جامعه ی آماری به کل افرادی گفته ‌می‌شود که از جهات خاص مربوط به نقطه نظرهای تحقیق دارای صفات مشترک بوده و مشمول نتایج پژوهش مورد نظر باشند. انجام هر تحقیق علمی مستلزم صرف زمان و هزینه بوده و به همین دلیل امکان بررسی همه جمعیت و یا جامعه ی آماری نمی باشد؛ لذا هر محقق با توجه به چنین واقعیتی در صدد برمی آید از طریق نمونه گیری، اطلاعات احتمالی را با بهره گرفتن از تحلیل داده‌های به دست آمده پیرامون نمونه به دست آورد و در نهایت از طریق تعمیم، این اطلاعات را به جامعه ی مورد نظر منتسب نماید، اما در پژوهش حاضر طبق مصاحبه‌های انجام شده با متخصصین و اساتید این رشته و صاحب نظران تجاری سازی نانو در ستاد نانو و مؤسسۀ کریدور، با توجه به محدود بودن تعداد افراد جامعه‌ی آماری که متشکل از مدیران شرکت‌ها و سازمان‌های مرتبط با صنعت نانو مواد و تجهیزات نانو در سطح شهر تهران می‌باشند و نظر به اینکه تعداد شرکت‌های نانومواد ۵۸ عدد و تعداد شرکت‌های تولیدکنندۀ تجهیزات ۳۳ عدد ‌می‌باشد؛ جامعۀ آماری تحقیق حاضر متشکل از ۹۱ عضو می باشد.
۴-۳ دلایل انتخاب جامعه آماری

1. 1. 1. موضوع تحقیق حاضر نقش مهمی در انتخاب کارشناسان و مدیران به عنوان جامعه آماری داشته است چرا که در هر جامعه ای مدیران و کارشناسان متعلق به طبقه متوسط و مرفه جامعه به دلیل سطح سواد، درآمد، موقعیت و تعاملات اجتماعی در مقایسه با سایرین از درگیری بالاتری با موضوع پژوهش برخوردارند و در نتیجه با توجه به حوزۀ مورد مطالعه (محصولات با فناوری بالا) ، مدیران و کارشناسان شرکت ها با موضوع مورد بررسی سروکار داشته و نسبت به آن اطلاعات کافی دارند؛ لذا با دلایل فوق الذکر هماهنگی زیادی داشته و می توانند جامعه آماری مناسبی برای این تحقیق باشند.

      (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

1. 1. انتخاب مدیران و کارشناسان به منظور ایجاد همگنی نسبی و جلوگیری از بروز خطای احتمالی در مقایسه با نمونه گیری از عموم ‌می‌باشد (آذر، ۱۳۸۶).

۵-۳ نمونه و روش نمونه گیری
چنانچه جامعه ی آماری بزرگ باشد، محقق با توجه به محدودیت امکانات ناچار است از بین افراد جامعه تعداد مشخصی را به عنوان نمونه برگزیند و با مطالعه این جمع محدود، ویژگی‌ها و صفات جامعه را مطالعه کرده، شاخص‌ها و اندازه‌های آماری آن را محاسبه کند؛ به این جامعه محدود نمونه می گویند. تعداد کل شرکت های موجود در صنعت نانومواد و تجهیزات با مراجعۀ حضوری به مؤسسۀ خدمات فناوری تا بازار به دست آمد که تعداد ۹۱ شرکت را شامل می گشت و همانطور که گفته شد، با توجه به تعداد شرکت های فعال در حوزۀ نانومواد و تجهیزات و محدود بودن جامعۀ آماری حجم نمونۀ آماری با بهره گرفتن از فرمول کوکران به دست آمد که مشتمل بر ۷۳ مدیر می شد. بدین ترتیب پرسشنامه ها به جهت معلوم بودن حجم جامعه و شدید نبودن تغییرات صفت مورد مطالعه با بهره گرفتن از تکنیک نمونه گیری تصادفی ساده در اختیار مدیران شرکت ها قرار گرفت؛ با این حال پس از ارسال و پیگیری پرسشنامه ها نهایتاً ۶۰ پرسشنامه عودت داده شد.
فرمول کوکران
۶-۳ روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات
یکی از مهم ترین مراحل تحقیق گردآوری اطلاعات است. اطلاعات مورد نیاز برای انجام تحقیق را به طرق مختلف می توان جمع آوری نمود. ابزارهای گوناگونی مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه، اسناد و مدارک و غیره برای بدست آوردن داده‌ها وجود دارد. هریک از این ابزارها معایب و مزایایی دارند که هنگام استفاده از آنها باید مورد توجه قرار گیرند تا اعتبار پژوهش دچار خدشه نشود و از طرفی نقاط قوت ابزار تقویت گردد. هر پژوهشگر باید با توجه به ماهیت مسأله و فرضیه‌های طراحی شده یک یا چند ابزار را انتخاب نماید و پس از کسب شرایط لازم در مورد اعتبار این ابزارها، از آنها در جهت جمع آوری داده‌ها بهره جوید تا در نهایت از طریق پردازش و تحلیل این داده‌ها، بتواند در مورد فرضیه‌ها قضاوت نماید. انتخاب ابزارها باید به گونه ای باشد که پژوهشگر بتواند از نحوه انتخاب ابزار خود دفاع کند و از این طریق دستاوردهای پژوهش خور را معتبر سازد ( خاکی، ۱۳۸۸).
مهم ترین روش‌های گردآوری داده‌ها در این تحقیق بدین شرح است:
۱-۶-۳ مطالعات کتابخانه ای
از طریق این نوع مطالعه داده‌های ثانویه به دست می آیند که پیش از آغاز تحقیق توسط پژوهشگر بررسی ‌می‌شوند. منابع این داده‌ها عبارتند از: داده‌های موجود در اسناد گذشته، آمارهای رسمی، آمارهای غیر رسمی و اسناد و مدارک سازمانی. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات تحقیق و مباحث نظری مرتبط با موضوع از روش مطالعات کتابخانه ای و منابع دست دوم شامل کتب و مقالات انگلیسی و فارسی، پایان نامه‌ها، سایتهای اینترنتی، همایش ها و مجلات تخصصی نانو و خصوصاً ماهنامۀ فناوری نانو استفاده شده است که با بهره گرفتن از آنها سعی شد اطلاعات مناسبی جهت آگاهی از موضوع تحقیق و ادبیات آن بدست آید و همچنین روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و با بهره گرفتن از روش فیش برداری نیز استفاده شد.
۲-۶-۳ مطالعات میدانی
در این پژوهش روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی مورد استفاده قرار گرفته و ابزار جمع­آوری داده ­ها پرسشنامه است، چرا که پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی برای کسب داده‌های پژوهش است. لذا همانگونه که عنوان گردید محقق در این پژوهش به منظور دستیابی به حقایق مربوط به گذشته، حال و پیش بینی وقایع آینده از پرسشنامه استفاده نموده است. ارزش گذاری، کدگذاری و تجزیه و تحلیل، تعبیر و تفسیر پرسشنامه به علت یکنواختی آن برای همه آزمودنی‌ها، آسان و راحت است، چراکه از پاسخگو خواسته ‌می‌شود پاسخ و یا ارزیابی خود را نسبت به یک عقیده، رفتار، باور و غیره براساس ملاک‌های ذهنی و یا عینی در یک دامنه ی پاسخی بین موافقت یا عدم موافقت ابزار دارد. در این تحقیق از پرسشنامه یا مقیاس لیکرت برای سنجش متغیر‌های تحقیق استفاده شده است؛ همچنین برای پوشش دادن سوگیری های احتمالی در پرسشنامه از روش مصاحبه با کارشناسان نیز استفاده گردیده است.
۷-۳ ابزار گردآوری داده‌ها
گردآوری داده‌های تحقیق یکی از مراحل اساسی آن است. ابزار سنجش و اندازه گیری وسایلی هستند که محقق به کمک آنها می تواند اطلاعات مورد نیاز تحقیق خود را گردآوری، ثبت و کمی نماید (حافظ نیا، ۱۳۸۷). بنابراین برای بدست آوردن داده‌ها ابزار گوناگونی مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و مدارک و اسناد وجود دارند که هریک دارای مزایا و معایبی می باشند ( خاکی، ۱۳۸۸).
ابزار اندازه گیری تحقیق حاضر، پرسشنامه ‌می‌باشد. پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده‌های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه ای از سؤال‌ها (گویه‌ها) است که پاسخ دهنده با ملاحظۀ آنها پاسخ لازم را ارائه می دهد ( فرهنگی و صفرزاده، ۱۳۸۵)؛ لذا سؤالات پرسشنامۀ تحقیق به گونه ای مطرح گردید که با موضوع تحقیق و فرضیات آن همسویی داشته باشد؛ در ادامه به ذکر جزئیات سؤالات پرسشنامه پرداخته خواهد شد.
۱-۷-۳ مقیاس و طیف ابزار اندازه گیری تحقیق
در این تحقیق ابتدا از مطالعات کتابخانه ای جهت تعریف مفاهیم، شاخص‌ها و متغیرها استفاده شده و در مرحله ی بعد با ارائه پرسشنامه و تجزیه و تحلیل آماری آنها فرضیات مورد آزمون قرار گرفته اند. لذا ابزار تحقیق مرکب از مطالعات کتابخانه ای و تحقیق میدانی محسوب ‌می‌شود. پنج متغیر این تحقیق شامل چالش های زیرساختی، چالش نیروی انسانی، چالش تحقیق و توسعه، چالش های مالی و چالش نیازهای بازار با بهره گرفتن از پرسشنامه اندازه گیری شده است. پرسشنامه ی تحقیق حاضر با بهره گرفتن از طیف لیکرت ۵ گزینه ای که بیشترین کارایی را در تحقیقات رفتاری دارد، تدوین شده است. طیف لیکرت شامل مجموعه ای از سؤالات است که بار نگرشی یا ارزشی همه آنها تقریبا برابر تلقی ‌می‌شود. در مورد عبارات مثبت، محقق ارزش‌های عددی مقیاس را طوری تعیین می کند که بیشترین یا بالاترین ارزش عددی یا امتیاز به موافق­ترین گزینه‌ها تعلق گیرد.
نوع مقیاس تحقیق حاضر به دلیل استفاده از طیف لیکرت، ترتیبی^[۲۹] یا رتبه ای^[۳۰] است. در این سطح متغیرها علاوه بر درجه­بندی بر حسب دارا بودن یا نبودن صفت مورد مطالعه، بر حسب شدت و ضعف اندازه ی آن صفت با ترجیحاتشان نیز مشخص ‌می‌شوند. این شدت و ضعف بصورت تقدم و تأخر و بدون مشخص بودن میزان اختلاف در درجات مختلف بیان ‌می‌شود (ظهوری، ۱۳۸۷) .
پرسشنامه ی تحقیق حاضر شامل دو بخش اصلی ‌می‌باشد. بخش اول مشخصات دموگرافیک مربوط به نمونه ی آماری شامل جنسیت، سن، تحصیلات و سابقه و… ‌می‌باشد. باید خاطر نشان گردد که مشخصات فردی پاسخ دهندگان با مشورت اساتید و کارشناسان لحاظ گردیده و به منظور اثبات فرضیه عنوان نشده است، بلکه جهت کسب یافته‌های جانبی ‌می‌باشد.
بخش دوم سؤالات اصلی تحقیق برای سنجش متغیرها ‌می‌باشد. در این بخش برای سنجش چالش‌های زیرساختی از۱۱سؤال، برای سنجش چالش‌های نیروی انسانی ۶ سؤال، برای سنجش چالش‌های تحقیق و توسعه ۷سؤال، برای سنجش چالش ویژگی‌های محصول و نیاز مشتری۶ سؤال و برای سنجش چالش‌های مالی از ۴ سوال استفاده شده است که برای مشاهدۀ هریک از گزاره ها می توانید به پرسشنامۀ گنجانده شده در پیوست مراجعه نمایید.
در مجموع تعداد ۳۴ سؤال برای سنجش متغیر‌های تحقیق در این بخش استفاده شد. این بخش براساس طیف ۵ گزینه ای لیکرت طراحی شده است. شکل کلی و امتیاز بندی سؤالات به شرح زیر است:
جدول ۱-۳) شکل کلی و امتیاز بندی سؤالات

شکل کلی
بسیار زیاد
زیاد
متوسط
کم
بسیار کم
امتیاز بندی

۵

۴

۳

۲

۱

با روش ارزش گذاری ذکر شده در بالا که برای گزینه‌های بسیار کم طیف لیکرت، ارزش یا مقدار ۱ و برای گزینه‌های بسیار موافق، ارزش یا مقدار ۵ در نظر گرفته شده، مقیاس ترتیبی یا رتبه ای به مقیاس شبه فاصله ای^[۳۱]تبدیل ‌می‌شود که امکان استفاده ی پژوهشگر از آمار پارامتریک و مدل سازی معادلات ساختاری را فراهم می کند.
۸-۳ جدول تعریف عملیاتی
هر تکنولوژی جدید با خود سبدی از چالش های فنی را به همراه می آورد و نانوتکنولوژی نیز مستثنی نیست. به منظور تدوین پرسشنامه لازم بود فاکتورهای اثرگذار بر فرایند تجاری سازی و شاخص های هریک از این فاکتورها شناسایی گردد؛ بدین منظور با بهره گرفتن از مقالات متعدد مهمترین عوامل اثرگذار بر تجاری سازی محصولات هایتک به همراه شاخص های آنان که در این مقالات به کرّات تکرار شده بود شناسایی گشت که در نمودار ذیل آنها را ملاحظه می نمایید:
۹-۳ اعتبار و پایایی ابزار اندازه گیری پژوهش
پیش از اطمینان نهایی به ابزار اندازه گیری و بکارگیری آنها در مرحلۀ اصلی جمع آوری داده‌ها، ضرورت دارد که پژوهشگر از طریق علمی اطمینان نسبی لازم را نسبت به معتبر بودن بکارگیری ابزار مورد نظر پیدا کند ( خاکی، ۱۳۸۸).