میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در چند مورد از دولت ها در خواست کرده است، که میزان دسترسی به خدمات بهداشتی را در بخش های عمومی و خصوصی تبین کنند.(توبت، ۱۳۹۰: ۱۸۵)
میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تعدادی از شاخص ها را درباره حق بر بهداشت اعمال کرده است که عبارتنداز :
هزینه دولت درباره بهداشت و سهم آن در تولید ناخالصی و داخلی، هزینه مراقبت های بهداشتی اولیه و میزان آن در کل هزینه های بهداشتی دولت، درصد جمعیت برخورداری از افراد دارای تخصص لازم درمان بیماری‌ها و آسیب های عمومی، نرخ جمعیت برخوردار از بیست نوع داروی حیاتی، میزان زنان باردار برخوردار از افراد دارای تخصص دوران حاملگی و درصد آن در دوران زایمان، تعداد کودکان برخوردار از افراد دارای تخصص لازم جهت مراقبت از ایشان، ایمن سازی کودکان علیه بیماری های، واگیر اصلی، متوسط طول عمر، میزان مرگ میر کودکان، جمعیت برخوردار از آب سالم، جمعیت برخوردار از امکانات رفع فضولات انسان.
این شاخص‌ها را میتوان در برخورداری از حق بهداشت بشر در سطح ملی و بین‌المللی نمایانگر کرد. (همان منبع، ۱۹۱)
باید توجه کرد که این شاخص ها با خصوصیات اقتصادی، اجتماعی، قومی در شهر و روستا تعضیف نشوند. زیرا درست است که حق بر بهداشت یک حق فردی حقوق بشری محسوب می شود، ولی مستلزم تدابیری از سوی دولت در جهت مراقبت از سلامت کل جامعه است. مثل: برنامه ریزی برای واکسیناسیون به منظور پیش گیری از برخی بیماری ها که از همان کودکی بر کودکان زده می شود، تا از بروز برخی بیماری ها خطرناک جلوگیری شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

والدین بعد دولت نقش اساسی را در حق بهداشت کودکان باید ایفا کنند. دولت، نهادها و سازمان هایی را ایجاد می کند و آنها نقش حفاظت را نسبت به حق بهداشت اجرا می کند. والدین باید هوشیار باشند و از این سازمان‌ها استفاده کنند و کودکان را از آن بهره مند سازند. تا با مشکلاتی مواجه نشود و آینده آنها بر اثر عدم بهداشت و منجر شدن به بیماری ها نابود نشود.
باید بهره مندی از تمامی امکانات دسترسی به خدمات بهداشتی، را برای همه به خصوص برای قشرهای فقیر جامعه مقرر دارند. در نهایت اگر دولتی تلاش کافی در مورد تأمین خدمات بهداشتی لازم برای آحاد افراد از جمله کودکان به عمل نیاورد، تکلیف خود بر رعایت حق بر بهداشت، را نقض کرده است و این حق کودک است که پایمال می شود.
مسلّما دولت باید در اعمال حق بر بهداشت که کودکان و افراد انسانی دارند، به عنوان یک حق بشری به دنبال ارائه خدمات و راحتی و آزادی برای آنها و انجام اقداماتی برای عموم باشد. والدین باید این حق را که دولت برای آنان مشخص کرده است، برای کودکان مهیاکنند. اگر درک مشترکی در تمام سطوح از مفهوم و اهمیت حق بر بهداشت، به دست می آمد، در چالش های پیش رو در رعایت از حق بر بهداشت، کودکان کمک شایانی می شد و زمانی مثمر ثمر خواهدبود، که ارکان سازمان ملل متحد، درگیر نهادهایی به ارزیابی رعایت حق بر بهداشت کودکان کمک کنند و بر اثر بیماری های قابل پیشگیری در جهان شاهد تلف شدن کودکان بی گناه نشویم.
حق بر بهداشت و تندرستی کودکان یکی از مهمترین حقوق آنان است که به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شود و مرگ میر کودکان و عدم برخورداری آنان از خدمات بهداشتی باید محل نگرانی همگان باشد. امنیت بهداشتی را برای کودکان فراهم نماییم، به طوری نباشد که از آن به راحتی چشم پوشی کنیم. باید سعی شود امکانات به طور مساوی میان اقشار جامعه توزیع گردد.
بنابراین باید گفت برخورداری از سلامت و بهداشت مناسب برای کودکان اهمیت انکار ناپذیری دارد و جزء حقوق بنیادین آنان محسوب می شود.
با این توضیح از ماده ۲۴ کنوانسیون حقوق کودک که:
۱- دولتهای عضو حق کودک را برای برخورداری از بالاترین استاندارد قابل دسترسی و امکانات درمان بیماری و باز پروری کودک به رسمیت می شناسند. دولتهای عضو باید بکوشند تا تضمین شود که هیچ کودکی از حق دسترسی به خدمات رسیدگی بهداشتی محروم نشود.
۲-دولت‌های عضو باید اجرای کامل این حق را پیگیری کنند و به خصوص تدابیر مناسب را در زمینه های زیر اتحاد نمایند:
الف) کاهش میزان مرگ و میر نوزادان وکودکان.
ب) تضمین ارائه کمک ضروری پزشکی و رسیدگی بهداشتی به کلیه کودکان با تأکید بر گسترش رسیدگی بهداشتی.
ج) مبارزه با بیماری و سوء تغذیه، شامل رسیدگی بهداشتی اولیه در چارچوب به کارگیری تکنولوژی موجود، در کنار سایر امکانات و از طریق تأمین غذاهای مغذی کافی و آب آشامیدنی پاکیزه و با در نظر گرفتن خطرات آلودگی محیط زیست.
د) تضمین رسیدگی به مادران پیش از زایمان کودک و پس از آن.
ه) تضمین اینکه کلیه قشر های جامعه به ویژه والدین و کودکان راجع به اطلاعات بنیادین نگهداری و تغذیه کودک، منافع شیر مادر، بهداشت فردی و محیط و جلوگیری از حوادث، آموزش داده شوند و اطلاع رسانی در این باره انجام شود و دسترسی آنان با این آموزشها و اطلاع رسانی، تضمین گردد.
د) گسترش نگهداری بهداشتی کودک،راهنمایی والدین، آموزش برنامه ریزی خانواده و خدمات آن.
۳- دولتهای عضو باید کلیه تدابیر مؤثر و مقتضی را نسبت به تحقق کامل حق مندرج در ماده کنونی به طور روز افزون ترویج و تشویق نمایند. در این باره، باید توجه خاص به کشورهای در حال توسعه مبذول شود.
۴- دولتهای عضو باید متعهد شوند تا رفته رفته از خصوص تحقق کامل حق به رسمیت شناخته شده در این ماده همکاری بین المللی را ترویج و تشویق نمایند. به ویژه توجه خاصی به کشور های در حال توسعه مبذول گردد.
با این اوصاف همانطور که گفته شد، حق هر کودک است که از تغذیه خوب، محیط مناسب و مراقبتهای بهداشتی اساسی برخوردار باشد، تا در مقابل بیماری، محافظت شده و از رشد تکامل مناسب بهره مند شوند. والدین و سرپرستان کودکان، مسئولیت های اولیه تأمین شرایط لازم بهداشتی را برای رشد کودکان در حد توانایی ها و امکانات مالی خود باید فراهم کنند.
قوانین و مقررات متعددی برای این مسئله پیش بینی شده است . مانند قانون برنامه اول تا چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همچنین در بندهای ۲ و ۱۰ قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که بر تأمین نیازهای اساسی عموم مردم در خصوص بهداشت تأکید می‌کنند.
ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر درباره برخورداری از مراقبتهای پزشکی برای سلامتی و رفاه هر فرد است و همچنین ماده ۱۲ عهدنامه بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز دولتها را مکلف کرده است که افراد را از مناسب ترین سطح بهداشت جسمی و روانی برخوردار کنند.
همانطور که می بینیم تأکید فراوانی به بهداشت، کودکان و افراد انسانی شده است. پس در اجرای درست آن باید کوشید. تا با مشکلات حیاتی کودکان قبل و بعد از تولد آنها مواجه نشویم.
در کشور ما طرح های مختلفی در همین زمینه اجرا شده و موفقیت‌هایی نیز بدست آمده است. همچنین درباره کودکان معلول هم بر اساس لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بهزیستی کشور، مصوب ۱۳۵۹، وظایف مختلفی در خصوص رفاه و توانبخشی و ایجاد فرصت های شغلی و مشاوره بهداشتی و پزشکی به عهده سازمان مذکور قرار داده است.
برای برخورداری از سطح مناسب زندگی کودکان جنبه های مربوط به پیشگیری و ارتقاء سطح بهداشت مهم هستند. تأثیر این قوانین ملی و بین المللی بر زندگی کودکان در سراسر جهان پیشاپیش مشخص است. البته در صورتی که به درستی آن را اجرا کنند. اگر این نیاز اساسی کودکان رعایت نشود نتیجه آن رشد ناقص و کاهش توانایی های جسمانی و روانی در یک نسل جدید است و این خطر جامعه را تهدید خواهد کرد.
از آنجایی که بهداشت کودکان وظیفه‌ای اولیه است، در حال حاضر راه حل هایی برای آن در دسترس می‌باشد. روزانه می‌توان جان هزاران کودک را با تأکید بر اولویت مراقبت‌های بهداشتی، به ویژه مادران و همکاری دستگاه های ذیربط، بهداشت خانواده و مدرسه و آموزش بهداشت عمومی، بهداشت کار و… نجات داد و حقوق آنان را محترم بشمارد. زیرا اگر به درستی بهداشت و تغذیه و… آنان رعایت شود، علل مرگ آنان قابل پیشگیری است.
رویکرد مراقبتهای بهداشتی اولیه کودکان بر طیف گسترده تری از اقدامات ساده تأکید دارد. باید توجه بیشتری به مسائلی از قبیل تغذیه و آموزش تغذیه و یک محیط زیست فیزیکی پاکیزه به عمل آید. تارشد و بهداشت کودکان با مشکل مواجه نشود.
والدین باید پیرو حمایت دولت باشند و برنامه های بهداشتی، درمانی کودکان را به خوبی اجرا کنند، تا زمینه پیشگیری بهداشتی مناسب و کنترل بیماری کودکان صورت پذیرد. در کنار این همه مراقبت ها و حمایت دولت و والدین، کودکانی را داریم که به دلیل مشکلات خاص در مراقبت از نیاز های بهداشتی و…خود در معرض خطر قرار دارند، که امنیت اجتماعی و امداد اجتماعی باید این مهم را بیشتر مد نظر قرار دهند.
طبق ماده ۲۱ میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر دولت می بایست گام‌هایی اتحاذ کند. ” تا حداکثر منابع در دسترسش را به منظور دستیابی مترقبانه به کل حقوق شناخته شده به کار گیرد. ” دولت‌ها متعهدند بدون توجه به میزان توسعه اقتصادی که از آن بهره مندند، رعایت حداقل حقوق مربوط به معاش را برای همه مردم از جمله کودکان تضمین نمایند.(روساس، ۱۳۹۰: ۱۳۸)
دولت باید اقدامات متقضی را برای کمک به والدین و دیگر افراد مسئول کودک برای اجرای این حق برنامه‌های حمایتی را اتخاذ نماید، و والدین شرایط زندگی را در چارچوب توانایی‌های خود برای کودکان مهیا سازند. وقتی نظارت و کنترل کافی برای حقوق کودکان ازجمله: حق بهداشت و تغذیه و… وجود داشته باشد، دیگر یا مشکلات جدّی کودکان مواجه نخواهیم شد. و از طریقی حقوق آنان هم محترم شمرده می شود.
به دولت یک حد گسترده‌ای از تصمیم‌گیری بر اساس منفعت عمومی اعطاء شده است، تا جایی که که حقوق اجتماعی و فرهنگی افراد انسانی رعایت بشود و اقدامات گوناگون و مؤثر در حقوق اجتماعی و فرهنگی کودکان باعث تقویت و پیشرفت جامعه موفق شود.
بیشتر مزایا و منافع به اختیار و انتخاب دولت اعطا می شوند، تا دولت نقش به سزایی برای اجرای این حقوق اعمال نماید. حقوق گوناگون افراد، مخصوصاً کودکان را به نحو مطلوبی محقق و به اجرا در آورد. این حقوق، حق همگان ازجمله کودکان است، که از زندگی توأم با کرامت و مساعدت اجتماعی و بهداشت برخوردار باشند.
دولت ها متعهدند که حق بر بهداشت مردم را به خطر نیندازند. تعهد دولت به رعایت، حفاظت و اجرای حق بر بهداشت می تواند:
تعهد به رعایت دسترسی برابر به خدمات بهداشتی و عدم ممانعت افراد یا گروه ها از دسترسی به آن خدمات؛
تعهد به خودداری از اعمالی که بهداشت مردم را به مخاطره افکند، مانند اقداماتی که ایجاد آلودگی زیست محیطی کند.
تعهد به وضع قوانین و دیگر اقدامات جهت تأمین دسترسی برابر مردم به خدمات بهداشتی که از طرف ثالث فراهم می شود؛
تعهد به وضع قوانین و دیگر اقدامات جهت حفاظت مردم از نقض بهداشت از طرف ثالث.
تعهد به اتخاذ سیاست های بهداشتی ملّی و اختصاص درصدی کافی از بودجه به بهداشت.
تعهد به تهیه و ارائه خدمات بهداشتی ضروری یا ایجاد شرایطی که طی آن افراد به خدمات بهداشتی به خصوص خدمات مراقبت های بهداشتی نظیر آب آشامیدنی سالم و تمیز دسترسی پیدا کنند.
این تعهدات حق بر بهداشت زمانی نقض می شوند که دولت سلامت مردم را نادیده بگیرد و برای مثال مبادرت به استفاده از سلاح های هسته ای یا شیمیایی کند یا آن ها را آزمایش کند یا با سایر فعالیت های خود در محیط زیست به سلامتی مردم از جمله کودکان زیان وارد کند.(توبت،۱۳۹۰: ۱۸۴)
دولت باید در اعمال حق بر بهداشت برای توجیه اقدامات بهداشتی خود احتیاط و دقت لازم را به عمل آورد. هر چند همانگونه که ذکر شد، دولت ” تعهد به حمایت از حق بر بهداشت ” دارد. اما نمی تواند تا آنجا پیش رود که حقوق دیگران نظیر حق بر تمامیت جسمانی افراد را در مواجهه بیماری های واگیر نقض کند. در هر مورد معین باید تعادلی میان حفظ بهداشت عمومی و منافع افراد برقرار شود. این برقراری توسط دولت و حمایت‌هایش به وجود می آید.
به نظر می رسد که دولت باید یک بخش از بودجه کشور را به حق بر بهداشت و آموزش های بهداشتی آحاد مردم اختصاص دهد، تا مشکلات بهداشتی کودکان و زنان و… کاهش یابد. در تعهد به اجرا تمام جنبه‌ها و اجزای حق را محقق سازد و در جهت برخوردار ساختن از تمام حق بر بهداشت گام بردارد. تا دیگر شاهد عدم بهداشت کودکان در سراسر کشور نباشیم و مرگ و میرهایی که بر اثر عدم بهداشت مادران و کودکان به وجود می‌آیند، کاهش پیدا کنند.
۳-۲-۴ حق تأمین اجتماعی: