

۸۴%

۳۵

۹۰

۲۱۴

کل

در این روش از مصاحبه، پایایی تعداد کل کد ها در دو فاصله زمانی ده روزه برابر ۲۱۴ و تعداد کل توافقات در این دو فاصله زمانی برابر ۹۰ و تعدادکل عدم توافقات در این دو زمان برابر ۳۵ است. درصد پایایی بازآزمایی مصاحبه های این پژوهش ۸۴% محاسبه شد و از آنجا که این درصد بیشتر از ۶۰% است ‌بنابرین‏ مصاحبه های این پژوهش از پایایی لازم برخوردارند.

۳ ـ ۵ ـ ۱ ـ ۱ ـ ۲٫ پایایی بین کدگذاران[۳۵]

صاحب نظران بر این باورند که به منظور ارزیابی پایایی کدگذاری، حداقل باید دو محقق متفاوت یک مصاحبه یکسانی را کدگذاری کنند. پایایی بین کدگذاران میزان سازگاری درک یا معنای مشترک متن را اندازه می‌گیرد. پایایی بین کدگذاران به درجه ای اشاره دارد که دو یا چند کدگذار نتایج یکدیگر را تکرار می‌کنند. فراگرد کدگذاری، در صورتی که کدگذاران یک متن را به یک شیوه کدگذاری کنند، تکرار پذیر خوانده می شود. برای محاسبه پایایی مصاحبه با روش توافق درون موضوعی دو کدگذار، محقق از یک همکار پژوهش (کدگذار) استفاده می‌کند. ‌به این صورت که در این روش چند نمونه مصاحبه انتخاب می شود و دو ارزیاب، کد گذاری مصاحبه ها را انجام می‌دهند. درصد توافق درون موضوعی، به مثابه شاخص پایایی تحلیل با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه می شود:

‌بنابرین‏ برای اندازه گیری پایایی بین کدگذاران از یک دانشجوی کارشناسی ارشد خواسته شد همزمان با محقق سه مصاحبه را کدگذاری کنند که نتیجه آن در جدول زیر آمده است:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...