در انتها باید بررسی­شود که وضعیّت رویکردهای ژانری در مرحله­ خلق آثار؛ در سینمای امروز به چه وضعیتی است. آیا امروزه در سینما رعایت اصول یک ژانر به ارزش­های هنری یک اثر می­افزاید؟ یا این که آن را به کپیِ دست چندمی از اسطوره­های هنری آن ژانر تبدیل می­ کند؟ یا حتّی اصول یک ژانر می ­تواند به نیازهای اوّلیه­ای که باعث به وجود ­آمدن ژانرها شد؛ یعنی داشتن گیشه­ی بهتر؛ پاسخ مثبت می­دهد؟ به نظر نگارنده؛ امروزه به جزء در چند ژانر غالب؛ مثل اکشن تخیلی، پلیسی و … محبوبیّت گیشه و ارزش ­هنری آثار را عناصر دیگری مشخّص می­ کند. امروزه هیچ تضمینی به فروش مِلودرام هایی که تمام عناصر لازم برای شدّت بخشیدن به حس مِلودرام اثر را رعایت کرده ­اند نیست. یا دیگر کسی مطمئن نیست که کلانتر اخلاق­گرای فیلمش، که به دنبال ایجاد نظم و قانون وارد شهری می­ شود، آیا محبوبیّت عام خواهد یافت؟ از طرف دیگر اتّفاقات تازه­ای در سینمای مخالف­­ خوان با ژانر افتاده که معادلات را بر هم زده. فیلمی به اصطلاح جشنواره­ای به این معنی که قواعد ژانری را به هیچ گرفته چندان مورد استقبال عمومی قرار می­گیرد که در حساب و کتاب هزینه­ های معمولاً اندک این فیلم­ها با فروش آنها در مقایسه از خیلی فیلم­های ژانری پر هزینه سود ­آورتر می­شوند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

” به هر حال در ژانر معاصر، آیین مردمی و آشنا، جای خود را به قراردادهای نا آشنا داده. در این صورت تماشاگران با بارها و بارها تماشا کردن فرمول­های آشنا، خود به یک معضل و بحران فرهنگی بدل می­شوند. در این نوع ارتباط بین تماشاگر و ژانر، شرکت مردم در یک آیین عمومی، کمتر به یک مشارکت اجتماعی در یک آیین فردی شباهت دارد که یک اجتماع تاریخی و فرهنگی را به وجود می ­آورد و بیش­تر به یک دل­ مشغولی خودخواهانه و پراکنده شبیه ­است که هرگز نمی­تواند برای یک اجتماع وسیع جایگاه خاصّی داشته باشد. (فیلیپس،۱۳۷۷، ص۷۲)
۴-۱۲ ویژگی های یک عنوان‌بندی خوب
۴- ۱۲-۱ عنوان­بندی خوب و مناسب
آیدین آغداشلو: عنوان‌بندی خوب و مناسب عنوان‌بندی است که بتواند خلاصه و فشرده‌ای از حسن کلّی فیلم را ارائه دهد. کسی که عنوان‌بندی می­سازد اگر بتواند همسویی ذهنی با کارگردان برقرار کند و بتواند از عناصر تصویری که در اختیارش است به نحوی استفاده کند که وزن اضافه و مجزائی از فیلم به وجود نیاورد عنوان‌بندی خوبی خواهد­ بود. (سعیدی پور،۱۳۷۶،ص۱۳۷)
علیرضا اسپهبد: عنوان‌بندی خوب باید چکیده‌ای حساب شده از کلّ محتوا، به زبانی بسیار ساده و گویا مثل اعلان دیواری باشد برای رسیدن به چنین زبانی، شناخت و دقّت و مطالعه در­کار مستقیم ­سینما از ضروریّات است.
بهرام بیضایی: عنوان‌بندی خوب عنوان‌بندی است­که مناسب فیلم باشد. در­ واقع عنوان‌بندی خوب همان مشخصّات فیلم­ خوب را دارد. یعنی هر­ چه کوتاهتر و هر چه فشرده‌تر و هر چه گویا­تر است. عنوان‌بندی نباید قلمروی جدای از فیلم داشته باشد عنوان‌بندی نباید انتظار کاذب در بیننده ایجاد­ کند که سپس فیلم پاسخگوی آن نباشد. (سعیدی پور،۱۳۷۶،ص۱۳۸)
ابراهیم حقیقی: عنوان‌بندی مناسب آن است که اوّلین وظیفه‌ی خود یعنی دادن اطّلاعات را به سرعت و با صراحت انجام دهد، کوتاه و از شکل و ساختی زیبا برخوردار باشد و پدیده‌ای جدا از بافت فیلم اصلی نباشد بلکه دارای شکلی هماهنگ با فیلم و محتوای آن باشد.
مسعود دشتبان: یکی از ویژگی‌های عنوان‌بندی خوب کوتاهی آن ­است. ویژگی دیگر آن قابل درک بودنش است. عنوان‌بندی در آغاز فیلم باید به عنوان مقدمه‌ای خوب جای­گیرد تا بیننده این تمایل را داشته باشد که بقیه فیلم را ببیند این مهّم‌ترین خصوصیّت عنوان‌بندی است از دیگر وظایف عنوان‌بندی آن است که از وقایع و محتوای فیلم و اینکه فیلم در­ چه زمینه‌ای می‌گذرد خبر دهد. (سعیدی پور،۱۳۷۶،ص۱۴۲)
نورالدین زرین کلک: عنوان‌بندی خوب عنوان‌بندی است که در جهت کمک کردن به درک فیلم و متناسب و شایسته‌ی آن فیلم باشد و مشخصّات آن را معرفی کند نه بیشتر نه کمتر. بیشتر نه به خاطر این که مبالغه در عنوان‌بندی فیلم سبب بالا بردن انتظار یا منحرف شدن ذهن تماشاگر می‌شود و چون فیلم جواب این انتظارات را نمی‌دهد در نتیجه باعث شکست فیلم می‌شود. (سعیدی پور،۱۳۷۶،ص۱۴۲)
اکبر عالمی: مشخصّات عنوان‌بندی خوب سادگی، تطبیق با فضای فیلم، جذّابیّت و برانگخیتن با چند احساس ­عالی در تماشاگر است. از شلوغی و تعدّد تکنیک حتماً باید پرهیز کرد. (سعیدی پور،۱۳۷۶،ص۱۴۲)
نصرت الله کریمی: عنوان‌بندی خوب نباید گمراه کننده باشد، نوشتار باید برای عموم قابل خواندن باشد. زمان آن برای تماشاگر متوسط که تحصیلات ابتدایی دارد در نظر گرفته می‌شود استاندارد این زمان به نسبت فرهنگ و تمدن هر ملّتی متفاوت است.
عباس کیارستمی: عنوان‌بندی خوب عنوان‌بندی مناسب است. مناسب را به جای کلمه‌ی خوب به کار می‌برم به معنای شایسته، مشابه، همانند و در­ خور فیلم هم­ چنان که همه‌ی اجزاء سازنده‌ی آن می‌بایست در خدمت کلیّت اثر باشند. عنوان‌بندی هم وضعیتی مانند بقیه دارد. عنوان‌بندی خوش ساخت، چشمگیر و­ جذّاب همان قدر که همه‌ی ویژگی های اثری به یاد ماندنی‌تر از خود فیلم مطرح کند عنوان‌بندی خوبی است امّا مناسب نیست. (سعیدی پور،۱۳۷۶،ص۱۴۴)
مسعود کیمیایی: عنوان‌بندی برای این که کوتاه بگوید متّصل به اثر باشد. از پیچاپیچ یک تکلیف بگذرد و خلاصه بگوید گزارش بدهد تخصّصی و هنرمندانه می‌شود و امّا اگر همه‌ی اینها را داشت و متّصل به اثر هم بود اثری مستقل می‌شود که شخصیّت هنرمندانه‌ی خودش را دارد.
داریوش مهرجویی: برای من عنوان‌بندی خوب آن ­است که فقط به جنبه‌ی خبر دادن به تماشاگر اکتفا کند­ هر چه ساده‌تر بهتر یعنی ­دو سه عنوان اصلی در­ ابتدا و بقیه در ­انتهای فیلم بیاید. (سعیدی پور،۱۳۷۶،ص۱۴۷)
۴-۱۲- ۲خلاقیّت
خلاقیّت ویژگی اصلی عنوان‌بندی موفّق است. اساساً خلاقیّت جزء لاینفک هر اثر هنری بدیع و رمز ماندگاری آن است و همین خلاقیّت است که عمق نگاه حرفه­ای یک هنرمند را می­رساند، امّا بایستی قبول کرد این واژه بیش از­ حدّ کلّی است. به ویژه اینکه دچار سلیقه­زدگی هم شده است.
برای اینکه راحت­تر بتوانیم درباره خلاقیّت طراحی و عنوان‌بندی صحبت کنیم، آن را از چند منظر بررسی می­کنیم. نخست خلاقیّت در به ­کارگیری تصاویر و نوع چینش آنهاست اینکه هنرمند تا ­چه میزان به خلق تصاویر و فرم­های بکر دست زده است که چشمان تماشاگر آنها را تکراری نمی­داند. هر­ چقدر این تصاویر و المان­های بصری کمتر استفاده شده باشد، بهتر است. ( www.rasekhoon.net)
هنرمند­ خلاق به سراغ کشف تصاویر و فرم­هایی می­رود که دیگران نرفته­اند یا نتواسته­اند بروند. بدیهی است که هر ­چقدر این کشف وسیع­تر و نا شناخته­تر باشد، نوآوری و خلاقیّت او را بیشتر نشان می­دهد.
۴-۱۲-۳ فضاسازی
یکی ­دیگر از ویژگی­های یک عنوان‌بندی خوب، هماهنگی فضازسازی بصری و موسقیایی آن با فیلم است بایستی جنس و ریخت بصری فیلم را مصور­ کند، که دیدن عنوان‌بندی تداعی عنوان‌بندی­گر متن فیلم باشد. البتّه این فضاسازی به ­این معنا نیست که عنوان‌بندی فیلم را لو­ دهد یا اینکه نقاط کلیدی داستان فیلم را رو­ کند ، بلکه منظور یکی ­شدن بافت بصری فیلم و عنوان‌بندی است. مانند طراحی جلد­ کتاب که دیدن ­آن، می ­تواند موضوع کتاب را در ذهن تداعی­کند، بدون اینکه تمام داده ­های کتاب را نشان دهد عنوان‌بندی هم­ چنین است. ( www.rasekhoon.net)
۴-۱۲-۴ اتّصال عنوان‌بندی به فیلم
یک عنوان‌بندی خوب بایستی متّصل به فیلم احساس­ شود و نه جدا ­شده از آن. این اتّصال صرفاً فیزیکی نیست، بلکه به لحاظ بصری و روایی نیز در ذهن مخاطب و تماشاگر باید متّصل دیده شود. معمولاً این­گونه است­که آخرین­ نمای عنوان‌بندی با یکی از شیوه ­های انتقال تصویری (دیزالو، کات، فید و …) به نخستین نمای فیلم پیوند ­زده می­ شود و­ کمتر چیدمان بصری این دو­ نما با هم تراز می­ شود.
منظور از اتّصال به فیلم، بیشتر متوجّه عنوان‌بندی آغازین است­که بهتر دیده­ شدن آن کمک می­ کند. طبیعی است اگر عنوان‌بندی پایانی هم ­از نظر بصری به فیلم متّصل دیده­ شود خوب و ایده­آل است. عنوان‌بندی­های خوب و نسبتاً خوبی هم طراحی و ساخته شده ­اند که تقریباً بیشتر ویژگی­های یک عنوان‌بندی خوب را دارند، امّا چون جدا از فیلم احساس می­شوند، موفقیّت­ شان نا تمام می­ماند. توضیح بیشتر را با چند نمونه می­آوریم. .www.rasekhoon.net))
نمونه نخست: عنوان‌بندی فیلم دوّمی­ها اثر سائول باس است. موضوع این فیلم پزشک­روانی است، که شخصیّت­های مختلف را به یکدیگر تبدیل می­ کند، عنوان‌بندی هم همین حس و حال را دارد. در عنوان‌بندی می­بینیم که­ چشم انسان با یک انتقال تصویری کشیده شده و به­ د­هان تبدیل می­ شود و دهان با همان انتقال تصویری به گوش و همین­طور گوش به بینی و …
نکته مهمّ در اتّصال آخرین نمای عنوان‌بندی به نخستین ­نمای فیلم است، که با همان انتقال تصویری خاص کشیده شده و به نخستین نمای فیلم پیوند می­خورد. این شیوه اتّصال به فیلم، چفت بودن عنوان‌بندی و فیلم را می­رساند و القا می­ کند. ( www.rasekhoon.net)
نمونه دوّم: باز هم از آثار سائول باس است؛ فیلم سرگیجه که یکی­ از آثار ماندگار آلفرد هیچکاک است. آخرین نمای عنوان‌بندی، عنوان کارگردان: آلفرد هیچکاک است، که روی زمینه­ سیاه نگاتیو شده­ است. نمای نخست فیلم هر نرده­های پلکان است که­ در تاریکی شب، روشن و سفید دیده می­ شود، دقیقاً مانند آخرین­ نمای عنوان‌بندی­که نوشته­ای سفید بود در زمینه­ سیاه، جالب اینکه نرده­ی سفید پلکان دقیقاً همان جایی ظاهر ­می­ شود، که­ چند فریم قبل، آخرین ­نمای عنوان‌بندی قرار­ گرفته بود، یعنی طراح عنوان‌بندی بر اساس نخستین نمای ­فیلم، آخرین ­نمای عنوان‌بندی اش را طراحی­کرده تا فیلم، عنوان‌بندی­اش با هم چفت و جور شوند و عنوان‌بندی جدا از فیلم احساس نشود. ( www.rasekhoon.net)
۴-۱۲-۵ تناسب نوع حروف با فضای فیلم
تناسب نوع و جنس حروف با ایده­ عنوان‌بندی و فضای فیلم یا برنامه، ویژگی قابل توجّه دیگری است که به بهتر شدن عنوان‌بندی کمک می­ کند، نوع حروف یا فونتی­که در عنوان‌بندی آغازین با عنوان‌بندی پایانی به­کار می­رود، بخشی از فضا­سازی بصری و مفهومی عنوان‌بندی است.
نخستین حرکت­های مفهومی در حوزه­ عنوان‌بندی که در تاریخ سینما ثبت شده ­است، مربوط به همین تنوع و تغییر جنسیّت حروف است. به ­طور نمونه فونت­هایی­که­ ساختار کُمیک و فانتزی داشتند، برای فیلم­های کُمدی به کار گرفته می­شد یا حروفی که از طراحی ضمخت و درشت برخوردار بود، برای فیلم­های جدّی­تر و بعضاً پلیسی. حروف مرتفع سریف­دار برای فیلم­های وسترن استفاده می­شد تا تداعی­گر برخی ویژگی­های بصری این ژانر سینمایی باشد. (گانگسترهای قد بلند، کاکتوس دراز و قد کشیده و …). www.rasekhoon.net))
۴-۱۲-۶ هماهنگی عنوان‌بندی آغازین و پایانی
اگر­ چه عنوان‌بندی پایانی و آغازین دو کارکرد متفاوت دارند، ولی از­ آنجایی که در یک بسته با هم ارائه می­شوند، به لحاظ فرمی و محتوایی از یک خانواده محسوب می­شوند، در اینجا نیز مثال طرح جلد­ کتاب مصداق پیدا می­ کند. در طراحی جلد ­کتاب عطف، پشت و روی جلد در­ کنار هم و هماهنگ طراحی می­ شود در ­حالی که کارکرد روی جلد با پشت جلد متفاوت است، امّا ضرورت یکپارچه دیده ­شدن آنها ایجاب می­ کند، بافت و بیان این دو (و حتّی عطف کتاب) یکی باشد و نمی­ توان پشت جلد را بدون توجّه روی جلد طراحی­کرد. جداگانه و ناهماهنگ این ­سه (عطف ، پشت و روی جلد) نشان غیرحرفه­ای بودن کار ­است. یکی دیده ­شدن مقلوه­هایی که از­ یک جنس امّا با­ کار کرد متفاوت هستند، مستلزم نگاه­ عمیق، دقیق و جامع طراح اندیشه ورز است. ( www.rasekhoon.net)
۴-۱۲-۷ زمان بندی عنوان‌بندی
از­ دیگر ویژگی­های یک عنوان‌بندی مناسب، داشتن زمان ­مناسب (به ­ویژه در عنوان‌بندی آغازین) است. عنوان‌بندی آغازین نه بسیار طولانی و دراز است و نه بسیار کوتاه و ناقص.
اگر زمان عنوان‌بندی به درستی تنظیم نشود، حتّی اگر از ایده و پرداخت سینمایی یا تلویزیونی خوبی هم برخوردار باشد، باز نمی­تواند موفقیّت بدست آورد. یک عنوان‌بندی موفّق، در ظرف زمانی مناسب، ماندگار خواهد شد.
عنوان‌بندی که زمان آن بیش­از حدّ انتظار تماشاگر طول بکشد، تماشاگر را خسته می­ کند و ممکن است اصلاً فراموش­کند عنوان‌بندی چگونه شروع شد و چه مسیری را طی­کرد. برعکس این موضوع نیز درست است، اگر عنوان‌بندی بیش از­ حدّ لازم و کافی، کوتاه باشد، تماشاگر را سردرگم می­ کند. او اصلاً متوجّه نخواهد شد عنوان‌بندی برای چه آمده بود و چه ­چیزی را نشان داد و دنبال­کرد.
زمان­بندی عنوان‌بندی (آغازین و پایانی ) از دو منظر قابل بحث است؛ نخست زمان کل عنوان‌بندی چگونه و به چه­ میزان باشد؟ که نه تماشاگر را خسته­کند و نه سردرگم. دوّم، زمان هر یک از قاب­های حامل نوشتار چه مقدار باشد تا تماشاگر بتواند آن را درک­ کند.
در مبحث نخست گفته­ها و نظرات متفاوت است. برخی معتقدند: زمان عنوان‌بندی آغازین در فیلم­های سینمایی حداکثر ۳ تا ۵ درصد کلِ ­زمان فیلم است. برخی هم زمان فیزیکی را ملاک نمی­دانند، بلکه بر زمان نسبی و احساسی تماشاگر تأکید دارند. گاهی با عنوان‌بندیی مواجه هستیم که هر چند کمتر از یک دقیقه زمان دارد، امّا بدلیل ضرب آهنگ آهسته، احساس می­کنیم عنوان‌بندی بیش از ­حدّ طولانی است. بر عکس برخی عنوان‌بندی­ها، با بهره­ گیری درست از فراز و فرودهای تصویری و موسیقایی، علیرغم طولانی بودن­اش بسیار کوتاه به نظر می­ رسند.
در مجموع این ریتم کلّی عنوان‌بندی است که زمان را تعریف می­ کند نه فرمول­های از پیش تعیین شده. مبحث دوّم، زمان­بندی قاب­های حامل نوشتار در عنوان‌بندی آغازین است. این سؤال مطرح می­ شود که چقدر در قاب بمانند تا بتوانند با تماشاگر ارتباط بر قرار کنند؟ گاهی عناوین آنقدر زیاد در قاب می­ماند که تماشاگر از دیدن آنها خسته می­ شود و بر عکس گاهی هم برخی اسامی آنقدر کوتاه در قاب ظاهر می­شوند که تماشاگر فرصت خواندن را هم نمی­یابد.( www.rasekhoon.net)
۴- ۱۳ افراد مشهور در زمینه‌ی عنوان بندی
سائول­­­باس: سرگیجه، کارمن جونز، مرد بازو طلایی، نُه ساعت به راما، کشور بزرگ، داستان وست ساید، فاتحین، دنیای دیوانه دیوانه دیوانه، دور دنیا در ۸۰ دقیقه، جایزه‌ی بزرگ، اکسدوس و…..
موریس بایندر: اربسک، دو همسفر
دان رکورد: دکتر دولیتل، سیاره‌ی وحشی
ریچارد کوهن: سواری شیرین، سفر معجزه آسا
اورسون ولز: آمبرسونهای باشکوه
فرانسوا تروفو: فارنهایت ۴۵۱
رابرت براون جان: شب ژنرالها، دامی برای جیمز باند. (سعیدی پور،۱۳۷۶،ص۱۴۷)

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...