در این فصل مبانی نظری و تجربی پژوهش ارائه می‌شود به گونه ای که ابتدا به بررسی استرس زدایی مبتنی حضور ذهن و آموزش رفتار درمانی شناختی پرداخته شده است. سپس نظریه‌های موجود در زمینه خستگی درد، استرس ادراک شده و عاطفه منفی بیماران مبتلا به درد مزمن ارائه شده است.
بخش اول: مبانی نظری پژوهش
۲-۱– خستگی درد
در مورد روش‌شناسی خستگی درد چالش‌های بسیاری وجود دارد اما شاید بزرگترین چالش آن عدم توافق در مورد تعریف خستگی باشد (جاکوبسن^[۵۶]، ۲۰۰۴). خستگی مربوط به درد و به خصوص سرطان از شایعترین علائم ناتوان کننده در افراد است. اگر چه گاهی بیماران واژه خستگی را برای بیان احساس خواب آلودگی، افسردگی، ضعف و درماندگی استفاده می‌کنند، اما به طور کلی خستگی را می‌توان به عنوان یک فقدان انرژی فیزیکی یا ذهنی که منجر به افت فعالیت‌های فرد می‌شود، تعریف کرد (برون و کرونک، ۲۰۱۰). خستگی مرتبط با بیماری های مثل میگرن ، ام اس و سرطان دارای ابعاد چند مفهومی است که از جنبه‌های جسمانی، روانشناختی و اجتماعی قابل بررسی است (ون، کانگ، کارپنتر، ۲۰۰۸).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بیماران مبتلا به سرطان معمولا خستگی را به عنوان مانعی برای عملکرد طبیعی و کیفیت زندگی‌ می‌دانند (موستین^[۵۷] و همکاران، ۲۰۰۷). شبکه ملی جامع سرطان^[۵۸] (۲۰۰۷) خستگی سرطان را به این شرح تعریف می کند: خستگی مرتبط با سرطان یک ناراحتی پایدار است، خستگی یا احساس ذهنی از خستگی، به علت سرطان یا حاصل درمان سرطان است و ارتباطی به فعالیت‌های معمول اخیر ندارد.
تعریف ارائه شده توسط سلا^[۵۹] و همکاران (۲۰۰۱) ویژگی‌های مختلف خستگی را در بر میگیرد: خستگی حالت ذهنی فراگیر، پایدار و کاهش ظرفیت جسمی و ذهنی است که با استراحت برطرف نمی‌شود. این تعریف دارای سه ویژگی شایان ذکر است. اول، مشخصه خستگی به عنوان یک پدیده ذهنی، که بر این اساس‌ می‌تواند از روش خودگزارش‌دهی اندازه‌گیری شود. دوم، ارائه راه‌های مختلفی که در آن خستگی از خستگی عادی مشخص شود، که عبارتند از: شدت و مزمن بودن (خستگی شدید و پایدار) و نفوذ ناپذیری آن که با اقدامات معمول، رهایی از خستگی ندارد (برطرف نشدن با استراحت). سوم، اهمیت بالینی این پدیده و ویژگی‌های چند بعدی آن (کاهش ظرفیت کار فیزیکی و روانی) (جاکوبسن، ۲۰۰۴).
۲-۲- ملاک‌های تشخیصی
به طور معمول، یک بیمار که فقط‌ می‌گوید در حال تجربه خستگی است به عنوان داشتن CRFدر نظر گرفته می‌شود. اما اغلب پزشکان موافقند که مجموعه‌ای از معیارهای تشخیصی، جهت پژوهش و برنامه ریزی درمان ضرورت دارد (سلا و همکاران، ۲۰۰۱). از طرفی چون تعاریف خستگی متفاوتند، برای روش بهینه ارزیابی خستگی، در این بیماران اتفاق نظری وجود ندارد. از این رو اهمیت به دست آوردن خودگزارش‌دهی به طور گسترده‌ای به رسمیت شناخته شده است و انواع ابزار خود گزارش‌دهی در حال حاضر استفاده‌ می‌شود (جاکوبسن، ۲۰۰۴). با یک رویکرد جامع تر، چندین محقق اندازه گیری‌های چند بعدی خستگی برای بیماران مبتلا به سرطان را توسعه و اعتبار داده‌اند. این اقدامات عبارتند از: پرسشنامه کوتاه خستگی (مندوزا^[۶۰] و همکاران، ۱۹۹۹)، مقیاس تجدید نظر پیپر خستگی (پیپر^[۶۱] و همکاران، ۱۹۹۸)، پرسشنامه علائم چند بعدی خستگی (استین، مارتین، هان و جاکوبسن، ۱۹۹۸ به نقل از جاکوبسن، ۲۰۰۴)، مقیاس خستگی در سرطان (اکویاما^[۶۲] و همکاران، ۲۰۰۰)، مقیاس تجدید نظر خستگی سرطان شوارتز^[۶۳] (شوارتز و میک^[۶۴]، ۱۹۹۹)، پرسشنامه چند بعدی خستگی (اسمتس^[۶۵]، گارسن^[۶۶]، بنک^[۶۷]، هاس^[۶۸]، ۱۹۹۵).
جدول ۱-۲
نمونه‌هایی از مقیاس‌های چند بعدی اندازه‌گیری خستگی (به نقل از جاکوبسن، ۲۰۰۴)

مقیاس
ابعاد
منبع

پرسشنامه کوتاه خستگی

شدت دخالت

مندوزا و همکاران (۱۹۹۹)

مقیاس خستگی سرطان

فیزیکی شناختی عاطفی

اکویاما و همکاران (۲۰۰۰)

پرسشنامه نشانگان خستگی

شدت فرکانس تنوع روزانه دخالت

هان و همکاران (۱۹۹۸)

پرسشنامه چند بعدی خستگی

کلی فیزیکی روانی کاهش فعالیت کاهش انگیزه

اسمتس، گارسن، بنک، هاس (۱۹۹۵)

پرسشنامه علائم چند بعدی خستگی

کلی فیزیکی عاطفی روانی انرژی

استین، مارتین، هان و جاکوبسن (۱۹۹۸)

مقیاس خستگی پیپر تجدید نظر

شدت / رفتاری معنای عاطفی حسی شناختی / خلق

پیپر و همکاران (۱۹۹۸)