بین اندازه صندوق و عملکرد صندوق رابطه مثبت وجود داردراماسمی و ینگ، ۲۰۰۳

جدول شماره (۲- ۲): مروری بر تحقیقات صورت گرفته در خصوص بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد صندوق های سرمایه گذاری

فصل سوم : روش تحقیق

مقدمه

علم چون گذشته، زاده بارقه ناگهانی بلوغ و اندیشه یک یا چندین دانشمند معدود نیست، بلکه کوششی آگاهانه، منظم و در عین حال نهادی و سازمان یافته است تا به حل یک مسأله یا دشواری ذهنی و عملی نایل آید. ( خاکی، ۱۳۸۴). پایۀ هر علمی، روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود. (عزتی، ۱۳۷۶)

از مطالب فوق میتوان چنین نتیجه گرفت که دستیابی به ‌هدف‌های‌ تحقیق میسر نخواهد بود مگر زمانی که جستجوی شناخت، با روش شناسی درست صورت پذیرد. لذا در این فصل کلیات مربوط به روش تحقیق شامل نوع تحقیق، اهداف تحقیق، فرضیات تحقیق، نحوه گردآوری اطلاعات، روش تحلیل اطلاعات و نحوه آزمون فرضیات تحقیق بیان خواهد شد.

۳- ۱ روش تحقیق

روش تحقیق به عنوان یک فرایند نظامند برای یافتن پاسخ یک پرسش یا راه حل یک مسأله، مطرح می‌باشد. به عبارت دیگر روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزارها و راه های معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف مجهولات و دستیابی راه حل مشکلات است.(عزتی، ۱۳۷۶)

تحقیق حاضر ‌به این علت که عملکرد صندوق های سرمایه گذاری را مورد بررسی قرار می‌دهد، از منظر هدف، کاربردی و از منظر نوع، توصیفی می‌باشد.

از منظر دیگر، بخشی از این پژوهش از نوع پژوهش های زمینه یابی است که درصدد توصیف وضعیت گذشته صندوق های سرمایه گذاری است. هدف بعدی در این پژوهش کشف است. در این پژوهش، پژوهشگر سعی می‌کند رابطه احتمالی بین عوامل مختلف مانند سن صندوق، ریسک سیستماتیک و … را با عملکرد صندوق های سرمایه گذاری، از طریق آزمون های آماری مناسب کشف نماید.از آنجا که ماهیت متغیر های تحقیق ترتیبی است، لذا از فنون و روش های آمار ناپارامتریک استفاده شده است. همچنین بخشی از این پژوهش از نوع پژوهش های همبستگی است. پژوهش های همبستگی شامل کلیه پژوهش هایی است که در آن سعی می شود رابطه بین متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضریب همبستگی، کشف یا تعیین شود. در فرضیه های تحقیق، محقق بر آن است تا همبستگی احتمالی بین عوامل تأثیر گذار بر عملکرد صندوق های سرمایه گذاری را بررسی نماید.

۳- ۲ قلمرو زمانی و مکانی تحقیق

در هر پژوهش، پژوهشگر میبایست قلمرو زمانی و مکانی تحقیق را برای تحدید پژوهش خود بیان نماید. ضرورت بیان قلمرو زمانی و مکانی تحقیق، از آن جهت است که خواننده در نهایت با توجه به مقطع زمانی و مکانی که تحقیق انجام شده است می‌تواند در رابطه با تحلیل ها و استنتاج هایی که پیرامون فرضیه‌ها صورت گرفته است، برداشت‌های بهتری نماید. (خاکی، ۱۳۸۴)

برای انجام این پژوهش، صندوق های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان محدوده مکانی جامعه در نظر گرفته شد و قلمرو زمانی تحقیق نیز از ابتدای سال ۱۳۸۷ تا انتهای اسفند ۱۳۸۸ به مدت ۲۴ ماه، در نظر گرفته شد.

۳- ۳ جامعه آماری و نمونه آماری

انجام هر تحقیق عملی مستلزم صرف هزینه و زمان است، به همین دلیل امکان بررسی کامل جمعیت آماری به صورت سر شماری وجود ندارد، لذا پژوهشگران با توجه به چنین واقعیتی درصدد بر می‌آیند که از طریق نمونه گیری اطلاعات آماری را با بهره گرفتن از تحلیل داده های به دست آمده پیرامون نمونه به دست آورند و در نهایت از طریق تعمیم، این اطلاعات را به جامعه اصلی منتسب نمایند. ( خاکی، ۱۳۸۴)

جامعه آماری در این پژوهش کلیه صندوق‌های سرمایه گذاری موجود در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. از آنجا که جامعه تحت پژوهش محدود بود، پژوهشگر بر آن شد تا کلیه صندوق های سرمایه گذاری را که حائز شرایط ذیل باشند را مورد بررسی قرار دهد:

1. 1. تاریخ تأسیس آن ها قبل از تاریخ ۱/۱/۱۳۸۷ باشد.

1. 1. از تاریخ فوق تا ۲۹/۱۲/۸۸ جزء صندوق های سرمایه گذاری فعال در بورس اوراق بهادار تهران باشند.

1. 1. اطلاعات مورد نیاز در خصوص این صندوق ها تا تاریخ فوق در دسترس باشد

1. متوسط درصد پرتفوی بورسی آن ها به حجم کل پرتفوی طی دوره مورد بررسی کمتر از ۵۰ درصد نباشد.(این محدودیت ‌به این دلیل ذکر شده است که در این تحقیق بازده پرتفوی صندوق های سرمایه گذاری به عنوان بازده مدیریت فعال با بازدهی شاخص بازار به عنوان بازده مدیریت غیر فعال^[۱۶۹] مقایسه می شود. لازمه مقایسه بازده پرتفوی با شاخص های یاد شده در همگونی آن ها است. )

بر این اساس و با در نظر گرفتن محدودیتهای فوق، ۱۴ صندوق سرمایه گذاری مشترک به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند که اسامی آن ها همراه با اطلاعات آن ها در جدول شماره(الف-۲) پیوست، ذکر شده است.

۳- ۴ روش گردآوری داده ها و اطلاعات

برای انجام این پژوهش، پژوهشگر از اطلاعات ثانویه در پژوهش خود استفاده نموده است. بر همین اساس پژوهشگر به دو سری اطلاعات نیاز داشت.یک سری اطلاعات مربوط به صندوق های سرمایه گذاری بود و سری دیگر اطلاعات، به شاخص های بازار بورس اوراق بهادار تهران مربوط بود. این اطلاعات توسط سایت بورس و دیگر نرم افزارهای پایگاه اطلاعاتی گردآوری شدند. از آنجا که اطلاعات موجود در نرم افزارهای فوق در خصوص بازده ماهانه با اشتباهات و نواقصی مواجه بودند، لذا محقق بر آن شد تا با بهره گرفتن از اطلاعات موجود در این نرم افزارها و با بهره گرفتن از نرم افزار Excel محاسبات را مجدداً انجام دهد. در ابتدا برای محاسبه بازده ماهانه صندوق های سرمایه گذاری پژوهشگر به اطلاعاتی در خصوص خالص ارزش دارایی های صندوق^[۱۷۰] در ابتدا و انتهای هر دوره نیاز داشت.

برای محاسبه بازده ماهانه پرتفوی دو روش در اختیار محقق وجود داشت. روش اول از تفاوت ارزش خالص دارایی های صندوق در ابتدا و انتهای ماه، تقسیم بر ارزش خالص دارایی ها در ابتدای ماه، به دست می‌آمد.

فرمول شماره(۳- ۱)

بازده حاصل شده با این روش، بازده ساده پرتفوی نامیده می شود و دقت چندانی ندارد. همچنین از آنجا که محقق قصد داشت تا ریسک نامطلوب را نیز محاسبه نماید، نیاز به اطلاعات دقیق تری داشت. لذا محقق تصمیم گرفت تا از نرخ بازده مرکب^[۱۷۱] برای محاسبه بازده ماهانه پرتفوی صندوق‌های سرمایه گذاری استفاده نماید. بر این اساس نرخ بازده روزانه پرتفوی با فرمول ذیل محاسبه شد.

فرمول شماره(۳- ۲)

برای محاسبه میانگین بازدهی نیز از دو روش، میانگین حسابی^[۱۷۲] و میانگین هندسی^[۱۷۳] استفاده می شود. میانگین حسابی به آن دلیل که جمع جبری بازده مقاطع یکسان مانند ماهانه را در نظر می‌گیرد، در برخی موارد ممکن است گمراه کننده باشد. اما استفاده از میانگین هندسی از آنجا که نرخ رشد بازدهی را در طی زمان در نظر می‌گیرد، مشکل میانگین حسابی را رفع می کند. لذا از متوسط هندسی بازده که با فرمول زیر محاسبه می شود، استفاده گردید:

فرمول شماره(۳- ۳)

نوع دیگر اطلاعاتی که پژوهشگر برای انجام پژوهش بدان نیاز داشت، محاسبه بازده بازار بود. برای محاسبه بازده بازار از فرمول ذیل استفاده می شود:

فرمول شماره(۳- ۴)