جریان‌های نقد عملیاتی توانـایی بیشـتری نسـبت بـه سود خالص در پیش‌بینی جریـانهـای نقـد آزاد آتـی دارد و همچنین در این پژوهش اجــزای اقــلام تعهــدی شــامل تغییــرات ســرمایه درتغییــرات در موجــودی کــالا، اســتهلاک دارایی‌های مشهود و نامشـهود و برآوردهـای خـالص حسابداری به جریان‌های نقد عملیاتی اضـافه شـد تا توانایی این اجزا در بهبود پیش‌بینی جریـانهـای نقـد، آزاد بررسی شود. همان گونه که نتـایج بررسـی نشـان بین جریانهـای نقـد آزاد دوره آتـی و تغییـرات ســرمایه در گــردش، تغییــرات در موجــودی کــالا،استهلاک دارایی‌های مشهود و نامشهود و برآوردهـای خالص حسابداری دوره جاری رابطه معنادار معکوس وجـود دارد. همچنـین، اضـافه کـردن اجـزای اقـلام تعهـدی بـه جریـانهـای نقـد عملیـاتی، پـیش بینـی جریان‌های نقد آزاد را بهبود بخشید. ‌بنابرین‏، تفکیک اقــلام تعهــدی بــه اجــزای فرعــی تــوان پــیش بینــی جریان‌های نقد آتی را افزایش می‌دهد.

دستگیر و رستگار(۱۳۹۰)، رابطه بین کیفیت سود(پایداری سود)، اندازه اقلام تعهدی و بازده سهام با کیفیت اقلام تعهدی را مورد بررسی قرار دادند. یافته های پژوهش آن ها بیانگر این است که کیفیت سود(پایداری سود) با کیفیت اقلام تعهدی رابطه مستقیم دارد، ضمن اینکه با کاهش کیفیت اقلام تعهدی و افزایش اندازه اقلام تعهدی، بازده سهام افزایش می‌یابد.

عرب مازار یزدی و عرب احمدی، (۱۳۹۰) در پژوهشی تحت عنوان رابطه اجزای نسبت ارزش دفتری با ارزش بازار با بازده آتی سهام با بهره گرفتن از روش پنمن و همکارانش(۲۰۰۷)، پس از تجزیه نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار به دو جز مالی و عملیاتی و تشکیل سبدهام سهام بر مبنای اجزای این نسبت، با بهره گرفتن از معادلات رگرسیونی، رابطه میان آن اجزا با بازده سهام را تحلیل کرد. نتایج تحقیق نشان داد که وقتی کل داده ها در تجزیه و تحلیل در نظرگرفته می شود، جزء مالی با بازده آتی سهام شرکت ها رابطه معنی دار دارد. اما وقتی عامل ریسک ورشکستگی وارد محاسبات می شود، نتیجه معکوس می شود و جزء عملیاتی نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار دارای رابطه معنی داری با بازده آتی سهام دارد. سپس همگامی که داده های تحقیق بر اساس نسبت خالص ارزش دفتری به ارزش بازار دارایی عملیاتی طبقه بندی می‌شوند، نتایج نشان می‌دهد، در داده هایی که نسبت مذکور برای آن ها کمتر از یک است، باز هم جزء عملیاتی دارای رابطه معنی داری با بازده آتی سهام است.

حقیقت و بختیاری(۱۳۹۰) در پژوهشی تحت عنوان بررسی محتوای اطلاعاتی افزاینده اقلام تعهدی خلاف قاعده در مقایسه با جریانات نقدی عملیاتی نشان دادند که در رویکرد کل اقلام تعهدی، جریانات نقدی عملیاتی، توان توضیحی اقلام تعهدی غیرعادی در بازده آتی سهام را کاهش نمی دهد. از سوی دیگر آن ها نشان دادند که محتوای اطلاعاتی جریانات نقدی عملیاتی و اقلام تعهدی غیرعادی بر یکدیگر در رویکرد کل اقلام تعهدی است؛ در حالی که در رویکرد اقلام تعهدی سرمایه در گردش، نتایج حاکی از آن است که جریانات نقدی عملیاتی و اقلام تعهدی غیرعادی نسبت به یکدیگر محتوای افزاینده اطلاعاتی ندارند. همچنین آن ها نشان دادند که بعد از در ظر گرفتن جریانات نقدی عملیاتی، رشد فروش و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار در چارچوب یک رگرسیون در رابطه بین اقلام تعهدی غیرعادی و بازده آتی سهام، در هر دو رویکرد، رابطه معنی دار باقی می ماند.

حقیقت و ‌ایران‌شاهی (۱۳۸۹) در پژوهشی تحت عنوان بررسی واکنش سرمایه گذاران نسبت به جنبه‌های سرمایه گذاری اقلام تعهدی نشان دادند که در بازار سرمایه ایران، اقلام تعهدی خلاف قاعده وجود دارد که وابسته به اطلاعات سرمایه گذاری شامل در اقلام تعهدی بوده است. همچنین آن ها نشان دادند که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به اقلام تعهدی واکنش بیش از اندازه نشان می‌دهند.

مشایخی و همکارانش، (۱۳۸۹) در پژوهشی تحت عنوان مخارج سرمایه ای، اقلام تعهدی و بازده سهام؛ به بررسی نابهنجاری اقلام تعهدی و نابهنجاری مخارج سرمایه ای و بهبود عملکرد سهام با به کارگیری همزمان هر دو نابهنجاری در بازار سرمایه ایران پرداختند. نتایج نشان داد که نابهنجاری مخارج سرمایه ای و نابهنجاری اقلام تعهدی در بازار سرمایه ایران وجود دارد و از هم مجزاست؛ اگرچه این دو نابهنجاری ممکن است به طرق مختلف با هم مربوط باشند. همچنین نتایج نشان داد که بعد از کنترل کرئن برای سه عامل ریسک فاما-فرنچ، سرمایه گذاران با به کارگیری همزمان دو نابهنجاری به جای فقط استفاده از یک نابهنجاری، بازده های بالاتری کسب می‌کنند.

خدادادی و جان جانی(۱۳۸۸) به بررسی واکنش سرمایه گذاران به پیش‌بینی سود، جریانات نقدی و اقلام تعهدی در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نتایج حاکی از آن بود که سرمایه گذاران تا حدی به پیش‌بینی سود واکنش درست نشان داده‌اند(البته نه به اندازه جریانات نقدی). ‌به این معنی که در سال بعد از پیش‌بینی، تقاضا برای سهام شرکت هایی که سودی مازاد بر سود پیش‌بینی شده کسب کرده‌اند، افزایش یافته و موجب افزایش قیمت سهام این شرکت ها شده است. در نتیجه بازده سهام این شرکت ها افزایش یافته و توانسته اند بازده مازاد بر میانگین بازده بازار کسب کنند. در مقابل شرکت های با سود تحقق یافته کمتر از سود پیش‌بینی شده، بازده کمتر از میانگین بازده بازار داشته اند. همچنین، نتایج تحقیق نشان می‌دهد که سرمایه گذاران تا حد بسیار زیادی به پیش‌بینی حریان نقدی واکنش درست نشان داده و جریانات نقدی نسبت به سود و اقلام تعهدی مبنای بهتری برای تصمیم گیری است. که این ممکن است به خاطر عینی بودن و همچنین احتمال دستکاری کمتر جریانات نقدی نسبت به سود و اقلام تعهدی باشد.

ثقفی و هاشمی(۱۳۸۳)، به بررسی تحلیلی رابطه بین جریان های نقدی عملیاتی و اقلام تعهدی حسابداری پرداختند. آن ها هدف از انجام پژوهش را ارائه مدلی مناسب برای پیش‌بینی جریان های نقدی عملیاتی عنوان نمودند. با بهره گرفتن از ۷۱ شرکت عضو نمونه آماری و به کمک روش رگرسیون گام به گام، پژوهشگران دریافتند که بین جریان های نقدی عملیاتی و سود حسابداری و اجزای آن رابطه معناداری وجود دارد؛ سود حسابداری و اجزای آن، توانایی پیش‌بینی جریان های نقدی آتی را دارند و سود حسابداری نسبت به جریان های نقدی، توانایی بیشتری برای پیش‌بینی جریان های نقدی آتی دارد.

جدول(۱-۲) خلاصه پژوهش های انجام شده داخل کشور جمهوری اسلامی ایران

نتیجه تحقیق
موضوع تحقیق
سال تحقیق
نام محقق

نتایج بیانگر این بود که سرمایه گذاران تا حدی به پیش‌بینی سود واکنش درست نشان داده‌اند(البته نه به اندازه جریانات نقدی) ‌به این معنی که در سال بعد از پیش‌بینی، تقاضا برای سهام شرکت هایی که سودی مازاد بر سود پیش‌بینی شده کسب کرده‌اند، افزایش یافته و موجب افزایش قیمت سهام این شرکت ها شده است

به بررسی واکنش سرمایه گذاران به پیش‌بینی سود، جریانات نقدی و اقلام تعهدی در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند

۱۳۸۸

خدادادی و جان جانی