ویژگی های جمعیتی
جغرافی دانان ازدیرباز به رابطه انسان و محیط زیست وی واقف بوده اند ولی در سال های اخیر نقش جمعیت و اهمیت آن بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین سعی می نماید مسائل مختلف جغرافیایی را با پارامترهای جمعیتی مثل ترکیب های سنی و جنسی جمعیت، مهاجرت و عواملی که در رشد جمعیت موثر است و همچنین توزیع جمعیت و علل پراکنش آن مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند (مهدوی، ۱۳۷۷، ص ۹).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

به همین جهت توزیع الگوهای فضایی جمعیت، ساختمان جمعیت و حرکات جمعیت و همچنین اثر نتایجی که این عوامل جمعیتی بر ویژگی های اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی جامعه بشری باقت قدیم شهر لنگرود دارد مورد توجه قرار می گیرد.
تعداد و توزیع و رشدجمعیت درشهرستان لنگرود
شهرستان لنگرود در سال ۱۳۷۵ دارای ۳۲۲۱۱ خانوار و ۱۳۶۵۷۵ نفر جمعیت بوده که از این تعداد ۶۸۶۷۹ نفر (۳/۵۰ درصد) درنقاط شهری و ۶۷۸۹۶ (۷/۴۹ درصد) در نقاط روستایی ساکن بوده اند. این نسبت براساس آمار سرشماری نفوس ومسکن سازمان مدیریت و برنامه ریزی درسال ۱۳۸۵ با داشتن ۳۸۶۲۶ خانوار دارای ۱۳۳۹۵۶ نفرجمعیت که ۷۸۵۲۴ نفر (۶/۵۸ درصد) در نقاط شهری و ۵۵۴۳۲ نفر (۴/۴۱ درصد) در نقاط روستایی ساکن هستند. این شهرستان براساس آخرین آمار سرشماری نفوس ومسکن در سال۱۳۹۰ دارای ۱۳۷۲۷۲ نفر جمعیت و ۴۴۳۴۴ نفر خانوار می باشد (سالنامه آماری استان گیلان ۱۳۷۵، ۱۳۸۵، ۱۳۹۰، مرکز آمار ایران).
تعداد و توزیع و رشدجمعیت در شهر لنگرود
جمعیت شهر لنگرود در سال ۱۳۴۵ برابر با ۲۰۶۶۸ نفر بوده است، این جمعیت در سال ۱۳۵۵ با افزایش مطلق ۸۵۴۴ نفر و با رشدی معادل ۵/۳ درصد به ۲۹۲۱۲ نفر افزایش یافت. جمعیت این شهر در سال ۱۳۶۵ بالغ بر ۴۵۹۱۰ نفر بود. به عبارت دیگر طی دهه ۱۳۶۵-۱۳۵۵ جمعیت شهر لنگرود با رشدی معادل ۶/۴ درصد و با افزایش مطلق ۱۶۶۹۸ نفر افزایش یافته بود. جمعیت شهر لنگرود در سال ۱۳۷۵ با احتساب جمعیت کیاکلایه، درویشانبر و جدانوکر به ۶۰۳۱۳ نفر افزایش می یابد.
جمعیت شهر لنگرود طی سال های ۱۳۷۵- ۱۳۴۵ با رشدی معادل ۴/۳ درصد و افزایش مطلق ۳۵۷۰۴ نفر افزایش یافته است و درسال ۱۳۸۵ وبراساس آمار سرشماری نفوس و مسکن جمعیت این شهربه تعداد ۶۵۶۱۴ نفر رسیده است. براساس آمار آخرین سرشماری نفوس و مسکن درسال ۱۳۹۰ این شهر دارای ۷۴۴۷۷ نفر جمعیت می باشد (جدول شماره ۳-۱) (سالنامه آماری استان گیلان، ۱۳۴۵، ۱۳۵۵، ۱۳۶۵، ۱۳۷۵، ۱۳۸۵، مرکز آمار ایران).
جدول شماره ۳-۱۱ وضعیت جمعیت شهر لنگرود طی سالهای ۱۳۹۰-۱۳۴۵و متوسط رشد جمعیت

سال

جمعیت شهر لنگرود

جمعیت (به نفر)

سال

متوسط میزان رشد جمعیت (درصد)

۱۳۴۵
۱۳۵۵
۱۳۶۵
۱۳۷۵
۱۳۸۵
۱۳۹۰

۲۰۶۶۸
۲۹۲۱۲
۴۵۹۱۰
۵۶۳۷۲
۶۵۶۱۴
۷۴۴۷۷

۱۳۵۵-۱۳۴۵
۱۳۶۵-۱۳۵۵
۱۳۷۵-۱۳۶۵
۱۳۷۷-۱۳۷۵
۱۳۸۵-۱۳۷۵
۱۳۹۰-۱۳۸۵

۵/۳
۶/۴
۷۰/۲
۷۰/۲
۴۸/۱
۴۶/۱

مدیران با به‌کارگیری سیاست‌ها و خط‌مشی‌های صحیح و مناسب در جهت جذب نیروهای تخصصی، تقسیم منصفانه کار در بین کارکنان، تشویق آنان به مشارکت در امور و تصمیم‌گیری‌ها، و ارزیابی در فواصل زمانی مختلف، هر چه بیش‌تر و بهتر می‌توانند در جهت بهسازی سازمان و بهره‌وری از کارکنان گام بردارند.^[۳۸]
سرپرستی و مدیریت:
تحقیقات نشان می دهد که اگر رئیس واحد از نظر کارکنان صمیمی باشد، افراد را درک نماید، به عملکرد خوب پاداش نیکو بدهد، به نظر ها و دیدگاه های کارکنان احترام بگذارد و در نهایت به افراد توجه کند، رضایت شغلی افزایش خواهد یافت.^[۳۹]
زمانی که کارمند می داند بدون هیچ دغدغه ای می تواند مشکلات و مسائل کاری اش را با سرپرست خود مطرح نماید، در ارتباطش با مافوق احساس راحتی می کند و در حضور وی بدون هیچ نگرانی فعالیت کاری خویش را انجام می دهد .
کارکنانی که همواره با طیف گسترده ای از افراد با خصوصیات فرهنگی،مذهبی و اجتماعی متفاوت در ارتباط هستند در شرایطی که با مافوق خود روابط بهتری داشته باشد و همچنین در انجام وظایف از آزادی عمل بالاتری برخوردار باشد بهتر می تواند شرایط حاکم بر محیط کارش را مدیریت نماید و نهایتا رضایت شغلی بالایی خواهد داشت .
در این راستا پیشنهاد می گردد که سرپرست علاوه بر تلاش در جهت حل مشکلات کاری کارکنان در جهت حل مشکلات شخصی آنها نیز گام برداشته ، در مجالس و میهمانی های آنها شرکت نموده و در زمان هایی نیز نسبت به برگزاری جلسات خصوصی در ارتباط با موضوعات شخصی و همچنین کاری اقدام نماید و به طور کل شرایطی را در محیط کار فراهم نماید که کارمند با آسودگی خاطر بتواند با مافوق خود تعامل برقرار نماید.
روابط شخصی:
دوستی و صمیمیت در روابط میان کارکنان یک محرک قوی انگیزشی بشمار می آید که منجر به رضایت می‌شود. این روابط شامل روابط افراد با مافوق وغیره می‌باشد. ایجاد روابط انسانی صحیح باعث شده که افراد از انزوا بیرون آمده و ضمن وابستگی به گروه کاری به استقلال برسند.
مردم علاقمندند با افرادی کار کنند که میان ایشان محبت متقابل حکمفرماست. هر کارگر یا کارمند علاقمند است که همکارانش دوستان مهربان او باشند و نیز مورد محبت مدیرش قرار بگیرد و همواره نظر او را درباره خودش بداند. همچنین، مدیر به پیشرفت کارمند یا کارگرش توجه کند و حتی این توجه خود را به او بگوید.
حقوق و مزایا:
یکی از عمده ترین بحث ها پیرامون موضوع مدیریت منابع انسانی بحث حقوق و دستمزد است. هر چند که تاکنون یک قاعده کامل و خدشه ناپذیر در مورد نحوه پرداخت حقوق و دستمزد تدوین نشده است، لیکن ویژگی های مختلفی مورد اتفاق صاحب نظران است. از جمله اصلی ترین این ویژگی ها، عدالت در پرداخت است. لایحه نظام هماهنگ نیز ادعای زمینه سازی برای تحقق چنین امری را داشته است. احساس عدم وجود عدالت در بین آنانی که دریافت کننده حقوق هستند، زمینه ساز دلسردی، ضعف انگیزه و یا حتی غلبه روحیه تخریب گری بر افراد می شود که تمامی اینها موجب افت شدید بهره وری نیروی کار می شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شمار فراوانی از اعتصاب های کارگری و حتی کارمندی، کم کاری ها، عدم انگیزش و نارضایتی های شغلی، موارد ترک خدمت و … که در همه جای جهان روی می دهد، زائیده بی توجهی به انگیزه های مادی و نابرابری های پرداخت یا کمبود مقررات و روش های منظم، منطقی و منصفانه حقوق و دستمزد است.^[۴۰]
مسئله حقوق و دستمزد از گذشته دور مد نظر اندیشمندان علوم رفتاری و اقتصادی بوده است. آدام اسمیت بنیان گذار علم اقتصاد درباره مزد و سود کارگر و سرمایه در خدمات مختلف چنین اظهار نظر می کند:
همه محاسن و معایب خدمات مختلف کارگر و سرمایه در مناطق همجوار، باید یا کاملاً برابر باشد و یا منجر به برابری آنها گردد. اگر در یک منطقه، شغلی باشد که مزایای آن کمتر یا بیشتر از سایر مناطق همجوار باشد، در مورد اول که مزایا زیاد است تعداد بیشماری از افراد به آن منطقه سرازیر می شوند و در مورد دوم عده ای آن را ترک می گویند، به طوری که محسنات آن به زودی به سطح استخدام کارگر و سرمایه در بخش دیگر می رسد. این وضع حداقل درباره جوامعی صادق است که همه چیز به جریان طبیعی خود سیر می کند یعنی جایی که آزادی کامل هست، و جایی که مردم آزادند هر شغلی را که مناسب می بینند انتخاب کنند و هر وقت که فکر کردند مناسب نیست، آن را عوض کنند.^[۴۱]
با توجه به اهمیت وجود نظامی منطقی و مبتنی بر عوامل عادلانه و مشخص در پرداخت حقوق و دستمزد، در سال ۱۳۷۰ لایحه ای با عنوان “نظام هماهنگ پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان دولت” به مجلس تقدیم شد و مجلس شورای اسلامی در سیزدهم شهریور ماه همان سال لایحه مذکور را به تصویب رساند . هدف اصلی از نظام هماهنگ پرداخت ایجاد هماهنگی در پرداخت حقوق و مزایا در سطح کلیه دستگاه های دولتی می باشد. مکانیزم پرداخت در این نظام طوری طراحی شده است که دولت بتواند نیروهای متخصص خود را جذب و نگهداری نماید.
امنیت شغلی:
در زندگی سازمانی امنیت شغلی ازجمله مسائلی است که کارکنان سازمانها را به خود مشغول می کند و بخشی از انرژی روانی و فکری سازمان صرف این مسئله می شود. درصورتی که کارکنان از این بابت به سطح مطلوبی از آسودگی خاطر دست یابند با فراغ بال توان و انرژی فکری و جسمی خود را دراختیار سازمان قرار می دهند و سازمان نیزکمتر دچار تنشهای انسانی می گردد، وقتی بحث امنیت شغلی می شود موضوع رسمی شدن وتضمین حقوق و مزایا در ذهن تداعی می شود درصورتی که در دنیای امروز امنیت شغلی درگرو رسمی شدن و استخدام مادام العمر نیست بلکه تواناسازی کارکنان محور امنیت شغلی است. بنابراین باتوجه به اهمیت تواناسازی کارکنان در ثبات و امنیت شغلی، سعی بر آن است که مفهوم امنیت شغلی، مفهوم توسعه منابع انسانی تبیین و نقش توسعه منابع انسانی و تواناسازی کارکنان در ابعاد تخصصی، تجربه آموزی، رضایت شغلی، رفتاری، ارتباطی، تفکر و وجدان کار در امنیت شغلی پایدار تبیین شود.
مفهوم امنیت شغلی:
در مفهوم امنیت شغلی موضوعاتی چون تغییرات شغلی، از دست دادن شغل، عدم دستیابی به شغل مناسب گنجانده شده است. بنابراین اعتقاد روان شناسان صنعتی و سازمانی امنیت شغلی یکی از عوامل بوجود آورنده رضایت شغلی است. نیازهای تامینی کاملاً آشکار و در بین اغلب مردم بسیار متداول اند. همه ما میل داریم از آسیبهای زندگی نظیر تصادف، جنگها، امراض و بی ثباتی اقتصادی و شغلی در امان باشیم. از این رو افراد و سازمانها علاقه مند هستند که تا اندازه ای اطمینان فراهم کنند که از این قبیل فاجعه ها حتی الامکان مصون خواهند بود.
– تمرکز بر شغل توسط افراد بیانگر وجود ثبات شغلی است که این تمرکز از دو شغله شدن افراد جلوگیری و بخشی از امنیت شغلی را شکل می دهد.
– جابجایی کمتر در شغل بیانگر وجود امنیت شغلی است که حاصل آن تخصصی و خبرگی است و زمانی که افراد در یک شغل خبرگی و تخصص پیدا کردند بخشی از امنیت شغلی آنها شکل می گیرد.
– انتخاب شغل مناسب زمینه ساز بروز و تقویت علاقه مندی از کار است که با امنیت شغلی رابطه مستقیم دارد.
– رضایت در شغل موجب بروز خلاقیت در کارشده و نهایتا خلاقیتها استحکام بخش امنیت شغلی کارکنان خواهدبود.
– رضایت اقتصادی موجب دلگرمی فرد در کار شده و احساس برابری در کارکنان شکل می گیرد که خود احساس برابری در سازمان نقش موثری در امنیت شغلی ایفا می کند.
– از جمله مولفه های امنیت شغلی، عاطفی بودن محیط کار است که به ساختن روان سالم انسانها کمک می کند و زمانی که انسانها از طریق کار، شخصیت و روان خود را تکامل بخشند امنیت شغلی آنها نیز تامین می شود.
– احساس آرامش در کار منجر به رهایی از فشار شغلی گردیده و در نتیجه بخشی از امنیت شغلی کارکنان که از طریق فشارهای شغلی تهدید می شود، تامین می گردد.
– وابسته شدن فرد به سازمان بیانگر وجود امنیت شغلی است که حاصل آن تعهد سازمانی است .
– زمانی که کارکنان یک سازمان از سازمان خود دفاع کنند بطور مستقیم و غیرمستقیم اعتبار سازمان را تقویت کرده که در سایه آن امنیت شغلی افراد تامین می گردد.^[۴۲]
زندگی شخصی:
به دلیل پیچیدگی و چند وجهی بودن موضوع تعادل بین کار و زندگی؛ اغلب در درک و تفسیر آن مشکلاتی به‌وجود می‌آید. براثر همین برداشت نادرست است که بسیاری از افراد کار و زندگی را به دو امر کاملاً جدا از هم تقسیم می‌کنند و با درمقابل‌هم قراردادن اولویتهای فرد و سازمان، کار و زندگی را به ‌عنوان بازی مجموع صفر^[۴۳] درنظر می‌گیرند که منافع یک ‌طرف به ضرر طرف مقابل تمام می‌شود. علاوه براین، از آنجا ‌که عوامل مختلفی در سطح اجتماع (مانند اقتصاد، فرهنگ، سیاست، و…)، سازمان(فرهنگ سازمانی، مدیریت، حوزه فعالیت، و…)، و فرد (ویژگیهای شخصیتی، جنسیت، وضعیت تأهل، موقعیت سازمانی، میزان درآمد، و…)، در تعبیر و تفسیر موضوع تعادل بین کار و زندگی دخالت دارند؛ ارائه یک تعریف قابل قبول برای همه افراد؛ در همه زمانها و مکانها امری غیرممکن است.
چنین مشکلی در تعریف تعادل بین کار و زندگی به معنای آن نیست که نمی‌توان به وجوه اشتراک و اهدافی که در این موضوع نهفته است، دست یافت. سایت اینترنتی تعادل بین کار و زندگی(۲۰۰۵)، دو مفهوم اساسی را برای ایجاد اشتراک ذهنی در این مورد مفید دانسته ‌است که عبارتند از: موفقیت و خشنودی. این دو مفهوم به چراهای بسیاری پاسخ‌می‌دهد: چرا شما کارمی‌کنید؟ چرا درآمد بیشتری می‌خواهید؟ خانه‌جدید، فرستادن بچه‌ها به مدرسه، انجام موفقیت‌آمیز کار و …؟ سؤالهایی است که پاسخ به آنها تا حد زیادی ما را به درک تعادل بین کار و زندگی نزدیک می‌کند. خشنودی در اینجا مفهوم گسترده‌ای دارد که رضایت، شادی، عشق، و هر نوع خوشی در زندگی را شامل می‌شود. موفقیت و خشنودی دو وجه متعامل از یک واقعیت‌اند که یکی بدون دیگری معنای خود را از دست می‌دهد. اگر به اطراف خود نگاه کنیم؛ افراد زیادی را خواهیم یافت که به موفقیتهای مهمی در زندگی دست ‌یافته‌اند ولی نشانی از خشنودی در چهره آنها دیده نمی‌شود یا حداقل آنگونه که شایسته است شاد نیستند. اگر افراد بتوانند در هر لحظه از زندگی خود موفقیت توأم با شادی را تجربه کنند، به این تعریف نزدیک می‌شویم که بگوییم « تعادل در کار و زندگی یعنی یک روز سرشار از موفقیت و خشنودی در چهار بخش از زندگی: کار، خانواده، دوستان، و خود.
در تعریف دیگری؛ شرایطی که در آن آزادی کارکنان در پرداختن به فعالیتها و مسئولیتهای دلخواه خود؛ خارج از محیط کار مخدوش نشود؛ تعادل در کار و زندگی تلقی شده و این به معنای آن است که باید کارها بر مبنای عقلانیت و هوشمندی بیشتری سازماندهی و به نحو مؤثرتری انجام شود.
درطول تاریخ، کار به عنوان یکی از راه های اساسی مشارکت اجتماعی و بیان شخصیت و عظمت انسان بوده و انسان خود را با کار معنا کرده است؛ با وجود این، کار تنها راه مشارکت اجتماعی نیست و تمامی وجود انسان در کار خلاصه نمی‌شود. نیاز انسان به آرامش و استراحت، بر عهده گرفتن مسئولیتهای اجتماعی، صرف وقت برای خانواده و مانند ‎آن، ابعاد دیگری از فلسفه وجودی انسان را تشکیل می‌دهند.
کار و خانواده می‌توانند اثر متقابل و نقش مکمل برای یکدیگر داشته باشند؛ با کار کردن نیازهای خانواده برآورده می‌شود و حمایت خانواده موجبات تقویت روحی و جسمی کارکنان برای انجام موفقیت‌آمیز وظایف‌شان را فراهم می‌آورد. این بحث به‌ظاهر ساده؛ مناقشات حاشیه‌ای بسیار زیادی را دامن زده است. یکی از سؤالهای اساسی در این زمینه این است که رابطه کار و زندگی چگونه باید تعریف و تنظیم شود و پاسخ به این سؤال نیز ممکن است به تعداد جوامع و حتی افراد یک جامعه متفاوت باشد. آنچه امروز برای شما تعادل در کار و زندگی محسوب می‌شود، شاید فردا مفهوم دیگری داشته باشد، با ‌‌وجود این، لازم است همه افراد، سازمانها و جوامع به این موضوع بیندیشند و پاسخ و راهکاری مناسب با شرایط؛ اهداف و ارزشهای خود بیابند. بی توجهی به این امر موجب تعارض در کار و زندگی می‌شود که نتایج زیانباری درپی‌دارد.
جیم برد پیش‌بینی کرده است که در ۳۰ تا ۴۰ سال آینده، تعادل بین کار و زندگی به مهمترین موضوع محیطهای کار در آمریکا تبدیل خواهد شد و لازم است سازمانهای این کشور در این زمینه برنامه‌های راهبردی داشته باشند تا بتوانند از عوارض عدم تعادل در کار و زندگی در امان بمانند.
عوامل و شرایط بروز عدم تعادل در کار و زندگی: یکی از عواملی که موجب تعارض بین کار و زندگی می‌شود، ساعات کارطولانی است. در آغاز رایانه‌ای شدن فرایند تولید و گسترش فناوری اطلاعات برخی از صاحب‌نظران بر این عقیده بودند که جوامع صنعتی با خیل عظیم بیکاران مواجه خواهند شد و زمان فراغت به‌حدی زیاد می‌شود که پرکردن این اوقات خود به معضل بزرگی تبدیل خواهد شد. این پیش‌بینی‌ها چندان هم درست از آب درنیامد و بازار کار نه‌تنها با چنان مشکلی مواجه نشده بلکه با چشم‌پوشی از برخی نوسانها و تفاوتهای بین کشورها، توانست تعداد بیشتری از زنان را جذب کند.
بر اساس پیشنهاد اتحادیه اروپا در سال ۱۹۹۵، به منظور حفظ سلامتی و ایمنی کارکنان؛ حداکثر ساعات کار آنان ۴۸ ساعت در هفته تعیین شد. یک گزارش منتشر شده در سال ۲۰۰۰، نشان داد که متوسط ساعات کار کارکنان انگلیسی که بالاترین ساعات کار را داشته‌اند برابر با ۶/۴۳ ساعت در هفته؛ بوده است. در آلمان متوسط ساعات‌کار ۱/۴۰ ساعت؛ درفرانسه ۶/۳۹ ساعت و ‌در ایتالیا ۵/۳۸ ساعت‌بوده‌است. گزارش دیگری که درسال ۲۰۰۳ منتشر شد نشان داد که در فرانسه و ایتالیا ساعات کار تغییری نکرده بود ولی در انگلستان متوسط ساعات کار به ۶/۳۹ ساعت در هفته کاهش یافته بود. براساس این آمار، متوسط ساعات کار کارکنان ژاپنی ۲/۴۲ ساعت و کارکنان امریکایی ۶/۴۲ ساعت در هفته بوده که بیانگر بیشتر بودن متوسط ساعات کار دو کشور یاد شده نسبت به کشورهای عضو اتحادیه اروپاست.
تفاوت در ساعات کار طولانی نه تنها بین کشورهای مختلف مشاهده می‌شود، بلکه افراد، گروه ها و سطوح مختلف شغلی نیز ساعات کار متفاوتی در هر یک از این کشورها دارند و دلایل و انگیزه‌های آنها نیز برای سپری کردن ساعات بیشتری در محیط کار متفاوت است. مطالعات متعددی در کشورهای صنعتی نشان داده است که برخی از کارکنان، از جمله مدیران و کارکنان متخصص، بیش از ۶۰ ساعت در هفته کار می‌کنند و بین بخشهای مختلف اقتصاد، کارکنان هتل‌ها و پس از آن کارکنان بخش کشاورزی بالاترین ساعات کار را دارند. همچنین، پژوهشها نشان می‌دهد که ساعات کار طولانی بین مردان رواج بیشتری دارد (کولینگ، ۲۰۰۵: ۲ ).
طی پژوهشی در یکی از شرکتهای بزرگ صنعتی ایران مشخص شد که مدیران عالی این شرکت بیش از۶۰ ساعت در هفته کار می‌کنند و این در حالی است که شغل آنها بسیار استرس‌زاست و در طول روز وظایف پیچیده و متنوعی را انجام می‌دهند. مدیران یاد شده معتقد بودند که خود را یکسره وقف کار کرده‌اند و بین کار و زندگی آنان تعادل وجود ندارد. البته این یافته را نمی‌توان تعمیم داد و برای توصیف و تجزیه و تحلیل وضعیت ساعات کار در ایران بین سطوح مختلف و در حوزه‌های مختلف اقتصادی و نیز دلایل و انگیزه‌هایی که موجب ساعات کار طولانی می‌شود، لازم است پژوهشهای متعددی انجام شود.
در مورد دلایل و انگیزه‌های افراد در داشتن ساعات کار طولانی تفاوتهای زیادی وجود دارد و در مطالعات انجام شده به مواردی مانند درآمد بیشتر، پیشرفت شغلی، حفظ شغل فعلی، رقابت با همکاران در کسب سمتهای بالاتر، خدمت به جامعه و فرار از استرس‌های خانه و مانند آن، اشاره شده است. نکته جالب در یافته‌های برخی از پژوهشها این است که ساعات کار طولانی تأثیری زیادی در افزایش بهره‌وری ندارد. در یکی از پژوهشها بیش از نیمی از پاسخگویان معتقد بوده‌اند که اگر کارها به نحو بهتری سازماندهی و هدایت شود، می‌توان ساعات کمتری را صرف کار کرد. ( مؤسسه بین‌المللی مدیریت تعادل بین کار و زندگی، ۲۰۰۴: ۱۴).
در برخی از مطالعات مشاهده شده است که برخی از کارکنان، به‌ویژه مدیران و متخصصان، علاوه بر انجام وظایف شغلی در محل کار، بخشی از وظایف خود را طی روزهای هفته یا تعطیلات پایان هفته به خانه می‌برند و بدین ترتیب فرصت کمتری پیدا می‌کنند تا از مصاحبت با سایر اعضای خانواده و رفتن به گردش و مسافرت، لذت ببرند.
از جمله موارد دیگری که موجب عدم تعادل در کار و زندگی می‌شود، چند شغله بودن است. برخی از کارکنان برای تأمین نیازهای زندگی مجبورند بیش از یک شغل داشته باشند. مدیران نیز با انگیزه درآمد بیشتر یا انگیزه‌های دیگری، به‌طور همزمان در چند شغل فعالیت دارند.
استفاده نکردن از مرخصی سالیانه و حضور در محل کار در تعطیلات آخر هفته و تعطیلات رسمی از جمله موارد دیگری است که موجب ایجاد تعارض در کار و زندگی می‌شود. حجم زیاد کار و مسئولیتهای شغلی، تقسیم کار نامتعادل و نامتناسب، عدم حمایت از کارکنان، عدم امنیت شغلی، تهدید کارکنان و بدرفتاری با آنان، تعیین ضرب‌الاجل و فشار مداوم برای پایان کار، تغییرات شغلی و محیطی، سفرهای طولانی برای انجام کار، مشکلات خانوادگی، عدم تقسیم وظایف خانه بین زن و مرد و عدم مشارکت در امور منزل، و غیره، از جمله موارد دیگری است که به عنوان عوامل ایجاد استرس و تعارض بین کار و زندگی شناخته شده‌اند.
تحولات سالهای اخیر در اقتصاد جهانی و بازار کار، شدت و ضعف هر یک از عوامل مؤثر بر تعادل بین کار و زندگی را تحت تأثیر قرار داده است. به‌طور مثال، فناوریهای جدید مشاغلی را به وجود آورده که اگر چه فعالیتهای جسمی را کاهش داده ولی از طرف دیگر فعالیتهای فکری را افزایش داده است. کوچک‌سازی سازمانها موجب شده تا کارکنان باقی مانده بخشی از وظایف کارکنان تعدیل شده را برعهده گیرند. بسیاری از مشاغل جدید نیاز به دانش و مهارتهای بالایی دارند که موجب افزایش فشار رقابت بین کارکنان برای حفظ شغل یا به دست آوردن سمتهای بالاتر شده است. وسایل و امکانات جدید و متنوعی که در زندگی کاربرد دارند، موجب آسایش و سریعتر انجام شدن کارهای منزل شده است ولی از طرف دیگر، تهیه این وسایل و امکانات نیاز به انجام کار بیشتر در خارج از خانه را افزایش داده است. بررسی تأثیر هر یک از این عوامل و اثر تعاملی هر یک از آنها در افزایش یا کاهش تعادل در کار و زندگی نیازمند انجام پژوهشهای بیشتر و گسترده‌تر در این زمینه است، به‌ویژه آنکه سرعت تحولات و تغییرات به‌حدی است که پاسخ امروز ما به یک مسئله ممکن است برای فردا اعتبار نداشته باشد. پژوهش دراین زمینه، در جوامعی مانند جامعه ما نیز ضروری است و باید در دستور کار مدیران جامعه و سازمانها و پژوهشگران قرارگیرد.
عوارض عدم تعادل در کار و زندگی: درصورتی که تدابیری برای ایجاد تعادل در کار و زندگی اندیشیده نشود، عوارض ‌مختلفی برای‌ فرد، سازمان و جامعه بوجود می‌آورد. به منظور جلوگیری ‌از طولانی شدن بحث، تنها به ارائه فهرستی از مواردی‌که به‌عنوان عوارض عدم تعادل در کار و زندگی شناخته شده‌اند، بسنده شده و از تشریح آنها خودداری می‌شود.
– دچار شدن به انواع بیماریهای روحی و جسمی؛
– افزایش فشارآورهای شغلی؛

مفهوم SCM2.0 که از فرایند جهانی سازی و تخصصی سازی نشات گرفته به توصیف تغییرات زنجیره تامین و تکامل فرایند ها، روش ها و ابزار مدیریت زنجیره تامین در دوره جدید می پردازد.
Web 2.0 شیوه ای در زمینه استفاده از شبکه گسترده جهانی بوده که هدف آن افزایش میزان خلاقیت، به اشتراک گذاری اطلاعات و همکاری کاربران است. ویژگی اصلی آن کمک به بررسی حجم گسترده ای از داده برای یافتن اطلاعات و همکاری کاربران است. این یعنی مفهوم گذرگاه و SCM2.0 از این مفهوم در زنجیره تامین استفاده می کند. این مسیری به سوی نتایج SCM است. ترکیبی از فرایند ها، روش ها، ابزار و نحوه عرضه به منظور هدایت سریع شرکت ها به سمت نتایج مورد نظرشان. زیرا عواملی مانند اثرات رقابت جهانی، در نظر گرفته شدن قیمت به عنوان مبنای رقابت، قیمت تصاعدی نفت، عمر کوتاه مدت محصولات، تخصصی سازی گسترده، واگذاری کار به دیگر شرکت های داخلی یا خارجی و کمبود مهارت موجب افزایش سرعت و پیچیدگی زنجیره تامین می شوند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ادغام فرایند تجاری زنجیره تامین
یک مدیریت زنجیره تامین نیازمند تغییر از مدیریت عملکرد فردی افراد به ادغام عملکرد ها در فرایند های اصلی زنجیره تامین می باشد. در اینجا یک مثال را مطرح می کنیم: بخش خرید، سفارشات خود ار به صورت نیازمندی هایی مطرح می کند. بخش بازاریابی به در خواست مشتری پاسخ داده، با چند عرضه کننده و خرده فروش در ارتباط بوده و تلاش می کند تا این درخواست را اجرا کند. تنها با ادغام فرایند می توان از اطلاعات به اشتراک گذاشته شده بین اعضای زنجیره تامین استفاده نمود(ویکی پدیا،۲۰۰۸).
ادغام فرایند تجاری زنجیره تامین عبارت است از: همکاری خریدار و عرضه کننده، تولید مشترک محصول و اطلاعات و سامانه های مشترک. ایجاد یک زنجیره تامین یکپارچه به تبادل مداوم اطلاعات نیاز داشته که این نیز به نوبه خود به تولید بهترین محصول کمک می کند. با این وجود مدیران بسیاری از شرکت ها به این نتیجه رسیده اند که بهینه سازی تولید یک محصول بدون استفاده از روش فرایند در رابطه با تجارت امکان پذیر نیست فرایند های اصلی زنجیره تامین که توسط لامبرت مطرح شده اند عبارتند از:
مدیریت روابط مشتری
مدیریت خدمات مشتری
مدیریت تقاضا
انجام سفارشات
مدیریت جریان تولید
مدیریت روابط عرضه کننندگان
تولید و تجاری سازی محصول
مدیریت درآمد
می توان تعدادی دیگر از فرایند ای تجاری زنجیره تامین را نیز به موارد مطرح شده توسط لامبرت اضافه نمود، برای مثال:
مدیریت خدمات مشتری
آماده سازی
تولید و تجاری سازی محصول
مدیریت و پشتیبانی از جریان تولید
عرضه کالا
واگذاری و مشارکت
سنجش نحوه عملکرد(لامبرت و همگاران،۲۰۰۴).
فرایند مدیریت خدمات مشتری
فرایند مدیریت روابط مشتری با ارتباط موجود بین سازمان و مشتری آن سر و کار دارد. بخش خدمات مشتری منبعی از اطلاعات مربوط به مشتری را ارائه داده و بر اساس فرایند تولید و عرضه شرکت اطلاعاتی را در مورد تاریخ های احتمالی و دسترسی به محصولات در اختیار قرار می دهد. سازمان های موفق در مورد روابط مشتری از تمهیدات زیر استفاده می کنند:
تعیین اهدافی که سازمان و مشتری بر سر آن به توافق رسیده اند
ایجاد و حفظ رابطه دوستانه با مشتری
ایجاد احساس مثبت در سازمان و مشتری(ویگی پدیا،۲۰۰۸).
فرایند آماده سازی
عرضه کنندگان با بهره گرفتن از طرح های راهبردی از مدیریت تولید و توسعه محصولات جدید پشتیبانی می کنند. در شرکت هایی که فعالیت به صورت بین الملی انجام می شود یافتن منابع نیز باید بر اساس مبنای جهانی صورت گیرد. نتیجه مطلوب، یک رابطه برد- برد بوده که در آن هر دو طرف سود برده و مدت زمان طراحی و تولید محصول کاهش پیدا می کند. به علاوه عمل خرید نیز باعث بوجود آمدن سامانه های ارتباطی سریعی مانند سامانه تبادل الکترونیکی داده ها و ارتباط اینترنتی برای تبادل هرچه سریع تر نیازمندی ها می شود. اقدامات مربوط به دریافت محصول و مواد از عرضه کنندگان خارجی نیازمند برنامه ریزی درمورد منابع، یافتن منابع عرضه، مذاکره، ارائه سفارش، انتقال کالا به داخل شرکت، ذخیره سازی، مدیریت و تضمین کیفیت می باشد. بسیاری از این اقدامات به هماهنگ سازی با عرضه کننده در رابطه با برنامه ریزی، تداوم عرضه، داد و سیتد تامینی و تحقیق در مورد منابع یا برنامه های جدید نیاز دارند(ویکی پدیا،۲۰۰۸).
تولید و تجاری سازی محصول
در اینجا مشتری و عرضه کننده باید در فرایند تولید محصول با یکدیگر همراه شوند تا مدت زمان داد و ستد کاهش پیدا کند. از آنجائیکه عمر مفید محصولات رو به کاهش بوده محصولات مناسب باید در مدت زمان کوتاه تری عرضه شوند تا قابلیت رقابت خود را حفظ کنند. مدیران فرایند تولید و تجاری سازی محصول باید اقدامات زیر را انجام دهند:
توجه به فرایند مدیریت روابط مشتری به منظور مشخص کردن نیازمندی های مطرح شده توسط مشتری
انتخاب مواد و عرضه کننده توام با فرایند آماده سازی
توسعه فناوری تولید در جریان تولید به منظور ایجاد و ادغام بهترین زنجیره تامین برای مجموعه بازار و محصول
فرایند مدیریت جریان تولید
فرایند تولید بر اساس پیش بینی های انجام شده به تولید و آماده سازی محصولات می پردازد. فرایند تولید برای پاسخگویی به تغییرات بازار باید انعطاف پذیر باشد و فرایند سفارشی سازی گسترده نیز در آن اجرا می شوند. هم چنین تغییر در فرایند جریان تولید موجب کاهش مدت زمان مورد نیاز شده و ا
ین برای مشتری به معنای پاسخگویی بهتر و نتیجه بخش بودن تقاضا است. اقدامات مربوط به برنامه ریزی، زمان بندی و پشتیبانی از فرایند تولید عبارتند از: ذخیره سازی در حین تولید، رسیدگی، حمل و نقل، زمان بندی اجزا، تهیه فهرست موجودی در محل تولید و حداکثر انعطاف پذیری ممکن در رابطه با سازماندهی تاخیرهای مربوط به فرلیند تولید و عرضه.(لامبرت و همگاران،۲۰۰۴).
عرضه کالا
این مقوله به ارائه خدمت یا محصول تکمیل شده به مشتری می پردازد. در این فرایند، مشتری مقصد نهایی کانال بازاریابی بوده و به دسترسی به محصول یا خدمت بخشی از فرایند بازاریابی است. به علاوه در فرایند عرضه کالا، زمان و مکان خدمات مشتری به بخش جدایی ناپذیر فرایند بازاریابی تبدیل شده و در نتیجه یک کانال بازاریابی را با مشتری مرتبط می سازد( برای مثال تولید کننده، عمده فروش و خرده فروش را به مشتری مرتبط می کند).
واگذاری/ مشارکت
این فرایند فقط شامل واگذاری مرحله آماده سازی مواد و اجزا نبوده بلکه در برگیرنده خدماتی بوده که در گذشته به صورت داخلی ارائه می شدند. استدال موجود در این روش به این صورت بوده، که شرکت بیش از پیش در زنجیره ارزش ها بر عملکرد های متمرکز می شود که مزیت خاصی داشته و سایر امور را واگذار می کند. چنین اقدامی در مراحل تهیه و توزیع دیده می شود که در آن ها حمل و نقل، ذخیره سازی و کنترل انباربیش از پیش به افراد متخصص یا شرکاء واگذار می شود. به علاوه مدیریت و کنترل این مجموعه از شرکاء و عرضه کنندگان به ترکیبی از مشارکت مرکزی و محلی نیاز دارد.
بنابراین تصمیمات راهبردی باید به صورت مرکزی و با نظارت و کنترل عملکردی عرضه کنند گان و ارتباط روزه مره با شرکاء انجام شود که به بهترین نحو ممکن به صورت محلی مدیریت می شود.
سنجش نحوه عملکرد
کارشناسان دریافتند که بین ادغام مشتری و تامین کننده، و سهم بازار و میزان سود رابطه محکمی وجود دارد. استفاده از توانایی های تامین کننده و تاکید بر دورنمای بلندمدت زنجیره تامین در روابط مشتری می تواند به نحوه عملکرد شرکت مربوط باشد. در حالی که اهمیت مهارت های مدیریتی در رابطه با ایجاد و حفظ مزایای رقابتی رو به افزایش بوده. اقدامات مدیریتی نیز از اهمیت بیشتری برخودار شده اند. زیرا تفاوت بین اقدامات سود آور و غیر سود آور بسیار ضعیف شده است. آقای کناریی (۱۹۹۸)این طور عنوان کرده که شرکت هایی که به سنجش جامع نحوه عملکرد می پردازند میزان بازده کل را افزایش می دهند. برطبق نظر کارشناسان، اطلاعات داخلی جمع آوری و برررسی شده توسط شکرت عبارتنداز :
هزینه
خدمات مشتری
بررسی میزان بازده
بررسی میزان دارایی
کیفیت
سنجش خارجی عملکرد بر اساس برداشت مشتری و معیار “بهترین روش” ، انجام شده و عبارت است از:
بررسی برداشت مشتری
معیار بهترین روش
مولفه های فرایند مدیریت زنجیره تامین عبارتند از:
استانداردسازی
تعویق

– بررسی عوامل فرهنگی مرتبط با تمایل زوجین به برنامه ­های تنظیم خانواده در شهرستان آران و بیدگل
فصل دوم
پیشینه تحقیق
۲- ۱- مقدمه:
مطالعه تحقیقات گذشتگان به روشن شدن زوایای پیدا و پنهان موضوع کمک می­ کند، استفاده از دستاوردهای گذشتگان وسعت دید گسترده­تری را پیش روی محقق قرار می­دهد. بررسی تحقیقات انجام گرفته، راهنما و راه­گشا برای پژوهشگر است و او را قادر می­سازد تا با دقت و اطمینان بیشتری به مطالعه موضوع مورد تحقیق بپردازد، چرا که می ­تواند از نقاط قوت کارهای صورت گرفته بهره برده و از نارسایی­ها و نقص­های احتمالی آنان اجتناب ورزیده و در پی جبران آن­ها برآید، هم­چنین از روش­های موفقیت­آمیز بکار گرفته شده، استفاده نموده و از برخی دوباره­کاری­های غیرضروری پرهیز نماید. در این قسمت به بررسی چند کار تحقیقی که در ارتباط با برنامه ­های تنظیم خانواده انجام گرفته پرداخته می­ شود. در ابتدا تحقیقات داخلی و سپس تحقیقات خارجی مورد بررسی قرار می­گیرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲- ۲- مروری بر تحقیقات داخلی و خارجی
۲- ۲- ۱- مطالعات انجام شده داخلی
عرفانی^[۲](۲۰۰۸) در تحقیقی تحت عنوان “نقش استفاده از وسایل جلوگیری و مذهب در کاهش نرخ سقط جنین در ایران” این مطالعه از داده ­های DHS سال ۲۰۰۰ استفاده کرده است و می­خواهد نقش استفاده از وسایل جلوگیری و مذهب را در نرخ سقط جنین بررسی کند. تخمین زده شده که نرخ کلی سقط جنین در ایران ۲۶/۰ درصد سقط در هر زن ازدواج کرده می­باشد. و نرخ کلی سالانه ۷/۵ درصد سقط در هر ۱۰۰۰ زن ازدواج کرده در سن ۴۹-۱۵ ساله می­باشد. یافته­های این تحقیق نشان داده است که تاثیر منفی استفاده از روش­های مدرن از وسایل جلوگیری بر روی نرخ سقط جنین ۳۱ درصد بیشتر از تاثیر مذهب می­باشد.
قدرتی (۱۳۸۷) مطالعه­ ای را در این زمینه با عنوان بررسی عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی مؤثر بر رفتار باروری در زنان ۴۹-۱۵ ساله در مناطق روستایی شهرستان سبزوار انجام داده است هدف از این تحقیق بررسی عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی مؤثر بر رفتار باروری در مناطق روستایی است. روش مورد استفاده در این پژوهش پیمایش و با تکنیک پرسشنامه ۴۰۰ نفر زن ازدواج کرده ۴۹-۱۵ ساله با نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. نتایج این مطالعه آن بود که تعداد مرگ و میر فرزندان، تعداد سقط جنین، تعداد فرزندان دلخواه، با باروری رابطه معناداری مستقیم داشته اند و متغیرهایی مثل سن ازدواج، تحصیلات والدین، درآمد، و البته شغل شوهر با میزان باروری رابطه معناداری معکوسی داشتند یعنی با افزایش آن باروری کاهش می­یابد.
ذوالفقاری­زاده کشکی (۱۳۸۶) در مطالعه­ ای با “عنوان بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر میزان باروری زنان شاغل در دبیرستان­های شهر مرند” پرداخته و هدف از آن بررسی روابط موجود بین عوامل اجتماعی و اقتصادی همچون سن زن در اولین ازدواج، ترجیح جنسی به نفع فرزند پسر و میزان درآمد، شغل مرد و زن و… بر میزان باروری است. که با روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه به سؤالات بسته و نیز به روش اسنادی کتب پایان نامه است. نتایج این تحقیق نشان داده، که بین سن زن در اولین ازدواج و میزان درآمد والدین و ترجیح جنسی به نفع پسر با باروری رابطه معناداری وجود دارد. بین نوع شغل مردان با باروری رابطه معنادار وجود ندارد.
شیروانی (۱۳۸۶) در تحقیقی تحت عنوان “استفاده از روش­های طبیعی پیشگیری از بارداری و عوامل مرتبط با آن” این مطالعه به صورت مقطعی و با بهره گرفتن از نمونه گیری تصادفی سیستماتیک در مورد ۳۰۴ زن متاهل ۴۹-۱۵ ساله غیرباردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی قائم شهر انجام گرفته است. یافته­های این تحقیق نشان داده که نسبت استفاده از روش­های طبیعی و طبی به ترتیب ۳۹ و ۶۰ درصد بود. از بین روش­های دو گروه، نزدیکی منقطع با فراوانی ۳۷ درصد شایع­تر بوده است. مهم­ترین علل استفاده از روش­های طبیعی، ترس از عوارض روش­های دیگر، راحت­تر بودن، تمایل همسر و اطمینان از تاثیر مشابه با روش­های دیگر بوده است.
تورجیان­فر (۱۳۸۵) در تحقیقی تحت عنوان “بررسی رابطه عوامل اجتماعی و فرهنگی با نگرش مردان نسبت به مشارکت در برنامه ­های تنظیم خانواده” هدف این بررسی شناخت نگرش مردان نسبت به مشارکت در برنامه ­های تنظیم خانواده و هم­چنین بررسی رابطه عوامل اجتماعی و فرهنگی با نگرش نسبت به مشارکت انجام شده است. این مطالعه به شیوه پیمایشی و به وسیله پرسشنامه بر روی ۳۸۳ نفر مرد متاهل در سنین ۲۵ تا ۵۰ سال شهر شیراز صورت گرفته است. یافته­های این پژوهش در بخش توصیفی حاکی از آن است که ۵/۱۸ درصد از مردان دارای نگرش منفی نسبت به مشارکت در برنامه ­های تنظیم خانواده بوده اند و این درحالی است که ۶۴ درصد از افراد مورد مطالعه دارای نگرش میانه و ۷/۱۶ درصد از آن­ها نگرش مثبتی به مشارکت در این برنامه داشته اند و در بخش استنباطی این پژوهش نشان داده که سن مرد، شغل مرد و زن، بعد خانوار، تفاوت سنی، میزان درآمد خانواده، تحصیلات زن و مرد بر روی نگرش مردان نسبت به تنظیم خانواده تاثیر می­ گذارد.
منصوریان و خوشنویس (۱۳۸۵) تحقیقی تحت عنوان “ترجیحات جنسی زنان همسردار به رفتار باروری شهر تهران” داشته اند. هدف این تحقیق تاثیر ترجیحات جنسی زنان همسردار بر گرایش آن­ها به رفتار باروری بوده است. در این تحقیق از روش تحقیق پیمایشی، تکنیک مصاحبه حضوری و ابزار پرسشنامه استفاده شده است و داده ­ها از ۵۵۰ زن همسردار ساکن شهر تهران گردآوری شده است. یافته­های این تحقیق نشان داده که در سطح متغیرهای مربوط به خصوصیات فردی، متغیرهای سن زن و تحصیلات زن، در سطح متغیرهای جمعیت شناختی، متغیرهای تعداد کل فرزندان، مدت ازدواج، تعداد فرزندان دختر و ترکیب فرزندان دختر و ترکیب جنسی فرزندان و در سطح متغیرهای مربوط به نگرش­های ذهنی، متغیرهای ارزیابی ترکیب جنسی فرزندان بر اساس ترجیحات جنسی و تعداد فرزندان مطلوب در تبیین گرایش زنان به رفتار باروری نقش عمده­ای بر عهده دارند. تحلیل چند متغیره در الگوی رگرسیون لجستیک در سطح مجموع متغیرهای اصلی تحقیق نیز نشان داد که متغیرهای ارزیابی ترکیب جنسی فرزندان بر مبنای ترجیحات جنسی، سال­های ازدواج و محل تولد همسر در مجموع در پیش بینی گرایش زنان همسردار به رفتار باروری مشارکت دارند و در حدود ۸۴ درصد موارد وضعیت متغیر وابسته را به درستی پیش بینی می­ کنند.
عباسی شوازی و همکاران (۱۳۸۳) در تحقیقی تحت عنوان “علل انتخاب روش منقطع پیشگیری از بارداری در بین زنان سنین باروری در شهرستان رشت” در این مطالعه از دو روش کمی و کیفی در تبیین موضوع بهره گرفته شد. در بررسی کمی از داده ­های طرح تحولات باروری در ایران استفاده شد و در تحلیل داده ­ها از آزمون کای دو، آنالیز واریانس و رگرسیون لجستیک استفاده شده است؛ روش‌های کیفی در این مطالعه شامل مصاحبه عمیق و مصاحبه گروهی بود. از زنان تحت پوشش سه مرکز بهداشتی درمانی شهرستان رشت، ۲۷ زن که سابقه استفاده از روش نزدیکی منقطع را داشتند، به صورت تصادفی انتخاب و با آن­ها مصاحبه عمیق به عمل آمد. به علاوه دو مورد مصاحبه گروهی متمرکز با کارشناسان ستادی و اجرایی در شهر رشت برگزار شد. نتایج این تحقیق نشان داده که حدود ۷۰ درصد از زنان روستایی در مقابل ۵۷ درصد از زنان شهری از روش­های مدرن پیشگیری از بارداری استفاده می­کرده ­اند. آزمون آماری تفاوت معنی داری بین محل سکونت پاسخ­گویان و نوع روش پیشگیری از بارداری از روش نزدیکی منقطع را نشان داد. متغیرهای تعداد فرزندان، طول مدت ازدواج و طریقه آشنایی با روش­ها به عنوان متغیرهای مستقل معنی­دار در معادله شناخته شدند و سایر متغیرها از مدل حذف گردیدند. نتایج بررسی کیفی نیز نشان داد زوجین با بهره گرفتن از روش نزدیکی منقطع از عوارض جانبی همراه با روش­های مدرن اجتناب می­ کنند. هم­چنین استفاده گسترده از این روش را باید به ملاحظه و درک متقابل مردان از وضعیت سلامت همسرانشان نیز نسبت داد.
امین شکروی و هادن چاپمن (۱۳۸۳) در تحقیقی تحت عنوان “مطالعه عوامل موثر بر بارداری­های ناخواسته در گروهی از زنان باردار شهر تهران” این پژوهش به صورت توصیفی و مقطعی است. که با هدف تعیین و میزان و علل حاملگی­های ناخواسته و نحوه به کارگیری روش­های جلوگیری از بارداری و هم­چنین دستیابی به دلایل عدم استفاده از این روش­ها به منظور شناخت عوامل موثر بر حاملگی‌های ناخواسته و تعیین میزان نیازهای برآورده نشده که همگی در چگونگی کنترل رشد جمعیت تاثیر دارند، برنامه­ ریزی و اجرا شده است. داده ­ها از طریق پرسشنامه جمع­آوری شده است. یافته­های این تحقیق نشان داده است که از میان کل نمونه­های مورد مطالعه ۶۳ درصد سابقه استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری را دارند. و از میان پاسخگویان ۳۱ درصد حاملگی ناخواسته داشته اند و ۶۸ درصد حاملگی با برنامه قبلی داشتند. ۴۹ درصد حاملگی ناخواسته به خاطر شکست روش­های جلوگیری از بارداری اتفاق افتاده است. از میان متغیرهای دموگرافیک مورد مطالعه، نسبت حاملگی‌های بدون برنامه در زنان زیر۲۰ سال و بالای ۴۰ سال افزایش داشته و در این دو گروه رابطه ضعیفی بین سن و نوع حاملگی مشاهده شده است. از میان متغیرهای زمینه ای تنها متغیرهای تعداد فرزندان پسر و دختر با تعداد حاملگی­های قبلی رابطه معنی­دار را نشان داده است.
گشتاسبی (۱۳۸۳) در تحقیقی تحت عنوان “الگوی بکارگیری روش های پیشگیری از بارداری در مناطق شهری استان کهگیلویه و بویراحمد” روش مورد بررسی تحقیق این بوده که با توجه به درصد بالای پوشش خانوارهای تحت نظارت مراکزبهداشتی- درمانی شهری استان کهگیلویه و بویراحمد ۱۵۴۰ نفر از بانوان متاهل به روش نمونه گیری تصادفی، از فهرست زنان موجود در هر مرکز انتخاب و در زمستان ۱۳۸۳ مصاحبه حضوری شدند. و از تکنیک پرسشنامه برای جمع­آوری داده ­ها استفاده شده است. یافته­های این تحقیق نشان داده که میانگین سنی جمعیت مورد مطالعه ۲۳ سال بود. میانگین تعداد بارداری ۷/۳ بار و تعداد فرزندان ۲/۳ به دست آمد. میانگین تعداد فرزندان خانوار با سطح تحصیلات و شغل بانوان دارای ارتباط معنی­دار آماری بود. هم­چنین بین میانگین تعداد فرزندان خانوار با میانگین تعداد مطلوب فرزندان از نظر شرکت کنندگان مورد مطالعه، تفاوت معنی­دار مشاهده شد. روش­های شایع جلوگیری از بارداری مورد استفاده توسط بانوان قرص و سپس بستن لوله­های رحمی بود. در خصوص آگاهی از انواع روش­های پیشگیری از بارداری در نمونه­های مورد مطالعه، بیشترین فراوانی در مورد قرص (۹۴ درصد)، کاندوم (۴۵ درصد) و سپس بستن لوله­های رحمی بود به ترتیب (۴۰ درصد و ۱۸ درصد) در خصوص آگاهی از روش­های پیشگیری از بارداری در نمونه­های مورد مطالعه بیشترین فراوانی تعداد زنان تک فرزند در گروه سنی ۲۱-۳۰ سال و زنان دارای دو فرزند و بیشتر در گروه سنی۴۰-۲۱ سال به دست آمده است.
حاجیان (۱۳۸۲) در تحقیقی تحت عنوان “الگوی انتخاب روش­های پیشگیری از باروری و رابطه آن با سن، تعداد فرزندان و میزان تحصیلات در زنان همسردار ۱۵-۴۹ ساله در جمعیت روستای بابل” هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین روش­های پیشگیری از باروری با سن، تعداد فرزند و میزان تحصیلات زنان می­باشد. این مطالعه بصورت توصیفی- تحلیلی و به روش مقطعی با نمونه ­ای از ۴۰۰ نفر زنان واجد شرایط برنامه تنظیم خانواده (۱۵-۴۹) ساله در جمعیت روستایی بابل در سال ۱۳۷۹ انجام گردید. اطلاعات مربوط به نوع روش پیشگیری، سن، تعداد فرزندان و سطح تحصیلات زنان از پرونده ­های موجود تنظیم خانواده در مراکز بهداشتی و درمانی استخراج گردید. یافته­های این تحقیق نشان داده که در زنان تحت پوشش برنامه تنظیم خانواده، استفاده از روش­های مطمئن پیشگیری از بارداری (قرص، آیودی، کاندوم، توبکتومی و وازکتومی) ۹/۷۱ می‌باشد. در این خصوص بین نوع روش پیشگیری از بارداری با سن مادر، تعداد فرزندان و میزان تحصیلات از نظر آماری رابطه معناداری وجود داشته است. به طوری که زنان در سنین بالای ۴۰ سال، تعداد فرزند بیشتر و بیسوادی بیشتر از روش توبکتومی و زنان در سنین پایین­تر، تعداد فرزند کمتر و تحصیلات متوسط بیشتر از قرص آیودی و کاندوم استفاده می­ کنند و زنان با تحصیلات خوب و عالی بیشتر روش منقطع و وازکتومی را انتخاب می­ کنند.
غلام حسین­زاده (۱۳۸۲) در تحقیقی تحت عنوان “بررسی تعیین­کننده­ های استفاده از وسایل جلوگیری در استان گیلان” هدف از این تحقیق بررسی تعیین­کننده­ های استفاده از وسایل جلوگیری در استان گیلان می‌باشد. این پژوهش بر اساس داده ­های DHS وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام گردیده است. تجزیه و تحلیل داده ­ها به وسیله شاخص­ های آماری توصیفی مانند توزیع فراوانی و نیز تحلیل رابطه دو متغیره و رگرسیون چند متغیره انجام گردید. یافته­های این تحقیق نشان داده است که بهترین تعیین­کننده­ های استفاده از قرص سن زن، تعداد فرزندان زنده که یک زن در طول زندگی خود به دنیا آورده است و نیز آگاهی و شناخت در مورد قرص بوده است. کاندوم به وسیله شناخت و آگاهی در ارتباط با کاندوم شناخت و آگاهی در ارتباط با آ­یودی تبیین شد. روش منقطع را دانش و آگاهی در زمینه آیودی و نیز ترجیح جنسی در ارتباط با توبکتومی و وازکتومی تعیین می­کرد بهترین تعیین ­کننده­ها استفاده از توبکتومی دانش و آگاهی در ارتباط وازکتومی، تعداد فرزندان زنده زن، سن زن در اولین ازدواج، ترجیح جنسی، تعداد حاملگی و تعداد پسران و دخترانی که با خانوار زندگی می­کردند بودند. روش وازکتومی را نیز شناخت و آگاهی در زمینه وازکتومی و تعداد فرزندان زنده تبیین کرد. آیودی توسط تعداد فرزندان و نیز شناخت و آگاهی در ارتباط با کاندوم تبیین می‌کرد. روش ریتمیک نیز توسط متغیرهای سن زن، تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده زن و نیز آگاهی و دانش و شناخت در رابطه با آیودی تبیین می­کرد.
حاجیان (۱۳۸۲) در تحقیقی با عنوان “روند تغییرات هفت ساله در الگوی انتخاب روش­های پیشگیری از بارداری در جمعیت روستای بابل ۱۳۷۹-۱۳۷۳” این مطالعه با هدف مقایسه الگوی تغییرات هفت ساله در استفاده از روش­های پیشگیری از بارداری در جمعیت روستای بابل می­باشد. این مطالعه بر اساس اطلاعات موجود در پرونده و دفاتر تنظیم خانواده طی سال ۷۹-۱۳۷۳ و با نمونه‌ای از ۴۰۰ نفر از زنان ۴۹-۱۵ ساله واجد شرایط تنظیم خانواده در جمعیت روستایی تحت پوشش مرکز بهداشتی درمانی منطقه پایین گتاب بابل انجام گردیده است. و در کل ۲۸۰۰ پرونده طی هفت سال مورد ارزیابی قرار گرفت اطلاعات مربوط به نوع استفاده از روش­های پیشگیری از بارداری از دفاتر و پرونده ­ها استخراج گردید و با بهره گرفتن از آزمون Z و کای دو روند تغییرات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­های این تحقیق نشان داده که در طی روند هفت ساله تغییرات قابل ملاحظه وجود داشته است. توبکتومی از ۲/۲۶ درصد به ۷/۳۶ درصد افزایش معنی دار داشته و کاندوم از ۳درصد به ۵/۷ درصد و آیودی از ۵ درصد به ۵/۸ درصد افزایش داشته است. در حالی که بدون جلوگیری از ۵/۲۷ درصد در سال ۱۳۷۳ به ۷/۴ درصد در سال ۱۳۷۹ کاهش معنی­دار داشته است. ولی تغییرات معنی­دار در میزان استفاده از قرص و روش منقطع در طی هفت سال مشاهده نشده است.
علوی (۱۳۸۱) در تحقیقی تحت عنوان “دلایل عدم استفاده از روش­های مطمئن پیشگیری از بارداری در زنان استفاده کننده از روش منقطع در شهرستان آمل” به بررسی دلایل استفاده از روش‌های منقطع در بارداری پرداخته این تحقیق به روش توصیفی و بر روی ۳۷۹ زن متاهل ۴۵-۱۵ ساله ساکن شهر آمل که از روش منقطع استفاده می­کردند صورت گرفته است. نمونه گیری به صورت تصادفی و چند مرحله‌ای انجام گرفت. برای تحلیل داده ­ها از آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون جهت بررسی ارتباط بعضی از متغیرها استفاده گردیده است. سن افراد تحت مطالعه ۲۸ سال و مدت استفاده از روش منقطع ۵۳ ماه بوده و حداقل از ۳ ماه قبل تا به حال از روش منقطع استفاده کرده بودند و در رابطه با عدم استفاده از روش­های مطمئن پیشگیری از بارداری شامل ترس از عوارض جانبی، مخالفت همسر، ممنوعیت پزشکی، شیردهی و بی ­تفاوتی نسبت به حامله شدن می­باشد. شایع‌ترین دلیل استفاده از روش منقطع تمایل همسر، کم عارضه بودن روش، در دسترس بودن روش و مطمئن­ترین روش نسبت به سایر روش­ها بوده است و بین متغیرهای سن، مدت ازدواج، تعداد خانوار، تعداد فرزندان و سن آخرین فرزند با طول مدت استفاده از روش منقطع، ارتباط معناداری به دست آمده است.
بشر­دوست (۱۳۸۰) در تحقیقی تحت عنوان “عوامل موثر بر انتخاب روش­های پیشگیری از حاملگی” در این مطالعه مقطعی و توصیفی- تحلیلی بوده محقق روی ۱۰۰۱ نفر نمونه شهری و روستایی پژوهش را انجام داده است. واحدهای نمونه به طور مستقیم به نسبت از بین ۲۰ خانه بهداشت و درمانگاه و ۱۰ دفتر کار متخصصین زنان و زایمان در عرض دو ماه جمع­آوری گردید. اطلاعات از طریق مصاحبه و به صورت چک لیست به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داده که میانگین سن مراجعین ۱/۲۹ و کسانی بودند که در رده­های سنی ۱۹-۱۵ سال ازدواج کرده ­اند.از دلایل لزوم اجرای برنامه تنظیم خانواده در بخش دولتی و خصوصی، نزدیکی منقطع به ترتیب با ۳/۲۴ درصد و ۸/۲۷ درصد می­باشد. ارتباط معنی­داری بین سن ازدواج و نوع روش می­باشد. بین تحصیلات زن و نوع روش ارتباط معنی­داری وجود دارد، نتایج آزمون کای دو وجود ارتباط معنی­دار بین تعداد زایمان و نوع روش بدست آمد. بین تعداد فرزندان دختر و نوع روش، وجود ارتباط معنی­دار نشان داده شده. الگوی تصمیم ­گیری در دو بخش دولتی و خصوصی نیز متفاوت است. اطلاعات بدست آمده این مطالعه نشان می­دهد که عوامل عدیده­ای روی انتخاب روش­ها توسط زوجین موثر می­باشد.
رخشانی (۱۳۸۰) در تحقیق تحت عنوان “استفاده از روش­های جلوگیری از بارداری در شهر زاهدان” هدف از این مطالعه بررسی میزان تداوم استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری و عوامل موثر بر آن در شهر زاهدان است. این مطالعه از نوع کوهورت تاریخی است که با بهره گرفتن از مدارک موجود در مراکز بهداشتی و درمانی شهر زاهدان در سال ۱۳۸۰ انجام شده است. یافته­های این تحقیق نشان داده که ارتباط معنا­داری بین سن زنان و تعداد فرزند استفاده کنندگان از روش­های خوراکی و آیودی در مقایسه با آمپول و نورپلانت کمتر بوده است. و آزمون مجذور کای ارتباط معناداری بین شغل و نوع وسیله مورد استفاده نشان داده است. ولی بین سطح سواد و نوع وسیله ارتباط معناداری وجود دارد. در بین زنان قرص از بیشترین و نورپلانت از کمترین میزان مصرف برخوردار بوده است.
فتح­زاده (۱۳۷۹) در تحقیقی تحت عنوان “بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی، فرهنگی و جمعیتی بر روی وسایل جلوگیری از بارداری” هدف این تحقیق بررسی تعیین­کننده­ های استفاده از وسایل جلوگیری می­باشد. این پژوهش به روش پیمایشی صورت گرفته است و داده ­ها به وسیله پرسشنامه از ۳۲۲ زن ۴۹-۱۵ ساله که ازدواج کرده بودند جمع­آوری شده ­اند. تجزیه و تحلیل داده ­ها به وسیله شاخص­ های آمار توصیفی مانند توزیع فراوانی و جدول تقاطعی و آمار تحلیلی مانند ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره انجام گردیده و نتایج حاصله به شرح زیر می­باشد. از متغیرهای جمعیتی، مدت ازدواج و سن زن معمول­ترین علت استفاده از وسایل جلوگیری مطرح شده ­اند. متغیرهای فشار فرهنگی، تصمیم ­گیری متقابل در زندگی و پذیرش شوهر بودند که بر استفاده از وسایل جلوگیری تاثیر و اهمیت داشتند. سپس پیش ­بینی احتمال استفاده از وسایل جلوگیری با بهره گرفتن از رگرسیون لجستیک صورت گرفت. در ابتدا تاثیر تک تک متغیرها بر استفاده از وسایل جلوگیری انجام شد. بهترین تعیین ­کننده­ها استفاده از قرص، تعداد پسران و پذیرش شوهر بودند. کاندوم به وسیله متغیرهای تحصیلات مرد، تفاهم در استفاده از وسایل جلوگیری تبیین می­کرد. بهترین متغیرهای تعیین­کننده استفاده از توبکتومی، مدت ازدواج و پذیرش شوهر بودند و آمپول را متغیر پذیرش شوهر تبیین می­کرد. در مرحله آخر پیش ­بینی احتمال استفاده از یک وسیله جلوگیری با توجه به تاثیر تمام متغیرها انجام شد.
نگهداری (۱۳۷۹) در تحقیق تحت عنوان “بررسی تعیین­کننده­ های استفاده از وسایل جلوگیری در روستای نودان” به بررسی متغیرهای جمعیتی (مدت ازدواج، سن زن)، اجتماعی و اقتصادی (تحصیلات مرد و زن، میزان درآمد، وسایل ارتباط جمعی) و فرهنگی بر روی استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری پرداخته است. این پژوهش به صورت پیمایش صورت گرفته و داده ­ها به وسیله پرسشنامه از ۳۲۲ زن ۴۹-۱۵ سال متاهل جمع­آوری شده است. یافته­های این تحقیق نشان داده است که مدت ازدواج و سن زن مهم­ترین علت استفاده از وسایل جلوگیری بوده است و در متغیرهای اقتصادی تحصیلات مرد و میزان استفاده از وسایل جلوگیری بر استفاده از وسایل جلوگیری تاثیر داشته است. تصمیم ­گیری متقابل زن و شوهر و پذیرش شوهر در استفاده از وسایل جلوگیری تاثیر و اهمیت داشته اند و بهترین تعیین ­کننده­ها استفاده از قرص، تعداد پسران و پذیرش شوهر بوده است.
۲- ۲- ۲- مطالعات خارجی
کولا^[۳] (۲۰۱۰) در تحقیقی تحت عنوان “ارتباط زوجین بر روی باروری و برنامه ­های تنظیم خانواده در یوروبای نیجریه” این مطالعه نشان داده که تصمیم ­گیری زن و مرد در مورد موضوعات باروری بالا است ۵۹ درصد زنان و ۶۶ درصد مردان بیان کرده ­اند که با همسرانشان در مورد اندازه خانواده و برنامه تنظیم خانواده صحبت می­ کنند و این مطالعه مخالف مطالعات اولیه­ای است که بیان می­ کنند که زوجین ارتباط کمی با هم در مورد موضوعات باروری دارند یعنی اینکه کمتر در این موارد با هم صحبت می­ کنند این تحقیق نشان داده است که سهم خیلی زیادی از زنان تمایل دارند در مورد استفاده از وسایل جلوگیری نسبت به اندازه فرزندان مورد دلخواه­شان صحبت کنند این مطالعه روشن کرده که تفاوت­هایی در مورد میزان ارتباط زن و شوهر بر روی اندازه خانواده و برنامه تنظیم خانواده وجود دارد. این که فاکتورهای جمعیتی و فرهنگی-اجتماعی تاثیر معنی‌داری بر روی روابط زوجین درباره اندازه خانواده و استفاده از برنامه تنظیم خانواده وجود دارد، فاکتورهای اجتماعی-فرهنگی موثر بر بحث زوجین شامل: فاصله سنی همسران، سطح سواد، نگرش­های مذهبی، نوع ازدواج، تاثیر رادیو و تلویزیون بر روی روابط زوجین. یافته­های این تحقیق نشان داده که روابط زوجین در مورد باروری و استفاده از وسایل جلوگیری همبستگی مثبتی با آموزش دارد و بیان می­ کند که مانع عمده در ارتباط زن و شوهر در مورد موضوعات مرتبط با باروری، موقعیت فرهنگی است و ناآگاهی در مورد هنجارها و ارزش‌های مدرن است. در این تحقیق داده ­ها از طریق پرسشنامه جمع­آوری شده است و از زنان و مردان ۴۹-۱۵ سال استفاده شده و تعداد نمونه ۷۶۳ زوج (زن و شوهر) ۴۹-۱۵ سال استفاده کرده و برای تجزیه و تحلیل داده ­ها از روش واریانس دو طرفه و رگرسیون لجستیک استفاده کرده است.
فروست^[۴] (۲۰۰۸) در تحقیقی تحت عنوان “بررسی عواملی که با انتخاب روش­های پیشگیری از بارداری و استفاده از روش­های متناقض در ایالات متحده” نمونه ­ای از زنان ۴۴-۱۴ ساله که از روش‌های متناقض وسایل پیشگیری استفاده می­کردند انتخاب شد. این تحقیق می­خواهد عواملی که بر انتخاب روش­های جلوگیری تاثیر دارند بررسی کند و برای تحلیل داده ­ها از رگرسیون لجستیک استفاده کرده است. یافته­های این تحقیق نشان داده است که انتخاب وسایل جلوگیری با عوامل اقتصادی- اجتماعی و ویژگی­های شریک جنسی همبستگی معنی­داری دارد استفاده از قرص و کاندوم همبستگی معنی­­داری با تجارب و نگرش شریک جنسی دارد. برای مثال کسانی که آموزش دیده­اند همبستگی منفی با بهره گرفتن از قرص دارند. و همبستگی مثبت با روش­های طولانی مدت دارند. زنانی که از حاملگی پرهیز می­ کنند کمتر از روش­های نامتناقض و قرص استفاده می­ کنند و به طور نامنظم از کاندوم استفاده می­ کنند استفاده کردن از یک روش یعنی دیگر روش­ها را دوست ندارند و هماهنگی مثبتی با کاندوم دارد و همبستگی منفی با بهره گرفتن از قرص دارد زنانی که به طور کامل از یک روش رضایت ندارند احتمالا روش­های دیگر را انتخاب کنند.
بابالولا^[۵] (۲۰۰۸) در تحقیقی تحت عنوان “تاثیر برنامه ارتباطی (وسایل ارتباطی) بر روی استفاده از وسایل جلوگیری در بین زنان جوان در نیجریه” این مطالعه می­خواهد تاثیر وسایل ارتباطی را بر روی تشویق جوانان در استفاده از روش­های مدرن جلوگیری برای جلوگیری از حاملگی­های ناخواسته بررسی کند. تعداد نمونه این تحقیق ۸۱۹ زن متاهل بوده است و از تکنیک پرسشنامه برای جمع­آوری داده ­ها استفاده کرده است. برای تحلیل داده ­ها از رگرسیون لجستیک چند متغیره استفاده شده است. یافته­های این تحقیق نشان داده است که تاثیر شناخت ظاهری بر روی استفاده از وسایل جلوگیری ضعیف است بلکه تاثیر شناخت عمیق در مورد ایده سازی در استفاده از وسایل جلوگیری قوی­تر است. یافته­ ها نه تنها موفقیت برنامه­ ها (وسایل ارتباطی) را نشان می­دهد بلکه تاثیر ارتباطات وسیع را در مدل تحلیلی نیز نشان می­دهد.
دیلباز^[۶] (۲۰۰۸) در تحقیق تحت عنوان “آیا بین گروه ­های سنی زنان ترکیه نسبت به استفاده از وسایل جلوگیری اختلاف وجود دارد” در این تحقیق مقایسه بین زنان جوان و مسن­تر که در سن باروری بوده ­اند نسبت به انتخاب روش­های جلوگیری انجام گرفته است. یافته­های این تحقیق نشان داده است درصد زنانی که از وسایل جلوگیری استفاده نمی­کنند در گروه سنی جوان بیشتر است. نرخ استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری (درون رحمی) در بین گروه ­های سنی اختلاف وجود ندارد. توزیع روش­های جلوگیری در بین گروه‌های سنی مشابه است اما از وسایل جلوگیری درون رحمی در گروه ­های سنی بالاتر بیشتر استفاده می­ شود.
ایندونگو^[۷] (۲۰۰۷) در تحقیق تحت عنوان “استفاده از وسایل جلوگیری در بین زنان نامبیا” تاثیر فاکتورهای جمعیتی و اجتماعی بر روی استفاده از وسایل جلوگیری و انتخاب روش در بین زنان ۲۴-۱۵ سال نامبیا بررسی شده است. این مطالعه روش­های دستیابی به تسهیلات بهداشتی و خدمات تنظیم خانواده را بررسی می­ کند. داده ­های این تحقیق از طریق روش کمی و کیفی جمع­آوری شده است. داده ­های کمی از طریق DHS به دست آمده و داده ­های کیفی از طریق مصاحبه گروهی با زنان ۲۴-۱۵ سال بدست آمده است. این مطالعه روشن ساخته است در حالی که محدودیت دستیابی به خدمات بهداشت باروری برای زنان جوان در بسیاری از مناطق کم است و جامعه حساسیت کافی برای حقوق جنسیتی زنان ندارند به ویژه پرستاران در مناطق روستایی فرض می­ کنند قاضی هستند و بی‌میل به این که وسایل جلوگیری برای زنان فراهم کنند. تسهیلات بهداشتی هم­چنین به وسیله زنان جوان رتبه ­بندی شده میزان استفاده از وسایل جلوگیری در بین همه گروه‌های سنی به ویژه زنان نامبیا پایین است و از روش­های تزریق و کاندوم استفاده می­ کنند. ویژگی­های فردی و اجتماعی بر روی استفاده از وسایل جلوگیری تاثیر می­ گذارد. میزان تحصیلات، موقعیت ازدواج، تعداد بچه­ها و موقعیت شغلی فاکتورهای فردی مهم هستند موضوعات دیگر که با ویژگی­های فردی زنان در ارتباط است این است که آیا وی با شریکش در مورد تنظیم خانواده صحبت می­ کند.
التانخویاژن^[۸] (۲۰۰۷) در تحقیقی تحت عنوان “بررسی تعیین­کننده­ های استفاده از وسایل جلوگیری و انتخاب روش در مونگولیا” تعیین­کننده­ های استفاده از وسایل جلوگیری و انتخاب روش در مغولستان و با بهره گرفتن از داده ­های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۲۰۰۰ مورد بررسی قرار داده است. یافته­های این تحقیق نشان داده است که زنانی که سطح تحصیلات بالاتری دارند به احتمال بیشتر از وسایل جلوگیری جاری استفاده می­ کنند. و اگر آن­ها از استفاده کنندگان جاری باشند آن­ها به احتمال بیشتر از آیودی و روش­های سنتی استفاده می­ کنند. زنانی که در روستا زندگی می­ کنند به احتمال زیاد از آیودی و روش­های سنتی استفاده می­ کنند. اختلاف معنی­داری بین نمونه گیری اولیه در استفاده از وسایل جلوگیری و انتخاب روش وجود دارد. متغیرهای اجتماعی تاثیر مهمی در کاهش اختلاف بین بخش نمونه اولیه دارد. وقتی که روش­های مدرن با روش­های سنتی مقایسه می­شوند.
استفانسون و همکاران^[۹] (۲۰۰۷) در تحقیق تحت عنوان “عوامل موثر بر استفاده از وسایل جلوگیری در آفریقا” در این مطالعه نقش فاکتورهای اجتماعی در تغییرات جغرافیایی در استفاده از وسایل جلوگیری مدرن در ۶ کشور آفریقایی را مورد بررسی قرار می­دهد. داده ­ها از طریق DHS جمع­آوری شده است و از تکنیک چند سطحی برای تعیین فاکتورهای که تغییرات جغرافیایی در استفاده از وسایل جلوگیری مدرن دارد بررسی می­ کند. یافته­های این تحقیق نشان داده که بین فاکتورهای اجتماعی و استفاده از وسایل جلوگیری مدرن، ارتباط معنی­داری وجود دارد. یافته­های این تحقیق نشان داده که عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه بر روی استفاده زنان از وسایل جلوگیری مدرن از بارداری تاثیر دارد.
کولومگا^[۱۰] (۲۰۰۶) در تحقیقی تحت عنوان “روابط زوجین، قدرت و استفاده از وسایل جلوگیری در بورکینافاسو، شرق آفریقا” تاثیر روابط زوجین و اقتدار در خانواده را بر روی وسایل جلوگیری می‌سنجد. داده‌های این تحقیق از اطلاعات DHS سال ۲۰۰۳ جمع­آوری شده است. تعداد نمونه این تحقیق ۹۵۳۷ زوج ازدواج کرده بوده. متغیر مستقل، روابط زوجین و قدرت است. متغیر وابسته وسایل جلوگیری است و تاثیر سن، آموزش، تعداد بچه­های زنده به دنیا آمده، ثروت و نوع ازدواج بر روی این وسایل بررسی شده است. این تحقیق نشان داده که آموزش، محل سکونت، ثروت و مذهب بر روابط زوجین تاثیر دارد و این بر روی استفاده از وسایل جلوگیری تاثیر می­ گذارد به علاوه داده ­ها نشان داده که روابط زوجین و قدرت در خانواده تبیین­کننده موثری بر استفاده از وسایل جلوگیری می­باشند، ولی قدرت در خانواده بیشترین تاثیر را بر روی استفاده از وسایل جلوگیری دارد.
دانتابالیا و دیگران^[۱۱] (۲۰۰۵) در تحقیق تحت عنوان “تعیین­کننده­ های استفاده از وسایل جلوگیری از حاملگی در میان زوجین شهر بمبئی هند با تاکید بر مردان” به انجام رساندند. هدف اصلی این تحقیق بررسی عوامل موثر بر استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری است. داده ­های این تحقیق از طریق مصاحبه سازمان یافته از ۲۶۷۸ مرد ازدواج کرده بین سنین ۱۸ تا ۴۰ سال از شهر بمبئی هند گردآوری شده است. برای مشخص کردن رابطه میان متغیرهای مختلف و احتمال استفاده زوجین از روش­های جلوگیری از بارداری از آزمون کای اسکوار و رگرسیون لجستیک استفاده کرده است. ۵۱ درصد افراد در زمان تحقیق از یک یا چند روش جلوگیری از بارداری استفاده می­کرده ­اند و ۴۸ درصد هیچ روشی را بکار نمی­برده­اند. مشارکت مردان در استفاده از وسایل جلوگیری (کاندوم و روش منقطع) ۲۳ درصد بوده است. نتایج این تحقیق نشان داده است که در میان زوجین که تمایل به داشتن یک یا دو فرزند دارند استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری به طور معنی­داری بالا بوده است. متغیرهای سن، درآمد، تعداد فرزندان دلخواه، آگاهی در مورد وسایل پیشگیری از بارداری و فاصله­گذاری میان موالید تاثیر بسیار قوی بر استفاده از روش­های پیشگیری از بارداری توسط زوجین دارد.
فصل سوم
مبانی نظری تحقیق
۳- ۱- مقدمه
در این بخش از برخی نظریه­ های مرتبط با تنظیم خانواده که بیشتر در قالب­های اقتصادی و اجتماعی مطرح شده و متغیرهای مربوط را در خود جای داده­اند، سود خواهیم برد. دیدگاه­ هایی که در مورد تنظیم خانواده وجود دارد عمدتا دیدگاه­ هایی نیستند که مستقیما مربوط به این حوزه تحقیق باشد. بیشتر بررسی­ها و تحقیقات انجام شده نیز صرفا توصیفی بوده و توسط افرادی غیر از جمعیت­شناسان انجام شده و مسائل نظری را لحاظ نکرده ­اند.
در تحقیق حاضر به لحاظ این که پدیده ­های جمعیتی در ارتباط با دیگر اجزای نظام اجتماعی است، از نظریات جامعه ­شناسی بیشتر استفاده می­ شود.
۳- ۲- مروری بر نظریات موجود
۳- ۲- ۱- نظریه دیویس و بلیک^[۱۲]
برای فهم کامل باروری نیاز به اتصال دادن ساختار اجتماعی و روان­شناسی اجتماعی داریم. جامعه به دو روش می ­تواند رفتار باروری زوجین را تحت تاثیر قرار دهد. به طور مستقیم از طریق تأثیر بر متغیرهای سطح خرد که به نوبه خود بر رفتار باروری مستقیما اثر می­ گذارد. نظریه دیویس و بلیک بین دو سطح خرد و کلان ارتباط برقرار می­ کند. این نظریه نشان داده است که ساختار اجتماعی از طریق یازده متغیر واسط بر باروری اثر می‌‌گذارد. دیویس و بلیک در طبقه ­بندی خود، یازده متغیر اصلی را که به طور مستقیم بر باروری زنان ارتباط دارند و به عنوان متغیرهای بینابینی بین باروری و متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، محیطی و زیست شناختی قرار می­گیرند، مورد شناسایی قرار دادند. متغیرهای بینابینی که عوامل و مؤلفه­ های اجتماعی توسط آن­ها بر رفتار باروری تاثیر می­گذارند، عبارتند از:
الف: متغیرهایی که بر روی آمیزش جنسی موثرند (متغیرهای آمیزشی):
۱) سن در اولین ازدواج
۲) تجرد قطعی (درصد زنانی که هرگز ازدواج نکرده ­اند)
۳) تعداد سال­های قرارگیری در معرض تولید مثل (همسرداری):

حال با توجه به رابطه به دست آمده برای و با جایگذاری آن در معادله (۳-۲۷)، معادله حاکم بر انتقال حرارت در PCM به شکل زیر بازنویسی می‌گردد:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(۳-۴۲)

که P به صورت زیر نوشته می‌شود:

(۳-۴۳)

در معادلات فوق توابعی از H هستند و توسط روابط (۳-۴۰) و (۳-۴۱) بیان می‌گردد همانطوری که در معادله (۳-۴۲) و (۳-۴۳) دیده می‌شود و معادله انتقال حرارت حاکم بر PCM تبدیل به معادله‌ای شده است که در آن H تنها متغیر وابسته می‌باشد و به عبارت دیگر T از معادله حذف شده است.
۳-۹ مروری بر روش های عددی
FLUENT امکان استفاده از هردو روش عددی زیر را می­دهد:
حل­کننده تفکیکی
حل­کننده پیوسته
با استفاده ازهر کدام از متدهای بالاFLUENT معادلات انتگرالی بقای جرم و ممنتوم (و در صورت لزوم برای انرژی و دیگراسکالرها مانند آشفتگی) حاکم بر مسئله را حل خواهد نمود.
در هر دو حالت تکنیکی بر اساس حجم کنترل به کار می­رود که شامل موارد زیر است:
تقسیم ناحیه انجام محاسبات به حجم­های کنترل جدا از هم با بهره گرفتن از یک شبکه محاسباتی^[۳۶]
انتگرال­گیری از معادلات حاکم بر مسئله در حجم­های کنترل برای تشکیل معادلات جبری مربوط به مجهولات از قبیل سرعت، فشار و دما.
خطی­کردن معادلات گسسته شده و حل دستگاه معادلات خطی حاصل برای رسیدن به مقادیر تصحیح شده متغیرهای وابسته.
این دو روش عددی از یک روش گسسته سازی (حجم محدود) استفاده می­ کنند، اما روش خطی­سازی و حل معادلات گسسته شده متفاوت است.
دو روش حل ابتدا در بخشهای (۳-۹-۱) و (۳-۹-۲) بیان شده و سپس روش های خطی کردن در بخش (۳-۱۰) آورده شده است.
۳-۹-۱ روش حل تفکیکی
با بهره گرفتن از این روش، معادلات حاکم بر مسئله به صورت ترتیبی^[۳۷] حل می­شوند (یعنی جدا از یکدیگر). چون معادلات حاکم غیر­خطی (و مرتبط با یکدیگر می­باشند) تکرارهای زیادی از حلقه حل برای رسیدن به یک حل همگرا باید انجام شود. هر تکرار شامل مراحل شکل (۳-۲) و زیر می باشد:
۱- خواص سیال بر اساس حل موجود تصحیح می­گردد (اگر حل تازه آغاز گردیده است خواص سیال براساس حل اولیه^[۳۸] تصحیح می­گردند).
۲- برای تصحیح میدان سرعت هرکدام از معادلات u ،v وw ممنتوم بر اساس مقادیر حاضر فشار و دبی­های جرمی از صفحات حل می­گردند .
۳- سرعت­های بدست آمده در مرحله ۱ ممکن است به طور موضعی معادله پیوستگی را ارضاء نکنند، یک معادله برای تصحیح فشار، از معادله پیوستگی و معادلات خطی شده ممنتوم مشتق می­ شود . سپس این معادله تصحیح فشار برای بدست آوردن اصلاحات ضروری برای میدان­های فشار، سرعت و دبی­های جرمی سطوح برای ارضاء معادله پیوستگی حل می­ شود.
۴- در صورت لزوم، معادلات مربوط به اسکالرها از قبیل آشفتگی، انرژی و تشعشع با بهره گرفتن از مقادیر تصحیح شده دیگر متغیرها حل می­گردند.
۵- هنگامیکه بایستی وابستگی بین فازی در نظر گرفته شود، عبارات منبع در معادلات فاز پیوسته، ممکن است با یک محاسبه در مسیر فاز مجزا تجدید گردند.
۶- همگرایی حل کنترل می ­گردد.
این مراحل تا رسیدن به معیار همگرایی تکرار می­گردد.
شکل ۳-۲- نمای کلی مراحل حل­کننده تفکیکی
۳-۹-۲ روش حل پیوسته
با بهره گرفتن از این روش معادلات ممنتوم و پیوستگی و در صورت لزوم انرژی و گونه­ های شیمیایی حاکم بر مسئله به صورت هم­زمان حل می­گردند. معادلات لازم برای دیگر اسکالرها به صورت مجزا (جدا از یکدیگر و جدا از سری معادلات متصل به هم) با بهره گرفتن از روش مورد استفاده درحل­کننده تفکیکی توضیح داده­ شده در بخش (۳-۹-۱) حل می­گردند. چون معادلات حاکم غیر­خطی (و مرتبط با یکدیگر می­باشند) تکرارهای زیادی از حلقه حل برای رسیدن به یک حل همگرا باید انجام شود.
هر تکرار شامل مراحل شکل (۳-۳) و زیر می­باشد: