مسأله فلسطین نیز در دیوان جواهری جایگاه ویژه ای دارد. او از ستمی که بر مردم رفته سخن می گوید:

فاضَت دُمُوعُ فلسطینَ مُذکرهً

جُرحاً بِاَندَلُسٍ لِلآن مَا التَأَمَا

(همان: ۲۰۸)
(ترجمه: اشک های ریزان فلسطین یاد آور جراحت و زخمی است که بر اندلس وارد شد و تا کنون هم التیام پیدا نکرده است).
۴ ـ ۱۲ ـ نگرش به فقردر جامعه
از اصلی ترین مسائلی که در نیمه اول قرن بیستم و حتی تا سال ها پیش از آن در سرزمین عراق و ایران، توجه شاعران را به خود جلب نموده، مسأله فقر و گسترش آن در لایه های زیرین جامعه است که در دو شکل مادی و معنوی بروز می کند توجه و حساسیت نسبت به این موضوع، به ویژه هنگامی که با شاعرانی برخاسته از این طبقات مواجه می شویم، بیش از پیش رخ می نماید. فقر از طرفی ناشی از فقدان عدالت اجتماعی در جامعه و از طرفی دیگر، به وجود آورنده انواع نابهنجاری ها است و به همین دلیل همواره شاعران معاصر عربی و فارسی زبان را بر آن داشته است تا ضمن تشریح این پدیده شوم و پیامد های آن، تلاش برای بر طرف کردن آن را مضاعف کنند و به انعکاس در دستاوردهای ادبی خود پردازند .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اخوان ثالث نیز شاعری است که شرایط حاکم بر زمان، ناخودگاه ذهنش را به بیان پیامد های ناشی از فقر و نابرابری سوق می دهد. او در شعر « خفته» از یک سو از کاخ رفیعی سخن می گوید که آسوده در دامان کهکشان غنوده و از سویی دیگر، مرد فقیری را مجسم می کند که با لباسی مندرس و پاره پاره چون غربال، اندوه بی شمار ناشی از فقر را بر دوش می کشند او گرچه بر مناعت طبع چنین انسانی واقف است اما نمی تواند از بیان تفاوت کاخ های قشنگ (مظهر بیدادهای شوم ) با مرد فقیر (اسیر دوزخ) سرباز زند:
« تعبیر آه و قهقهه خاطر نشان کند
مفهوم بی عدالتی و نیش و نوش را
وین پرده فصیح مجسم عیان کند
دنیای ظلم و جور سباع و وحوش را»
(اخوان ثالث، ۱۳۷۹ :۲۳).
علاوه بر این، اخوان در شعر « میراث» که با «پوستینی کهنه» می آغازد، با تکیه و تأکید بر عزت نفس، به آیندگان سفارش می کند تا به پاسداشت چنین فقری همت گمارند. او با الهام از مفهوم « الفقر فخری»، حتی فقری را که با مناعت طبع سرشته باشد، می ستاید و می گوید:
« لیک هیچت غم مباد از این
کو کد امین جبه زربفت رنگین می شناسی تو
کز مرقع پوستین کهنه من پاکتر باشد »
(اخوان ثالث: ۱۳۷۹)
حضور این پوستین کهنه باعث می شود اخوان و جواهری خود را جدا از خلق ندانند. آنها همواره در تلاشند تا خود را نماینده مردم پابرهنه معرفی کنند.
بنابراین طبیعی است که سکوت در برابر ستم پیشگان را بر نتابد و تمام توان خود را برای کمک به فقرا یاد کند و تا زمانی که عزت و کرامت وجود دارد فقر و تنگدستی ضرر و زیانی نخواهد داشت. جواهری در خطاب به هاشم وتری که به عنوان رئیس دانشگاه علوم پژشکی و عضو انجمن پزشکان انگلیس انتخاب شده بود می گوید:

ماذا یضرّ الجوعُ ؟ مجدٌ
شامخٌ
أنی أظلّ مع الرعیه ساغِبا

أعلِمتَ هاشمُ أیُّ وَقْدٍ جاحمٍ

هذا الأدیمُ تَراهُ نِضواً شاحِبا ؟

أنا ذا أمامَکَ ماثلاً متَجبِّراً