سطوح بررسی دقیق تر چگونگی رابطه بین دو سازه کمال گرایی و حرمت خود، مستلزم انجام پژوهش‌های بیشتر در جمعیت های مختلف است، چرا که وجود پشینه نسبتاً غنی هر دوسازه میزان اهمیت آن ها را نشان می‌دهد. در این پژوهش سعی بر آن است که رابطه بین دوسازه کمال گرایی و حرمت خود را در دانش آموزان مقطع دبیرستان با پیشرفت تحصیلی را بسنجد.

اهداف پژوهش:

هدف اصلی:

بررسی رابطه بین کمال گرایی و حرمت خود با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر و دختر دبیرستانی در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ است.

اهداف فرعی:

1. 1. رابطه بین کمال گرایی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر.

1. 1. رابطه بین حرمت خود با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر.

1. 1. رابطه بین کمال گرایی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر.

1. 1. رابطه بین حرمت خود با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر.

1. رابطه بین کمال گرایی و حرمت خود با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر.

فرضیه اصلی:

بین کمال گرایی و حرمت خود با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.

فرضیه ‏های فرعی:

۱. بین کمال گرایی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پسر رابطه وجود دارد.

۲٫ بین کمال گرایی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر رابطه وجود دارد.

۳٫ بین حرمت خود و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پسر رابطه وجود دارد.

۴٫ بین حرمت خود و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر رابطه وجود دارد.

تعاریف نظری و عملیاتی:

کمال گرایی، حرمت خود، پیشرفت تحصیلی

کمال گرایی:

الف)تعریف نظری: کمال گرایی اغلب به عنوان نوعی ویژگی با صفت مورد توجه قرار بوده که دارای ساختاری چند بعدی است و می‌تواند نقش مؤثری در رفتارهای سازگار یا ناسازگار ایفاء کند (هاماچک،۲۰۰۰؛ به نقل از فاتحی و همکاران،۱۳۹۱).

ب) تعریف عملیاتی: میزان نمره ای که فرد در مقیاس کمال گرایی هیل و همکاران(۲۰۰۴) در هریک از ۸ بعدکسب می‌کند.

حرمت خود:

الف) تعریف نظری: میزان ارزش و احترامی که فرد برای خویشتن قایل است و یکی از تعیین کننده های اصلی افکار، عواطف، بازخوردها و رفتارهای شخصی محسوب می شود (لیری، لمبور، تردال، ۱۹۹۵؛ به نقل از بشارت،۱۳۸۳).

ب) تعریف عملیاتی: میزان نمره ای که فرد در پرسشنامه حرمت خود کوپر اسمیت(۱۹۶۷) کسب می‌کند، حرمت خود آن فرد نامیده می شود.

پیشرفت تحصیلی:

الف) تعریف نظری: پیشرفت تحصیلی، معلومات یا مهارت‌های اکتسابی عمومی یا خصوصی در موضوعات درسی است که معمولاً به وسیله آزمایش‌ها و نشانه ها یا هر دو که معلمان برای دانش آموزان وضع می‌کنند، اندازه‌گیری می‌شود (شعاری نژاد، ١٣۶۴؛ به نقل از آقامیرزایی و صالحی‌عمران، ۱۳۹۱).

ب) تعریف عملیاتی: منظور از پیشرفت تحصیلی معدل نمرات کسب شده توسط دانش آموزان در نیمسال دوم سال تحصیلی ۹۲-۹۳ می‌باشد.

فصل دوم

پیشینه پژوهش

۱) پیشینه نظری

بخش اول: گستره نظری مربوط به کمال‌گرایی

کمال‌گرایی^[۲۲]

کمال‌گرایی، در واقع باوری غیرمنطقی است که اشخاص نسبت به خود و محیط اطراف خود دارند. افرادی که کمال‌گرا هستند، معتقدند که خود و محیط اطرافشان باید کامل بوده و هر گونه تلاشی در زندگی باید بدون اشتباه و خطا باشد. گاهی بعضی از افراد احساس می‌کنند کارها را باید صد در صد درست انجام دهند و در غیر این‌صورت بازنده هستنند و یا احساس می‌کنند کاری را که به انجام رسانده‌اند به اندازه کافی خوب نیستند و یا این‌که نوشتن مقالات و طرح‌های خود را به بهانه این‌که بایستی آن‌ ها را دقیق و بی‌عیب انجام دهند، به تعویق می‌اندازند. در چنین صورتی شخص به‌جای حرکت در مسیر موفقیّت سعی در کامل بودن دارد (مهرابی‌زاده و وردی، ۱۳۸۲). ادرهولدت و گلد برگ^[۲۳] (۱۹۹۹؛ به نقل از پلین، ۲۰۰۶) اذعان کردند که کمال گرایی ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلاتی شود و حتی اضطراب را در حین ارتکاب اشتباه به دنبال داشته باشد. ‌بر اساس عقیده این پژوهشگران، تجربه کمال گرایانه یک نیاز ثابت برای به دست آوردن تأیید، رفع کمبود استراتژی‌های مقابله‌ای مؤثر، ارزیابی همیشگی قضاوت‌های خود و ریسک نکردن به خاطر ترس از شکست و کسب تجربه تعلل و به تأخیر انداختن کارها است. کمال گراها معمولاً استانداردهای خیلی بالایی را تعیین می‌کنند.

دیدگاه های مختلف در زمینه کمال‌گرایی:

تعداد زیادی از محققین به حیطه کمال گرایی علاقمند بوده‌اند و چشم اندازها و دیدگاه‌های مختلف و گوناگونی را در این زمینه مطرح نموده اند:

دیدگاه آدلر

یکی از اولین نظریه پردازان که در زمینه کمال گرایی به تحقیق پرداخت آدلر (۱۹۵۶؛ به نقل از پلین، ۲۰۰۶)بود. او ادعا کرد که همه ما در تلاش برای دستیابی به یک هدف هستیم که باعث می شود ما احساس قدرت، برتری و کمال داشته باشیم. در نتیجه تلاش برای سیدن به کمال یک پدیده طبیعی برای هر فردی است و میل به زندگی ‌به این تلاش برای برتری گره خورده است. او نشان داد که تلاش برای برتری یک گرایش ذاتی است که در همه انسان‌ها وجود دارد و مرکزیت روان‌شناسی فردی به حساب می‌آید. همچنین آدلر اذعان کرد این استعداد ذاتی به انسان‌ها کمک می‌کند که بر مشکلات غلبه کنند و احساس بهتری ‌در مورد توانایی بالقوه خود داشته باشند. تلاش برای برتری یک میل انطباقی است که توسط علاقه اجتماعی تعدیل می‌شود، اما فقدان علاقه اجتماعی باعث کمال‌گرایی ناسازگار می‌شود که شامل اهداف غیر واقعی و استانداردهای غیر واقعی‌است(پلین، ۲۰۰۶).

دیدگاه الیس

بر اساس چشم‌اندازی دیگر، الیس (۱۹۵۸؛ به نقل از پلین، ۲۰۰۶) از برخی افکار غیر منطقی خبر می‌دهد که منجر به رفتار خود- شکست دهنده^[۲۴] و روان نژندانه در فرد دارای افکار غیر منطقی کمال‌گرایانه می‌شود. الیس اظهار داشت که: «این ایده که فردی باید به طور کامل شایسته، مناسب، باهوش باشد و تمام کمال ممکن را به صورت عالی کسب کند، در مقابل این ایده که فرد باید سعی کند تقریباً همیشه تلاش کند کارها را به خوبی انجام دهد و فردی که خودش را به عنوان یک مخلوق ناقص با وجود تمام محدودیت‌ها و خطاپذیری بپذیرد، تفاوت‌های زیادی وجود دارد» (الیس، ۱۹۵۸؛ به نقل از پلین، ۲۰۰۶).

دیدگاه هورنای