رویکردی که مورد نیاز است ، تغییردر تعاملات بین معلم و شاگردان را می‌طلبد تا به یکپارچه سازی فناوری در برنامۀ درسی بی‌انجامد. در قلب آموزش مؤثر با فناوری ، سه جزء اصلی محتوا ، فن آموزش و دانش ، به علاوۀ روابط میان آن ها ، بسیار مهم است که هسته اصلی tp&ck را تشکیل می‌دهند.

( tp&ck ) هفت حوزه از دانش های مختلف را شامل می شود:

• • • دانش محتوا^[۲۰] ( ck ) : این دانش شامل آگاهی از مفاهیم ، نظریه ها ایده ها ، چارچوب سازمانی ، آگاهی از شواهد و مدارک اثبات ، و همچنین ایجاد شیوه و روش در جهت توسعۀ دانش است .‌در مورد اصول علمی، این آگاهی شامل حقایق علمی و نظریه ها، روش علمی ، و استدلال مبتنی بر شواهد نیز می شود. ‌در مورد دانش هنری ، آگاهی از تاریخ هنر ، نقاشی‌های معروف ، مجسمه ها ، هنرمندان و زمینه‌های تاریخی و همچنین آگاهی از نظریه های زیبا شناختی و روانی برای ارزیابی آثار هنری را نیز شامل می شود. داشتن یک پایگاه جامع دانش محتوا می‌تواند هزینه های زیادی را در بر داشته باشد، با این حال دانش محتوا ، به خودی خود نمی تواند قابل توجه باشد ، مگر اینکه با سایر دانش ها ادغام گردد ( کولر ، ۲۰۰۸ ).

  

• • دانش پداگوژی^[۲۱] ( فن آموزشی ) ( pk ) : دانش فن آموزش ، دانش عمیق معلمان ‌در مورد ‌فرآیندها و شیوه یا روش‌های تدریس و یادگیری است ، شامل اهداف آموزشی ، ارزش ها ، و روش های آموزش . این شکل عمومی از دانش به درک مهارت های مدیریت کلاس درس ، برنامه ریزی درسی و ارزیابی دانش آموزان می پردازد ( دنیز ، ۲۰۱۰ ) .

• • دانش محتوایی پداگوژی^[۲۲] ( pck ) : دانشی که با توجه به رشته و موضوع خاص مورد تدریس تعیین می‌گردد . pck، آموزش ، یادگیری ، برنامۀ درسی ، ارزیابی و گزارش دهی، موضوع خاص تدریس را پوشش می‌دهد . اهمیت دانش پداگوژی در محتوا ، بر ایده ها، دانسته های قبلی دانش‌آموزان و انعطاف پذیری در کلاس درس مبتنی است ( حسینی ، ۲۰۱۰ ) .برای مثال ، در آموزش ریاضی ، علاوه بر دانش محتوایی ، نحوۀ خاص تدریس ، ایجاد شرایط حل مسئله و بروز خلاقیت و کاربرد ایده های جدید مکمل تدریس خوب به شمار می‌آیند.

• • دانش فناوری^[۲۳] ( tk ) : دانشی است که ‌در مورد فناوری‌های ساده نظیر کتاب‌ها ، گچ و تخته و همچنین فناوری‌های بسیار پیشرفته مانند اینترنت و ویدئو‌های دیجیتال صحبت می‌کند. این امر شامل مهارت‌های مورد نیاز برای فناوری‌های خاص است . ‌در مورد فناوری‌های دیجیتال این امر شامل دانشی از سیستم‌های عامل، سخت افزار رایانه و همچنین توانایی استفاده از مجموعه‌ای از ابزارهای نرم افزاری نظیر پردازشگر متون ، صفحات گسترده ، مرورگرها ، پست الکترونیکی و … است ( کولر ، ۲۰۰۸ ).

• • دانش محتوای فناورانه^[۲۴] ( tck ) : دانش محتوای فناورانه یعنی پیشرفت در زمینه‌های مختلف علمی هم زمان با توسعۀ فناوری‌های جدید با بهره گرفتن از روش‌های جدید و پربار در کلاس‌های درس توسط معلمان. درک تأثیر فناوری بر شیوه های تدریس و یادگیری دانش‌آموزان با توجه به توسعۀ ابزار مناسب جهت استفاده برای اهداف آموزشی ضروری است . انتخاب فناوری‌ها و تشخیص محدودیت‌های آن ها از نیاز‌های آموزشی معلمان در این خصوص است. به همین ترتیب ، تصمیم‌گیری درباره استفاده از برخی مطالب از فناوری‌هایی که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد بسیار مهم است (حسینی ، ۲۰۱۰ ).

• دانش فناورانۀ وابسته به فن آموزش و تربیت^[۲۵] ( tpk ) : درک از چگونگی تدریس و یادگیری هنگامی می‌تواند تغییر کند که فناوری‌های خاص به روش‌های خاص مورد استفاده قرار گیرند. این موضوع شامل دانستن نیاز‌های آموزشی و محدودیت‌های طیف وسیعی از ابزار‌های فناوری مورد استفاده با توجه به طرح های مناسب آموزشی و برنامه‌ریزی‌های مربوطه است. برای کسب tpk ، درک عمیق تر از محدودیت ها و نیاز های آموزشی از فناوری ها و زمینه‌های انضباطی و عملکرد آن ها در کلاس های درس مورد نیاز است . tpk به کمک معلم می‌آید تا نرم افزارهای موجود را مطابق با نیاز های آموزشی با فن آموزش ادغام سازد و جهت پیشبرد اهداف آموزشی به کار گیرد ( دنیز ، ۲۰۱۰ ) . برای نمونه ، تدریس در کلاس‌های هوشمند ، نیازمند برنامه‌ریزی و کسب مهارت‌های خاص تدریس و فنون آموزشی است تا بتوان به کمک آن تدریس موفقی ، به دور از زمینه‌های مخل انضباطی ، داشت.

دانش محتوا

(ck)

دانش فناوری

(pk)

دانش فناوری

(TK)

دانش محتوای فناورانه

(TCK)

دانش فناورانه وابسته به فن آموزش

(TPK)

دانش ادغام فناوری با محتوا و فن آموزش

(TP&CK)

دانش ادغام محتوا با فن آموزش

(PCK)

نمودار ۲-۱- چاچوب TP & CK و اجزای دانش ( دنیس ، ۲۰۱۰)

• دانش ادغام فناوری با محتوا و فن آموزش و تربیت^[۲۶] ( tp & ck ): دانشی که شامل فهم پیچیدگی روابط بین دانش آموزان ، معلمان ، محتوا ، شیوه های تدریس و استفاده از tp& ck معلمان را در استفاده از ict در تدریس و آموزش توانا می‌سازد. تدریس عملی پیچیده است که به درگیر شدن با انواع بسیاری از دانش‌های تخصصی نیاز دارد . در tp&ck آموزش از نظم و انضباط ساختار یافته‌ای برخوردار است. معلمان به سازه‌های دانش پیچیده در سراسر آموزش و کلاس خود دست پیدا می‌کنند. معلمان برای تمرین مهارت خود در کلاس‌هایی که به طور مداوم به تغییر و تکامل نیاز دارند ، باید پویا و خلاق عمل کنند. ‌بنابرین‏ ، آموزش مؤثر به دانشی غنی و انعطاف پذیر ، دانش سازمان یافته و یکپارچه از حوزه های مختلف و قابل دسترسی بستگی دارد. از جمله دانش‌های مورد نیاز می‌توان به دانش فکر کردن و یادگیری ، دانش موضوعی و دانش فناوری اشاره کرد ( کولر ، ۲۰۰۸).

۲-۷- آموزش و یادگیری الکترونیکی در مدارس

در عصر اطلاعات و ارتباطات روش‌های قدیمی آموزش و یادگیری کارایی کمتری دارند. انسان برای همگام شدن با محیط در حال تغییر باید به دنبال شیوه ها و رویه های جدید انتقال دانش و افزایش آگاهی باشد . این انتقال دانش با بهره گرفتن از بسترهای فناوری اطلاعات به خوبی میسر است و به سرعت به عنوان روش موفق یادگیری علوم در قرن ۲۱ شناخته خواهد .

به هر حال، باید در انتظار بروز تحولاتی در زمینۀ آموزش و پرورش باشیم . هدف از این مقاله ، شناسایی موانع و چالش های پیشروی یادگیری الکترونیکی ، تبیین مزایای این نوع آموزش و یافتن راه ها و پیشنهادهای مناسب برای این موضوع است.

یادگیری الکترونیکی به آن نوع یادگیری اطلاق می‌شود که در محیط شبکه و اینترنت و در ساختی رسمی به وقوع می‌پیوندند و مجموعه‌ای از فناوری‌های چند رسانه‌ای در ایجاد آن به کار می‌روند.

۲-۷-۱- ضرورت آموزش و یادگیری الکترونیکی در مدارس