شاخص صفر مبین عدم درگیری دانش آموز در امر آموزش و یادگیری می باشد . یعنی نشان دهنده شیوه ارائه کاملا غیر فعال محتوا است . شاخص درگیری است یک نشان می دهد که کتاب در نیمی از موارد دانش آموز را به تفکر وا می دارد و او را به فعالیت دعوت می کند . شاخص درگیری بی نهایت ، مشخص کننده مطالبی است که دانش آموز را به تجزیه و تحلیل وا می دارد و هیچ نوع اطلاعاتی در اختیار دانش اموزان قرار نمی دهد . ( میرزا بیگی ، ۱۳۸۰ ، ص ۱۹۲)
به نظر ویلیام رومی زمانی یک کتاب فعال است که ضریب درگیری آن بین ۴/۰ تا ۵/۱ باشد بدین ترتیب اگر ضریب درگیری کمتر از ۴/۰ باشد شیوه تالیف آن کتاب غیر فعال و فرمایشی است زیرا دانش آموز هیچ گونه نقش فعالی در امر یادگیری ندارد . بدین ترتیب به دانش آموز به عنوان سیستم بانکی نگریسته می شود که همیشه در صدد حفظ و نگهداری و بایگانی مطالب است از طرق دیگر ضریب بالا از ۵/۱ باشد قبل از آنکه خمیرمایه لازم و پیش نیازهای ضروری را به دانش آموز ارائه دهد از او می خواهد که فعالیت های علمی و تحقیق را خود انجام دهد . در نتیجه ضریب درگیری مطلوب دانش آموز با محتوای کتاب درسی بین دو حد ۴/۰ تا ۵/۱ قرار دارد و ضریب کمتر و یا بیشتر برای دانش آموزان مناسب نیست .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به طور کلی :
به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات کتاب های مورد پژوهش ، علاوه بر استفاده از ضریب درگیری دانش آموز با محتوا که بوسیله رومی پیشنهاد شده از تکنیک های آمار توصیفی از قبیل فراوانی ، درصدگیری و رسم نمودار استفاده خواهد شد .

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه

در این فصل نتایج حاصل از تحلیل داده های جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند . بدین ترتیب کتاب های علوم تجربی پایه اول ، دوم ، سوم ، چهارم و پنجم ابتدایی بر اساس روش ویلیام رومی مورد بررسی و ارزیابی قرار رگفته و هدف های پژوهش در ارتباط با کتاب های مذکور پاسخ داده می شود . بنابراین جهت روشن شدن اهداف تحقیق ، ابتدا هر یک از فصول کتاب های مذکور با توجه به جداول مربوطه مورد بررسی قرار می گیرند و در ادامه کلیه ی اطلاعات بدست آمده از بررسی فصول کتاب ها که شامل متن ها ، تصاویر و پرسش ها که به صورت جداول و نمودارهای مربوطه نمایش داده شده و در نهایت ضریب درگیری آنها به منظور مشخص کردن میزان فعال و یا غیر فعال بودن محتوا ، محاسبه گردیده است .
به منظور بررسی نهایی یافته ها و همچنین توصیف و تجزیه و تحلیل داده ها در این فصل جداول ، نمودارها و توضیح و تشریح اطلاعات به صورت کلامی ارائه می گردد .
۱ : متن
بررسی میزان بکارگیری روش فعال در ارائه محتوای کل متن کتاب علوم تجربی پایه های اول ، دوم ، سوم ، چهارم و پنجم ابتدایی با بهره گرفتن از روش ویلیام رومی در سال تحصیلی ( ۸۸ ـ ۱۳۸۷ ) .
روش ویلیام رومی در تحلیل محتوای متن با ارائه فرمول ذیل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد :
E+f+g+h مجموع مقوله های فعال
= = ضریب درگیری دانش آموزان در متن
A+b+c+d مجموع مقوله های غیر فعال
۱ـ جمع آوری اطلاعات مربوط به متن کتاب:
جهت جمع آوری اطلاعات در مورد محتوای متن کتاب های مربوطه ، تمام صفحات متن کتاب که معنی و مفهومی را در بردارد ، گزینش شده تا مقوله های فعال و غیر فعال مشخص شوند .
لازم به ذکر است که در تجزیه و تحلیل متن درس ، کوچکترین واحد جمله محسوب می شود و منظور از جمله کوچکترین واحد معنی داری می باشد که بتواند مفهومی را برساند . بنابراین هر یک از جملات با توجه به ماهیت آن و تطابق با مقوله های زیر دسته بندی می گردد .
( a بیان حقایق : آن دسته از واقعیات و حقایق علمی که به صورت کلیشه ای و فرمایشی به آگاهی دانش آموز می رسد .
( b بیان نتایج و اصول کلی : جملاتی که بیانگر نتایج یا اصول کلی در ارتباط با رابطه میان موضوعات و مفروضات مختلف که توسط مولف بیان شده است . به عبارت دیگر ، نظرات ارائه شده توسط نویسنده کتاب درباره ی ارتباط بین مفروضات و موضوعات مختلف است .
( c بیان تعاریف : جملاتی هستند که به تعریف پدیده یا مفهوم خاص می پردازند .
(d سوالاتی که در متن مطرح شده اند و پاسخ آنها بلافاصله توسط مولف داده شده است .
(e سوالاتی که در متن مطرح شده اند و پاسخ آنها مستلزم این است که دانش آموز اطلاعات و مفروضات داده شده را تجزیه و تحلیل کند .
(f از دانش آموز خواسته می شود که نتایجی را که خود او بدست آورده است بیان نماید .
(g از دانش آموز خواسته می شود که آزمایشی را انجام دهد و نتایج حاصله را تجزیه و تحلیل کند.
(h سوالاتی که برای جلب توجه دانش آموزان ارائه شده و جواب آنها بلافاصله بوسیله مولف داده نشده است .
(I جملاتی که در هیچ کدام از مقوله های فوق نگنجد یا از دانش آموز خواسته شود که تصاویر یا مراحل انجام یک آزمایش را مورد توجه قرار دهد ، در این مقوله جای می گیرد . مثلا قد هم کلاسی های خود را اندازه بگیرید . عددها را در جدولی مانند جدول زیر بنویسید. ( علوم دوم دبستان ، ۸۸ ـ ۱۳۸۷ ، ص ۸۲ ) .
(j سوالات و مفاهیم مربوط بیان مانند : ذوب به معنی مایع شدن است ( علوم سوم دبستان ، ۱۳۸۸ ، ص ۴۵ ) .
به طور کلی مقوله های d-c-b-a در زمره ی شیوه ی ارائه غیر فعال قرار می گیرند زیرا مستلزم کمترین میزان فعالیت از جانب یادگیرنده می باشند .
مقوله های h-g-f-e در زمره ی شیوه ارائه فعال قرار می گیرند زیرا سهم زیادی از فعالیت یادگیری به عهده یادگیرنده می باشند .
مقوله های j-I خنثی هستند که نقش مهمی در ارزیابی کتاب ندارند و در هیچ یک از مقوله های فعال و غیر فعال جای نمی گیرند .
در مورد چگونگی جمع آوری اطلاعات در ارتباط با تجزیه و تحلیل متن کتاب نکات ذیل ضروری می باشند .
۱-۱جمله به عنوان کوچکترین واحد در متن مورد بررسی قرار می گیرد و ملاک اصلی در تعیین جمله معنی دار بودن آن است .
۲-۱- ملاک تعیین جمله ، معنی دار بودن یک عبارت است که با علامت مشخصه ی جمله ، شامل نقطه ، علامت سوال یا علامت تعجب از یکدیگر جدا شده اند .
۳-۱-عباراتی که با حروف ربط به یکدیگر متصل شده اند به عنوان یک جمله محسوب گردیده اندوفعالیت ها به عنوان متن محسوب نشده است .
۴-۱-عناوین و سرفصل ها به عنوان جمله محسوب نشده است .
۵-۱-جملات زیر تصاویر به عنوان جمله محسوب نشده است ومنظور از این جملات ، توضیحاتی است که زیر تصاویر و اشکال یا نمودارها آمده است .
۶-۱-آنچه در طبقه بندی و کدگذاری جملات حائز اهمیت بیشتری است ، قرار دادن آنها در گروه های فعال و غیر فعال می باشد . به عبارت دیگر اگر جملات مربوط به طبقات d-c-b-a با یکدیگر جابجا شوند و یا جملات مربوط به h-g-f-e با یکدیگر ، تغییری در میزان ارائه فعال و یا غیر فعال پیش نمی آید و مقوله های j-I در فعال و یا غیر فعال بودن کتاب نقشی ایفا نمی نمایند.

سوال۱: بررسی میزان بکارگیری روش فعال در ارائه متن کتاب علوم تجربی پایه اول ابتدایی :

که جهت روشن شدن این هدف تحقیق ، کلیه اطلاعات بدست آمده ، از بررسی سه فصل کتاب بر اساس روش ویلیام رومی در متن در جدول ( ۱ ـ ۴ ) و نمودار ( ۱ ـ ۴ ) نمایش داده شده و در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد .
جدول ( ۱ ـ ۴ ) توزیع فراوانی مربوط به متن کتاب علوم تجربی پایه اول ابتدایی

مقوله
فصل و عنوان دروس
a
b
c
d
e
f