تحقیق علمی را می‎توان چنین تعریف کرد، “فرآیندی که به کمک آن می‎توان روابط پنهان در پس یک پدیده را که مغشوش به نظر می‎رسند، کشف نمود”. در روش علمی ابتدا مدل‌آموزش‌ها یا نظریه‎هایی که به نظر می‎رسد ماهیت پدیده را تبیین کنند، قبول می‎شود، سپس نتیجه‎های منطقی از مدل پذیرفته شده استخراج می‎گردد و آن ها را با توجه به نتایج یافته‎های واقعی می سنجند، مدل تعریف می‎شود و جستجو به منظور یافتن تبیین بهتر برای پدیده ادامه می‎یابد. ویژگی‎های فرایند کسب آگاهی به اندازه انواع زمینه‎های تحقیق متفاوتند(آذر و مومنی، ۱۳۸۱).

۳-۳- روش پ‍ژوهش

پژوهش های حسابداری عموما در گروه تحقیقات اثبات گرایی قرار می‌گیرد زیرا پژوهشگران حسابداری معمولا با این پیش فرض که مفاهیم و واقعیات به صورت عینی در دنیای خارجی وجود دارد و با انواع روش های آماری،مشاهده و… قابل اندازه گیری هستند،اقدام به انجام تحقیق خویش می نمایند.آنان آگاهانه یا نا آگاهانه معتقد به استقلال آزمون کننده و آزمودنی از یکدیگر می‌باشند البته این شیوه غالبا در پژوهش های حسابداری به صورت روز افزون مورد انتقاد واقع شده اند(ناظمی اردکانی،۱۳۸۸).اما صرف نظر از آسیب شناسی تحقیقات مذبور،پژوهش حاضر در طبقه رویکرد های اثبات گرایی قرار می‌گیرد.

این تحقیق از لحاظ روش همبستگی و از لحاظ هدف کاربردی می‌باشد. همچنین از آنجا که این نوشتار به توصیف آنچه که هست یا توصیف شرایط موجود بدون دخل و تصرف (و نه به الزام و توصیه خاص) و با توجه به آن که قضاوت‌های ارزشی در این تحقیق کم رنگ است، پژوهش حاضر در زمره تحقیقات توصیفی حسابداری به شمار می رود. به علاوه با توجه به اینکه از اطلاعات تاریخی در آزمون فرضیات آن استفاده خواهد شد در گروه تحقیقات شبه آزمایشی طبقه بندی می‌گردد.

۳-۴- فرضیه‌های پژوهش

فرضیه عبارت است از حدس یا گمان اندیشمندانه دربارۀ ماهیت و چگونگی روابط بین پدیده‌ها، اشیاء و متغیرها، که پژوهشگر را در تشخیص نزدیک‌ترین و محتمل‌ترین راه برای کشف عامل مجهول کمک می‌کند. ‌بنابرین‏، فرضیه گمانی موقتی است که درست بودن یا درست نبودنش باید مورد آزمایش قرار گیرد. فرضیه بر اساس معلومات کلی و شناخت‌های قبلی یا تجارب پژوهشگر، به وجود می‌آید. این شناخت‌ها ممکن است ‌بر اساس تجارب یا مطالعات قبلی باشد، از منابع شفاهی به دست آمده باشد و یا در جریان مطالعۀ ادبیات تحقیق حاصل شده باشد(حافظ نیا، ۱۳۸۵). ساعی معتقد است که یک فرضیه­ خوب باید دارای ملاک­های زیر باشد:

۱- بین ریسک اعتباری و ریسک سود تعهدی رابطه وجود دارد.

۲- بین ریسک اعتباری و ریسک سود نقدی رابطه وجود دارد.

۳-۵- جامعه و نمونه آماری تحقیق

تعیین جامعه آماری در هر تحقیق ضروری است جامعه عبارت است از گروهی از افراد، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند. در پژوهش، واژه جامعه به کلیه افرادی اطلاق می­ شود که عمل تعمیم پذیری به آن ها صورت می‌گیرد ماهیت پژوهش تعیین کننده جامعه آماری است. ‌بنابرین‏ تعریف:«جامعه عبارت است از همه اعضای واقعی یا فرضی که علاقمند هستیم یافته های پژوهش را به آن تعمیم دهیم»(دلاوری، ۱۳۷۸). جامعه تحقیق حاضر بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.

۳-۵-۱- روش نمونه گیری

جامعه ی آماری این پژوهش شامل تمامی بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که این بانک ها در دوره زمانی ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۱ مورد آزمون واقع می‌شوند. به علت دشواری های خاص حاصل از آن و همچنین وجود برخی ناهماهنگی ها میان اعضای جامعه در ارتباط با داده های مورد نیاز پژوهش، شرایط زیر برای انتخاب نمونه ی آماری قرار داده شده و نمونه ی آماری پژوهش به روش حذف سیستماتیک انتخاب شده است:

۱. برای رعایت قابلیت مقایسه پذیری آن ها، سال مالی شرکت ها منتهی به پایان اسفند ماه هر سال باشد.

۲٫ طی قلمرو زمانی پژوهش، هیچ گونه توقف فعالیت نداشته و دوره مالی خود را تغییر نداده باشند.

۳٫ کلیه ی اطلاعات مورد نیاز از شرکت ها برای پژوهش در دسترس باشد.

۳-۶- مراحل عمومی آزمون فرض آماری

مرحله اول) تعریف فرضیه ­های آماری

قبل از اینکه ادعا کنیم حکمی معتبر است، باید شواهد کافی در تأیید آن به دست آوریم. در نتیجه، شخص تحلیل­گر باید حکم را غلط بداند مگر اینکه داده ­های به دست آمده آن را قویاً تأیید ­کند. ‌بنابرین‏ هرگاه بخواهیم یک ادعا را از طریق تأیید آن به وسیله اطلاعات حاصل از نمونه آزمون کنیم، نفی آن ادعا را فرض (H₀) و خود آن را فرض مقابل(H₁) در نظر می­گیریم (آذر و مومنی،۱۳۸۳).

قاعده پذیرفته شده در آمار این است که محقق فرض (H₀) را آزمون نماید و بر اساس تأیید یا رد فرض (H₀) به تحلیل فرضیه پژوهشی بپردازد.واضح است که تعریف آماری فرض (H₀) بایستی دارای مرز مشخصی باشد تا محقق بتواند آن را آزمون نماید.‌بنابرین‏ چنانچه فرضیه پژوهشی مرز مشخصی داشته باشد، H₀نشان دهنده ادعا (فرضیه پژوهشی) خواهد بود، در غیر این صورت نقیض آن در H₀ تعریف شده و فرضیه پژوهشی در قالب نماد آماری H₁قرار خواهد گرفت. آنچه مسلم است فرض H₀ و H₁ مکمل یکدیگر هستند. با این توصیف H₀ گاهی بیان کننده ادعا و گاهی نقیض ادعا خواهد بود(همان منبع).

مرحله دوم) تعیین توزیع نمونه ­گیری و نوع آماره آزمون

توزیع نمونه گیری به شرایط تخمین پارامتر مورد ادعا بستگی دارد. بسته به اینکه فرضیه پژوهشی چه پارامتری را بیان می­ کند، توزیع نمونه گیری آمار و آماره آزمون تغییر خواهد کرد. آماره آزمون، همان متغیر استاندارد ‌می‌باشد(همان منبع).

مرحله سوم) تعیین سطح زیر منحنی H₀ وH₁ و محاسبه مقدار بحرانی

سطح زیر منحنی H₀و H₁به توزیع نمونه گیری و مقدار آلفا بستگی دارد. یک دنباله یا دو دنباله بودن آزمون نیز بر سطح زیر منحنی فرضیه ­های آماری تاثیر مستقیم دارد. به طور کلی قاعده بر این است که H₀در برگیرنده سطح اطمینان و H₁ سطحی برابر آلفا خواهد داشت. محاسبه مقدار استانداردی که تفکیک کننده H₀ و H₁باشد از موارد ضروری در این مرحله است (همان منبع).

مرحله چهارم) تصمیم گیری

در این مرحله مقدار آماره آزمون در مرحله دوم با مقدار بحرانی مرحله سوم مقایسه می­ شود، چنانچه آماره آزمون در ناحیه پذیرش H₀قرار گیرد، گفته می­ شود که در سطح اطمینان مورد نظردلیل کافی برای پذیرش H₀وجود دارد (همان منبع).

۳-۷- ابزار جمع‌ آوری داده های مورد نیاز تحقیق