در این راستا با توجه به متعدد بودن معیارهای مالی مورد توجه از سوی سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی از معیارهای؛ نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، نسبت بازدهی ارزش ویژه و نسبت سود تقسیمی انتخاب به عمل آمده است که هریک از این معیارهای مالی به ترتیب به عنوان معیارهایی از سنجش؛ ارزش شرکت^[۴]، سودآوری شرکت^[۵] و سیاست تقسیم سود شرکت^[۶] در ارتباط با کیفیت اقلام تعهدی اختیاری در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت شده است، که دلایل از انتخاب این معیارهای مالی در این تحقیق، اهمیت این معیارها با توجه به تحقیقات انجام شده^[۷] و همچنین در نظر گرفتن ضرورت نیاز سرمایه گذاران است که در آن؛

نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام^[۸]:

به عنوان معیاری در جهت سنجش و مقایسه ارزش بازار یک شرکت در مقایسه با سایر شرکت‌ها محسوب می شود به نحوی که چنانچه میزان مقدار عددی این نسبت چنانچه پایینتر از یک باشد نشان دهنده پایین بودن ارزش بازار یک شرکت نسبت به ارزش دفتری آن و چنانچه این مقدار یک باشد نشان دهنده برابری ارزش بازار و ارزش دفتری یک شرکت است و به تبع زمانی که این مقدار هر چقدر بالاتر از یک باشد گویای این مطلب است که ارزش بازار یک شرکت فراتر از ارزش دفتری آن است.

نسبت بازدهی ارزش ویژه^[۹] :

نسبت بازدهی ارزش ویژه از جمله نسبت­هایی که در رابطه با بررسی و سنجش عملکرد و سودآوری یک شرکت استفاده می شود مبنی بر اینکه هر چقدر این نسبت بالاتری باشد نشان دهنده سودآوری و در مفهوم کلی­تر بالا بودن نرخ رشد سود شرکت‌ها است.

نسبت سود تقسیمی^[۱۰] :

مشابه بسیاری از سرمایه گذاران معمول در کشورهای مختلف ،عده­ قابل توجهی از سرمایه گذاران را سرمایه گذاران دایمی^[۱۱] تشکیل می­ دهند، که بنا به رویکرد و هدف خود از سرمایه گذاری توجه خاصی به کسب سود دارند، و میزان توجه آن ها نسبت به افزایش و یا کاهش در قیمت سهام ناچیز است، چراکه هدف اصلی این گونه سرمایه گذاران ثبات و نیز بالا بودن در میزان سود تقسیمی شرکت در سال‌های مختلف است ،که به نوعی از سود دریافتی، گذران زندگی خود را می‌کنند و به نوعی این نسبت یکی از معیارها در رابطه با سنجس سیاست تقسیم سود (توزیع سود) شرکت‌ها محسوب می­ شود و از توجهات بسیاری از سرمایه گذاران و تحلیل گران محسوب می­ شود.

با توجه به تشریحات بیان شده از مسئله می توان سوالات تحقیق را چنین بیان کرد؛

– آیا ارزش بازار شرکت‌ها(مبتنی بر نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام) تاثیر معنی‌داری برکیفیت اقلام تعهدی اختیاری دارد؟

– آیا میزان عملکرد یا سودآوری شرکت‌ها(مبتنی بر نسبت بازدهی ارزش ویژه)تاثیر معنی‌داری برکیفیت اقلام تعهدی اختیاری دارد؟

-آیا سیاست تقسیم(توزیع) سود شرکت‌ها(مبتنی بر نسبت سود تقسیمی) تاثیر معنی‌داری برکیفیت اقلام تعهدی اختیاری دارد؟

ضرورت انجام تحقیق

با توجه به نیاز روز افزون شرکت‌ها به تامین سرمایه مورد نیازشان، مشارکت آحاد جامعه بخصوص بخش خصوصی یک ضرورت محسوب می­ شود در این راستا آگاهی دادن افراد در نحوه تحلیل گزارش­های مالی شرکت‌ها، باعث ایجاد قضاوت صحیح و منطقی در تصمیم گیری‌های این افراد و به تبع باعث رضایت مندی این افراد از تصمیم گیریها و فعالیت خود در فعالیت‌های بورسی سهام می­ شود که این خود موجب بهبود شرایط مساعد برای رشد اقتصادی و در نهایت افزایش رفاه اقتصادی از طریق سرمایه گذاری بخش خصوصی و استفاده کارآمد از منابع مالی کشور می شود. پیرامون این مسئله ‌می‌توان ضرورت انجام این تحقیق مبنی بر” بررسی رابطه(تاثیر) ارزش شرکت، سودآوری و سیاست‌های تقسیم سود بر کیفیت اقلام تعهدی اختیاری (غیرنرمال) شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” را حائز اهمیت و لازم دانست.

اهداف تحقیق

نتایج کاربردی حاصل از این تحقیق برای طیف گسترده ای از استفاده کنندگان از جمله؛ سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان، مؤسسات مالی و اعتباری، مدیران شرکت‌ها، و همچنین تحلیل گران مالی، مراجع سازمان بورس و اوراق بهادار، محققان دانشگاهی، حسابرسان مستقل و درنهایت مراجع تدوین استاندارد و مقامات مالیاتی مفید ‌می‌باشد که به اختصار این نتایج به شرح زیر می­باشند؛

در ابتدا این تحیق به طور ویژه معطوف به نیازهای سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل، و همچنین تحلیل گران مالی بازار سرمایه می‌باشد که با توجه به دیدگاه افراد سرمایه گذار آن ها را از طریق انتخاب بهترین گزینه مناسب برای خرید، نگهداری و فروش سهام راهنمایی می کند.

در ارزیابی شرکت مبنی بر داشتن نقدینگی لازم ، تداوم فعالیت و سودآوری در راستای ارزیابی توانایی شرکت بر پرداخت اصل و فرع بدهی ها(طلب اعتباردهندگان و مؤسسات مالی و اعتباری) دارد.، برای اعتبار دهندگان، مؤسسات مالی و اعتباری و تحلیل گران مالی بازار سرمایه (به عنوان مشاورین) مفید می‌باشد.

موجب آگاهی هر چه بیشتر حسابرسان مستقل و مراجع تدوین استاندارد مبنی بر منطبق بودن اقدامات مدیریت با فعالیت­های مجاز طبق قوانین و مقررات می­ شود.

موجب آگاهی و تعیین معیارهای صحیح­تر از سوی مراجع سازمان بورس و اوراق بهادار برای ارزیابی شرکت‌های در جریان ورود و فعال در بورس و نیز تحلیل­های مناسب مراجع مالیاتی از جهت سود گزارش شده شرکت‌ها می شود.

برای مدیران شرکت‌ها که می خواهند به نحو بهتری سیاست­های مدیریتی خود را اعمال نمایند در نظر داشتن این موضوعات می ­تواند کمک شایانی را ‌به این افراد نماید.

ایجاد الگوی مناسبی را در تحقیقات بعدی برای کلیه محققان و افراد علاقه­مند به تحقیق به همراه خواهد داشت .

فرضیه ­های تحقیق

فرضیه ­های طرح شده در این تحقیق مبتنی بر بررسی رابطه معیارهای نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، نسبت بازدهی ارزش ویژه و نسبت سود تقسیمی با کیفیت اقلام تعهدی اختیاری است که این معیارهای مالی به ترتیب به ‌عنوان معیاری از سنجش ارزش بازار شرکت، سودآوری شرکت و سیاست تقسیم(توزیع) سود شرکت­ها محسوب می­شوند.

فرضیه اول:

– ارزش بازار شرکت‌ها(مبتنی بر نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام) تاثیر معنی‌داری بر کیفیت اقلام تعهدی اختیاری دارد.

۱-از نظر تاننبام^[۴۶] (۱۹۵۵)، رهبری به عنوان نفوذ فردی که در وضعیتی خاص از طریق فرایند ارتباط در جهت دستیابی به هدف یا اهدافی معین اعمال می شود، تعریف می شود (نقل از یوکل، ۱۹۸۸).

۲-رهبری فرایند هدایت و اعمال نفوذ بر فعالیت های گروه یا اعضای تعریف است که دارای سه کاربرد مهم است:

• • نخست آن که رهبری در رابطه با زیردستان و پیروان مطرح می شود؛ چون افراد باید دستورات رهبر را بپذیرند.

• • آنکه رهبری مستلزم توزیع نابرابر قدرت میان رهبر و اعضای گروه است و تردیدی نیست که قدرت رهبر به مراتب از پیروان بیشتر است؛

• • آنکه رهبری مستلزم توانایی برای اعمال نفوذ بر رفتار پیروان است (استونر^[۴۷]،۱۹۸۶).

۳-بلانچارد^[۴۸] (۱۹۹۳)، رهبری را فرایند تاثیر گذاری بر فعالیت های یک فرد یا یک گروه می‌داند که در موقعیتی خاص در جهت رسیدن به هدف های خاص کوشش می‌کنند.

۴-” رهبری فرایند نفوذ اجتماعی است که طی آن، رهبر در جستجوی مشارکت داوطلبانه زیردستان برای تلاش در جهت رسیدن به اهداف سازمان است ” (کرینتز^[۴۹]، ۱۹۹۶: ۴۶۹).

۵-رابینز^[۵۰] (۱۹۷۷)، رهبری را به عنوان توانایی اعمال نفوذ بر گروه و هدایت آن به سوی ‌هدف‌های‌ مورد نظر تعریف می‌کند. منبع این قدرت یا اعمال نفوذ، جنبه رسمی دارد که همان تکیه زدن بر مسند مدیریت، در یک سازمان است.

۶- رهبری فراگرد نفوذ اجتماعی است که در آن رهبر مشارکت داوطلبانه کارکنان را در تلاش برای کسب ‌هدف‌های‌ سازمانی طلب می‌کند. رهبران برای ترغیب مشارکت داوطلبانه کارکنان هر گونه اختیار و قدرتی را که دارند با ویژگی های شخصی خود و مهارت های اجتماعی تکمیل می‌کنند (رضائیان، ۱۳۸۳).

همان گونه که ملاحظه می شود، تعاریف مذکور هر کدام از زاویه و جنبه ای خاص به رهبری نگریسته اند. تعداد حجیم تعاریف نشانگر ماهیت پیچیده رهبری است که مانیون^[۵۱] (۲۰۰۶) بیان می‌دارد؛ رهبری مهمترین و زیباترین واژه عظیم علم در سازمان و مدیریت است و تعاریف متعدد و مختلفی از آن وجود دارد.

با در نظر گرفتن همه تعاریف ارائه شده که به برخی از آن ها اشاره شد،همه آن ها در چند ویژگی با هم مشترکند که عبارتند از:

• • رهبری یک فرایند است،

• • رهبری هدفمند است،

• • رهبری وابسته به وجود گروه است و در داخل گروه اتفاق می افتد،

• • رهبری همواره با تغییر همراه است و با تغییر آمیخته است (افجه ای،۱۳۸۸).

• • رهبری یک کارکرد است،

• • رهبری مبتنی بر ارزش و آرمان است،

• • رهبری هنر نفوذ در زیردستان است،

• رهبری مشروط و وابسته به زمینه است (زین آبادی، ۱۳۸۸).

۲-۲-۲ مطالعه علمی رهبری

تا قبل از ظهور انقلاب صنعتی به طور رسمی و علمی به موضوع رهبری پرداخته نشده بود. در آغاز دهه ۱۸۰۰، رهبری و مدیریت به صورت رسمی به عنوان عامل تولید تشخیص داده شد. در آن دهه جین باپتیست سی^[۵۲] (۱۸۰۳) اقتصاددان فرانسوی بر این باور بود که کارآفرینان بایستی از مهارت و هنر رهبری و مدیریت برخوردار باشند.

در طول انقلاب صنعتی مفهوم رهبری به عنوان یک عامل مهم اقتصادی تشخیص داده شد و از کنترل و هدایت به عنوان دو نقش اصلی رهبری یاد می شد. تأکید بر رهبری مبتنی بر کنترل یا به عبارت دیگر رهبری مبتنی بر الگوی عمودی برای اولین بار در مطالعه مدیریت و رهبری جیمز مونتگومری^[۵۳] (۱۸۴۰) مورد بررسی قرار گرفت. در طول آن دهه، در ادبیات مدیریت بر اشکال سازمانی، ساختارها و فرآیندهای سازمانی تمرکز می شد (ذاکری، ۱۳۹۰).

در مباحث سازمان و مدیریت، بحث رهبری سازمان ها به صورت علمی همانند دیگر مباحث از فردریک وینسلو تیلور^[۵۴] (۱۸۷۸) و تلاش های وی شروع شد. از سال‌های دهه ۱۹۲۰ و اوایل دهه ۱۹۳۰ نهضت روابط انسانی به تدریج جانشین روش علمی تیلور شد که علاوه بر مسئله تکنولوژی برای بهبود بازده، به نیروی انسانی نیز توجه ویژه ای داشت. طبق نظریه روابط انسانی، وظیفه رهبر آن است که تحقق هدفها را از طریق ایجاد تعاون و همیاری بین زیردستان خود تسهیل کند و فرصت هایی برای رشد شخصی به وجود آورد (بالدریچ^[۵۵]، ۱۹۷۸).

۲-۲-۳ رهبری توزیع شده: تعاریف و ماهیت

رهبری توزیع شده مفهومی رایج در میان محققان، سیاست گذاران و متخصصان رهبری و همچنین اصلاح کنندگان نظام آموزش سازمان ها بوده و پژوهش ها نشان داده‌اند که اطمینان و اعتماد فزاینده ای ‌در مورد کمک رهبری توزیع شده به اثربخشی سازمان وجود دارد (هارمرسلی – فلچر و براندرت^[۵۶]، ۲۰۰۵؛ استوری، ۲۰۰۴). علی‌رغم اینکه به نظر می‌رسد؛ علاقه وافری نسبت به ایده رهبری توزیع شده در میان پژوهشگران دیده می شود؛ اما تفاسیر متناقض و گاهی متضاد ‌در مورد اینکه «معانی واقعی رهبری توزیع شده چیست» وجود دارد. تعاریف و مفاهیم متعدد، اعم از هنجاری و نظری همراه با کاربرد ضمنی آن ها، و همچنین ادبیات پشتیبانِ مفهوم رهبری توزیع شده گوناگون و متغیر می‌باشند (بن نت، هاروری، ویس و وودز^[۵۷]، ۲۰۰۳).

اصطلاح رهبری توزیع شده ابتدا در سال ۱۹۵۱ در کتاب «پویایی ‌گروه‌های مشارکتی» که توسط جک گیب^[۵۸] نگاشته شد، به کار رفت. در این کتاب گیب استدلال نمود که: «هم اکنون به طور چشمگیری بر رشد و توسعه همه اعضای سازمان توجه و تأکید می شود. این امر محدود به یک رهبر نمی شود، بلکه رهبری در بین افراد توزیع شده (فراگیر) است. از آن زمان به بعد، اصطلاحاتی مانند «رهبری کارمند^[۵۹]» و «تصمیم گیری مشترک»، در ادبیات سازمان و مدیریت نمود پیدا کرد (لوسیا^[۶۰]، ۲۰۰۴). گروون (۲۰۰۲) بیان می‌دارد که اصطلاح رهبری توزیع شده ابتدا در دهه ۱۹۵۰ در حوزه روانشناسی اجتماعی و سپس در دهه ۱۹۹۰ در نظریه های سازمان و در نهایت در بافت آموزش مطرح شد.

برخی دیگر از پژوهشگران اذعان دارند که تا اواخر دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰، مفهوم کنونی رهبری توزیع شده (یعنی توزیع و گسترش فعالیت های رهبری و تعاملات میان افراد و موقعیت ها) ظهور نیافته بود. (کامبورن، روان و تیلور^[۶۱]، ۲۰۰۳؛ کوپلند^[۶۲]، ۲۰۰۳؛ هلر و فیرستون^[۶۳]، ۱۹۹۵؛ اسمیل و دنی^[۶۴]، ۱۹۹۰؛ اسپیلان و همکاران، ۲۰۰۴).

شیوه نمره گذاری: شیوه نمره گذاری این مقیاس بدین صورت است که تمام سوالات به صورت معکوس نمره گذاری می شدند. شاخص های مقیاس تعارض کار- خانواده و خانواده- کار در زیر آورده شده است.

ضریب گویه ها نسبت به مقیاس:

در بررسی مقدماتی تمامی گویه های مقیاس از ضریب نسبتاً خوبی برخوردارند و در هیچ مورد ضریب همبستگی هیچ یک از گویه ها به کل مقیاس کمتر از ۳/۰ نیست، در بررسی نهایی نیز صرفاً ضرایب دو گویه برابر با ۲۷/۰ و ۲۴/۰ است و باقی گویه ها از ضرایب نسبتاً قابل قبولی برخوردارند.

جدول۱-۳ شاخص های مقیاس تعارض کار- خانواده، تعداد و شماره سوالات(ارازی تیمور،۱۳۸۷)

مقیاس تعارض
درجه شاخص ها
پرسشنامه نهایی

اول

دوم

سوم

تعدادگویه ها

شماره گویه ها

کار- خانواده

تداخل نقش کاری با نقش خانوادگی

تعارض زمانی

الف-اشتغال ذهنی نسبت به نقش کاری در خانواده

ب-دشواری دسترسی فیزیکی به نقش های خانوادگی

۲

۲

۴،۱

۳،۲

تعارض فشار

الف-فشار روانی و اضطراب ناشی از کار در خانواده

ب-فشار فیزیکی و خستگی مفرط ناشی از کار در خانواده

۱

۱

۶

۵

اضافه بار نقش کاری

الف-زمان ناکافی برای ایفای نقش کاری

ب- انرژی ناکافی در ایفای نقش کاری

۱

۱

۱۷

۱۶

جدول۲-۳ شاخص های مقیاس تعارض خانواده- کار، تعداد و شماره سوالات(ارازی تیمور،۱۳۸۷)

مقیاس
شاخص های درجه اول
شاخص های درجه دوم
شاخص های درجه سوم
پرسشنامه نهایی

تعداد گویه ها

شماره گویه ها

خانواده- کار

تداخل نقش خانوادگی با نقش کاری

تعارض زمانی

الف-اشتغال ذهنی نسبت به نقش خانوادگی در کار

ب-دشواری دسترسی فیزیکی به نقش های کاری

۱

۲

۹

۸،۷

تعارض فشار

الف- فشار روانی و اضطراب ناشی از خانواده در کار

ب-فشار فیزیکی و خستگی مفرط ناشی از خانواده در کار

۱

۱

۱۱

۱۰

اضافه بار نقش خانوادگی

الف-زمان ناکافی برای ایفای نقش خانوادگی

ب-انرژی ناکافی برای ارضای نقش خانوادگی

۲

۲

۱۵،۱۲

۱۳،۱۴

پایایی مقیاس:

در بررسی آقای رستگار خالدکه بر روی نمونه ۶۴۴ نفری زوجین هر دو شاغل مناطق ۲۲ گانه تهران انجام داد نتایج نشان دادند که آلفای این مقیاس در بررسی مقدماتی ۹۰/۰ و در بررسی نهایی نیز برابر ۸۷/۰ است که هر دو مورد در حد نسبتاً بالایی قرار دارند.

جدول ۳-۳ میانگین انحراف معیار و ضریب آلفای مقیاس تعارض کار-خانواده به تفکیک بررسی مقدماتی و نهایی

آماره ها

میانگین

انحراف معیار

تعداد پاسخگویان

آلفا

مقدماتی

۴۸/۳۲

۶۰/۸

۸۵

۹۰/۰

نهایی

۸۷/۵۵

۰۹/۷

۶۵

۸۹/۰

۲-۳-۳ روایی مقیاس:

برای محاسبه روایی این مقیاس از روایی سازه و تحلیل عاملی استفاده شده است. مقیاس مقدماتی تعارض کار- خانواده دارای ۱۲۶ گویه بود. از این تعداد ۵۲ گویه تعارض خانواده با کار و ۷۴ گویه تعارض کار با خانواده را می سنجیدند. سپس گویه های یادشده به منظور شناسایی و انتخاب گویه های مناسب به جمعی از محققان و اساتید و دانشجویان مقطع دکتری ارائه گردیدند که پس از جمع‌ آوری نظرات ایشان و نیز تأملات نظری محقق، تعداد ۶۷ گویه که ‌در مورد آن اجماع بیشتری وجود داشت، برای شرکت در بررسی مقدماتی می‌دانی، تعیین گردیدند. از این تعداد ۳۸ گویه تعارض کار- خانواده و ۳۰ گویه تعارض خانواده- کار را می سنجیدند، پس از انجام محاسبات آماری ۱۲ گویه که دارای بالاترین ضرایب همبستگی با کل مقیاس بودند انتخاب گردیدند(رستگار خالد، ۱۳۸۱).

1. 1. . Brown ↑

1. 1. . Matthews.L.S.,Conger,R.D.,& Wickrama,K.A.S. ↑

1. 1. . Hennessy ↑

1. 1. . Fordyce,M.W. ↑

1. 1. . Work_ family conflict ↑

1. 1. . Meaningful work ↑

1. 1. . Mensi ↑

1. 1. . Work_ family conflict ↑

1. 1. . Diener ↑

1. 1. . obscure ↑

1. 1. .mystenious ↑

1. 1. . Positive emotion ↑

1. 1. . Satisfaction ↑

1. 1. .negative emotion ↑

1. 1. . Argyle,M. ↑

1. 1. . Macc.gill ↑

1. 1. .Carelson ↑

1. 1. Veenhoven. ↑

1. 1. Degree . ↑

1. 1. . individual ↑

1. 1. . overall ↑

1. 1. . Life as a whole ↑

1. 1. . favourably ↑

1. 1. . Pleasantness ↑

1. 1. . Argyle ↑

1. 1. .Well-Being ↑

1. 1. . Attitude ↑

1. 1. . cognition ↑

1. 1. . Affect ↑

1. 1. . The gapor ratio approach ↑

1. 1. . Abbey and andrus ↑

1. 1. . Affective coping ↑

1. 1. . Dull/V.T. Skokan/L.A ↑

1. 1. . Veenhoven ↑

1. 1. .Batson ↑

1. 1. . Weiss ↑

1. 1. .Reis ↑

1. 1. .Ross & Von Willigen ↑

1. 1. . Clark & Oswald ↑

1. 1. .Gotlib ↑

1. 1. . Self- reinforcement ↑

1. 1. .Problem- solving therapy ↑

1. 1. . Relaxation ↑

1. 1. . Stopping negative thoughts ↑

1. 1. . Setting Realistic goals ↑

1. 1. . Cognitive therapy ↑

1. 1. . Rehm ↑

1. 1. . Assertiveness ↑

1. 1. . Lewinsohn ,P.M& Gotlib,I.H ↑

1. 1. . Conversational skills ↑

1. 1. . Making friend ↑

1. 1. .Negotiation ↑

1. 1. . Clear Communication ↑

1. 1. . Gethappy-net@hotmail.com ↑

1. 1. .Time managing techniques ↑

1. 1. . Thought substitution ↑

1. 1. . Mental Monitoring ↑

1. 1. . Setalf _ sufficient skills ↑

1. 1. .Competence ↑

1. 1. . Mastery ↑

1. 1. . Fate Control ↑

1. 1. .Inter Directedness ↑

1. 1. . Greenhous & Beutel ↑

1. 1. .Rousseau ↑

1. 1. .Cooke ↑

1. 1. .Googins ↑

1. 1. .Burlin ↑

1. 1. .Rice ↑

1. 1. .Frone ↑

۱-۷-۴- تعریف عملیاتی سرمایه فکری

مجموعه ای از عناصر شامل دانش و مهارت کارکنان ، فرهنگ سازمانی ، ارتباط با ذی نفعان ، شهرت و تصویر سازمان، فناوری و حقوق و مالکیت معنوی که موجب ارتقای سطح دانش کارکنان و بهبود عملکرد آن ها، جامعه و سازمانشان می شود.

‌بنابرین‏ تعریف عملیاتی سرمایه فکری در این پژوهش عبارت است از نتایج حاصل از داده های پرسشنامه ای که متشکل از عناصر ذکر شده در بالا می‌باشد که در بین کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان کاشان اجرا گردیده است.

۱-۷-۵- تعریف مفهومی سرمایه انسانی

سرمایه انسانی نشان دهنده موجودی دانش افراد یک سازمان است ( بنتیس ، ۱۹۹۶ : ۴۳۷-۴۶۶ ) روس و همکاران نیز بحث می‌کنند که کارکنان، سرمایه فکری را از طریق شایستگی، نگرش و چالاکی فکری شان ایجاد می‌کنند. همچنین بروکینگ معتقد است دارایی انسانی یک سازمان شامل مهارت‌ها ، تخصص ، توانایی حل مسئله و سبک رهبری است.

۱-۷-۶- تعریف عملیاتی سرمایه رابطه ای ( مشتری )

استوارت اظهار می‌دارد موضوع اصلی سرمایه مشتری ، دانش موجود در کانال‌های بازاریابی و روابط با مشتریان است. سرمایه مشتری نشان دهنده توانایی بالقوه یک سازمان به خاطر عوامل نامشهود بیرونی اش است.همچنین چن و همکارانش سرمایه مشتری را در قالب قابلیت بازاریابی، شدت بازار و وفاداری مشتری طبقه بندی می‌کند.

۱-۷-۷- تعریف عملیاتی سرمایه ساختاری

سرمایه ساختاری شامل همه ذخایر غیر انسانی دانش در سازمان می شود که دربرگیرنده پایگاه های داده ، نمودارهای سازمانی، دستورالعمل های اجرایی فرایندها، استراتژی ها، برنامه های اجرایی و به طور کلی هر آنچه که ارزش آن برای سازمان بالاتر از ارزش مادی اش باشد، است. به عبارت روشن تر ، روس و همکارانش معتقدند سرمایه ساختاری عبارت است از ((هر آنچه که در شرکت باقی می ماند پس از آنکه کارکنان به هنگام شب به خانه می‌روند )) .

۱-۷-۸- تعریف عملیاتی عنصر ساختاری

عنصر ساختاری سرمایه اجتماعی اشاره به الگوی کلی تماسهای بین افراد دارد یعنی ، شما به چه کسانی و چگونه دسترسی دارید.مهمترین جنبه‌های این عنصر عبارت است از روابط شبکه ای بین افراد ، پیکربندی شبکه ای، و سازمان مناسب.

۱-۷-۹- تعریف مفهومی روابط شبکه ای

پیشنهاد اصلی تئوری سرمایه اجتماعی این است که روابط شبکه ای امکان دسترسی به منابع ) مثل دانش ( را فراهم می‌سازند. روابط اجتماعی، ایجاد کننده کانال‌های اطلاعاتی هستند که میزان زمان و سرمایه گذاری مورد نیاز برای گردآوری اطلاعات را کاهش می‌دهند ( قلیچلی و مشبکی ، ۱۳۸۸ )

۱-۷-۱۰- تعریف عملیاتی پیکربندی روابط شبکه ای

پیکربندی کلی روابط شبکه ای یک جنبه مهم سرمایه اجتماعی را شکل می‌دهد که می‌تواند بر توسعه سرمایه فکری تاثیر بگذارد. برای مثال سه ویژگی ساختار شبکه : تراکم ، پیوند و سلسله مراتب همگی از طریق تاثیر بر میزان تماس یا قابلیت دسترسی اعضا شبکه باعث انعطاف پذیری و سهولت تبادل اطلاعات می‌شوند.

۱-۷-۱۱- تعریف عملیاتی سازمان مناسب

سرمایه اجتماعی ایجاد شده از جمله روابط و پیوندها، هنجارها و اعتماد در یک محیط خاص ، اغلب می‌تواند از یک محیط اجتماعی به محیط اجتماعی دیگر انتقال داده شود و بدین ترتیب بر الگوی تبادل اجتماعی تاثیر گذارد.سازمان های اجتماعی مناسب می‌توانند یک شبکه بالقوه به افراد و منابع شان از جمله اطلاعات و دانش را فراهم کنند.

۱-۷-۱۲- تعریف عملیاتی عنصر شناختی

این عنصر اشاره به منابعی دارد که فراهم کننده مظاهر، تعبیرها و تفسیرها و سیستم های معانی مشترک در میان گروه ها است.مهمترین جنبه‌های این بعد عبارتند از زبان و کدهای مشترک و حکایات مشترک.

۱-۷-۱۳- تعریف عملیاتی زبان و کدهای مشترک

به دلایل مختلفی زبان مشترک بر شرایط ترکیب و تبادل دانش تاثیر می‌گذارد. اول اینکه ، زبان کارکرد مستقیم و مهمی در روابط اجتماعی دارد، چرا که ابزاری است که افراد از طریق آن با یکدیگر بحث می‌کنند، اطلاعات را مبادله می‌کنند، از یکدیگر سوال می پرسند و در جامعه امور تجاری انجام می‌دهند. دوم اینکه، زبان بر ادراکات مان تاثیر می‌گذارد. کدها همچنین یک چارچوب مرجع برای مشاهده و تفسیرمان از محیط فراهم می‌کنند. سوم اینکه، زبان مشترک قابلیت ترکیب اطلاعات را افزایش می‌دهد.

۱-۷-۱۴- تعریف عملیاتی حکایات مشترک

اسطوره ها، داستان ها و استعاره ها ابزارهای قدرتمندی در اجتماعات برای ایجاد، تبادل و نگهداری مجموعه های معانی فراهم می‌کند.ظهور حکایت های مشترک در یک اجتماع باعث خلق و انتقال تفسیرهای جدیدی از رویدادها می‌شوند .

۱-۷-۱۵- تعریف عملیاتی عنصررابطه ای

این عنصر توصیف کننده نوعی روابط شخصی است که افراد با یکدیگر به خاطر سابقه تعاملاتشان برقرار می‌کنند.مهمترین ا جزای این بعد از سرمایه اجتماعی عبارتند از : اعتماد، هنجارها، الزامات و انتظارات، هویت

۱-۷-۱۶- تعریف مفهومی اعتماد

اعتماد به زبان فارسی به معنای تکیه کردن، متکی شدن به کسی، کاری را بی گمان به او سپردن و واگذاشتن کاربه کسی می‌باشد ( عمید ، ۱۳۶۹ : ۲۰۱ ) . کلمن اعتماد را وارد کردن عنصر خطر در تصمیم برای کنش با دیگران می‌داند و اعتماد را با مخاطره در ارتباط می‌داند.

اعتماد تامین کننده ارتباطات و گفتمان است. بنتیس همچنین مطرح می‌کند که اعتماد می‌تواند ایجاد سرمایه فکری را تسهیل کند ( پرندی ، ۱۳۸۸ ) .

۱-۷-۱۷- تعریف مفهومی الزامات و انتظارات

الزامات نشان دهنده یک تعهد یا وظیفه برای انجام فعالیتی در آینده است. کلمن الزامات را از هنجارهای عمومی شده متمایز می‌سازد و آن را به عنوان انتظارات ایجاد شده در درون روابط شخصی خاص در نظر می‌گیرد ( قلیچلی و مشبکی ، ۱۳۸۵ ) .

۱-۷-۱۸- تعریف مفهومی هویت

هویت فرایندی است که در آن افراد احساس می‌کنند با فردی یا گروهی از افراد دیگر عضو یک گروه واحد هستند. کرامر و همکارانش دریافتند که احساس همانندی کردن با یک گروه یا جمع ، نگرانی درباره فرایندها و نتایج جمعی را افزایش می‌دهد و بدین ترتیب احتمال فرصت تبادل اطلاعات افزایش می‌یابد ( پرندی ، ۱۳۸۸ ) .

۱-۸- قلمرو پژوهش

۱-۸-۱- قلمرو مکانی پژوهش

قلمرو مکانی پژوهش شامل اداره آموزش و پرورش شهرستان کاشان می‌باشد .

۱-۸-۲- قلمرو زمانی پژوهش

این پژوهش از لحاظ زمان و تاریخ اجرا ‌در سال‌ ۹۳-۱۳۹۲ انجام شده است .

مدل مفهومی پژوهش

یک مدل، دستگاهی است متشکل از مفاهیم ، فرضیه‌ها و شاخص ها که کار انتخاب و جمع‌ آوری اطلاعات مورد نیاز برای آزمون فرضیه را تسهیل می‌کند. با توجه به مطالعات انجام شده مدل مفهومی زیر ارائه می­ شود: که در این مدل از مدل سرمایه فکری بنتیس ومدل سرمایه اجتماعی گوشال وناهاپیت استفاده شده است

۱-۹- جمع بندی و نتیجه گیری

الف- حرفه‌آموزی یا اشتغال به حرفه‌ای خاص

ب- اقامت یا عدم اقامت در مکان معین

پ- درمان بیماری یا ترک اعتیاد

ت- پرداخت نفقه افراد واجب‌النفقه

ث- خودداری از تصدی کلیه یا برخی از وسایل نقلیه موتوری

ج- خودداری از فعالیت حرفه‌ای مرتبط با جرم ارتکابی یا استفاده از وسایل مؤثر در آن

چ- خودداری از ارتباط و معاشرت با شرکا یا معاونان جرم یا دیگر اشخاص از قبیل بزه‌دیده به تشخیص دادگاه

ح- گذراندن دوره یا دوره های خاص آموزش و یادگیری مهارت‌های اساسی زندگی یا شرکت در دوره های تربیتی، اخلاقی، مذهبی، تحصیلی یا ورزشی»

در آمریکا اغلب تعویق حکم به صورت مراقبتی صورت می‌گیرد. به عنوان مثال در ایالت کلرادو تعویق به طور معمول با دستور دادگاه به مجرم برای درمان مواردی همچون: اعتیاد به مواد مخدر و الکل، خشونت خانگی، بیماری های روانی ویا حتی انجام خدمات عمومی همراه خواهد بود. حتی در مواردی مجرم مکلف می شود که هزینه های دادگاه را نیز بپردازد. (http://co.laplata.co.us)

گفته شده است که الزام مجرم به یک یا چند مورد از تدابیر یاد شده نوعی ایجاد محدودیت محسـوب می شـود و به نوعی می توان آن ها را مجازات دانسـت. این سـخن اینگونه شـرح داده می شود که: الزام مجرم به اقامت یا عدم اقامت در مکان معین، الزام به حرفه آموزی و… که در ماده ۴۲ قانون مجازات آمده، «صراحتا در ماده ۲۳ به عنوان مجازات تکمیلی بیان گردیده اند و موارد دیگر از جمله الزام به درمان بیماری یا … همگی نوعا مواردی هستند که با توجه به مقررات ماده ۲۳ مجازاتی تکمیلی محسوب می‌شوند. لذا باید گفت که در صورتی که دادگاه در ضمن صدور قرار تعویق مراقبتی مجرم را ملزم به اجرای یک یا چند مورد از موارد فوق نماید، نمی توان گفت که مجرم را بدون مجازات رها نموده است. در واقع دادگاه در صورت صدور هریک از دستورات مذکور مجازات های اصلی مندرج در درجات شش تا هشت ماده ۱۹ که به عنوان مجازات اصلی از نوع تعزیری مواد ۱۴ تا ۱۸تلقی می‌شوند را به مجازات تکمیلی تبدیل و مجرم را به آن محکوم نموده است.» (سبزواری، ۱۳۹۱، ۵۸) این موضوع خود نشانگر این است که جایگزین های حبس اگرچه به ظاهر مسامحه آمیز هستند، اما از شدت لازم برخوردار هستند.

گفتار دوم: لغو تعویق

مجرمی که صدور حکم مجازات او تعلیق می شود، باید در دوره تعویق در اصلاح خود بکوشد و سعی کند تا در حد امکان به دستورات دادگاه پایبند بوده و مرتکب تخلف و جرم نشود.

به موجب ماده ۴۵ قانون مجازات، «پس از گذشت مدت تعویق با توجه به میزان پایبندی مرتکب به اجرای دستورهای دادگاه، گزارش‌های مددکار اجتماعی و نیز ملاحظه وضعیت مرتکب، دادگاه حسب مورد به تعیین کیفر یا صدور حکم معافیت از کیفر اقدام می‌کند.»

«از نتایج بدیهی صدور حکم معافیت از مجازات مجرم عدم محاسبه آن در سابقه کیفری مجرم می‌باشد که با توجه به اینکه برای مرتکب جرم مجازاتی تعیین نگردیده بالتبع سابقه ای نیز برای وی وجود نخواهد داشت.» این موضوع را می توان از مفهوم ماده ۵۲ قانون مجازات اسلامی برداشت نمود. (سبزواری، ۱۳۹۱، ۷۲)

اما چنانچه در مدت تعویق، مجرم تخلف کند یا مرتکب جرمی شود تکلیف چیست؟ ماده ۴۴ قانون مجازات مقرر ‌کرده‌است که : «در مدت تعویق، در صورت ارتکاب جرم موجب حد، قصاص، جنایات عمدی موجب دیه یا تعزیر تا درجه هفت، دادگاه به لغو قرار تعویق اقدام و حکم محکومیت صادر می‌کند. در صورت عدم اجرای دستورهای دادگاه، قاضی می‌تواند برای یک بار تا نصف مدت مقرر در قرار به مدت تعویق اضافه یا حکم محکومیت صادر کند.

«با توجه به اطلاق مقررات ماده ۴۱ قانون مجازات که بیان می‌دارد «…مرتکب جرمی نشود…» و همچنین مقررات ماده ۴۴ که بیان می‌کند: « در مدت تعویق، در صورت ارتکاب جرم موجب حد، قصاص، جنایات عمدی موجب دیه یا تعزیر تا درجه هفت، دادگاه به لغو قرار تعویق اقدام و حکم محکومیت صادر می‌کند…» چنانچه مجرم مرتکب جرمی که دارای مجازات درجه هشت باشد شود آیا دادگاه باید اقدام به

لغو قرار تعویق نماید به نظر می‌رسد با توجه به سیاست جنایی ایران که در راستای کیفر زدایی در جرایم کم اهمیت و حبس زادیی حرکت می‌کند و قانون اخیر نیز در مقررات مختلف خود سعی داشته است تا از مجازات های درجه هشت که مجازات های سبک و قابل اغماضی نیز هستند صرف نظر کند، بهتر است اینگونه تفسیر کنیم که ضـمانت اجرای تخلف در مدت تعویق در همان ماده ۴۴ بیان شـده است و دادگاه نمی تواند در صورتی که مجرم مرتکب جرایمی شود که مجازات آن ها در درجه هشت قرار گیرد، به استناد اطلاق بند الف ماده ۴۱ اقدام به لغو تعویق صدور حکم مجازات نماید. (سبزواری نژاد، ۱۳۹۱، ۵۴)

اگر مجرم در مدت تعویق مرتکب تخلف شود بنا بر قسمت دوم ماده ۴۴، قاضی مخیر است که یا فرصتی دوباره به مجرم دهد و مدت تعویق مجازات او را بیشتر کند یا اینکه با توجه به شرایط از جمله نوع تخلف و نحوه رفتار مجرم، از ادامه تعویق صرف نظر کرده و حکم محکومیت را صادر کند.

اما تبصره ماده ۴۴، محرومیتی را در صورت الغای قرار تعویق در نظر می‌گیرد و بیان می‌کند که در این صورت صدور قرار تعلیق مجازات ممنوع است.

«ممنوعیت تعلیق مجازات برای فردی که مجازات وی به تعویق انداخته شده و در مدت مذکور مرتکب جرمی شده وسپس قرار تعویق وی لغو گردیده امری منطقی به نظر می‌رسد. ‌به این معنا که زمانی که دادگاه یک بار با اعتماد به مجرم مجازات او را به تأخیر انداخته و مجرم به الزامات و تعهدات خود عمل ننموده اعتماد مجدد به وی امری دشوار به نظر می‌رسد به ویژه آنکه با توجه به مقررات ماده ۴۶ شرایط تعلیق مجازات همچون شرایط تعویق مجازات می‌باشد.» (سبزواری، ۱۳۹۱،۷۱) در ایالت نیویورک آمریکا، نظامی مشابه تعویق^[۴۷]۱ وجود دارد که صدور حکم مجازات مجرم را به

نیت اینکه در نهایت آزاد شود به مدتی معین موکول می‌کند. این سیستم نوع خاصی از معافیت کیفری است که در قانون آیین دادرسی کیفری نیویورک (۱۷۰٫۵۵)، ایجاد شده است و در آمریکا به طور مخفف ACOD یا ACD نامیده می شود. در این نظام با هدف اجرای عدالت حکم مجازات به طور موقت برای مدت شش ماه به و در بعضی موارد (برخی از جرایم معین مواد مخدر و…) یک سال به تعویق می افتد. در این مدت از مجرم خواسـته می شود که از قانون تخطی نکرده و به دور از هر گونه خشونتی باشد. در نهایت چنانچه مجرم هیچگونه تخلفی نکرده و جرمی را مرتکب نشود، از او رفع اتهام شده و هیچ سابقه ای هم برای او در نظر گرفته نمی شود و به عبارت دیگر مجرم از مجازات معاف می شود. اما چنانچه مرتکب تخلف شود اتهامات به او بازگشته و مجازات نسبت به او اعمال خواهد شد. (Warshasky Law firm, 2011)