۱-۶-۲ پذیرش^[۴۴]

الف – تعریف نظری: پذیرش روان شناختی، به طور کلی به معنای تمایل به تماس با افکار و احساسات بدون دنبال کردن آن ها یا تلاش برای تغییرشان تعریف می شود (مک کرکن و همکاران، ۲۰۰۳). پذیرش به عنوان وسیله ای است که به دور از هر گونه کشمکش و چالشی، منجر به درگیری فرد در فعالیت هایی می شود که با وجود درد آور و ترس برانگیز بودن، اهمیت معناداری را برای او دارند( مثل مسافرت، ورزش کردن، گردش با دوستان) (ویان و همکاران، ۲۰۰۳). البته، پذیرش، فراتر از یک مؤلفه‌ ی روانی است و فقط در قالب یک تصمیم یا باور معنا نمی شود(مک کرکن و همکاران، ۲۰۰۳). در درمان ACT، پذیرش به خودی خود یک هدف نیست، بلکه به عنوان راهی برای افزایش فعالیت های هدفمند، در نظر گرفته می شود (هیز و همکاران، ۲۰۰۶).

ب- برنامه عملیاتی: در الگوی درمانی ACT، پذیرش، ابتدا از طریق مواجهه بیمار با روش های مقابله ناکارآمدش ایجاد می‌گردد. بیماران به یک شیوه ی تجربی، اثرات متناقض مقابله با افکار و احساسات را تشخیص می‌دهند. در این درمان بیماران از طریق تمرینات درجه بندی شده یاد می گیرند که می‌توانند هیجانات شدیدشان را تجربه کنند یا به احساسات بدنی شان توجه کنند بدون اینکه احساس کنند آسیب زاست. همان طور که پذیرش اتفاق می افتد، بیماران از طریق گام های کوچک متوالی، استعاره و تمرینات، تفاوت بین پذیرش و تحمل را درک می‌کنند و مهارت های پذیرش در بافت رویدادهای مختلف زندگی شان را تجربه می‌کنند (هیز و همکاران، ۲۰۰۴). تکنیک های مرتبط با این مورد ‌در مورد کودکان در قسمت برنامه درمانی در فصل چهارم معرفی می شود.

۱-۶-۳ عمل متعهدانه ^[۴۵]

الف – تعریف نظری: عمل متعهدانه، به معنای مشارکت فرد در اعمال ارزشمند با وجود پیامدهای مطلوب یا نامطلوبش می‌باشد (هیز و همکاران، ۲۰۰۳).

ب – تعریف عملیاتی: در این پژوهش، عمل متعهدانه، در برگیرنده ی تعیین اهداف خاص بر اساس ارزشمندی ها و سپس عمل بر اساس این اهداف می‌باشد. در این درمان، با افزایش تدریجی گستره ی حیطه های هدفمندی شده، الگوهای عمل بزرگ و بزرگتری ایجاد می‌گردد. هم چنین، مراجعین یاد می گیرند تا مسئول الگوهای عملشان باشند. به عنوان مثال اگر یک الگوی عملی حفظ و سپس رها شود، به جایش، الگوی عمل بزرگتری ایجاد و بعد به نفع یک الگوی عمل فراتر رها گردد (هیز و همکاران، ۲۰۰۴). تکنیک های مرتبط با این مورد ‌در مورد کودکان در قسمت برنامه درمانی در فصل چهارم معرفی می شود.

۱-۶-۴ درد مزمن

الف- تعریف نظری: منظور از درد مستمر، هر درد طولانی مدتی است که به وسیله ی یک بیماری مثل سرطان یا آرترید به وجود می‌آید یا اینکه درد فراتر از دوره ای که برای بهبودی یا شفایافتگی یک آسیب لازم است، طول کشیده باشد. علاوه براین ممکن است، بدون هیچ گونه شواهدی دال بر آسیب یا ضایعه بافتی، درد مستمر تجربه شود (گچل، ترک، ۱۳۸۱).

ب- تعریف عملیاتی: در این پژوهش منظور از درد مزمن، هر درد مستمری است که ۶ ماه از شروع آن گذشته باشد و طی سه ماه گذشته علی رغم درمان های انجام شده، هر روز یا تقریبا هر روز ادامه داشته باشد (گچل، ترک، ۱۳۸۱). در این تحقیق علاوه بر پرسشی در این باره در قسمت جمعیت شناختی پرسش نامه ی محقق ساخته، تأیید متخصص مربوطه ‌در مورد درد مزمن کودکان معیار قرار گرفته است.

۱-۶-۵ کیفیت زندگی

الف- تعریف نظری: کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، یک سازه ی پیچیده و چند بعدیست و اشاره به ادراک ذهنی فرد از عملکرد و وضعیت عاطفی اش دارد (گلد^[۴۶] و همکاران، ۲۰۰۹) و با حیطه های مهم زندگی فرد در ارتباط می‌باشد (تسا ^[۴۷]و همکاران، ۲۰۰۷). در بافت بالینی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، به عنوان یک سازه ی چند بعدی که در برگیرنده ی حیطه های فیزیولوژیکی، روان شناختی، اجتماعی و معنوی است، تعریف می شود(هارالستد^[۴۸] و همکاران، ۲۰۱۱). در حالی که کیفیت زندگی می‌تواند به صورت واکنش هیجانی و فردی نسبت به تفاوت های ادراک شده در رابطه با فعالیت هایی که فرد قادر به انجام آن است و فعالیت هایی که تمایل به انجام آن را دارد، تعریف شود اما این مؤلفه‌ می‌تواند به صورت سلامت ( بهزیستی ) جسمانی، کارکردی، هیجانی و اجتماعی هم تعریف گردد (گوکایا^[۴۹] ، ۲۰۱۱).

ب- تعریف عملیاتی: در این پژوهش میزان کیفیت زندگی بر اساس نمره ای که آزمودنی از مقیاسKIDSreen (روانز – سیبرر^[۵۰] و همکاران، ۲۰۰۵) به دست می آورد، محاسبه می شود.

۱-۶-۶ عملکرد^[۵۱]

الف- تعریف نظری: عملکرد روزمره حیطه های مهمی مثل عملکرد جسمانی، عاطفی، آموزشی، تفریحی و شغلی را در بر می‌گیرد (پالرمو و همکاران، ۲۰۰۸). عملکرد جسمانی، یک حیطه ی چند بعدی است وسازه های مختلفی مثل سلامت جسمانی، فعالیت جسمانی، توانمندی کارکرد و توانمندی ذهنی را در بر می‌گیرد. همگی این سازه‌ها با وجود ارتباط با یکدیگر، جنبه‌های متفاوتی از عملکرد را می سنجند (ویلسون^[۵۲] و همکاران، ۲۰۱۲).

ب- تعریف عملیاتی: در این پژوهش میزان عملکرد آزمودنی بر اساس نمره ای که در مقیاس FDI (والکر^[۵۳] و همکاران، ۱۹۹۱) به دست می آورد، محاسبه می‌گردد.

۱-۶-۷ انعطاف پذیری روان شناختی^[۵۴]

الف- تعریف نظری: این مفهوم به معنای توانایی تماس کامل با لحظه ی اکنون و تجارب درونیست که درحال اتفاق افتادن هستند، بدون نیاز به دفاع کردن در مقابل آن ها (توهیگ^[۵۵]، ۲۰۱۲ ).

ب- تعریف عملیاتی: در این پژوهش، میزان انعطاف پذیری فرد، بر اساس نمره ای که در پرسش نامه ی عدم انعطاف پذیری روان شناختی در درد(PIPS)^[56] (ویکسل و همکاران، ۲۰۰۸)، به دست می آورد، محاسبه می‌گردد.

فصل دوم

مروری برپیشینه های نظری و عملی پژوهش

۲-۱ مقدمه