۲-۴-۱تحقیقات داخلی:

1. 1. علی جهانخانی و امیر صفّاریان در سال ۱۳۸۲ مقاله ای تحت عنوان “واکنش بازار سهام نسبت به اعلان سود برآوردی هر سهم در بورس اوراق بهادار تهران” انجام دادند که این مقاله پژوهشی در مورد محتوای اطلاعاتی سود برآوردی هر سهم و تأثیر آن بر قیمت و حجم معاملات سهام در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بدین منظور تغییرات قیمت، حجم معاملات سهام ۲۷ شرکت که برای دوره تحقیق (سال های ۱۳۷۴ الی ۱۳۷۶) سود برآوردی هر سهم اعلام نموده اند در ۴ هفته قبل و ۴ هفته بعد از هفته اعلان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که سود برآوردی هر سهم دارای محتوای اطلاعاتی بوده، باعث تغییر قیمت، حجم معاملات سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران گردیده است.

   

1. 1. عبده تبریزی و دموری در سال ۱۳۸۲ به شناسایی و بررسی عوامل مؤثّر بر بازده بلندمدت سهام جدیداً پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. آنها بیان نمودند که در پنج صنعت از پانزده صنعت بورس اوراق بهادار تهران، واکنش بیش از حد مورد انتظار سرمایه گذاران مصداق داشته، لیکن در مابقی صنایع این امر صادق نیست.

1. 1. افشاری (۱۳۸۳) تحقیقی تحت عنوان “بررسی ساختاری قابلیت پیش بینی قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران ” انجام داده است . بر اساس یافته ها ی تحقیق، تغییرات قیمت سهام یکی از مهمترین موضوعات مورد توجّه هر سرمایه گذار است. سرمایه گذارانی که با اهداف بلند مدت سرمایه گذاری می کنند به نوعی به قیمت سهم و تغییرات آن حسّاس و از خود واکنش نشان می دهند .

1. 1. ثقفی و کردستانی (۱۳۸۴) در زمینه “واکنش بازار به تغییرات سود نقدی” مطالعه ای انجام دادند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی و تبیین رابطه بین کیفیت سود و بازده غیر عادی انباشته سهام در شرکت هایی است که سود نقدی آنها افزایش (کاهش) داشته است. کیفیت سود بر مبنای پایداری سود ، قابلیت پیش بینی سود و رابطه سود و جریان های نقدی عملیاتی اندازه گیری شده است. واکنش بازار به تغییرات سود نقدی و تغییرات سود غیرمنتظره مثبت و از نظر آماری معنی دار است. بنابراین می توان گفت سود نقدی، اطلاعاتی درباره ارزش شرکت فراهم می کند.

1. 1. نیکبخت و مرادی در سال ۱۳۸۴ با ارزیابی بیش واکنش سهامداران عادی در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی سالهای ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۲، مشاهده نمودند که علیرغم بیش واکنش سرمایه گذاران در دوره های مورد بررسی تحقیق، بکارگیری راهبرد سرمایه گذاری معکوس در دوره اول (۷۶-۱۳۷۱) مؤفّقیت آمیز و بکارگیری این راهبرد در دوره دوّم تحقیق ۸۲-۱۳۷۷ نامؤفّق خواهد بود. بدین ترتیب نتایج این تحقیق به صورتی قوی از فرضیه بیش واکنش سهامداران عادی در بورس اوراق بهادار تهران حمایت کرد.

1. 1. سعیدی در سال ۱۳۸۵ با اثبات وجود عکس العمل احساسی در بازار سرمایه، شیوه اندازه گیری آن را در مدلی توصیفی تشریح نمود و مدلی رفتاری را برای ارزشگذاری سهام از دیدگاه سرمایه گذاران در مقایسه با دیدگاه عقلایی ارائه داد. وی در مدل توصیفی خود به آزمون علّیت شاخص تأثیرات احساسی و شاخص بازدهی و آزمون سنجش اعتبار این شاخص پرداخت. او برای ارزشگذاری رفتاری اوراق بهادار از دو شاخص رفتاری برای ریسک و بازدهی بهره برده و مدل سنّتی قیمت گذاری داراییهای مالی را توسعه داد.

1. 1. قالیباف و نادری در سال ۱۳۸۵ با اشاره به متفاوت بودن واکنش افراد نسبت به اطلاعات جدید منتشره در بازار سهام ایران و غیرعقلائی بودن رفتار آنان، به بررسی بیش واکنش سرمایه گذاران نسبت به اطلاعات و اخبار منتشره در شرایط رکود و رونق داخلی پرداختند. آنها نتیجه گرفتند که سرمایه گذاران در کوتاه مدت نسبت به اطلاعات و اخبار منتشره در شرایط رکود و رونق، واکنش بیش از حد نشان نداده اند.

1. 1. اسلامی بیدگلی و شهریاری در سال ۱۳۸۶ به بررسی رفتار توده وار ۱۲ سرمایه گذار در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. یافته های این تحقیق که بر اساس انحرافات بازده سهام از ۱۳۸۰ انجام شده است، حاکی از فقدان رفتار توده واری – بازده کل بازار طی سالهای ۸۴ در دوران رونق بازار در بورس اوراق بهادار تهران بود، لیکن شواهدی از رفتار توده وار در زمان رکود بازار با بهره گرفتن از داده های روزانه بازده یافت شد.

1. 1. مهرانی و نونهال نهر در سال ۱۳۸۶ به بررسی امکان افزایش بازده سرمایه گذاریها و کسب بازده های غیرعادی از طریق به کارگیری راهبرد معاملاتی معکوس در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نتایج تحقیق آنها بیش واکنش سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران را تأیید نمود.

1. 1. طالبی در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در سال ۱۳۸۶، بر اساس مدل تالر و دیبونت (۱۹۸۵) عوامل مؤثّر بر بیشواکنش سهامداران عادی در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار داد. وی نتیجه گرفت که بیشواکنش در بلندمدت در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد، لیکن این سوگیری رفتاری در کوتاه مدت تأیید نمی گردد.

1. 1. دموری، سعیدی و فلاحزاده در پژوهشی در سال ۱۳۸۷ به بررسی عکس العمل بیش از اندازه سرمایه گذاران به الگوهای عملکرد گذشته شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. شواهد بدست آمده نشان داد که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به سه متغیر فروش، سود قبل از اقلام غیر مترقبه و بازده سهام شرکت ها بیش واکنش نشان داده اند ولی نسبت به جریان نقدی شرکتها، بیش واکنش نداشته اند.

1. 1. مرادی، تهرانی و جوانمرد در سال ۱۳۸۹ واکنش بازار سهام تهران به انتشار اطلاعات شرکتها را مورد بررسی قرار دادند که در این تحقیق نیز با انتخاب رویدادهایی شامل برگزاری مجامع، گزارشات میاندوره ای، پیش بینی سود و اعلام سود واقعی سالانه و با بهره گرفتن از داده های روزانه مربوط به ۳۰ روز اطراف وقوع رویداد در بازه زمانی ۸۶-۱۳۸۲ به بررسی نحوه واکنش بازار سهام به این رویدادها و نیز مقایسه آن با الگوی بازار کارآ با بهره گرفتن از روش مقایسه زوجی پرداختند . نتایج نشان می دهد که بازار سهام نسبت به این اطلاعات واکنش معناداری نشان می دهد و نیز اینکه رفتار بازار در قبال رویدادهای فوق غیر کاراست.

1. 1. هیبتی و زندیه در سال ۱۳۹۰ در مقاله ای تحت عنوان “بیش واکنش سرمایه گذاران بازار سهام ایران به اخبار بحران مالی جهانی” انجام دادند که بر اساس دو فرضیه بیش واکنش و عدم قطعیت اطلاعات، به ارزیابی و تبیین رفتار سرمایه گذاران در بازار سهام ایران در دوره زمانی دو ساله اردیبشهت ۱۳۸۷ تا اردیبهشت ۱۳۸۹ پرداختند. یافته های پژوهش حاضر سازگاری بازدهی سهامداران با دو فرضیه فوق الذّکر و در نتیجه افزایش عدم قطعیت بازار در برخی سهام و همچنین بیش واکنش سهامداران را در بعضی از صنایع بورسی مورد بررسی در هنگام انتشار اخبار بروز و یا خروج بحران مالی جهانی به اثبات رساندند.

۲-۴-۲تحقیقات خارجی

1. 1. ریچاردسن^[۷۷] و همکاران در سال ۱۹۸۶ ، عکس العمل بازار و حجم معاملات سهام نسبت به تغییرات سود نقدی در بازار آمریکا برای یک نمونه شامل ۱۹۲ شرکت عضو بورس را مورد بررسی قرار داد. در این بررسی تعداد معاملات انجام شده سهام در روز اعلام سود نقدی به عنوان حجم معاملات سهام در نظر گرفته شد و تفاضل حجم معاملات مورد انتظار از حجم معاملات انجام شده، حجم معاملات غیرعادی سهام را بدست میدهد. یافته های بدست آمده افزایش در حجم و قیمت سهام در روز اعلام افزایش سود نقدی را تأیید کردند.

1. 1. فانگ در سال ۱۹۹۹ به بررسی موضوع واکنش بیش از اندازه سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار هنگ کنگ پرداخت. وی دریافت که در مقایسه با بازده بازار، متوسط بازده پرتفوی بازنده (برنده) برای یک سال پس از تشکیل پرتفوی بیشتر (کمتر) از بازده بازار بوده است.

1. 1. در بررسی بیش واکنش سرمایه گذاران در بازار سهام، دانیل و تیتمن در سال ۲۰۰۱ مدلی را ارائه کردند که بیان می کرد قیمت های سهام به اطلاعات غیرمحسوس (نامشهود) نسبت به اطلاعات محسوس (مشهود) به معنای اطلاعاتی که از صورتهای مالی قابل استخراج است واکنش بیش از حد انتظاری از خود نشان می دهد.

1. 1. گورگول^[۷۸] و دیگران در سال ۲۰۰۳ به بررسی تغییرات قیمت و حجم معاملات سهام نسبت به تغییرات سود تقسیمی در بازاز بورس سهام اتریش پرداخت. یافته های این بررسی محتوای اطلاعاتی سود تقسیمی را مورد تأیید قرار داد.

1. 1. سنجای دشموخ^[۷۹]، علی فاطمی و ایرج فولادی طی بررسی که در سال ۲۰۰۸ در مورد عکس العمل قیمت سهام عادی و سهام ممتاز نسبت به افزایش سود نقدی پرداختند، یافتند که تفاوت سیستماتیک بین این دو گروه از سهامداران وجود دارد، دارندگان سهام عادی در مقایسه با سهامداران ممتاز، نسبت به افزایش سود نقدی عکس العمل سریعتری نشان می دهند.

1. 1. وائل در سال ۲۰۰۴ رفتار بازار سهام فرانسه را پیرامون رسیدن زمان آگهی های سالانه شرکتها در بورس پاریس مورد بررسی قرار داد. تحلیل نتایج وی بیش واکنش EPS سرمایه گذاران در این بازار را نشان داد.

1. 1. دانشفر، ساعی و زیگال^[۸۰] (۲۰۰۵) تحقیقی در زمینه “اثر چرخه های بازار سهام بر واکنش سرمایه گذاران نسبت به تغییرات غیرمنتظره اقلام تعّهدی” انجام دادند. در این تحقیق بازار سهام نیویورک از ا بتدای ژوئیه ۱۹۹۷ تا ۲۹ ژانویه ۲۰۰۱ به سه چرخه خوش بینانه، ثبات و بدبینانه تقسیم شده است . نتایج بدست آمده نشان می دهد در دوره خو ش بینانه (یعنی دوره ای که قیمت سهام شرکت های مورد بررسی افزایش داشته است ) افزایش اقلام تعّهدی ارتباط مثبتی با افزایش بازده غیرمنتظره دارد . این ارتباط در دوره بدبینانه (یعنی دوره ای که قیمت سهام شرکت ها کاهش داشته است ) بصورت منفی و در دوره ثبات قیمت ها ارتباط معنی داری بین افزایش اقلام تعّهدی و افزایش بازده غیرمنتظره مشاهده نشده است.

1. 1. هیو لیان^[۸۱]، لورامورآ^[۸۲] و جانگ چول پارک^[۸۳] در سال ۲۰۱۰ در مقالهای تحت عنوان “فرصت های سرمایه گذاری و حذف سود نقدی” واکنش بازار را نسبت به حذف سود نقدی بررسی کردند. آنها به این نتیجه رسیدند که اگر شرکتها سود نقدی تقسیمی را با هدف سرمایهگذاری در پروژه های سودآور حذف کنند، سهامداران این خبر را به عنوان یک خبر بد تلقی نمیکنند.

همچنین رابطه مثبت بین فرصتهای سرمایهگذاری و بازدهیهای غیرعادی سهام، پیرامون روزهای اعلام سود نقدی در صورتی که عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیریت و بقّیۀ سهامداران پایین باشد، قویتر خواهد بود. به طور کلّی ، نتایج نشان می دهد که بازارهای مالی تفسیر متفاوتی از اطلاعات منتقل شده در اطلاعیه حذف سود سهام با توجّه به چشم انداز آینده شرکت ها می کنند.

1. 1. جرالد ر .جنسن ، لونارد ل . لاندوم ، رابرت ای . میلر^[۸۴] (۲۰۱۰) مقاله ای تحت عنوان “نشانه کاهش سود سهام چیست؟” انجام دادند که مطالعات نشان می دهد که جهش درآمد قابل توجّهی به دنبال کاهش سود سهام به وجود می آید در عین حال واکنش سرمایه گذاران به اعلام سود سهام منفی است. ما در حال حاضر توضیحی برای رفتار غیر عادی از در آمد و بازده در سراسر زمان افت سود سهام نداریم . شواهد حاکی از آن است که کاهش سهام شرکت ها همزمان با کاهش ارزش گزینه های واقعی شرکت است. سود دوباره به دنبال کاهش سود سهام با توجّه به پس اندازها است که در نتیجه به شرکت اجازه می دهد تا گزینه های رشد به پایان برسد، با این حال، بازده اطلاعیه دوره نشان می دهد که تشخیص ارزش از دست رفته سرمایه گذاری همراه با ازدست رفتن آینده از گزینه های رشد است.

1. 1. خمیس الیحیی^[۸۵] و دیگران در سال ۲۰۱۱ در مقاله ای تحت عنوان” عکس العمل بازار سهام عمان نسبت به اعلامیههای سود نقدی “، به بررسی تغییرات قیمت سهام معامله شده در بورس سهام عمان پرداختند. در بورس سهام عمان اوّلاً مالیاتی روی سود نقدی و درآمد سرمایهای وجود ندارد، ثانیاً شفّافیت شرکتی پایین است و ثالثاً شرکتها به صورت متناوب تقسیم سود انجام میدهند. نتایج این تحقیق نشان داد که اعلامیه افزایش سود نقدی باعث افزایش قیمت سهام و کاهش سود نقدی سبب کاهش قیمت سهام میشود. همچنین در شرکتهایی که سود تقسیمی را تغییر نمی دهند، تغییر قابل ملاحظه ای دیده نمیشود.

1. 1. در سال ۲۰۱۰ لوئیس چنگ^[۸۶] و دیگران ، به بررسی سیگنالهای سود تقسیمی و بازدهیهای فعّالیتهای معاملاتی درون سازمانی پرداختند. این بررسی نشان داد که فعّالیتهای معاملاتی داخل شرکتی و سودهای تقسیمی دربردارنده محتوای اطلاعاتی هستند و سیگنالهایی را برای ارزش شرکتی به همراه دارند.

اگر بازدهی درونی به عنوان نمایندهای برای عدم تقارن اطلاعاتی در نظر گرفته شود، باید توقع داشت که رابطه مثبت بین سودهای تقسیمی و بازدهی های داخلی وجود داشته باشد.
با بهره گرفتن از نمونه ای از اعلامیه های سود نقدی تقسیمی و سود هر سهم بهعنوان اخبار خوب و بد در بازار سهام هنگ کنگ، نشان داده شد که عدم تقارن اطلاعاتی برای اخبار بد (خبر فروش سهام توسط سهامداران درون شرکت) نسبت به اخبار خوب(خبر خرید سهام توسط افراد درون سازمان) قوی تر است.

1. 1. مارنی، شوهانگ و تقوی نیز در سال ۲۰۰۵ ، واکنش سرمایه گذاران بورسی به آگهی های سالانه درآمدی شرکتها در دو بازار سهام چین را بررسی کردند. نتایج پژوهش آنها در هر دو بازار سهام مذکور بیش واکنش سرمایه گذاران را نشان می داد.

1. 1. داسیلاس^[۸۷] و لونتیس^[۸۸] در سال ۲۰۱۱ به بررسی عکس العمل بازار سهام نسبت به اعلامیه های سود نقدی در بورس اوراق بهادار یونان پرداختند. این تحقیق واکنش قیمت و حجم معاملات انجام شده در روزهای پیرامون اعلام سود نقدی طی سالهای ۲۰۰۴-۲۰۰۰ در بورس آتن را مورد بررسی قرار می دهد. در بورس سهام یونان بر خلاف بازار سهام بسیاری از کششورهای توسعه یافته مفروضاتی به شرح ذیل برقرار است: اوّل اینکه به جای تقسیم سود فصلی یا شش ماه آنها سود نقدی را به صورت سالانه تقسیم می کنند، دوّم اینکه بر روی سود تقسیمی و درآمد سرمایه ای مالیات وجود ندارد، سوّم اینکه شرکت های عضو بورس یونان دارای تمرکز مالکیت بالایی هستند یعنی صاحبان سهام در مالکیت شرکت دخیل هستند. نتایج این تحقیق عکس العمل مثبت قیمت و حجم معاملات سهام را نست به اعلامیه افزایش سود تقسیمی تأیید می کنند.

1. 1. طبق مطالعه ای که توسط آقای مایرینگ در سال ۲۰۰۶ صورت گرفته، این مطالعه به بررسی رابطه بین بازدهی و درآمد های غیرمنتظره توسط روش های حسابداری می پردازد. این تحقیق واکنش بازار را به درآمدهای غیرمنتظره که توسط تغییر در سود هر سهم و خطاهای پیش بینی تحلیل گر تعیین می شود، بررسی می کند. مطالعات زیادی از رابطه بین درآمد و بازده ثبت شده است. اما، تلاش های کمی برای بررسی واکنش بازار نسبت به درآمدهای حاصل از بازده صورت گرفته است. این مقاله واکنش بازار را نسبت به درآمدهای غیرمنتظره که از طریق تغییر در سود هر سهم و خطاهای پیش بینی تحلیل گر تعیین می شود نشان می دهد. در ابتدا، از طریق استفاده از یک نمونه ای از شرکت ها از ۳۲ کشور که به روش های حسابداری گروه بندی شده اند وجود رابطه درآمد- بازدهی بررسی می شود. روش های حسابداری گروه هایی از کشورهایی را که شباهت هایی در استاندارد های حسابداری، خصوصیات بازار سهام، مکانیزم حاکمیت شرکتی و شرایط اقتصادی دارند، نمایش می دهد. بنابراین، واکنش های مشابه نسبت به درآمد با این روش ها مورد انتظار می باشد. در مرحله بعد، محتوای اطلاعاتی افزایشی از پیش بینی های تحلیل گر، بررسی می شود. درنهایت، تغییرات در طی زمان در ساختار رابطه درآمد- بازده بررسی می شود. نتایج وجود یک رابطه بین درآمد و بازدهی را در همه روش های حسابداری تایید می کند. به علاوه، به نظر می رسد خطاهای پیش بینی تحلیلگران در بیشتر کشورهای توسعه یافته به انتظارات درآمدی مربوط باشد. درنهایت، شواهد اشاره به این دارد که قدرت محسوس و روشنگری در رابطه بین درآمد های غیرمنتظره و بازدهی در سال های اخیر افزایش یافته است.

1. 1. کمپل و اوچا^[۸۹] در سال ۲۰۱۱ مقاله ای تحت عنوان “واکنش سود بازار سهام به سود سهام در نیجریه و مضمون اطلاعات آنها” انجام دادند که هدف این مقاله، امتحان کردن این که آیا آگهی سود سهام، برای شرکت‌هایی که در بازار سهام نیجریه تجارت می‌کنند، ارزش ایجاد می‌کند یا خیر و این که آیا ماهیت اطلاعاتی مثل نقل آگهی را معلوم می‌کند یا خیر؟ یافته‌ها پشنهاد می‌کنند که شرکت‌هایی که تاریخ آگهی‌شان را خارج از ویترین آگهی تبادل سهام نیجریه انتخاب می‌کنند، اگر که سهامشان به تناوب بیشتری تجارت شود، برگشت مثبت غیر نرمالی را تجربه خواهند کرد و اگر سهامشان کمتر تجارت شود، برگشت منفی غیر نرمالی را تجربه خواهند کرد. علاوه بر این،‌ پشتیبانی برای هر دو فرضیه جانشینی نقدی و فرضیه سیگنال به عنوان توضیحی برای اطلاعات نقل سود سهام به سهامداران، یافت می‌شود.

فصل سوم: روش تحقیق

فصل سوّم:

“روش اجرای تحقیق”

۳-۱مقّدمه

تحقیق را میتوان تلاشی منظم و سازمان یافته برای بررسی مساله ای خاص که به یک راه حل نیاز دارد توصیف کرد و شامل گامهایی است که طراحی و پیگیری می شوند تا پاسخهایی برای مساله مورد علاقه محقق در محیط کاری بدست آید .( سکاران، ترجمه صائبی – شیرازی ،۱۳۸۴)
هدف تمام علوم، شناخت و درک دنیای پیرامون است. به منظور آگاهی از مسایل و مشکلات دنیای اجتماعی، روش های علمی، تغییرات قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده‌اند. این روندها و حرکت‌ها سبب شده است که برای بررسی رشته‌های مختلف بشری، از روش علمی استفاده شود (ایران نژاد پاریزی، ۱۳۷۸). از جمله ویژگی های مطالعه علمی که هدفش حقیقت‌یابی است استفاده از یک روش تحقیق مناسب می‌باشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدف ها، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش‌های تحقیق است (خاکی ،۱۳۷۹ ). تحقیق را به دو منظور متفاوت انجام می‌دهند. نخست حل مشکلاتی که در حال حاضر در محل کار وجود دارد و دوّم، افزودن به مجموعه‌ی دانش بشری در زمینه‌ی خاصی که مورد علاقه‌ی محقق است. هنگامی که با هدف برخورداری از نتایج یافته‌ها برای حل مسائل موجود در سازمان به تحقیق پرداخته می شود آن را تحقیق کاربردی ^[۹۰] می‌نامند. اما وقتی اساساً برای بهبود درک خود مسائل بخصوصی که به طور معمول در محیط‌های سازمانی روی می‌دهند و نیز چگونگی حل آنها تحقیق می شود آن را تحقیق بنیادی یا پایه‌ای^[۹۱] می‌خوانند که تحقیق محض نیز نامیده می شود. یافته‌های چنین تحقیقی به افزایش دانش در زمینه‌های مختلف مدیریت کمک می‌کند. (سکاران ، ترجمه صائبی – شیرازی ،۱۳۸۴)
در این فصل کلّیۀ مراحل روش شناسی تحقیق شامل: روش تحقیق، جامعه آماری مورد مطالعه، نمونه آماری، ابزار جمع آوری اطلاعات، اعتبار یابی ابزار پژوهش، روش تجزیه و تحلیل داده ها و آزمونهای آماری استفاده شده، مورد بررسی قرار گرفته است.

۳-۲روش تحقیق