اکثر وظایف حسابداری مدیریت نظیر بودجه­بندی، قیمت­ گذاری محصول، اندازه ­گیری عملکرد و طراحی سیستم­های پاداش مستلزم تصمیم ­گیری چندگانه و خاص توسط حسابداران مدیریت می‌باشد. برای مثال افرادی که سیستم پاداش و اندازه‌گیری عملکرد را طراحی ‌می‌کنند باید برای هدف آن سیستم تصمیم ­گیری نمایند و اولویت‌ها ­و فرصت‌های بیرونی افرادی که عملکردشان را مورد سنجش قرار خواهند داد، برآورد نمایند. آن­ها همچنین نیاز به برآورد ویژگی­های آماری معیارهای عملکرد نظیر، دقت همبستگی معیارهای چندگانه دارند و لازم است که به منظور انتخاب معیارهای عملکرد و چگونگی کاربرد معیارها در سیستم پاداش، همه برآوردهای فوق را با هم ترکیب نموده و در تصمیم‌گیری منظور نمایند که در این ترکیب، اطلاعات ناشی از قضاوت فردی، عامل مؤثری به‌حساب می ­آید. (بیرنبرگ و همکاران،۲۰۰۷)^[۱].

سازمان­ های امروزی در عصر اطلاعات، فعالیت و رقابت ‌می‌کنند و اطلاعات تبدیل به منبع کلیدی اکثر سازمان­ها شده است. در واقع مبنای رقابتی از اطلاعات مشهود به اطلاعات نامشهود تغییر یافته است. جنبش نرم‌افزاری و تغییر و تحول سریع عصر امروز در حوزه علوم مدیریت و همچنین تأثیرات آن در حسابداری و گزارش ­دهی به صاحبان سرمایه، افراد مسئول در این امر را به آن وا‌داشته که به فکر یافتن راه‌ حل‌ هایی برای حرکت سریع به سوی رشد و توسعه باشند. در این راستا تصمیماتی که توسط مدیر اخذ می­ شود، به طور عمده ‌در حرکت به سوی رشد و توسعه تأثیر مستقیم خواهد داشت. به همین جهت در دسترس بودن اطلاعات مناسب صحیح، به ‌موقع و مربوط می ­تواند مدیریت را در این امر خطیر یاری رساند. به‌علاوه، با توجه ‌به این‌که امروزه روابط اقتصادی میان واحدهای تجاری بسیار پیچیده و رقابتی شده است، بقای یک واحد تجاری متأثر از در اختیار داشتن اطلاعات است و به همین جهت، مسئله اهمیت بیشتری پیدا می­ کند.

(۲-۱) بیان موضوع تحقیق

محققان در سال­های اخیر ‌به این نتیجه رسیده ­اند که سازمان­ها در عصر حاضر به ‌منظور سازگاری سریع با تغییر محیط اجتماعی و سازمانی نیاز به سیستم مدرن کنترلی و حسابداری مدیریت دارند. نظریه­ای وجود دارد مبنی بر اینکه سیستم مدرن کنترلی و حسابداری مدیریت (از قبیل هزینه­یابی مبتنی بر فعالیت، مدیریت مبتنی بر فعالیت، هزینه­یابی بر مبنی هدف و ارزیابی عملکرد متوازن و …) اطلاعات مربوط به سیگنال­های پیوسته که در فعالیت­های عملیاتی و تصمیم ­گیری­های روزانه مدیران ارشد و سایر پرسنل‌ها ضروری و مهم است را برای آن­ها فراهم می­ کند (مورس ۲۰۰۶)^[۲].

زمانی که مطالعات و تحقیقات پیشین مربوط به حسابداری مدیریت رابطه میان محیط، ویژگی­های سازمانی، سیستم کنترلی و عملکرد را بررسی کرده ­اند، ‌یک بررسی سیستماتیک تجربی مبنی بر اینکه آیا عملکرد سازمانی تحت تأثیر رقابت و تغییرات در سیستم کنترلی و حسابداری مدیریت قرار دارد یا خیر صورت گرفته است. (آبرنتی وبوونز، ۲۰۰۵)^[۳].

با توجه به‌ضرورت حصول رشد اقتصادی بالا و اهمیت فزاینده بخش صنعت برای اقتصادی مانند ایران، لازم است که مجموعه عوامل مؤثر بر رشد تولیدات صنعتی به‌وضوح شناسایی شوند تا به‌موجب آن بتوان سیاست­گذاری جامعی برای توسعه صنعتی و اقتصادی کشور تدوین نمود.

این تحقیق کمبود علمی تحقیقات اخیر حسابداری مدیریت را برطرف می­سازد و درک ما از سوابق و شرایط محیطی که بر اساس آن سیستم کنترلی و حسابداری مدیریت عملکرد را تحت تأثیر قرار می­دهد، کمک بسیاری می­ کند. ابتدا با ارائه شواهد بیشتر ‌در مورد ارتباط تغییرات سیستم کنترلی و حسابداری مدیریت و عملکرد سازمانی مطالعات پیشین را گسترش می­دهد سپس این تحقیق بینش اضافی در درک ما از اثرات تغییرات در سیستم کنترلی و حسابداری مدیریت چه به صورت جداگانه چه به صورت مشترک بر رابطه میان رقابت و عملکرد را فراهم می­ کند این موضوع در تحقیقات اخیر حسابداری مدیریت به‌خوبی بررسی نشده است. با توجه به مباحث فوق مسئله اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین رقابت و تغییر سیستم مدیریت حسابداری بر عملکرد سازمان می‌باشد.

(۳-۱) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

موضوع جهانی‌شدن و افزایش پیچیدگی­های تجاری به همراه پیشرفت چشم­گیر در فناوری منجر به توسعه روش­ها و تکنیک‌های حسابداری مدیریت ‌شده است. از طرفی امروزه با توجه به رشد و اهمیت فزاینده این تکنیک­ها، ارزیابی عملکرد آن‌ ها نیز بسیار موردتوجه قرارگرفته است.

۱- شدت رقابت موجب افزایش قابل‌قبول سود می­ شود.

۲- شدت رقابت موجب می­ شود تنوع بازار افزایش‌ یابد.

۳- شدت رقابت موجب بهبود کیفیت محصولات در بازار می­ شود.

۴- تغییر سیستم حسابداری کارایی و اثربخشی هزینه‌یابی سازمان را افزایش می­دهد.

۵- با توجه به تعداد کم موارد تحقیق هر نوع تعمیم از نتایج تحقیق به شرکت­های تولیدی بیشتر بدون احتیاط لازم صورت نمی­گیرد.

۶- عملکرد شرکت به صورت ادراکی ارزیابی می­ شود که یک گزینه انتخابی مشترک در بین محققان می‌باشد.

(۴-۱) اهداف تحقیق

هدف اصلی:

ارزیابی رابطه بین رقابت و تغییر سیستم حسابداری بر عملکرد شرکت

اهداف فرعی:

1. 1. ارزیابی رابطه بین رقابت و عملکرد شرکت

1. 1. ارزیابی رابطه بین رقابت و تغییر سیستم حسابداری

1. ارزیابی رابطه بین تغییر سیستم حسابداری بر عملکرد شرکت

(۵-۱) سؤالات تحقیق:

سؤال اصلی:

بین رقابت و تغییر سیستم حسابداری بر عملکرد شرکت چه رابطه­ایی وجود دارد؟

سؤال فرعی:

1. 1. بین رقابت و عملکرد شرکت چه رابطه­ایی وجود دارد؟

1. 1. بین رقابت و تغییر سیستم حسابداری چه رابطه­ایی وجود دارد؟

1. بین تغییر سیستم حسابداری و عملکرد شرکت چه رابطه­ایی وجود دارد؟

(۶-۱) فرضیه ‏های تحقیق:

فرضیه اصلی:

بین رقابت و تغییر سیستم حسابداری بر عملکرد شرکت رابطه وجود دارد.

فرضیه فرعی:

1. 1. بین رقابت و عملکرد شرکت رابطه وجود دارد.

1. 1. بین رقابت و تغییر سیستم حسابداری رابطه­ایی وجود دارد.

1. بین تغییر سیستم حسابداری و عملکرد شرکت رابطه وجود دارد.

(۷-۱) تعریف عملیاتی واژه ­ها:

رقابت: از دیدگاه نئوکلاسیکها رقابت یک موقعیت تعادلی است که آن را بر اساس ساختار بازار و تعداد بنگاه ها و شباهت آن ها تعریف می شود.

رقابت :سهم بازار (سهم شرکت از فروش کل بازار) و حاشیه قیمت- هزینه.

اندازه عملکرد: اندازه عملکرد را به عنوان فرایند کمی سازی فعالیت تشریح می‌کنند که در این تعریف اندازه گیری فرایند کمی سازی است و فعالیت با عملکرد مرتبط است.)نیلی و همکاران ، ۱۹۹۵)^[۴]