در ناحیه هرسین پیشروی دریا در زمان الیگومیوسن صورت گرفته و رسوبات پوششی ترسیر سفره‌های رورانده کرتاسه از پایین به بالا شامل واحدهای زیر است:
واحد آواری – رسوبات افقهای الیگومیوسن به طور دگر شیب برروی سنگهای افیولیتی قرار دارند و شامل کنگلومرا که در ابتدا دانه درشت بوده و رفته رفته به سمت بالا دانه‌ریزتر می‌شود تا حدی که این کنگلومرا خود به میان لایه‌هایی در افقهای ماسه‌ای قرمز با عناصر رادیولاریت تبدیل می‌شود.
واحد آهکی: این واحد برروی افقهای آواری قرار گرفته و شامل مجموعه‌ای از آهکهای پایابی با ستبرای حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر است که دارای لایه‌بندی نسبتاً منظم می‌باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

واحد آهکی در حد فاصل روستاهای دهمراد خان و درویشان واقع در جنوب شرق صحنه نیز برونزد داشته و از آهکهای ریفی به آهکهای توده‌ای تبدیل می‌شود سن این واحد با داشتن میکروفسیل میوژیپینا به میوسن نسبت داده‌اند. در نقاطی از واحد آهکی فوق آثاری از دو کفه‌ایها و خارپوستان (کلیپاستر) جمع‌ آوری شده‌است.
واحد فلیشی: واحد آهکی بوسیله یک سری رسوبات فلیشی پوشیده شده که از مارنهای خاکستری دارای افقهای ماسه‌ای – آهکی تشکیل شده‌است، این واحد نیز دارای سن میوسن می‌باشد که توسط کنگلومرایی پوشیده شده که فاقد هرگونه فسیل بوده ولی با توجه به هم مانندی آن با کنگلومرای زاگرس خارجی می‌توان آن را معادل کنگلومرای بختیاری (پلیوسن) دانست. . (میرزایی۱۳۷۰)
ج- پولکهای ترسیر (گاوه رود) – نام این گستره از رودخانه گاوه رود گرفته شده که از دشتهای بلند سنقر سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از پولکهای ترسیر در ناحیه بین سنقر و کامیاران با جهت شرق به غرب وارد منطقه کامیاران شده و برشهای جالبی از این رسوبات را نمایان می‌سازد.
دشت بیستون
شکل ۲-۵-مقطع زمین‌شناسی دشت بیستون
۲-۴– ژئومورفولوژی
ژمورفولوژی ناحیه بیستون بیشتر تحت تأثیر زمین شناختی ساختمانی و عملکرد تکتونیکی در طول دوران مختلف می باشد. برگه های رانده شده متعدد سبب شکل گیری ارتفاعات بیستون- پرآو و دیواره های قائم موجود در آن دیواره وسایر بلندی های ناحیه و نیز شکل گیری مسیر رودخانه ناحیه از جمله گاماسیاب شده است. اشکال کارستی در این کوهها نیز ناشی از عملکرد این گسل هاست. برای مثال در پایین روستای نوژه وران یک پولیه بزرگ وجود دارد که دهها چشمه در آن جاری است این پولیه در مرحله بلوغ است وجود دولین های فراوان در کوه پرآو نیز در خور توجه است.فرایندهای فرسایشی ناشی از بارش باران و تشکیل کارست و آب های زیرزمینی فرایند غالب سطح دشت می باشد. سازند اصلی منطقه کارست و اهک می باشد و پدیده های ژئومورفولوژی دشت شامل رودخانه گاماسیاب ، دینور آب ، کوه بیستون و سراب بیستون است .
۲-۵-مکان های ناپایدار
نقش مخاطرات محیطی در زندگی انسان ها غیر قابل انکار است و نمی توان نقش آن را در ابعاد اقتصادی ، اجتماعی، سیاسی و برنامه ریزی های محیطی نادیده گرفت تا جایی که با مطالعه درست و پیش بینی صحیح مخاطرات محیطی در یک مکان، تا حد زیادی می توان از هدررفت هزینه های اقتصادی و تلفات انسانی جلوگیری کرد در سایه چنین مطالعاتی ، زمین های پایدار و ناپایدار و نوع مخاطره آنها مشخص می شود.
۲-۵-۱-ریزش سنگ
از بین مواردی که باعث ناپایداری در یک مکان می شود در سطح دشت بیستون حرکات دامنه ای به صورت ریزش سنگ و قلوه سنگ از دیواره عمودی کوه بیستون دیده می شود. سنگ ریزش و مخاطرات ناشی از آن نیز یکی از بلایای طبیعی محسوب می شود که قسمت های مختلف یک دامنه را ناپایدار کرده و به ساخت و سازهای انسانی آسیب می زند. حرکات دامنه ای مواد عبارت از جدانشدگی و حمل رو به پایین مواد منفصل خاکی و سنگی تحت تأثیر نیروی جاذبه زمین می باشد . ریزش ها به سقوط کم و بیش آزاد و ناگهانی توده های خاکی و یا سنگی اطلاق می شود که در دامنه های پرشیب و پرتگاه‌ها صورت می گیرد بطوریکه قطعات ریز و درشت همزمان حرکت می نماید این پدیده در کوههای آهکی بیستون بعلت تخریب مکانیکی فعال می باشد.همانطور که در شکل۲-۲ نشان داده شده است مکان های ناپایدار به صورت ریزش سنگ و قلوه سنگ در پایکوه دیواره بیستون و در قسمت غربی دشت بیستون روی میدهد .در شکل ۲-۳ تصویری از پایکوههای دیواره بیستون و ریزش سنگ و قلوه سنگ از اتفاعات کوه بیستون نشان داده شده است.
شکل ۲-۶- نقشه مکان های ناپایدار دشت بیستون
شکل۲-۷- ریزش سنگ در پایکوه های دیواره بیستون
۲-۶– وضعیت هیدرولوژی و هیدروژئومورفولوژی
۲-۶-۱– منابع آب زیرزمینی
لندفرم های کارستیک و همچنین عوامل تکتونیکی هر منطقه نقش مهمی در نفوذپذیری و تغذیه آب‌های زیرزمینی که در محیط‌های کارستی یافت می‌شوند در ارتباط با وجود جریان آب هستند. ایجاد روابط حاکم بر حرکت و ذخیره آب در پهنه‌های کارستی پیچیده است، زیرا آبخوان‌های کارستی غالبا جریان متمرکز خود را به چشمه ها منتقل کرده که تا حدود زیادی بیان گر خصوصیات سیستم کارستی منطقه است. این چشمه ها محل تخلیه طبیعی آبخوان‌های کارستی هستند که بهره برداری از آن‌ها در مقایسه با استحصال آب از طریق حفاری و پمپاژ به مراتب آسان تر و کم هزینه تر است. هم چنین به دلیل نقش آن‌ها در تامین آب شرب و کشاورزی از اهمیت فراوانی برخوردار است. چگونگی تغییرات آبدهی چشمه ها ارتباط مستقیم با درجه کارست شدگی سازند آهکی وسعت آبخوان مقدار و نوع بارش دارد.(رضایی ۱۳۸۰)
سیستم جریان آب زیرزمینی در یک منطقه کارستی دارای سه قسمت است، بخش ورودی که از طریق آن تغذیه سیستم انجام می‌شود مثل فروچاله ها، بخش میانی که انتقال آب را صورت می‌دهد و فاصله بین مناطق تغذیه و تخلیه است مانند درزه ها وگسله ها و بخش خروجی که عمدتا چشمه‌های منطقه را شامل می‌شود.(قهرودی تالی۱۳۹۳ (
عامل اصلی در قشر بالایی خاک این دشتها فرسایش ممتد سالهای طولانی بوده که همچنان ادامه دارد.وزش بادهای مدیترانه ای و ریزش برف و باران نسبتا فراوان باعث ذخیره آب‌های زیرزمینی وتشکیل رودهای متعددی است که تمام آن‌ها در نهایت به خلیج فارس می ریزد.رودهای ناحیه بیشتر سیلابی و پر پیچ و خم می‌باشد. رودهای مهم ناحیه قره سو و گاماسیاب و دینه ور هستند. در منطقه به دلیل دشت‌های پهناور با دشتهای آبرفتی ژرف، بارندگی سالانه زیاد، وجود لایه‌های آهکی کارستی و لایه‌های نفوذناپذیر زیرزمینی،ذخیره پرمایه ای از آب‌های زیرزمینی و آبخوان‌های آبرفتی وجود دارد. سراب بیستون در دامنه جنوبی کوه بیستون وجود دارد. در تمام سطح دشت بیستون آبخوان‌های آبرفتی دیده می‌شود بجز قسمت هایی از قسمت غربی دشت در فاصله بین دشت بیستون و استان کرمانشاه و قسمت های جنوبی دشت سطح دشت عمدتا از رسوبات آبرفتی که شامل رس، ماسه و شن می‌باشد تشکیل شده است. دو ایستگاه هیدرومتری در سطح دشت بیستون وجود دارد. سطح آب زیرزمینی در دشت بیستون بین ۱-۵۴ متر از سطح زمین می‌باشد که در قسمت شمالی و مرکزی دشت سطح آب زیرزمینی بالاتر می‌باشد و اطراف دشت سطح آب زیرزمینی پایین تری برخوردار است.برای محاسبه سطح آب زیرزمینی از اطلاعات ۱۸۶ حلقه چاه مشاهداتی در منطقه دشت بیستون استفاده شد ، که در سال ۱۳۹۰ برداشت شده است .این اطلاعات از سازمان آب منطقه ای استان کرمانشاه تهیه شده است. این چاه های مشاهداتی اطلاعاتی از قبیل عمق آب زیرزمینی ، سطح لایه اشباع ، ضخامت لایه اشباع و عمق آبرفت را به ما نشان می داد . با بهره گرفتن از عمق آب زیرزمینی نقشه کریجینگ آب زیرزمینی دشت بیستون همانطور که در نقشه زیر نشان داده شده تهیه گردید.(شکل شماره ۴-۱۳) در سطح دشت بیستون ۱۳۵۸ حلقه چاه برای مصارف کشاورزی و شرب حفر شده است. که اکثرا برای مصارف کشاورزی می‌باشند ، هر چند تعدادی چاه برای مصارف صنعتی وجود دارد که در تمام طول سال آب چاه مورد برداشت قرار میگیرد. هم چنین ضخامت سطح اشباع آب‌های زیرزمینی به طور متوسط ۳۲ متر می‌باشد. (شکل ۲-۸)
شکل ۲-۸ نقشه چاه های دشت بیستون
۲-۶-۲–آب‌های سطحی
رودخانه گاماسیاب از چشمه کارستیک گاماسیاب در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر نهاوند و در فاصله اندکی از جاده ارتباطی نهاوند به نورآباد لرستان، از ارتفاع ۱۸۶۰ متری سرچشمه می‌گیرد. این رود پس از طی مسیری نسبتاً طولانی در استان همدان، وارد استان کرمانشاه شده و در قلمرو این استان، رود جامیشان و قره سو را دریافت می کند. این رودخانه تا محل تلاقی گاماسیاب با قره سو”گاماسیاب“ نامیده می‌شود. رودخانه گاماسیاب در منطقه بیستون به رودخانه قره سو می پیوندد و رودخانه سیمره را تشکیل می دهد ، سپس وارد استان لرستان شده و در نهایت پس از دریافت شاخه های به نام کشکان در استان خوزستان،کرخه نامیده می‌شود.گاماسیاب از سرشاخه های اصلی سیستم کرخه محسوب می‌شود.( Absalon 2007) بنابراین این حوضه، تنها حوضه غیربسته ایران است و اگر مجموعه حوضه های مرکزی را یک حوضه درنظر نگیریم، بزرگترین حوضه منطقه ای کشور به شمار میرود. (نقیب زاده ۱۳۷۳)
مختصات جغرافیایی این محدوده ۴۸º ۳۷ و ´ ۴۷ تا º ۵۳ درجه عرض شمالی و º ۲۷ و ´ ۳۳ تا۵۷ درجه و۳۴ دقیقه ، طول شرقی و مساحت آن، برابر با ۳۸/۱۷۰۶ کیلومتر مربع است. (شایان ۱۳۷۹)
رودخانه دینور از شمال شرقی دشت سرچشمه گرفته و در قسمت جنوب غربی شهر بیستون به رودخانه گاماسیاب می پیوندد.
شکل ۲-۹-نقشه رودخانه های دشت بیستون
۲-۶-۳-مخروطه افکنه
هنگامی که آبراهه‌ها از دره‌های پرشیب کوهستان وارد منطقه کم‌شیب و دشت‌ می شوند به‌دلیل کاهش سرعت آب رسوبات خود را به صورت مخروط بازشده‌ای به‌جا می‌گذارند که مخروط‌افکنه یا مخروط آبرفتی نامیده می‌شود. رأس مخروط‌افکنه به‌سمت بالادست آبراهه و قاعده آن در پایین‌دست است. رسوبات مخروط‌افکنه در نزدیک رأس آن‌ها بیش‌تر از قطعات سنگ درشت‌دانه، قلوه سنگ‌های بزرگ تشکیل شده و به‌تدریج به سمت قاعده شامل دانه‌های شن، ماسه، مارن و رس است. مخروط افکنه‌ها معمولاً در محل خروجی دره به دشت پدید می‌آیند. اگر چند مخروط افکنه مجاور با همدیگر به یک دامنه شیب دار بریزند تشکیل یک دشت آبرفتی می‌دهند. ته نشست رسوب ذخیره شده بوسیله رودخانه سریع السیر همچنانکه وارد دشت بیستون می‌شود و به شکل بادبزن است که به بادبزن آبرفتی یا مخروطه افکنه بادبزنی می‌باشد. در سطح دشت بیستون سه مخروطه افکنه دیده می شود که در قسمت شمال ، شرق و جنوب غربی دشت بیستون واقع شده اند که در شکل ۲-۲ نقشه مخروطه افکنه های دشت بیستون نشان داده شده است . مخروطه افکنه قسمت جنوب غربی در پایکوه دیواره کوه بیستون قرار دارد که جزء اشکال هیدروژئومورفولوژی دشت بیستون محسوب می‌شود ، این مخروطه افکنه توسط گسل کوه بیستون به سمت چپ متمایل شده است و به‌وسیله رودخانه­ای که از دره های کوه بیستون جریان دارد در محل‌هایی که شیب آن‌ها بطور ناگهانی کم می‌شود به وجود آمده است به همین دلیل به صورت ته نشست های بادبزنی شکل است .این آبرفتها از نظر ذخائر آبهای زیرزمینی غنی بوده و به علت بالابودن سطح آبهای زیرزمینی در این دره‌ها کشاورزی از رونق زیادی برخوردار است.
شکل ۲-۱۰ نقشه مخروطه افکنه های سطح دشت بیستون
۲-۷- اقلیم
منطقه بیستون دارای آب وهوای معتدل کوهستانی است.ورود و عبور جریان هوای مرطوب مدیترانه ای، علت اصلی بارندگی های ناحیه است. دشتها و جلگه ها دارای بارندگی کمتر ومناطق مرتفع معمولا دارای بارندگی بیشتری است. به دلیل نداشتن ایستگاه سینوپتیکی در شهر بیستون از داده‌های ایستگاه های سینوپتیکی سایر شهر های ایران استفاده شد و میانگین بارندگی سالانه بیستون ۴۰۰-۵۰۰ میلیمتر بدست آمد. که لایه بارندگی دشت بیستون با روش کریجینگ درونیابی شده است. در دشت بیستون سرما معمولا از آذر آغاز و تا اسفند ادامه می‌یابد. در مناطق کوهستانی پراو – بیستون چندین ماه از سال برف در ارتفاعات می ماند و دما تا ۱۵- درجه سانتیگراد پایین می یاید. میانگین دمای سالانه در شهر بیستون ۱۳ درجه سانتیگراد میباشد که تیر گرمترین ماه سال با متوسط ۲۶ درجه سانتیگراد و دی ماه سردترین ماه سال به طور میانگین ۱- درجه سانتیگراد می‌باشد.
شکل ۲-۱۱- نمودار بارندگی ایستگاه های سینوپتیکی استان کرمانشاه
شکل -۲-۱۲- نقشه درونیابی بارش دشت بیستون به روش کریجینگ
بادهای مهم منطقه شامل بادهای باختری و باد شمال است. بادهای باختری رطوبت اقیانوس اطلس و مدیترانه را منتقل می کنند. باد شمال در فصل تابستان می وزد ودر اعتدال آب و هوای منطقه و کاهش دما موثر است. به علت بارندگی نسبتا کافی پوشش گیاهی خودرو فراوان است.جهت عمده بادهای دشت بیستون جنوب شرقی با سرعت ۳٫۵ نات می‌باشد.
۲-۸– ویژگی جمعیتی شهر بیستون
شهر بیستون داری۵۸۶۲ نفر جمعیت و ۱۴۲۷ خانوار در سال ۱۳۹۳می‌باشد که در سه شهرک الزهرا، شهرک بیستون و شهر بیستون ساکن هستند.جمعیت شهر بیستون در سال ۱۳۸۵ در حدود ۶۱۸۹ نفر بوده است که این تعداد جمعیت در سال ۱۳۹۰ به ۵۱۰۷ نفر رسیده است که نشان دهنده کاهش نرخ رشد جمعیت است که با توجه به محاسبات وتجزیه تحلیل های انجام‌شده از سرشماری ۱۳۹۰ میزان نرخ رشد جمعیت ۸/۳- به دست آمده است .
فصل سوم:
مواد و روشها
۳-۱مقدمه
در ادامه تحقیق از مواد و روش‌هایی برای انتخاب مکان مناسب دفن پسماند شهری با توجه به معیارهای هیدروژئومورفولوژی استفاده می‌شود. با توجه به مکان مورد مطالعه و ویژگی‌های منحصر به فرد برای هر مکان،متفاوت می‌باشد. لذا به کار بردن روش‌ها و نرم‌افزارهای کارآمد و به‌روزی چون GIS در این زمینه بسیار حائز اهمیت است. در این تحقیق با رویکرد اسنادی، میدانی و نرم‌افزاری از مواد و داده‌های همچون DEM، نقشه‌های زمین‌شناسی و توپوگرافی برای تولید معیارها استفاده‌شده است و پس از تهیه نقشه‌ها و لایه‌های مختلف در نرم‌افزار ARC GIS نقشه‌های تولید شده گردآوری،ذخیره و بعد از وزن دهی از طریق فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP روی هم گذاری شده ونقشه مکان بهینه دفن مواد زائد شهری در منطقه تهیه و مورد تحلیل قرار گرفته است.
۳-۲-روش های گردآوری داده ها و اطلاعات
یکی از اصلی ترین بخش های هر کار پژوهشی را جمع آوری اطلاعات تشکیل می دهد. چنانچه این کار به شکل منظم و صحیح صورت گیرد کار تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از داده ها با سرعت و دقت خوبی انجام خواهد شد . روش های گردآوری پژوهش به دو دسته کتابخانه ای و میدانی تقسیم می شود.در این پژوهش که با هدف مکانیابی مکانه بهینه دفن پسماند شهری بیستون انجام گرفته است از سه روش کتابخانه ای ، مشاهده و پرسشنامه استفاده شده است .
۳-۲-۱-روش کتابخانه ای
روش کتابخانه ای در تمام تحقیقات علمی استفاده می شود و در بعضی از آن ها موضوع تحقیق از نظر روش ، از آغاز تا انتها متکی بر یافته های کتابخانه ای است . در این پژوهش نیز از این روش برای آگاهی از نظرات صاحبنظران در زمینه مفاهیم و مسائل تئوریک و نیز آمار و اطلاعات موجود در دانشگاه ها نهادها و سازمان های مختلف و ترسیم وضعیت موجود منطقه مورد مطالعه استفاده شده است .
۳-۲-۲-روش مشاهده
روش مشاهده قدیمی ترین روش جغرافیایی برای کسب اطلاع از پدیده هاست . روش مشاهده ای گردآوری اطلاعات ، برحضور محقق در کنار پدیده های مورد بررسی و مشاهده ی وضعیت آن مبتنی است.از مهم ترین مسائلی که پس از انتخاب و مکانیابی به وسیله سیستم اطلاعات جغرافیایی باید مورد توجه قرار گیرد. بررسی این موضوع است که مناطق تعیین شده تا چه حد با واقعیت و شرایط منطقه تطابق دارد. برای بررسی این موضوع بازدیدها و مطالعات میدانی می تواند درستی و نادرستی مناطق مکانیابی شده را نشان دهد.در این تحقیق بازدید میدانی به دو دلیل صورت گرفت:
– بازدید از منطقه مورد مطالعه و شناخت ویژگیهای طبیعی از نظر زمین‌شناسی، ژئومورفولوژیکی و هیدروژئومورفولوژیکی و برداشت نقاط ارتفاعی و مختصات جغرافیایی با بهره گرفتن از GPS
– بررسی وضعیت فعلی منطقه