۳۱- روستا، مجید، ۱۳۸۹؛ “مصاحبه با مهندس مجید روستا مدیرکل دبیرخانه و ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی”، هفت شهر، شماره ۲۹ و ۳۰٫
ص : ۱۲۶٫
۳۲- زاهد زاهدانی، سعید؛ ۱۳۶۹، “حاشیه نشینی”، انتشارات دانشگاه شیراز، شماره ۱۶۲،
ص: ۱۰٫
۳۳- زنجانی، حبیب اله؛ ۱۳۸۰، ” مهاجرت”، انتشارات سمت، تهران، ص: ۱۲٫
۳۴- شادنیا، هوشنگ ۱۳۸۲؛ “قاچاق کالا و امنیت اجتماعی”، مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی، جلد دوم، معاونت اجتماعی ناجا، تهران. ص : ۷۷٫
۳۵- شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران ؛ ۱۳۸۴، ” آیین نامه ستاد استانی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی، ” دبیرخانه ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی، ص: ۱٫
۳۶- شکوئی، حسین؛ ۱۳۷۹، “دیدگاه های نو در جغرافیای شهری”، چاپ چهارم، جلد اول، نشر سمت، تهران.
۳۷- شیبک، عیسی؛ ۱۳۸۳، ” حاشیه نشینی و پیامدهای کالبدی، اجتماعی – اقتصادی ناشی از آن ، نمونه مورد مطالعه: شیرآباد زاهدان”، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ص: ۱۹، ۲۹٫
۳۸- شیخ الاسلامی، علیرضا و کریمی، بیراز و اقبالی، رضا؛ ۱۳۸۸، “ارزیابی توسعه پایدار شهری کلان شهر شیراز”، فصلنامه جغرافیایی چشم انداز زاگرس، شماره ۲، ص: ۳۴-۳۳٫
۳۹- شیخی، محمد؛ ۱۳۸۰، ” تبیین فرایند شکل گیری و دگرگونی سکونتگاه های خودروی پیرامون کلانشهر تهران، مطالعه موردی: اسلام شهر، نسیم شهر و گلستان”، رساله دکتری شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ص: ۲۴، ۳۶-۳۰ ، ۴۸، ۸۲-۸۱ .
۴۰- شیخی، محمدتقی، ۱۳۸۴؛ “جامعه شناسی شهری”، انتشارات سهامی انتشار، تهران. ص : ۱۵۶٫
۴۱- شیخی، محمدتقی،۱۳۸۵؛ “مدیریت شهری و سکونتگاه های برنامه ریزی نشده در سطح تهران”، فصلنامه مدیریت شهری، شماره ۷، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، تهران. ص : ۲۹٫
۴۲- شیخی، محمد؛ ۱۳۸۲، ” سکونتگاه های خودرو، گذار از حاشیه نشینی به الگویی از سکونتگاه پیرامون کلان شهرهای ایران”، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ص: ۱۳۷٫
۴۳- شیراسب، راحله، ۱۳۸۲؛ “خدمات شهری در گرو جلب مشارکت مردمی”، ماهنامه شهرداریها، شماره ۳٫ ص : ۸۸٫
۴۴- صالحی امیری، سیدرضا و افشاری نادری، افسر، ۱۳۹۰؛ “مبانی نظری و راهبردی مدیریت ارتقای امنیت اجتماعی و فرهنگی در تهران”، فصلنامه راهبرد، شماره ۵۹٫ ص : ۵۱-۵۰ .
۴۵- صرافی، مظفر؛ ۱۳۸۱، ” اسکان غیررسمی”، نشریه هفت شهر، سال سوم، شماره ۸، ص: ۹ .
۴۶- صرافی، مظفر؛ ۱۳۸۲، “بازنگری ویژگیهای اسکان خودانگیخته در ایران، در جستجوی راه کارهای توانمندسازی”، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ص: ۲۶۶٫
۴۷- صرافی، مظفر؛ ۱۳۸۱، “بنیادهای توسعه پایدارکلان شهر تهران”، مجله شهروند مداری، شماره ۱۱، ص: ۱۳٫
۴۸- صرافی، مظفر، ۱۳۸۱؛ ” به سوی تدوین راهبرد ملی ساماندهی اسکان غیررسمی”، فصلنامه هفت شهر، شماره۱۰-۹، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، تهران. ص : ۶-۳ .
۴۹- صرافی، مظفر،۱۳۸۷؛”ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی در پرتو حکمروایی خوب شهری”، فصلنامه هفت شهر، شماره ۲۴-۲۳، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، تهران. ص : ۸-۷ .
۵۰- صرافی، مظفر؛ ۱۳۷۵،”توسعه پایدار و مسئولیت برنامه ریزان شهری”، معماری و شهرسازی، شماره۳۵، تهران،ص:۸٫
۵۱- صرافی، مظفر و محمدی، علیرضا، ۱۳۸۵؛”راهبرد مقابله با علل رشد و توسعه سکونتگاه های غیررسمی،نمونه موردی: واحد همسایگی در شهرزنجان”، مجله علوم زمین، شماره ۱۱، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران. ص : ۴۰- ۳۹٫
۵۲- ضرابی، المیرا و فرید طهرانی، سایه، ۱۳۸۸؛ “رویکرد مشارکت جویانه در نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده”، آرمانشهر، شماره ۲٫ ص : ۴۰٫
۵۳- عابدین درکوش، سعید؛ ۱۳۸۰، “درآمدی بر اقتصاد شهری”، چاپ سوم، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ص: ۱۲۱٫
۵۴- عبدی، برهان و سلطانی، علی و بذرگر، محمدرضا و امجدی، جبار، ۱۳۸۸؛ “ارائه راهکارهای جلب مشارکت ساکنان مناطق اسکان غیررسمی(در فرایند تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری)”، نشریه هویت شهر، شماره۴٫ ص : ۷۳٫
۵۵- عزیزی،علیرضا؛ ۱۳۸۱، “تحلیل و ارزیابی توسعه پایدار شهری با بهره گرفتن از سیسستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نمونه موردی: شهر شاهرود”، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ص: ۳۲،۲۴،۲۲،۲۱،۱۷،۱۶٫
۵۶- عزیزی، محمد مهدی، ۱۳۸۰؛ “توسعه شهری پایدار : برداشت و تحلیلی از دیدگاه های جهانی”، فصلنامه صفه،شماره ۳۳، دانشگاه شهید بهشتی، تهران . ص : ۲۵-۲۳ .
۵۷- عسگری طباطبایی، اسداله؛ ۱۳۸۱، “بررسی اجمالی از پدیده پیرامونی و یا حاشیه نشینی در ایران”، فصلنامه هفت شهر، شماره ۸، ص: ۱۰۲٫
۵۸- علوی تبار، علیرضا، ۱۳۷۹؛ “بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها”، سازمان شهرداری کشور، تهران. ص : ۱۵٫
۵۹- علی آبادی، جواد؛ “اسکان غیررسمی و شهرداری ها”، ماهنامه شهرداریها؛ ۱۳۸۱، “اسکان غیررسمی”، شماره ۴۵، ص: ۷٫
۶۰- فنی، زهره و دویران، اسماعیل، ۱۳۸۹؛ “برنامه ریزی مردم محور(مشارکتی) در مقیاس خرد شهری (محله)، نمونه موردی: محله اسلام آباد زنجان”، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره ۹۸، تهران. ص : ۸۷٫
۶۱- قاسمی سیانی، محمد؛ ۱۳۸۸، ” پیامدهای مهاجرت روستا- شهری نسل جوان روستایی”، پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره ۲، ص: ۱۶۱و۱۴۶٫
۶۲- قرخلو، مهدی و عبدی ینگی کند، ناصح و زنگنه شهرکی، سعید، ۱۳۸۸؛ “تحلیل سطح پایداری شهری در سکونتگاه های غیررسمی (مورد :شهر سنندج)”، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره ۶۹، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. ص : ۲٫
۶۳- لطفی، حیدر و میرزایی، مینو و عدالتخواه، فرداد و وزیرپور، شب بو ؛ ۱۳۸۹، ” بحران حاشیه نشینی و سکونتگاه های غیررسمی در مدیریت کلان شهرها و رهیافت های جهانی”، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیای انسانی، شماره۲ ، ص: ۱۳۷-۱۳۶٫
۶۴- لیاقت ورز، رضا، ۱۳۸۶؛ “پاکستان و طرح سکونتگاه خداوند”، ماهنامه شهرداریها، شماره ۸۱، برنامه ریزی و مدیریت شهری، تهران. ص : ۸۹٫
بررسی مهاجرت های صورت گرفته به شهر بندرعباس طی سالهای ۸۵- ۱۳۷۵ نشان می دهد که اغلب مهاجرت های صورت گرفته به شهر بندرعباس برون استانی بوده (حدود ۸۰ درصد) و ۲۰ درصد نیز از درون استان هرمزگان صورت گرفته است. در حالی که این روند در طی سالهای ۷۵- ۱۳۶۵ برابر ۴/۶۵ بوده است. یعنی حدود ۴/۶۵ درصد مهاجرین برون استانی و مابقی مهاجرین بومی بوده اند.
الگوی مهاجرت، نیاز به واحدهای مسکونی را افزایش داده و زمینه رشد واحدهای غیررسمی را فراهم کرده است. از آنجا که مهاجرین عمدتاً کم درآمد و فاقد تخصص بوده اند، تقاضای مؤثر برای مسکن وجود ندارد. در این حالت ساکنین محلی و نسل دوم مهاجرین که همگی از خانواده های کم درآمد شهری هستند، جزء گروه های تملک کننده اراضی حاشیه شهر محسوب می شوند که ترجیح می دهند بدلیل فقدان نظارت های کامل و نهادی شده دولتی، جهت اسکان، به شکلی کاملاً سازمان نیافته و مغایر با اصول شهرسازی اقدام به ساخت و سازهای غیررسمی در شهر می کنند.

۱۳
ورود مهاجران به شهر، چه با انگیزه کسب درآمد و اسکان موقت و چه با هدف کسب درآمد و زندگی با ثبات اقتصادی، بار مضاعفی را بر بازار مسکن شهر وارد می کند که بازار رسمی از پاسخگویی منطقی به آن عاجز است. نتیجه قطعی این ناتوانی، گسترش محدوده های اسکان غیررسمی و نابسامان شهری است، که بر اساس آخرین برآوردها حدود ۲۰ درصد از مساحت شهر(حدود ۲۲۰۰هکتار) را بخود اختصاص می دهد. جمعیت ساکن در این سکونتگاه ها ۱۳۵ هزار نفر برآورد شده اند که قریب ۲۵ تا ۳۰ هزار خانوار را تشکیل می دهد (مهندسین مشاور پرداراز، ۱۳۸۹: ۹۱).
۹-۱- علل و عوامل شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در بندرعباس
آمار حاکی از این است که یک سوم جمعیت شهر بندرعباس در سکونتگاه های غیررسمی اسکان گزیده اند. در سالهای ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۵ سهم استان هرمزگان در فرستادن مهاجر به شهر بندرعباس افزایش پیدا کرده است. علاوه بر مهاجرت های درون استانی، دیگر استان های کشور هم در این رویه نقش دارند. الگوی مهاجرت، نیاز واحدهای مسکونی را افزایش داده و زمینه رشد و گسترش واحدهای غیررسمی را فراهم کرده است. دلیل این امر هم عدم وجود تقاضای مؤثر برای تأمین مسکن با توجه به بی تخصصی و وضعیت درآمدی نامناسب مهاجرین می باشد. به طور کلی می توان عوامل مؤثر بر شکل گیری و رشد پدیده اسکان غیررسمی را به چهار دسته کلی عوامل اجتماعی- جمعیتی، عوامل اقتصادی، عوامل زیست محیطی و عوامل سیاسی- مدیریتی تقسیم کرد که در جدول زیر به تشریح هر یک از عوامل پرداخته شده است.
۱۴
جدول شماره۶: عوامل مؤثر بر شکل گیری پدیده اسکان غیررسمی در بندرعباس

عوامل مؤثر بر شکل گیری پدیده اسکان غیررسمی
آثار و پیامدهای عوامل