۲) اهدافی که از روی هوا بر روی آن ها نشانه گیری می شود باید اهداف نظامی مشخص و مشروع بوده و بتوان آن ها را از سایر اهداف شناسایی کرد
۳) هر گونه حمله بر روی اهداف نظامی مشروع باید به گونه ای انجام شود که جمعیت غیرنظامی مجاور این اهداف به خاطر غفلت آسیب نبینند.[۱۷۲]
پ)کنوانسیون های ژنو و پروتکل های الحاقی
نهایت تلاش کشورها در خصوص قاعده مند کردن جنگ با قوانین قراردادی تصویب کنوانسیون ژنو است این کنوانسیون به طور خاص به قوانین جنگ هوایی نپرداخته است.
در این کنوانسیون از یک طرف به حمایت از اشخاص در کنوانسیون اول و دوم می پردازد چنان که در بند ۴ و بند ۵ ماده ۱۳ هر دو کنوانسیون اعضای غیرنظامی خدمه هواپیماهای جنگی و خدمه هواپیماهای غیرنظامی را که زخمی و بیمار هستند در برمی گیرد.[۱۷۳]
پرسنل بخش هوانوردی نظامی در دسته نیروهای نظامی هستند که بر اساس مفاد اول تا سوم ماده ۱۳ حمایت می شدند.[۱۷۴]
بندهای ۵ و ۶ ماده ۴ سومین کنوانسیون ژنو اسیران جنگی را در دسته نظامیان زندانی قرار می‌دهد و آشکارا از پرسنل نظامی که در مفاد ۱ تا ۳ ماده ۴ مورد حمایت قرار گرفته اند نام نمی برد.[۱۷۵]
بخش دیگری که در این کنوانسیون ها به آن اشاره شده هواپیماهای پزشکی هستند که قوانین مربوط به آن ها در مفاد ۳۶ و ۳۷ کنوانسیون اول، ۳۹ و ۴۰ کنوانسیون دوم و ۲۲ کنوانسیون چهارم آورده شده است.[۱۷۶]
در ماده ۱۸ کنوانسیون ژنو ۱۹۲۹ اولین اصول مربوط به حفاظت از هواپیماهایی که صرفاً کادر پزشکی دارند آورده شده است.[۱۷۷]
کنوانسیون ژنو همچنین به سرحدات بی طرف پرداخته است از آنجا که این مناطق غیرقابل تجاوز هستند هواپیماهای نظامی دولت های متخاصم باید در آن زمان قدرت بی طرف را به رسمیت شناخته، ارتفاع و مسیر پرواز خود را در مناطق مربوط به آن ها تعیین کنند آن ها همچنین می‌توانند در صورت لزوم در مناطق بی طرف فرود بیایند افراد زخمی و بیمار در مناطق بی طرف از هواپیما تخلیه شده بنابرین این افراد پس از درمان نمی توانند مجدداً در جنگ شرکت کنند. این قانون بر اساس توافق بین کشورهای بی طرف و طرفین درگیر کاربرد پیدا می‌کند.[۱۷۸]
پس از کنوانسیون های چهارگانه ژنو که بعضاً به حقوق جنگ هوایی اشاره دارند و البته با توجه به مواد اشاره شده مقررات این کنوانسیون ها بر جنگ های هوایی حاکم می‌باشند پروتکل های الحاقی به کنوانسیون های فوق الذکر هستند که در آن ها قواعدی به جنگ هوایی اختصاص داده شده و بعضاً قواعدی عمومی را ذکر می‌کنند که قابل تعمیم به جنگ هوایی هستند.[۱۷۹]
در مواد ۴۸ تا ۶۷ پروتکل اول محدودیت های قابل توجهی برای طرفین درگیر در نظر می گیرند از جمله اینکه دقت بمباران های مدرن[۱۸۰]باید با توجه به این قوانین افزایش پیدا کند.سایر قواعد مندرج در کنوانسیون های ژنو و پروتکل اول الحاقی همان گونه که بعضاً در متن ذکر شده است باید از سوی کشورها در هنگام جنگ هوایی رعایت شوند از جمله قواعد مندرج در ماده ۳۵ کنوانسیون قواعد اساسی در جنگ هستند و باید رعایت شوند.
مواد ۲۴ تا ۳۱ مجموعه قوانینی در خصوص هواپیماهای پزشکی را مطرح می‌کنند که البته قبلاً در کنوانسیون ژنو پیش‌بینی شده است اما پروتکل با دقت بیشتری به این قوانین پرداخته و بین هواپیماهای پزشکی که بر فراز مناطقی پرواز می‌کنند که در اشغال نیروهای متخاصم قرار دارند و مناطقی که توسط نیروهای متخاصم کنترل نمی شوند تفاوت قایل است. در خصوص مناطقی که در کنترل نیروی متخاصم است در ماده ۲۷ آمده است که هواپیما باید موافقت مقامات ذیصلاح را برای چنین پروازی به دست آورد و برای پرواز در سایر مناطق نیاز به کسب موافقت قبلی از طرف دیگر مخاصمه نیست.
در ماده ۵۳ به حمایت از اموال فرهنگی پرداخته شده است.
ج)تجزیه و تحلیل قواعد اصولی لازم الرعایه در جنگ های هوایی
بعد از بررسی روند شکل‌گیری قوانین در خصوص جنگ های هوایی لازم است به مباحثی که قطعاً نیاز به توجه خاص از سوی کشورها در هنگام انجام عملیات هوایی دارند و بعضاًبه طور خلاصه به آن ها اشاره شده است پرداخته شود.این مباحث بدین شرح است که به تفکیک بیان می شود:در درجه اول حمایت از جمعیت های غیر نظامی و دیگری حمایت از اشیاء غیر نظامی و همچنین ممنوعیت حملات کورکورانه و بمباران منطقه هدف و در نهایت مناطق ممنوعه هوایی در زمان جنگ های هوایی بررسی خواهد شد
۱)حمایت از جمعیت هاواموال غیر نظامی:
جمعیت های غیر نظامی باید در طول جنگ هوایی مورد حمایت همه جانبه قرار گیرند که جسته گریخته در مباحث قبل به این مهم پرداخته شد،طبق آنچه بیان شد بر مبنای ماده ۲۲قواعد ۱۹۰۷لاهه حق طرفین متخاصم برای استفاده از ابزارها جهت آسیب رساندن به دشمن نامحدود نمی باشد.در کنار این قواعد در این خصوص با قواعد ۱۹۲۳لاهه در خصوص جنگ هوایی روبرو هستیم ،این کنوانسیون در ماده۲۲اصول اساسی را بیان می‌کند که در آن ها به ممنوعیت بمباران هوایی اهداف غیرنظامی می پردازد،ماده۲۴ به تعریف بمباران های هوایی قانونی می‌پردازد و در پی بیان این تضمین است که از جمعیت های غیر نظامی محافظت می شود و ماده۲۵ حفاظت اضافه ویژه ای برای مکان‌های غیر نظامی در طول بمباران های هوایی قایل میشوند.بسیاری از حقوق دانان بین‌المللی معتقدند که قوانین مربوط به ممنوعیت حملات مستقیم علیه غیر نظامیان دارای ماهیت های همه گیر بوده و اصول ایمنی جمعیت های غیر نظامی به عنوان یک هنجار عمومی قبل از تدوین دستور العمل های متعارف وجود داشته است برخی صاحب نظران تأیید می‌کنند که قانون ممنوعیت حملات مستقیم علیه غیرنظامیان و اهداف غیر نظامی شاید پایه ای ترین اصل نبردهای مسلحانه است بر این اساس ماده ۵۱پروتکل اول الحاقی که اصول عمومی مربوط به حفاظت از جمعیت های غیرنظامی را در برابر حملات مستقیم یا بدون گذینش بیان می‌کند تا حدودی شکل تأیید کننده ای بر قوانین بین‌المللی باشد.[۱۸۱]
و در قواعد جدید برای حفاظت از جمعیت غیرنظامی ماده۵۱پروتکل اول الحاقی را داریم که راهنمای مؤثری در زمان جنگ برای طرفین متخاصمین خواهد بود لازم به ذکر است که در زمان جنگ نه تنها حمایت از افراد غیرنظامی است که جلوه گری می‌کند بلکه در ابعاد گسترده تر حمایت از اموال و اشیاء غیر نظامی را که تا حدودی پیش زمینه ای برای حمایت از غیرنظامی است توجه خاص به خود را می طلبد در ماده ۵۲ پروتکل اول الحاقی به حمایت از اموال غیرنظامی پرداخته شده است.
در درجه اول برای نظامی یا غیر نظامی بودن یک هدف باید به این نکته توجه کرد که آیا آن مال یا آن شیء نقش مؤثری در عملیات نظامی دارد یا خیر؟ تصور عمومی و پایه در خصوص مکان هایی چون پرستشگاه ها،سکونت گاه ها،بیمارستانهاو مدارس این است که این مکان‌ها دارای نقش نظامی نیستند.
یکی از اهداف که در جنگ های هوایی بارها مورد بمباران قرار گرفته اند رسانه ها و ایستگاه های رادیویی و تلوزیونی هستند به عنوان مثال در طول جنگ عراق ایستگاه های تلوزیونی عراق چندین بار مورد حمله قرار گرفت،در صربستان ناتو عمداً دستگاه های رادیو تلوزیون سربستان را بمباران کرد که در پی آن ۱۶نفر غیرنظامی کشته و مجروه شدند.اما همواره این مسئله بحث برانگیز است که آیا رسانه ها نیز جز اهداف نظامی تلقی میشوند و یا اهداف غیرنظامی و قابل حمایت.[۱۸۲]
|
[شنبه 1401-09-26] [ 10:32:00 ق.ظ ]
|
