فرهنگ بهبود

بهبود مستمر

شکل۲-۴٫ مدل فشرده کانجی (ریاحی، ۱۳۸۲، ۱۱۰)

در این مدل فشرده ۸ ارزش و مفهوم محوری قبلی در ۴ ارزش محوری به صورت زیر ترکیب شده است:

    1. توجه به مشتری

    1. عملکرد فرایند

    1. عملکرد کارکنان

  1. فرهنگ بهبود

  • در مدل فشرده تغییراتی در اصول داده نشده است (ریاحی ، ۱۳۸۲ ، ۱۱۰).

۲-۲۶٫ تاریخچه بنیاد مدیریت کیفیت اروپا و مدل تعالیEFQM[46]

بنیاد مدیریت کیفیت اروپا، یک سازمان غیرانتفاعی است که در سال ۱۹۸۸ میلادی توسط چهارده شرکت معتبر اروپایی[۴۷] و با حمایت اتحادیه اروپا تأسیس گردید. در حال حاضر بیش از ۸۰۰ شرکت اروپایی و غیراروپایی در این سازمان عضویت دارند. مأموریت این سازمان ” انرژی دادن به رهبرانی است که می‏خواهند از طریق به کارگیری مدل تعالیEFQM به عنوان یک چارچوب عمومی یاد بگیرند، به اشتراک بگذارند و نوآوری داشته باشند و چشم‏انداز آن جهانی است که درآن سازمان‏های اروپایی به عنوان الگویی برای رشد اقتصادی پایدار شناخته می ‏شوند”. ریاست وقت اتحادیه اروپا[۴۸] به هنگام امضاء موافقت‏نامه تأسیس این بنیاد چنین اظهار می‏دارد:

” تلاش برای بهبود و ارتقاء کیفیت یکی از پیش‏نیازهای موفقیت برای تک تک شرکت‏ها و برای رقابت‏پذیری همه ما به صورت جمعی است” (نجمی، ۱۳۹۱، ۲۸).

بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت، نقش اساسی در جهت ترغیب و کمک به شرکت‏های اروپایی برای توسعه مدیریت کیفیت در اروپا داشته است. شرکت‏های اروپایی پذیرفته‏اند که مدیریت کیفیت فراگیر راهی برای مدیریت کردن فعالیت‏ها در جهت دستیابی به کارایی، اثربخشی و مزیت‏های رقابتی است که تضمین‏کننده موفقیت در بلندمدت بوده و این میسر نمی‏گردد مگر با تأمین نیازهای مشتریان، کارکنان و دیگر ذی‏نفعان سازمان. این عقیده روز به روز در بین شرکت‏های اروپایی بیشتر رواج می‏یابد. مدل تعالیEFQM، به عنوان چارچوبی اولیه برای ارزیابی و بهبود سازمان‏ها معرفی شده است، مدلی که نشان‏دهنده مزیت‏های پایداری است که یک سازمان متعالی باید به آن ها دست یابد (نجمی، حسینی، ۱۳۸۷، ۱۷).

کار طراحی این مدل، به صورت جدی از سال ۱۹۸۹ میلادی با الگوگیری از جوایز کیفیت بالدریج و ژاپن و با در نظر گرفتن ارزش‏های اروپایی آغاز شد و مدل سرآمدیEFQM در سال ۱۹۹۱ معرفی گردید.

این مدل به سرعت مورد توجه شرکت‏های اروپایی قرار گرفت و مشخص گردید که سازمان‏های بخش عمومی و صنایع کوچک هم علاقه دارند از آن استفاده کنند. در سال ۱۹۹۵ ویرایش مربوط به بخش عمومی و در سال ۱۹۹۶ مدل مربوط به سازمان‌های کوچک (SME)[49] توسعه داده شد. اگر چه این مدل همواره مورد توجه و بازبینیEFQM قرار داشته است اما مهمترین بازبینی که منجر به تغییراتی در مدل شد در سال ۱۹۹۹ اتفاق افتاد. مهمترین تغییرات عبارت بودند از معرفی منطق ارزیابی رادار و انتشار ۸ مفهوم بنیادی و نیز توجه بیشتر به بحث شراکت‏ها و مدیریت دانش. در سال ۲۰۰۱ مدل سازمان‏های کوچک و متوسط با مدل EFQM هماهنگی بیشتری پیدا کرده و تحت نام “مدل سرآمدیEFQM: ویرایش سازمان‏های کوچک و متوسط ” معرفی گردید. در سال ۲۰۰۳ ویرایش جدیدی از مدل EFQM ارائه شد که نسبت به ویرایش سال ۱۹۹۹ دارای تغییرات قابل ملاحظه ای در زیرمعیارها و نکات راهنما بود (نجمی، ۱۳۹۱، ۲۹).

در سال‏های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ میلادی تیم‏های جدیدی برای بازنگری مدل شکل گرفت که مهمترین دستاوردهای آن ها تغییر روش ارزیابی و بازبینی کامل مفاهیم بنیادی بود که تغییرات در روش ارزیابی اعمال ولی مفاهیم بنیادی منتشر نشد. در اوایل سال ۲۰۰۹ تیمی از متخصصین با تکیه بر کارهای انجام شده، مدل جدیدی را تحت عنوان ویرایش ۲۰۱۰ ارائه نمودند. در سال ۲۰۱۳ نیز مدل EFQM مورد بازبینی مجدد قرار گرفت (پورآقا و ابراهیمی جمارانی، ۱۳۹۲، ۸). که تحقیق حاضر بر اساس آخرین تغییرات اعمال شده در مدل ۲۰۱۳ انجام شده است.

۲-۲۷٫ مدل تعالی سازمانی در ایران

مدل تعالی سازمانی در شرایطی در ایران مطرح می‏ شود که در جهان بیش از ۷۰ مدل سرآمدی ملی و ۹۰ جایزه کیفیت وجود دارد که عموماً بهره‏گرفته از مدل های EFQM و بالدریج بوده و بسوی یکدیگر همگرا شده‏اند. گویا زبان رقابت در همه جای دنیا یکی است که مؤسسات اقتصادی را از آموختن الفبای مدیریت فراگیر سازمان، گریزی نیست (نجمی، ۱۳۹۱، ۴۲).

لزوم رقابت‏پذیر شدن بخش صنعت و معدن با رویکرد جهانی و توصیه‏های مشارکت‏ها و ادغام‏های صنعتی با جهان، برای امکان دستیابی به بازار جهانی و ایجاد اعتبار جهانی برای این بخش باعث شد که در وزارت صنایع و معادن طراحی مدلی جهانی مورد توجه و اقدام قرار گیرد، مدل‏هایی که چندین سال بود جوامع صنعتی جهانی آن ها را پذیرفته و دنبال کرده بودند.

طی سال‏های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۱ دو مدل اصلی مالکوم بالدریج و EFQM و تغییراتی که احیاناً برخی کشورهای دیگر روی این دو مدل صورت داده بودند توسط وزارت صنایع و معادن و مؤسسه مطالعات بهره ‏وری و منابع انسانی مورد بررسی قرار گرفت. فرایند انتخاب نیز با تشکیل ‌گروه‌های کارشناسی و جمع‏ آوری اطلاعات و انجام ارتباط با موسساتی که این مدل‏ها را دنبال می‏ کردند، و تهیه پیش‏نویس‏های لازم صورت گرفت. سپس در جلسه‏های متعدد، کمیته‏های علمی مرکب از کارشناسان و متخصصین سیستم‌های مدیریت، این پیش‏نویس‏ها مطرح و در نهایت توسط کمیته علمی، مدل تعالی سازمانیEFQM در تاریخ ۱۰/۳/۸۲ به تصویب رسید. با تصویب مدل EFQM در سال ۱۳۸۲، این مدل در زیر مجموعه های وزارت صنایع و معادن به اجرا در آمد و این وزارتخانه و مؤسسه مطالعات بهره ‏وری و منابع انسانی، مقدمات جایزه ملی بهره ‏وری و تعالی سازمانی را پی‏ریزی کردند که در طول این مدت، تعدادی از شرکت‌های بزرگ دولتی و تعداد محدودی از شرکت‌های بخش خصوصی این مدل را دنبال کردند که پس از طی مرحله خود ارزیابی، موفق به پر کردن اظهارنانه جهت دریافت گواهینامه شدند (پورآقا و ابراهیمی جمارانی، ۱۳۹۲، ۶۷).

۲-۲۸٫ مدل سرآمدی EFQM در یک نگاه

در یک نگاه کلی، مدل سرآمدی کسب ‏و کار EFQM شامل پنج جزء اصلی است که در شکل ۲-۶ این پنج جزء و ارتباط آن ها با یکدیگر مشخص شده است. در صفحات بعدی برخی از این اجزاء، تعریف معنی هر جزء و کارکرد آن در مدل به اختصار تشریح می‏ شود (نجمی، حسینی،۱۳۸۸، ۱۸).

.

مدلی برای امتیازدهی

به معیارها

Criteria Scoring

Model

منطق RADAR برای

ارزیابی سازمان بر

مبنای معیارها

معیارهای تعالی

Criteria

مفاهیم بنیادین تعالی

Fundamentals

رهیافت‏هایی به

خودارزیابی

Approaches to

Self-Assessment

شکل۲-۵٫ اجزاء مدل EFQM و ارتباط آن ها با یکدیگر (نجمی، حسینی،۱۳۸۸، ۱۸).

۲-۲۹٫ مفاهیم بنیادین

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...