۳-۶- ابزارهای جمع آوری داده‌ها
۱- ترازوی دیجیتالی، با مارک سکا^[۳۷]، ساخت کشور آلمان و بر حسب واحد کیلوگرم و با حساسیت ۱/۰ کیلوگرم، برای اندازه‌گیری وزن آزمودنی‌ها استفاده شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲- دستگاه قدسنج، با مارک سکا، ساخت کشور آلمان و بر حسب واحد سانتی‌متر و با دقت ۱/۰ متر که برای اندازه‌گیری قد آزمودنی‌ها استفاده شد.
۳- متر نواری، از جنس پلاستیک ساخت کشور ایران و بر حسب واحد سانتی‌متر و با دقت ۲/۰ متر که برای اندازه‌گیری دور محیط اندام آزمودنی‌ها استفاده شد.
۴-کالیپر، ساخت کشور ژاپن و بر حسب واحد میلی‌متر و با دقت که برای اندازه‌گیری چربی زیر پوستی اندام‌های آزمونی‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
۵- وسایل لازم برای تعیین VO^2max: ضربان سنج پولار که برای ثبت ضربان قلب و کرنومتر دیجیتال با دقت ۰۱/۰ ثانیه برای تعیین زمان رکورد آزمودنی‌ها استفاده شد.
۶- فشارسنج، برای تعیین فشار خون آزمودنی‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
۷- وسایل لازم برای خون‌گیری: سرنگ cc5 یکبار مصرف، لوله‌های حاوی ماده ضدانعقاد (EDTA)
۸- سانتریفوژ
۹- کیت‌های اندازه‌گیری ACE و کیت اندازه‌گیری انسولین به روش الایزا.
۱۱- کیت اندازه‌گیری گلوکز به روش روش رنگ سنجی آنزیمی^[۳۸] (گلوکز اکسیداز)
۳-۷-روش گردآوری اطلاعات
۱- قد:
برای اندازه‌گیری قد آزمودنی‌ها از دستگاه قدسنج سکا، استفاده شد. بدین‌گونه که آزمودنی بر روی صفحه تخت دستگاه قدسنج ایستاده و به طرف جلو نگاه می‌کند، به گونه‌ای که بالای لاله گوش با زاویه چشم در یک راستا قرار گیرد. قد انتهای پاشنه پا تا قسمت فوقانی کاسه‌ی سر به سانتی‌متر یادداشت می‌شد.
۲- وزن:
برای اندازه‌گیری وزن آزمودنی‌ها در ابتدا و انتهای دوره تمرین ترازوی دیجیتالی آزمایشگاهی استفاده شد، بدین ترتیب که آزمودنی‌ها قبل از صرف صبحانه با حداقل پوشش و بدون کفش بر روی ترازو می‌ایستادند و وزن آنها ثبت می‌شد.
۳- شاخص توده بدنی:
از تقسیم وزن بدن (بر حسب کیلوگرم) بر مجذور قد (بر حسب متر) به دست آمد.
۴- نسبت دور کمر به دور لگن (WHR^[39]):
دور کمر را با یک متر نواری در کمترین محیط ناحیه شکم (۵/۲ سانتیمتر بالاتر از ناف) و دور لگن را از برجسته ترین ناحیه قسمت باسن (روی کفل) اندازه‌گیری کرده و نسبت WHR از تقسیم دور کمر به دور لگن محاسبه شد.
۵- درصد چربی بدن:
درصد چربی بدن با بهره گرفتن از کالیپر یا گامی به روش سه نقطه‌ای (سه‌سر‌بازویی، فوق خاصره و ران) انجام شد. ابتدا آن را وارد فرمول جکسون و پولاک^[۴۰] (۱۹۸۵) گذاشته، چگالی بدن را بدست می‌آوریم و بعد عدد به‌دست آمده را در فرمول سیری قرار می‌دهیم.
BD= 099421/1- 0009929/0 (مجموع سه چین پوستی) + ۰۰۰۰۰۲۳/۰ ^۲(مجموع سه چین پوستی) – ۰۰۰۱۳۹۲/۰ (سن)
۴۹۵) = درصد چربی بدن ۴۵۰- (چگال بدن
۶- محاسبه و اندازه‌گیری اکسیژن مصرفی بیشینه (VO_2max):
محاسبه حداکثر اکسیژن مصرفی از طریق آزمون راکپورت انجام گرفت. از افراد شرکت‌کننده در این آزمون خواسته شد تا بعد از گرم کردن خود مسافت ۱۶۰۰ متر را با نهایت سرعت راه بروند. در طی انجام تست نبض این افراد توسط بلت کنترل شده و زمان آنها با کرنومتر ثبت شد. در نهایت ۵ ثانیه بعد از اتمام مسافت تعداد ضربان قلب شمارش و ثبت گردید. ارزیابی Vo_2max از طریق فرمول زیر صورت گرفت.
Vo_2max = – (وزن بدن به کیلوگرم *۱۶۹۲/۰) – ۸۵/۱۳۲ – (سن * ۳۸۷۷/۰) + (جنس * ۳۱۵/۶)
(زمان با دقت صدم ثانیه * ۲۶۴۹/۳) – (ضربان قلب در دقیقه * ۱۵۶۵/۰)
جنسیت برای زنان در این فرمول صفر در نظر گرفته شده‌است.
۳-۸- روش‌های آزمایشگاهی و اندازه‌گیری آنالیت‌ها
۱- روش اندازه‌گیری فشارخون و جمع آوری و نگهداری پلاسما:
اندازه‌گیری فشار خون افراد ۲۴ ساعت قبل از شروع اولین جلسه تمرینی، و حداقل ۴۸ ساعت بعد از اتمام آخرین جلسه آن صورت گرفت. برای مشابه بودن زمان نمونه‌گیری در پیش و پس آزمون، از آزمودنی‌ها خواسته شد تا در ساعت ۷:۴۵ صبح در محل نمونه‌گیری حضور داشته باشند و در هر دو مرحله، پس از حدود ۱۵ دقیقه استراحت، اندازه‌گیری فشار خون و خون‌گیری در ساعت ۸ صبح شروع شد و تا ساعت ۹ صبح به پایان رسید. هر دو مرحله اندازه‌گیری فشارخون توسط پزشک و با فشارسنج انجام شد. سپس از تمامی آزمودنی‌ها در مرحله میانی لوتئال قاعدگی در حالت ناشتا (از آزمودنی‌ها خواسته شد که از ساعت ۸ شب قبل از نمونه‌گیری تا صبح از مصرف مواد غذایی پرهیز کنند) به میزان ۵ سی سی (سرنگ ۵ سی سی) خون از ورید بازویی گرفته شد. نمونه‌های خونی در لوله‌های حاوی EDTA جمع آوری و جهت جداسازی پلاسما در دستگاه سانتریفیوژ با دور۳۵۰۰ دور در ثانیه به مدت ۱۵ دقیقه گذاشته شد. پلاسمای به دست آمده به درون میکروتیوب ریخته شده و برای اندازه‌گیری‌های بعدی در فریزر با دمای ۷۰- درجه سانتیگراد نگهداری شد و جهت انجام سایر آزمایش‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
۲- اندازه‌گیری آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE):
سطوح ACE پلاسما با روش الایزا^[۴۱] و با بهره گرفتن از کیت انسانی ساخت شرکت چینی کازوبایو با حساسیت اندازه‌گیری ۹۵/۱نانو گرم بر میلی‌لیتر سنجیده شد.
۳- اندازه‌گیری انسولین:
سطوح انسولین پلاسما توسط روش الایزا اندازه‌گیری شد. حساسیت روش مذکور ۷۶/۱ میلی واحد بر لیتر (mU/L1) بود.
۴- اندازه‌گیری گلوکز:
گلوکز پلاسما نیز با بهره گرفتن از روش رنگ سنجی آنزیمی^[۴۲] (گلوکز اکسیداز) با بهره گرفتن از کیت شرکت پارس آزمون اندازه‌گیری شد. حساسیت روش مذکور ۵ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر بود و درصد ضریب تغییرات درون آزمونی ۱/۱ درصد تعیین شد.
۵- اندازه‌گیری مقاومت انسولینی:
برای اندازه‌گیری مقاومت انسولینی از شاخص ارزیابی مدل هموستازی (HOMA) بر طبق فرمول زیر استفاده شد:
مقاومت انسولینی= گلوکز ناشتا (mg/d) * انسولین ناشتا (µU/mL) / 405
۳-۹- روش تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها
برای توصیف داده‌ها از روش‌های آماری توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، رسم جداول و نمودارها) استفاده شد. به‌منظور استفاده از آزمون آماری مناسب با توجه به حجم نمونه در گروه‌ها، ابتدا به بررسی نرمال بودن توزیع و تجانس واریانس متغیرهای مورد مطالعه از طریق آزمون کلموگروف-اسمیرنوف و آزمون لونز پرداخته شد. زمانی که متغیرها دارای توزیع نرمال بودند، برای مقایسه میانگین تغییرات قبل و بعد از ارائه متغیرهای مورد مطالعه، از آزمونt همبسته و جهت بررسی ارتباط بین متغیرها از همبستگی پیرسون استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات خام از نرم افزار آماریSPSS 16 و برای رسم نمودارها از نرم افزار EXCEL استفاده شد.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش
۴-۱- مقدمه
در این فصل اطلاعات جمع‌ آوری شده با بهره گرفتن از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در دو بخش گردیده است: در بخش اول اطلاعات و نتایج در قالب جداول و نمودارها به صورت توصیفی و در بخش دوم از روش های آمار استنباطی جهت آزمون فرضیه های تحقیق و تحلیل داده ها استفاده شده و نتایج آن گزارش شده است.لازم به ذکر است طبیعی بودن توزیع داده‌ها با آزمون کلموگروف-اسمیرنف بررسی شد و با توجه به اینکه داده‌ها دارای توزیع نرمال بودن از آمار پارامتریک استفاده شد.

جدول ۱بخش ۲-۱-۷: تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی « پیامبر۹» ۱۴۱
جدول ۲بخش۲-۱-۷: تقسیم بندی دسته های اصلی و فرعی خط ارتباطی « پیامبر۹» ۱۴۳
جدول۱بخش ۲-۲: شبکه ارتباطی ۱۵۶
فهرست نمودارها
نمودار بخش۲-۱-۱: نقاط تلاقی خطوط فرعی ۱۵
نمودار بخش۲-۱-۲: نقاط تلاقی خطوط فرعی ۴۷
نمودار بخش۲-۱-۳: نقاط تلاقی خطوط فرعی ۷۱
نمودار بخش۲-۱-۴: نقاط تلاقی خطوط فرعی ۱۰۰
نمودار بخش۲-۱-۵: نقاط تلاقی خطوط فرعی ۱۱۶
نمودار بخش۲-۱-۶: نقاط تلاقی خطوط فرعی ۱۳۰
نمودار بخش۲-۱-۷: نقاط تلاقی خطوط فرعی ۱۴۵
نمودار بخش ۲-۲- نقاط تلاقی خطوط اصلی ۱۵۹

۱-کلیات

۱-

کلیات

فصل
اول

۱-طرح مسئله و هدف
۲- ضرورت و اهمیت
۳-پیشینه
۴-فرضیه
۵- روش تحقیق
۶- اصطلاحات

۱-کلیات

۱-۱- طرح مسئله و هدف

از آنجا که مسئله ارتباط آیات از دیر باز موافقان و مخالفانی داشته است و هر کدام دلایلی برای اثبات نظر خود ارائه کرده اند، در یک طرح جامع، عوض پرداختن به بحث های نظری در مورد ارتباط آیات، آیات یکایک سوره ها مورد بررسی قرار می گیرد تا از سویی ارتباط و انسجام آنها در درون سوره مشخص گردد و از سوی دیگر، زمینه بررسی ارتباط سوره ها با یکدیگر فراهم گردد. لذا به عنوان بخشی از این طرح کلی، میزان ارتباط آیات سوره انفال و نقش آن در تأمین هدف یا اهداف سوره، در این نوشته مورد نظر بوده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۲- ضرورت

شأن یک متن که با علم الهی نازل شده و در اختیار بشر قرار گرفته است اقتضاء دارد آکنده از ارتباط و انسجام حکیمانه باشد و این گونه تحقیقات هریک گامی کوچک برای به تصویر کشیدن این حقیقت بزرگ می باشد.

۱-۳- پیشینه

به نظر برخی قرآن پژوهان^[۱] می­توان پیشینه این بحث را با قدمت تفسیر یکی دانست؛ زیـرا هر مفسر به منظور شرح و بیان مفاهیم آیات، ناگزیر از بیان ارتباط مطالب و مفاهیم هر آیه با آیات قبل و بعد بوده و بدین ترتیب خواه و ناخواه با این مبحث ارتباط داشته است.
«نخستین کسی که در مورد وجه تناسب آیات به ظاهر غیر مرتبط و نیز مناسبت میان سـوره­های قرآن به بحث جدی پرداخته است، “ابوبکر نیشابوری”(م۳۲۴) است که در بغداد به این بحث می­پرداخته و عالمان بغداد را به خاطر نا­آگاهی از این علم سرزنش می­کـرده است.»^[۲] پس از وی بسیاری از مفسران به اختصار یا تفصیل در این موضوع سخن رانـده اند از قبیل:
۱- «ثعلبی» (۴۲۷ م) در «الکشف والبیان عن تفسیر القرآن»
۲- «طبرسی» (۵۴۸ م) در «مجمع البیان»
۳- «فخررازی» ( ۶۰۶ م) در «مفاتیح الغیب»
۴- «احمد بن زبیر» (۷۰۸ م) در «البرهان فی مناسبه ترتیب سور القرآن»
۵- «ابوحیان» (۷۴۵ م) در «البحر المحیط»
۶- «بقاعی» ( ۸۸۵ م) در «نظم الدرر فی تناسب الآیات و السور»
۷- «عمادی» (۹۸۲ م) در «ارشاد العقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم»
۸- «سیوطی» (۹۱۱م ) در «تناسق الدرر فی تناسب السور»^[۳]
در سده­های اخیر نیز شماری از مفسران به این بحث همت گماشته، حتی برخی از آن ها در تفسیرشان، محور کار خود را همبستگی آیات و سور قرار داده اند که در این میان می توان به «آلوســی، سید قطب، علّامه طباطبایی، حجازی، شلتوت، مراغی، زحیلی و سعید حوّی» اشاره نمود.^[۴]
اینک به بعضی از منابع تحقیق که به طور کلی به ارتباط آیات و سور پرداخته اند، اشاره می شود:

G.Kalaimani, 2010
چکیده: در مقاله­ای تحت عنوان «بازاریابی خدمات ۷Ps در خدمات بیمه و بانکداری» به بررسی عامل تأثیرگذار بر بخش خدمات بیمه و بانکداری و فروش محصولات این دو نهاد با بهره گرفتن از آمیخته بازاریابی می ­پردازد. و به این نتیجه می­رسد که در جهت افزایش فروش و توسعه بخش مالی شرکت باید عنصر محصول را مد نظر قرار داد.
۲-۳۰-۸ موضوع پژوهش ۸:
The Prospects preference towards marketing factors of THAI superior coffee shop
پژوهشگران:
Arpapan Insorn, 2010
چکیده: در مقاله­ای تحت عنوان «مزیت چشم­انداز یک کافی­شاپ تایلندی در استفاده از عوامل بازاریابی» با بهره گرفتن از مدل بازاریابی ۸ps، نشان داده شد که عامل محصول نسبت به عامل قیمت از ارجحیت بیشتری برخوردار است. زیرا افراد به تنوع محصولات توجه داشتند و اگر سفارش داده شده از کیفیت بالایی برخوردار می­بود حاضر بودند که هر قیمتی را بپردازند.
۲-۳۰-۹ موضوع پژوهش ۹:
A new higher education marketing mix: the 7ps for MBA marketing
پژوهشگران:
Jonathan Ivy, 2008
چکیده: در مقاله­ای تحت عنوان «ارائه یک آمیخته بازاریابی جدید برای طرز رفتار و عقاید درباره ابتکارات بازاریابی مدارس بازرگانی در آفریقای جنوبی» به بررسی عناصر هفت­گانه آمیخته بازاریابی خدمات یعنی محصول، قیمت، مکان، ترفیع، کارکنان، فرایند و شواهد فیزیکی می ­پردازد. که از طریق آزمون رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. و تنها تعدادی از عناصر آمیخته بازاریابی یعنی کارکنان، ترفیع و قیمت مورد تأیید واقع شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۳۰-۱۰ موضوع پژوهش ۱۰:
Developing Pilot Place Marketing Plans (PPMPs) in North and South Europe: a Methodological Approach
پژوهشگران:
Alex Deffner, Theodore Metaxas, 2007
چکیده: در مقاله­ای تحت عنوان «توسعه میدان آزمایشی (PPMPs) در برنامه‌های بازاریابی شمال و جنوب اروپا: مبتنی بر رویکرد روش­شناسی» با بهره گرفتن از مدل بازاریابی ۸ps، و توسعۀ تبلیغات خرد و ارتباط بین برنامه­ ها با هر مکان، دریافتیم که عنصر مکان در بازاریابی بیشترین تأثیر را بر توسعه و افزایش رقابت دارد.
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۳-۱ مقدمه
روش تحقیق به عنوان یک فرایند نظام­مند برای پاسخ به یک پرسش یا راه­حل یک مسأله شناخته می­ شود. در پژوهش حاضر از روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی (Survey) استفاده شده است.
۳-۲ روش تحقیق
این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق، توصیفی پیمایشی است (یعنی وضع موجود را آن­گونه که هست توصیف می­نماییم بدون آنکه دخل و تصرفی در متغیرها داشته باشیم).
۳-۲-۱ تحقیق توصیفی
در تحقیقات توصیفی محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است که شامل جمع‌ آوری اطلاعات برای آزمون فرضیه یا پاسخ به سؤالات مربوط به وضعیت فعلی موضوع مورد مطالعه است.
۳-۲-۲ تحقیق پیمایشی
تحقیق پیمایشی به عنوان شاخه‌ای از تحقیقات توصیفی، یک روش جمع‌ آوری داده­هاست که در آن از یک گروه خاصی از افراد خواسته می‌شود تا به تعدادی از سؤالهای خاص پاسخ دهند.
۳-۳ جامعه آماری
۳-۳-۱ قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی تحقیق انجام شده متناسب با رشتۀ مدیریت بازرگانی ـ مدیریت بیمه، می­باشد. و به بررسی اثر عناصر الگوی بهینه آمیخته بازاریابی خدمات بر میزان تمایل به خرید بیمه­نامه­ های اتومبیل (بیمه بدنه ـ بیمه حوادث سرنشین) می ­پردازد.
۳-۳-۲ قلمرو مکانی
جامعۀ آماری این تحقیق از نظر مکانی، نمایندگی­های بیمه آسیا در شهر رشت و از نظر افراد، قشر بازاریابان فعال در این نمایندگی­ها هستند. چرا که پژوهش حاضر درصدد آزمون تأثیر عناصر آمیخته بازاریابی ۸ps بر تمایل به خرید مشتریان است. از آنجایی که عناصر آمیخته بازاریابی توسط بنگاه (شرکت بیمه) تعیین می­گردد. در این تحقیق از بازاریابان شرکت بیمه آسیا (نمایندگی­ها) در مورد میزان اثرگذاری اجزای آمیخته بر تمایل به خرید بیمه­نامه­ ها نظرسنجی به عمل آمده است. به عبارت دیگر از آنجایی که بازاریابان شرکت نقش مهم و تعیین کننده ­ای در معرفی محصولات، ایجاد، حفظ و تداوم ارتباط با مشتریان ایفاء می­ کنند از آنها خواسته شده است تا در مورد اثرگذاری اجزای آمیخته تعیین شده بر تمایل به خرید مشتریان نظر دهند.
تعداد این افراد پس از مراجعه حضوری به نمایندگی­های بیمه آسیا در شهر رشت، حدود ۱۲۵ نفر تخمین زده شد.
۳-۳-۳ قلمرو زمانی
پژوهش انجام شده در قلمرو زمانی سال ۹۴-۹۳ می­باشد.
۳-۴ روش نمونه گیری و برآورد حجم نمونه
برای تعیین جامعه آماری در این پژوهش جهت تحلیل آمار استنباطی، در ابتدا به دلیل نبود سامانه رسمی برای بازاریابان به سایت بیمه آسیا مراجعه کرده و براساس نشانی نمایندگی­های بیمه آسیا به صورت مراجعه حضوری اقدام به بررسی تعداد بازاریابان نمودیم. که از تعداد ۶۴ نمایندگی، حدود ۱۲۵ نفر از بازاریابان برآورد گردید. که به دلیل تعداد نسبتاً کم آنان و اهمیت استفاده از نظرات همۀ آن­ها، نمونه گیری انجام نشد و کل جامعه، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت که به شکل جدول زیر است:
جدول ۳-۱: اطلاعات مربوط به تعداد نمایندگی­ها و بازاریابان

تعداد نمایندگی­های بیمه آسیا

تفکیک تعداد بازاریاب در هر نمایندگی

مجموع بازاریابان

و آن دگر بخشد گدایان را مزید^[۲۲۵]

برای روشن کردن مطلب مثالی می‌آوریم. معلوماتی که در عقل ما به وجود بسیط حاصلند به طوری که مسائل هر علم از علم دیگر ممتاز نیست مثل موجودات است در مقام احدیت، چه آن وجود واحد شامل تمام تفاصیل است و نفس انسانی را در این مرتبه روح گویند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

معلوماتی که در عقل ما به نحو تفصیل حاصلند، به طوری که مسائل هر علم از علوم دیگر ممتاز است مانند امتیاز حساب از هندسه مثال موجودات است در مقام واحدیت، و نفس را در این مرتبه قلب گویند، که در آن معلومات مفصّلند به نحو کلی: «إنّ فی ذلک لذکری لمن کان له قلب أو ألقی السمع و هو شهید»^[۲۲۶].
معلوماتی که در خیال ما به نحو جزئی حاصلند، مثل کاتب بودن زید، مثال موجودات است در مرتبه‌ی وجود عینی خارجی، و این مرتبه را نفس و قوه‌ی خیال خوانند.
بنا بر این تمثیل نفس انسانی مثال است برای خداوند ذاتاً و صفهً. اما ذاتاً چون که مجرّد است و تجرد نفس به براهین قطعیه در محل خود ثابت شده، و اما صفهً چنان که از مثال مذکور معلوم شد، پس خداوند تعالی منزه است از مِثل و مانند نه از مَثَل به فتح ثاء: «و لله المثل الأعلی»^[۲۲۷]، و به همین جهت است که خاتم الانبیاء فرمود: «من عرف نفسه فقد عرف ربه»^[۲۲۸]، و نیز «أعرفکم بنفسه أعرفکم بربّه»^[۲۲۹].^[۲۳۰]
۳ـ ۴٫ اعیان ممکن و ممتنع
ابتدا باید بیان کرد که ممتنع دو قسم است؛ یک قسمْ ذاتی است باطل که وجود او در خارج ممکن نیست مثل شریک الباری و اجتماع نقیضین. علم خداوند به این قسم از ممتنعات، از آن جهت است که واجب تعالی به عقل و وهم علم دارد و این نوع از ممتنعات از لوازم عقل و وهم هستند؛ پس محذوری به وجود نمی‌آورد؛ چون علمِ به شیء، علم به لوازم آن است.
قسم دوم: آن است که امتناع وجودی آن به فرض عقل نیست؛ بلکه بالذات ممکن است ولی امتناع آن به این معنا است که صورت است برای اسم «باطن» که خودِ این قسم ممتنع نیز به دو قسم تقسیم می‌شود؛ زیرا که اسم «باطن» چون ضدّ «ظاهر» است، با ظاهر جمع نمی‌شود؛ بلکه همیشه طالب خفا و پوشیدگی است و هیچ وقت وجود عینی نمی‌گیرد و شاید آنچه در ادعیه مأثوره آمده، اشاره به این قسم باشد: «و الذی استأثرت به فی علم غیبک»^[۲۳۱]، و این قسم را ممتنع گویند.
و اسم باطن از آن جهت که با ظاهر جمع می‌شود و وجود عینی می‌گیرد ممکن نامیده می‌شود؛ اگر چه به اعتبار ثبوت او در حضرت علمیه ازلاً و ابداً وجود خارجی نمی‌گیرد؛ بلکه مظهر او در خارج موجود می‌شود، چنان که اگر ما اموری را در ذهن تعقل کنیم و سپس آن امور را به رشته‌ تحریر در آوریم، کتابت مظهر است برای آنچه در ذهن ما است. در این صورت آنچه در ذهن است زایل نشده، با آن که مظهر او در خارج موجود شده است. بر همین قیاس است موجودات خارجیه و موجودات در حضرت علمیه و واحدیه؛ زیرا موجودات در حضرت علمیه هرگز به خارج از حضرت علمیه نزول پیدا نمی‌کنند؛ بلکه مظاهر آنها وجود عینی می‌گیرند.
چنان که ما بعضی از معلومات خود را به لفظ یا کتابت اظهار می‌کنیم و بعضی را اظهار نمی‌کنیم. نهایت این است که معلومات ما مختلف می‌شود به حسب اشخاص و زمان‌ها، چه بسا امری که اظهار او در وقتی جایز نباشد و در وقت دیگر جایز باشد. پس اگر امری را فرض کنیم که اظهار آن هرگز جایز نباشد مثل ممتنعات امکانی خواهد بود که هرگز ظاهر نمی‌شوند.
بنا بر آنچه گفته شد، معنای قول عرفا که گفته‌اند: «الأعیان الثابته ما شمت رائحه الوجود أزلاً و أبداً»^[۲۳۲] مشخص می‌شود. صدرالمتألهین در اسفار در بیان این معنا آورده است که «اعیان ثابته به حسب ذات موجود نیستند»، یعنی نه وجودْ قائمِ به اعیان و عارضِ آنها است، و نه اعیان عارض و قائم به وجود، و نه اعیان مجعول وجودند، و نه وجود مجعول اعیان؛ بلکه اعیان لامجعولند به لامجعولیت وجود واجب، چنان که ماهیات مجعولند به جعل وجود. و همچنین ملا محسن فیض در کتاب عین الیقین فرموده است: «هر حقیقت ممکن اگر چه به اعتبار ثبوت در حضرت علمیه استشمام وجود نکرده باشد، لکن به اعتبار مظاهر در خارج موجود است».^[۲۳۳]
۳ـ ۵٫ قابلیت وفاعلیت اعیان
خلاصه‌ی بیان فاضل تونی از این قرار است:
مقصود این باب آن است که اعیان ثابته از آن جهت که مظاهر اسماء هستند، قابل و مربوب می‌باشند؛ و از آن جهت که حقایق موجودات خارجیه‌اند، فاعل بوده، ربوبیت دارند. و سرّ اشاره به این بحث آن است که صدرالدین قونوی در این معنا که اعیان حقایق هستند، در مفاتیح الغیب می‌فرماید: «حقیقه کل شیء کیفیه تعیّنه فی علم الله»^[۲۳۴]؛ یعنی اعیان هم جهت فاعلیت دارند و هم جهت قابلیت. و همین معنا در کلام سایرین نیز هست؛ ولی شیخ محی‌الدین عربی آورده است که اعیان فقط جهت قابلی دارند و بنا بر این، بین شیخ اکبر و کلام قیصری تنافی وجود دارد.
جناب استاد در ادامه فرموده: رفع تنافی بین این دو قول موقوف به تمهید مقدمه‌ای می‌باشد و آن این است که: فیض فائض از خداوند گاهی به طور تفصیل ملاحظه می‌شود، به این نحو که اول ذات در مرتبه‌ی ذات تجلی کرد و به این تجلی اسماء و صفات پیدا شد و به حسب مفهوم ـ نه وجود ـ از یکدیگر ممتاز شدند، نه وجود. و این، مرتبه‌ی واحدیت؛ و ذاتِ متجلِّی، مرتبه‌ی احدیت است.
در ثانی ذات در مرتبه‌ی فعل تجلی کرد و به این تجلی، موجودات عینیه به عرصه‌ی وجود آمدند، به این ترتیب: اول عقول مجرده، پس از آن نفوس کلیه، بعد عالم مثال، و سپس عالم طبع. و به این نظر، فیض از واجب تعالی به ترتیب الاشرف فالاشرف فائض شد.
و اما گاهی فیض به نحو اجمال ملاحظه می‌شود و به این صورت که وسایط فیض ملاحظه نشده و فیض مستقیم به ذات احدیت نسبت داده می‌شود. قیصری فرمود: «و اگر چه به هر یک از موجودات، از وجه خاصی که هر یک را با واجب تعالی است، بدون وسائط فیض می‌رسد». و این قول بیانِ آن است که موجودات از آن جهت که هر یک مظهر و مجلی و مرآت برای ذات واجب تعالی هستند، نسبتشان به واجب یکسان است. نهایت آن است که در مظهریت، بعضی اتم از بعضی دیگر است و به این اعتبار، وسائط در جانب قابلیت معتبرند، نه فاعلیت؛ چنان که حرکت افلاک و غیر آن از معدات، برای وجود اشخاص از جهت قابلیت معدّاتند «و لا مؤثر فی الوجود إلا الله»^[۲۳۵]. و این سرِّ قول پیغمبر ۹ است که فرمود: «لو دلّیتم بحبل علی الأرض السفلی لهبط علی الله»^[۲۳۶]. حاصل معنای حدیث این که هیچ مکانی خالی از خدا نیست.

در هر چه نظر کردم چون او است که می‌بینم

[اقرار به او دارم انگار نمی‌شاید]^[۲۳۷]

بنا بر این مقدمه، شیخ محی الدین که فرمود: «اعیان جهت قابلیت دارند»، به موجودات فقط از آن وجه خاصی که هر یک را با ذات واجب است، نظر کرده است؛ زیرا به این نظر، هر یک بدون واسطه از واجبْ قبول وجود می‌کنند. پس اعیان بدین اعتبار، همان جهت قابلیت را دارند. اما قیصری که فرمود: «اعیان هم فاعلند و هم قابل»، به ترتیب صدور موجودات نظر کرد؛ زیرا بنا بر این نظر، هر مرتبه از مراتبِ موجودات، فاعلیتِ نسبت به مادون خود دارد، و قابلیت نسبت به مافوق دارد. لذا چون جهت کلام هر دو بزرگوار مختلف است، پس تنافی بین نظر شیخ اکبر و قیصری وجود ندارد.^[۲۳۸]
۳ـ ۶٫ امتیاز اسماء
اسما و صفات الهی برخی از بعض دیگر ممتاز و جدا هستند؛ یعنی علم غیر از قدرت و قدرت غیر از علم است. استاد در تبیین وجه امتیاز اسما و صفات الهی فرموده‌اند که چون علم به معلوم اضافه می‌شود و قدرت به مقدور، پس همان طور که علم اضافه‌ی به مقدور را فاقد است، قدرت نیز اضافه‌ی به معلوم را دارا نیست و این فقدان سبب امتیاز علم و قدرت از یکدیگر است و فقدان عدم است. بنا بر این امتیاز و افتراق بین اسما به اعدام است. وقتی حالِ اسمای الهی چنین باشد، وضعیت توابع آنها یعنی اعیان ثابته معلوم می‌شود که اعیان اگر چه در مرتبه‌ی واحدیت، به تبعِ وجودِ حق تعالی موجود هستند، ولی معدوم می‌باشند، به این معنا که به وجودات خاصه‌ی به خود، موجود نمی‌باشند. همانند صور علمیه در نفوس ما که به تبع وجود نفسْ موجودند، نه به وجودات خاصه‌ی به خود؛ زیرا گاه اموری را که وجود خارجی ندارند، تعقل می‌کنیم و اگر این وجودات در نفس، وجود خاص به آنها باشد، باید موجود خارجی باشند و این خلاف فرض است.
و این که استاد فرمودند صور علمیه به وجود نفس موجودند، برای آن است که در علم الهی، اتحاد عاقل و معقول بالذات به حسب وجود ثابت شده است؛ زیرا که بنا بر قول تحقیق، نفسْ صور علمیه را در ذات خود ایجاد می‌کند. چنان که حکما معتقدند که عقل بسیط اجمالی، خلّاقِ عقول تفصیلی است. پس صور تفصیلی فعل نفس می‌باشند و فعل از وجهی فاعل است. پس روشن شد که صور علمیه به وجود نفس موجودند و در عین موجودیت به وجود نفس، در خارج معدومند.
پس از این بیان، مقصودِ عرفا که گفته‌اند عین مخلوق عدم است، روشن می‌شود؛ زیرا مقصود از این قول، آن است که عین ثابت با این که به وجود حق تعالی موجود می‌باشد، نسبت به وجود خارجی معدوم است. از همین روی است که در دعا فرمود: «یا من خلق الأشیاء من العدم»^[۲۳۹]؛ زیرا لفظ «من» به حسب قواعد عربی، بر ماده‌ی اصلی شیء داخل می‌شود، همانند قول خداوند متعال: «إنّا خلقنا الإنسان من نطفه أمشاج»^[۲۴۰]، و أیضاً «خلقتَنی من نار و خلقته من طین»^[۲۴۱]. پس وجه امتیاز اسما و صفات و توابع آنها به خوبی روشن شد.^[۲۴۲]
۳ـ ۷٫ کیفیت علم نفس به اشیاء
در کیفیت علم نفس به اشیاءِ خارج از آن، اختلاف شده است. نظر صدر المتألهین این است که علم نفس به کلیات به این است که نفس یا ارباب انواع را از دور مشاهده کند، یا به این که نفسْ وجودِ مجردِ عقلی شود.
مقصود آن است که عقول مجرده در سلسله‌ی نزولیه، بعضی از بعضی غایب نیستند، مثل آینه‌هایی که عکس هر یک در دیگری مشاهده می‌شود؛ زیرا غیبت از لوازم ماده و مادیات است و اینجا مقام تجرد است. بنا بر این تمام عقول، بعضی نزد بعضی حاضرند و هر کدام احاطه به مادون خود دارند و وجودات مادون، در عقول به وجود جمعی بسیط حاصل هستند.
البته وقتی نفوس در سلسله‌ی صعودیه، بعد از آن که به سبب قطع علایق و توجه به عالم ملکوت، مجرد عقلی شوند، همین معنا در موردشان صادق است.
و تجرد و اتصالی که برای نفس به عالم عقول حاصل است، به دو نحو تحقق می‌یابد؛
اول: به حسب اصل فطرت به نحوی که در استکمال ذاتش به معلم خارجی محتاج نیست؛ مثل انبیا و اولیا؛ چون ایشان به استعداد ذاتی متوجه به جانب ملکوت هستند و در ترقی و استکمال ـ با تفاوت درجات و مقامات در سلسله‌ی صعودیه ـ به مرتبه‌ی عقول مجرده می‌رسند.
دوم: با توجه به ریاضات و مجاهداتی که انجام می‌شود، به حیثیتی که محتاج به معلم بشری هستند، مثل متعلمی که در کسب علوم و معارف حقه، به معلم خارجی محتاج است، مانند عرفای شامخین؛ چون در رسیدن به کمالات علمی و عملی محتاج به غیر هستند؛ تفاوتی نیست آن غیر، مرشد باشد یا ولی و نبی. به هر حال، بعد از ترقی نفس و رسیدن او به مرتبه‌ی عقول مجرده، حال نفس همان حال عقول مجرده است؛ یعنی به تمام مادون خود احاطه دارد و عقول را بدون حجاب مشاهده می‌کند.
انسان تا به مرتبه‌ای نرسد که وجودش وجود الهی شود، علم به حقیقت اشیاء به آن نحوی که در علم خدا هستند، برای او حاصل نمی‌شود. لذا امیر مؤمنان ۷ فرموده‌اند: «لو کشف الغطاء ما ازددت یقیناً»^[۲۴۳]، زیرا وجودش وجود الهی بود، اشیاء را به نحوی که در علم خدا بودند، مشاهده می‌کرد. چنان که فرمود: «اعرفوا الله بالله»^[۲۴۴]. بنا بر این تا وقتی که انسان به قیدی مقید است، آن قید برای او حجاب است؛ لذا در حدیثی وارد شده است که: «احتجب عن العقول کما احتجب عن الأبصار، و إنّ الملأ الأعلی یطلبونه کما أنتم تطلبونه»^[۲۴۵]، زیرا هر یک از عقول مقامی دارد که از آن تجاوز نمی‌کند: «و ما منّا إلا له مقام معلوم»^[۲۴۶]. اما انسان کامل در هیچ مرتبه‌ای متوقف نیست و دائم در سیر و تکامل کمالات است.
بر مراتب سر به سر کرده عبور
بلکه دارای تمام کمالات مراتب وجودیه است و به این سبب است که مستحق خلافت حقه‌ی الهی است؛ زیرا خلیفه باید در جامعیت کمالات به صفت مستخلف باشد و این کلام سید الأوصیا و ولی الأولیا ـ که سابقاً ذکر شد ـ مخالف با این قول خاتم الأنبیا نیست که فرمود: «ما عرفناک حق معرفتک»^[۲۴۷]؛ چون معنای قول سید الأوصیا آن است که آن مرتبه از معرفت و شهود که بشر ممکن است به آن مرتبه برسد، برای من حاصل شده است که بالاتر از آن دیگر متصور نیست. معنای قول خاتم الأنبیا آن است که بشر در هر مرتبه‌ای که باشد، وجودی محدود است و خداوند وجودی نامحدود است و وجود محدود هرگز به کنه وجود نامحدود نمی‌رسد. پس تنافی و تخالفی بین قول ولی و نبی نیست؛ چون که جهت کلام، مختلف است.^[۲۴۸]
ب) جهان شناسی عرفانی

براساس جدول فوق آزمون لیون با عدد ۱۵۶/۰ است که بزرگتر از ۰۵/۰ است که نشان دهنده نبودن انحراف در شرط برابربودن واریانس هاست .همچنین میانگین بدست آمده در دو گروه اسکیزوفرن و دوقطبی دو عامل بار به ترتیب ۵۲/۳۶ و ۶۰/۳۴ و انحراف از معیار آنها به ترتیب ۸۶۱/۶ و ۲۰۳/۹ می‌باشد که حاکی از این مطلب است که میزان بار در بیماران اسکیزوفرن کمی بیشتر از بیماران دو قطبی است که این تفاوت چندان چشمگیر نیست.با توجه به عدد sig=0/24 تفاوت معناداری در میزان بار دو گروه وجود ندارد.
جدول تی مستقل نشان می‌د هد که میانگین متغیر بار مردود گردیده است و سطح معناداری مشخص گردیده که بیانگر غیر معنا دار شدن رابطه بار و نوع بیماری می‌باشد ۱۵۶/۰ sig=.
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
۵-۱ مقدمه
به منظور بررسی میزان فشار ناشی از وجود بیماری مزمن روانی (اسکیزوفرنی و دوقطبی) در مراقبین آنها و بررسی بکارگیری راهبردهای مقابله ای (مساله مدار، هیجان مدار و کمتر مفید و غیر موثر) و ارتباط آن با میزان فشار در دو گروه مراقبین بیماران اسکیزوفرنی مزمن ومراقبین بیماران دو قطبی مزمن، تعداد ۱۰۰ مراقب (۵۰ نفر مراقب بیمار اسکیزوفرن و ۵۰ نفر مراقب بیمار دوقطبی) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در فصل چهارم ویژگی های جمعیت شناختی این افراد و یافته های توصیفی و همچنین نتایج حاصل از بررسی یازده فرضیه پژوهش ارائه گردید.
۵-۲ بررسی فرضیه های پژوهش

• بین بکارگیری راهبردهای مقابله ای متمرکز بر مسأله و فشار (وارده بر مراقبین اسکیزوفرنیک مزمن رابطه وجود دارد.

• بین بکارگیری راهبردهای مقابله ای هیجان مدار و فشار وارده بر مراقبان اسکیزوفرنیک مزمن رابطه وجود دارد.

• بین بکارگیری راهبردهای مقابله ای کمتر مفید و غیرموثر و فشار وارده بر مراقبان اسکیزوفرنیک مزمن رابطه وجود دارد.

• بین بکارگیری راهبردهای مقابله ای متمرکز بر مسأاله و فشار وارده بر مراقبان دوقطبی مزمن رابطه وجود دارد.

• بین بکارگیری راهبردهای مقابله ای هیجان مدار و فشار وارده بر مراقبان دوقطبی مزمن رابطه وجود دارد.

• بین بکارگیری راهبردهای مقابله ای کمتر مفید و غیرموثر و فشار وارده بر مراقبان دوقطبی مزمن رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.

فرضیه های اصلی پژوهش ارتباط بین میزان فشار با راهبردهای مقابله ای را می‌سنجد که نتیجه حاصل این بود که بکارگیری راهبرد مقابله ای متمرکز بر مساله و فشار وارده بر مراقبین هر دو گروه بیماران اسکیزوفرنی مزمن و دوقطبی مزمن معنادار می‌باشد، همین طور در مورد راهبردهای مقابله ای هیجان مدار و کمتر مفید و غیرموثر و فشار رابطه از لحاظ آماری معنادار نمی باشد. این مورد در هر دو گروه مراقبین هر دو نوع بیماری مزمن صادق بود. معنا دار نبودن این یافته می‌تواند ناشی از حجم کم نمونه در پژوهش حاضر باشد (۱۰۰ نمونه) و از طرفی روش نمونه گیری حاضر به صورت در دسترس بوده است که از دو مرکز روانپزشکی و درمانگاه رازی استفاده شده بود و معمولاً مراجعین به این مراکز به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص آنها، سطح اجتماعی – اقتصادی پایین و سواد کمتر آنها با نتایج این پژوهش مرتبط است. همان طور که از جداول مربوط به مشخصات جمعیت شناختی نمونه‌ها پیداست، مراقبین از هر جنسی که بودند اکثراً کم سواد بوده و این می‌تواند عاملی باشد که بر راهبردهای مقابله ای به کار رفته و میزان فشار موثر است. البته مراقبین چنین بیمارانی با مراجعه به مراکز نام برده شده در واقع راهبرد مقابله ای متمرکز بر مساله را هم به کار گرفته اند، اما دامنه استفاده کم تا زیاد از این راهبرد در آنان محدود می‌شود که می‌تواند عامل برای معنادار شدن این ارتباط در این راهکار مقابله ای باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در مورد راهبردهای مقابله ای متمرکز بر هیجان موضوع متفاوت است. برخی معتقدند که استفاده بیشتر از این راهبردها با سلامت روان کم همراه است و برخی بین راهبردهای مقابله ای متمرکز بر هیجان و دیگر راهبردهای مختلف تفاوت قایل می‌شوند که برخی از آنان با سلامت روان بهتر همراه می‌شوند.
عده ای از پژوهشگران معتقدند که در شرایطی که مشکل قابل حل نیست، با کاربرد راهبرد مقابله ای هیجان مدار بیشتر همراه است با توجه به اینکه داشتن بیمار روانی مزمن مثل اسکیزوفرنی یا دوقطبی اساساً مساله ای قابل حل نمی باشد و همچنین این موضوعاز تغییر پذیری نیز مستثناست پس می‌تواند با کاربرد بیشتر راهبرد مقابله ای هیجان مدار همراه باشد و لذا عاملی برای معنادار نبودن این ارتباط محسوب شود. به هر حال اثرات فشار روانی مراقبان به ارزیابی شناختی آنان از مساله و نیز منابعی که برای مقابله با آن در دسترس دارند بستگی دارد (اتکینسون و همکاران به نقل از پورضیایی ۱۳۶۷). آسیب پذیری هر فرد در برابر فشار روانی متاثر از مهارتهای مقابله ای وی و حمایت های اجتماعی موجود می‌باشد (ساراسون و ساراسون به نقل از گنجی ۱۳۷۱). پس میزان فشار ناشی از مراقبت از بیمار روانی مزمن بسته به راهبردهای مقابله ای به کار رفته می‌تواند متفاوت باشد. از طرفی فاکتورهایی مثل سن، جنس، تحصیلات، حمایت های اجتماعی در دسترس خانواده و طبقه اجتماعی بعلاوه خصوصیات فردی و ماهیت بیماری هم می‌توانند در نوع راهبرد بکار رفته موثر باشند که در پژوهش حاضر بخاطر محدودیتهایمان قادر به کنترل آن نبوده ایم.
در ایران نیز مقالات متعددی در زمینه بکارگیری راهبردهای مقابله ای در مواجهه با استرس انجام شده است که در این پژوهش‌ها راهبردهای مقابله ای خاصی در شرایط ویژه ای سازگارتر گزارش گردیده است. با توجه به بررسی متون به نظر می‌رسد که در شرایطی که مشکل موجود قابل حل است، راهبردهای مقابله ای متمرکز بر مسأله سازاگارانه تر هستند ولی در موارد که مشکل پا بر جاست، راهبردهای متمرکز بر هیجان نیز می‌توانند سازگارانه باشند. در پژوهشی که ابوالقاسمی در ۱۳۸۷ بر روی والدین کودکان مبتلا به سرطان خون و تالاسمی تحت عنوان بررسی نقش استرس و استراتژی مقابله با آن در کاردکرد خانواده های دارای کودکان مبتلا به مسایل خاص پزشکی انجام داده است، چنین نتیجه گیری کرده است که والدینی که از شیوه های مقابله منطقی تر و مناسب تر استفاده می‌کنند، از استرس کمتری برخوردار بوده و از این رو کارکردهای خانوادگی بهتری دارند. در پژوهشی که پهلوانی در سال ۱۳۸۵ تحت عنوان بررسی عوامل استرس زا، راهبردهای مقابله و رابطه با آن سلامت روان در افراد نابارور انجام داده است، چنین نتیجه گیری شده است که راهبردهای مقابله ای متمرکز بر حل مساله با سلامت روان بهتر همراه بوده ولی این اختلاف معناداری نبوده است اما کسانی که از راهبردهای مقابله ای کمتر مفید و غیر موثر استفاده می‌کردند از سلامت روان کمتری برخوردار بوده که این اختلاف معنادار بود. حل مسأله با سلامت روان بهتر همراه بوده اما معنادار نبوده است. در مطالعه ای توسط صالحی و ابراهیمی که بر مقایسه راهکارهای مقابله ای در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و اختلال دو قطبی می‌پردازند دریافتند دو گروه بیمار در کمیت و نوع راهکارهای مقابله ای تفاوت معنی داری ندارند، اما دو جنس صرف نظر از تشخیص محور I در آنها، در راهکارهای مقابله ای تفاوت معنی داری نشان دادند و در زنان گرایشی معنی دار به طرف استفاده بیشتر از راهکارهای مقابله ای دیده شد.
هنگامی که مقابله به عنوان الگو قرار می‌گیرد شماری از مطالعات نشان می‌دهد این عامل با فشار مرتبط است. عامل مداخله گر منابع مقابله با فشار مراقب ارتباط داشته وحاکی از این مطلب است که بهبود مقابله سبب کاهش اشفتگی مراقب می‌شود.
پژوهش های مرتبط با رابطه فشار تحمیل شده و راهبردهای مقابله ای در خانواده های افراد مبتلا به اختلالات روانی به صورت رسمی در سال ۱۹۸۵ توسط دولت انگلستان به صورت هر ۵ سال یکبار با تمرکز بر تاثیر مراقبت از یک بیمار بر سلامت روانی و ارائه خدمات مداخله ای مدیریت استرس و بحران با تکیه بر آموزش مهارت های استفاده از راهبردهای مقابله ای شروع شد. نتایج حاصل از این طرح نشان داد خانواده هایی که کمتر از مقابله هیجان مدار استفاده می‌کنند فشار کمتری را متحمل می‌شوند. احساس مراقبان مبنی بر فراهم بودن امکان استراحت، تنها نبودن و موثر بودن حمایت های اجتماعی نقش تعیین کننده ای در کاهش بار مراقب بوده است.
یکی از نظریه های غالب در مورد سبکهای مقابله ای الگوی تبادلی لازاروس و فولکمن^[۱۶۵] است. در این مطالعه به ارزیابی افراد از موقعیت های طاقت فرسا به عنوان واسطه های میان پاسخ های رفتاری و عاطفی و این ارزیابی‌ها به قضاوتهای ارزشیابی کننده افراد در مورد عوامل استرس زا مربوط می‌شود که به صورت ارزیابی فرد از منابع مقابله ای خود مطرح می‌شود. نتایج به دست آمده حاکی از این مطلب است که وقتی مراقب موقعیت های مربوط به بیماری روانی را مشکل ساز و تهدید کننده تلقی نماید و احساس کند منابع مقابله با این وضع را ندارد به احتمال زیاد پریشان و آشفته خواهد شد. بنا بر این فشار تجربه شده توسط مراقب بیشتر به ارزیابی او از مشکل بیمار بستگی دارد تا خود مشکل.
در یک مطالعه طولی توسط (لازاروس و فولیوفلان^[۱۶۶]، ۱۹۸۴) که در مورد فشار خانواده و مقابله در طول زمان انجام گرفت، کاهش فشار خانواده در مراقبینی که کمتر از راهبرد مقابله ای هیجان مدار استفاده می‌کردند و حمایت های عملی بیشتری از شبکه اجتماعی خود می‌نمودند مشاهده شد.
در مطالعه ای در سال ۱۹۹۶ توسط ماری و اشتراینر^[۱۶۷] نشان داده شد که بین کمک به اعضای خانواده جهت مقابله با مشکلات مربوط به نشانه های اختلال بوسیله یک رویکرد حل مسأله خاص یا از طریق ارزیابی مشکلات فردی رابطه معنادار وجود دارد. این رویکرد حل مسأله خاص شامل ایجاد اتحاد درمانی با مراقب، کاهش جو خانوادگی ناسازگار و افزایش ظرفیت حل مسأله به همراه تغییر در عقاید مراقب است.
گایتنر، رایان و هرو^[۱۶۸] در مطالعه ای نشان دادند استفاده از راهبردهای مقابله ای مانند مهارت متمرکز بر مشکل، بهبود ارتباط مثبت و افزایش مشارکت اجتماعی سبب کاهش بار مراقبتی می‌شود.
ونجنت و وارت^[۱۶۹] در مطالعه ای با یک گروه کنترل و یک گروه هدف در همسران بیماران دو قطبی نشان دادند بین آگاهی بیماران از بیماری، مسائل پزشکی و راهبردهای مقابله ای بکار برده شده توسط آنها با فشار احساس شده رابطۀ مستقیم وجود دارد.
میکلوویتس و گلداشتاین^[۱۷۰] نشان دادند بین درمان متمرکز بر خانواده که شامل آموزش ارتباط و آموزش مهارتهای حل مسأله در بیماران دوقطبی بود با فشار بار مراقب رابطه مثبتی وجود دارد.
در مطالعه شن و همکاران با ۴۸۰ مراقب هلندی دریافتند که می‌توان مشکلات و آشفتگی‌ها را از طریق ترکیبی از کاهش نشانه های بیمار، افزایش صلاحیت های مقابله ای مراقبان و کاستن از ساعت تماس با بیمار کاهش داد. مگلیانو^[۱۷۱] و همکاران (۲۰۰۰) در مطالعه ای دریافتند فشار بستگانی که کمتر از سبکهای مقابله ای هیجان مدار استفاده می‌کردند کاهش یافت. اغلب اوقات حل مسأله مفیدتر است.
در پژوهشی دیگر در سال ۲۰۰۲ توسط چاک راباتی و گیل^[۱۷۲] انجام شد دریافتند مقابله مسأله مدار در مراقبان بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی معمول تر بوده و سبک مقابله ای هیجان مدار (به همراه این ادراک که هیچ چیز قابل نغییر نیست) در مراقبان بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی شایع تر است. این تفاوت ممکن است ناشی از تفاوت در فشار احساس شده توسط دو گروه باشد. شکل دیگری از مقابله مفید که احتمال دارد مورد غفلت قرار گیرد توان باور دینی است که در این مطالعه به آن پرداخته نشده است.

• آیا فشار مراقبین بیماران اسکیزوفرنیک از مراقبان بیماران دوقطبی بیشتر است؟

• مراقبان بیماران مزمن اسکیزوفرنیک چه میزان فشار را تجربه می‌کنند؟

• مراقبان بیماران مزمن دوقطبی چه میزان فشار را تجربه می‌کنند؟

• کدام یک از منابع فشار (عینی – ذهنی) مراقبان بیماران مزمن اسکیزوفرنیک برجسته تر است؟

• کدام یک از منابع فشار (عینی – ذهنی) مراقبان بیماران مزمن دوقطبی برجسته تر است؟

بررسی حاضر نشان داد که فشار در مراقب بیماراسکیزوفرنی بیشتر از مراقبین بیماران دوقطبی است.بطوری که میانگین فشار در مراقبین بیماران اسکیزوفرنی ۵۲/۳۶ و میانگین فشار تجربه شده توسط مراقب بیمار دوقطبی ۶۰/۳۴ بوده است.با توجه به اینکه اکثر بیماری های انسانی از جهاتی با استرس ارتباط دارند.(شاملو ۱۳۶۶) هر چه استرس شدیدتر(ساراسون و ساراسون، به نقل از پورافکاری ۱۳۷۱) و طولانی‌تر (تیلور، ۱۹۹۱ و فیوراشتاین و همکاران ۱۹۸۷ به نقل از برجعلی) باشد عوارض منفی روانشناختی و فیزیولوژیکی بیشتری دارد. ملکوتی و همکاران (۱۳۷۶) هم در تحقیق خود دریافتند که میزان فشار در مراقب بیمار اسکیزوفرنی از سایر بیماری های روانی مزمن بیشتر می‌باشد با توجه به پژوهش های انجام شده، بیماری اسکیزوفرن که ماهیتی مزمن و طولانی دارد و از طرفی عموما سیر همراه با تخریب دارد، لذا می‌تواند منبعی برای استرس طولانی و مزمن برای مراقب بیمار باشد و از طرفی این بیماری در بین بیماریهای مزمن روانی از نظر زمانی سیری دائمی و رو به تباهی و بدتر شدن حال بیمار دارد. لذا به نظر می‌رسد میزان فشار بالاتر در مراقبین چنین بیمارانی قابل توجیه باشد، از طرفی بیماری دو قطبی مزمن سیر دوره ای دارد که در فواصل حملات بیمار می‌تواند به زندگی عادی خود برگردد و برخلاف بیماری اسکیزوفرن که تخریب در تمام حوزه های ارتباطی، شغلی و اجتماعی ایجاد می‌کند، این بیماری تخریب کمتری ایجاد می‌کند لذا می‌تواند عاملی برای میزان فشار کمتر در مراقبین بیماران دوقطبی در مقایسه با مراقبین بیماران اسکیزوفرنی باشد. بر طبق پزوهش حاضر نیز بیشترین مدت بیماری در بیماران دوقطبی ۵ سال و بیشترین مدت بیماری در بیماران اسکیزوفرن ۵۰ سال و همچنین میانگین مدت بیماری در بیماران اسکیزوفرن ۳۴/۱۴سال و در بیماران دوقطبی ۲۰/۳ سال می‌باشد که دلائل بالا را تایید می‌کند.
بررسی متون نشان داد که هم علائم مثبت و هم علائم منفی، می‌تواند فشار ایجاد کند. مثلا ونفلید و هاوی (۱۹۹۳) نشان دادند که علائم مثبت برای خانواده‌ها مشکل زاست، در صورتی که در تحقیقات هالی و همکاران (۱۹۸۹) علائم منفی را بیشترین عامل فشارزا برای خانواده‌ها و مراقبین دانسته اند. البته در اکثر تحقیقات مراقبین بیماری هایی چون دوقطبی، اسکیزوفرنی و افسردگی مزمن را بررسی کرده اند ولی مقایسه ای بین آنها انجام نداده اند. یک دلیل برای یافته های متفاوت در این پژوهش‌ها ناشی از عواملی است که در میزان فشار تجربه شده توسط مراقبین موثراست مثل سن و جنس مراقب که در پژوهش حاضر نیز نشان داده شده است. مراقبین مسن تر استرس بیشتری از مراقبین جوان تجریه می‌کنند (کوک، لفلی، پیک و کولر ۱۹۹۴ به نقل از رضاعی) که در این پژوهش همبستگی پایینی بین سن و جنس مراقب با میزان با میزان فشار وارده بر آنها نشان داده شد (۸۴/۰sig= و ۰۲/۰ r=) برای سن مراقب و میزان فشار وارده و (۳۴/۰sig= و ۰۹/۰ r=) برای جنس مراقب و میزان وارده در مورد تجربیات مراقبین مرد خصوصا پدران، تحقیقات زیادی انجام نگرفته است. در پژوهش حاضر سن مراقبان بین ۲۶-۸۰ سال بوده است که در مورد هر دو گروه مراقبین بیماران اسکیزوفرنی و دوقطبی، بیشترین گروه سنی در مورد مراقب زن میانسالان با محدوده سنی ۶۰-۴۰ سال بوده است و دومین گروه که بیشترین فراوانی را از نظر سنی داشته است گروه سالمند که سن بالای ۶۰ سال را شامل می‌شود قرار دارد که از این یافته‌ها بر می‌آید که اکثر مراقبین مسن هستند تا جوان، لذا ممکن است سن بالا عاملی در میزان بالاتر فشار بوده باشد. وجود علائم اسکیزوفرنیا همراه با استیگمایی که حول این بیماری را فراگرفته است می‌تواند منجربه فشار قابل ملاحظه ای برای فرد و خانواده اش گردد.فشار روانی خانواده یک عامل مهم و بلقوه ای است که در تعاملات فرد با خانواده اش شرکت دارد. مثلا خانواده هایی که فشار زیادی را تجربه می‌کنند کمتر قادر به فراهم نمودن مراقبت ضروری برای بیمار اسکیزوفرن خود هستند. (ایمت، بیرشوود،کوچران و جورج ۱۹۹۲) در این پژوهش شاید علت فشار بالای گزارش شده در مراقبین بیمار اسکیزوفرنی به دلیل این استیگما و علائم خاص این بیماری که سیر مزمن تر و با تخریب بیشتر و وضعیت روانی وخیم تر بیمار باشد.
فشار اقتصادی و انسانی ناشی از مراقبت بطور خیلی گسترده مطالعه نگردیده است (لفلی ۱۹۸۷، لوکسیا ۱۹۹۶) و علل خاص فشار هنوز دقیق معلوم نگردیده اند. (موزر، وب و گلادیس ۱۹۹۶). هویینگ و هامیلتون (۱۹۶۵) دریافتند که ۶۰ درصد از مراقبین فشار روانی را به عنوان نتیجه ی اعمال مختل اعضای خانواده، نبود مراقبت از خود بیمار، از کارافتادگی بیمار و یا نیاز به نظارت نزدیک بر وی عنوان کرده اند.
در پژوهش حاضر معلوم گردید که منبع فشار در هر دو گروه مراقبین عینی است یعنی فشار اقتصادی و مختل شدن تفریح و کار خانواده می‌باشد، در پژوهش ملکوتی و همکاران (۱۳۷۶) این منابع شامل فشار ناشی از رنج درون خانواده، اختلال در استراحت و روابط خانواده بوده است. تحقیقات مارکس و همکاران (۱۹۹۴) نشان داده است که هر چه وضعیت روانی بیمار بدتر شود، فشار مراقب افزایش می‌یابد و به نوبۀ خود باعث بیشتر شدن شدت نیاز آنان به خدمات مراقبتی درمانی می‌شود.
در بیماران دوقطبی مزمن درمان داروئی خط اصلی درمان است (کاسامکار و همکاران ۱۹۹۷ به نقل از گنجی) در بیماران دوقطبی بررسی اخیر که تمامی آنها تحت درمان دارویی بودند، جوانتر، تعداد متاهلین بیشتر و وضعیت اشتغال بهتری داشته اند (اردشیرزاده ۱۳۸۶) و لذا می‌تواند توجیه کننده میزان فشار کمتر گزارش شده توسط مراقب باشد. به هر حال فاکتورهای متعددی می‌تواند در این قضیه دخیل باشد که در پژوهش حاضر ما قادر به کنترل تمامی آنها نبوده ایم.
در تحقیقی که وب و همکاران (۱۹۹۷) ارتباط بین فشار روانی و سلامت روان مراقبین بیماران روانی مزمن و ارتباط آن با حمایت اجتماعی و راهبرهای مقابله ای را همراه است و سلامت روان هم مرتبط با فرکانس کمتر علایم رفتاری مثبت و حمایت اجتماعی مرتیط است تا راهبردهای مقابله ای به کار رفته توسط مراقب. در پژوهش حاضر هم منبع فشار در مراقبین دو گروه بیشتر عینی بوده است تا ذهنی که این می‌تواند ناشی از وجود حمایتهای اجتماعی ضعیف مثل نیاز به خدمات سرپایی، توانبخشی، بستری های کوتاه مدت یا درارمدت یا نگهداری دائمی بیمار و همین طور تاثیر وجود بیمار روانی بر روی درآمد خانواده و نیز جنسیت مراقب باشد. این یافته‌ها با نیاز مراقبین بیماران اسکیزوفرنی نیز که علایم شدیدتری داشته و مراقبان آنها فشار بیشتری را متحمل می‌شوند، انطباق دارد. دفعات بستری و سن شروع بیماری رابطه منفی و معنادار با نیاز مراقب به خدمات دارد (ملکوتی و همکاران، ۱۳۷۶) که در پژوهش ما بررسی نگردیده است. در کشورهای پیشرفته غربی وجود تسهیلات متعدد و دسترسی نسبتاً آسان به خدمات مبتنی بر جامعه مانند پیگیری در منزل، خدمات توانبخشی و مراکز روزانه و وجود بیمارستانهای روانی زیاد باعث کاهش فشار ناشی از مراقبت بیمار می‌شود. در کشور ما به دلیل فقدان یا کمبود خدمات مبتنی بر جامعه این گونه وظایف بر عهده خانواده بیماران یا مراقبان آنها گذاشته شده لذا تامین حمایتهای آموزشی، مشاوره ای، هیجانی، اجتماعی و نیز تشکیل شبکه های حمایتی از خانواده به صورت یک ضرورت مسلم مطرح می‌شود.
۵-۳ محدودیت های پژوهش
محدودیت هایی که در پژوهش حاضر با آن رو به رو بوده ایم، به شرح زیر است:
۱- عدم توانایی در انتخاب موارد به صورت تصادفی که در واقع نیازمند طرحی جامع و ملی است. دو مرکز بیمارستان رازی و درمانگاه رازی که برای نمونه گیری انتخاب گردیده اند می‌توانند عامل سوگیری در انتخاب موارد باشند.
۲- محل نمونه گیری که در جنوب شهر تهران قرار دارد و مراجعین عموماً بیماران مزمن و با سوابق بستری های متعددند و بسیاری از خانواده‌ها جهت نگهداری دائم به این مرز مراجعه می‌نمایند مضاف بر این که موقعیت جغرافیایی بیمارستان روانپزشکی رازی عاملی موثر در انتخاب مراجعین است.