• گلزار ادبی، رامین.(۱۳۸۵). شبیه سازی در تصمیمگیریهای مدیریتی، مجله تدبیر، سال چهاردهم، شماره ۱۷۷ ص ۲۱٫

• لاکدشتی، ابوالفضلی؛ یوسفی، رضا؛ خطیری، خدیجه.(۱۳۹۰)، تاثیر نرم افزار های شبیه ساز آموزشی بر یادگیری و یاد سپاری دانشجویان و مقایسه آن با روش سنتی تدریس. فصلنامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال اول ، شماره ۳ ، صص۲۱-۵٫

• ﻣﺎﯾﺮ، رﯾﭽﺎردای. (۲۰۰۱). ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﭼﻨﺪرﺳﺎﻧﻪای. ﻣﺘﺮﺟﻢ: ﻣﻮﺳﻮی، ﻣﻬﺴﺎ. (۱۳۸۴). ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸـﺎرات ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﺎﻟﯽ و آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی.

• مجدفر، مرتضی. ( ۱۳۷۵ ). طرح درس نرم افزاری مناسب در تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارات چاپار فرزانگان.

• محمودی، فیروز؛ فتحی آذر، اسکندر؛ اسفندیاری، رجب.(۱۳۸۸). بررسی رابطه میزان مشارکت فعال دانش آموزان در جریان تدریس با پیشرفت تحصیلی. فصلنامه مطالعات تربیتی و روان شناسی،دوره ۱۰شماره۳ صص۸۲-۶۵٫

• معتمدی تلاوکی، عبداللهی حسینی و لطفی.(۱۳۹۰)، تاثیر روش های فعال تدریس مبتنی بر رویکرد ساختارگرایی بر بهبود عملکرد درس فیزیک دانش آموزان سال اول متوسطه. دوازدهمین کنفرانس آموزش فیزیک و آزمایشگاه ، ۱۴ تا ۱۶ شهریور ۱۳۹۰ دانشگاه صنعتی امیر کبیر.

• موسی رمضانی، سونیا.(۱۳۹۰)، شبیه سازی آموزشی. مجله رشد تکنولوژی آموزشی، دوره بیست و ششم صص ۴۲-۳۸ .

• مهر محمدی، محمود. (۱۳۸۶). نظریه های برنامه درسی. تهران: انتشارات سمت.

• مهرمحمدی، محمود؛ عابدی لطفعلی.(۱۳۸۹). الگوهای یادگیری: ابزارهایی برای تدریس (ویرایش اول). تهران: انتشارات سمت.

• مهرمحمدی، محمود؛ عابدی لطفعلی.(۱۳۸۰)، ماهیت تدریس وابعاد زیبا شناختی آن. مجله مدرس، دوره ۵ شماره ۳ صص ۴۳- ۵۷٫

• نصرت، فاطمه؛ یوسفی، علیرضا؛ لیاقتدار، محمد جواد. (۱۳۸۹).تأثیر آموزش فعال فناورانه فیزیک بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه. برنامه ریزی درسی – دانش و پژوهش در علوم تربیتی، شماره ۲۵ صص ۶۴ – ۵۳٫

• نوروزی، داریوش؛ رضوی، عباس.(۱۳۹۰). مبانی طراحی آموزشی. تهران: انتشارات سمت.

• نوروزی، معصومه؛ زندی، فرامک؛ موسی مدنی، فرامرز.( ۱۳۸۷). رتبه بندی روش های کاربرد فناوری اطلاعات در فرایند یاددهی- یادگیری مدارس. فصلنامه نوآوری های آموزشی، سال هفتم، شماره ۲۶ صص ۳۳-۹٫

• وکیلیان، منوچهر.(۱۳۸۵). روشها و فنون تدریس. تهران: دانشگاه پیام نور.

• همدانی، زهره؛ حقانی، فریبا؛ لیاقت دار، محمد جواد. (۱۳۹۰)، مقایسه تاثیر یادگیری از طریق همیاری با روش تلفیقی سخنرانی کوتاه و پرسش و پاسخ بر پیشرفت تحصیلی درس زمین شناسی. مجله پژوهش در برنامه ریزی درسی، سال هشتم، دوره ۲ ، شماره ۳۰، صص۱۰-۳٫

• هنرپرور، بهاره؛ بدریان، عابد. (۱۳۸۷). طراحی و اعتباربخشی الگوی اثربخش یاددهی- یادگیری شیمی مبتنی بر ICT در دوره متوسطه، گزارش طرح پژوهشی. موسسه پژوهشی برنامه ریزی درسی و نوآور یهای آموزشی، تهران.

• Adeyemi, B. A. (2012). Effects of computer assisted instruction (CAI) on students’ achievement in social studies in Osun state, Nigeria. Mediterranean Journal of Social Sciences, 3(2), 269-277.

• Barak، M. (2007)، Transition from traditional to ICT-enhanced learning environments in undergraduate chemistry courses، Computers & Education 48 (30–۴۳).

• Belcher, J.W. (2001).Studio Physics at MIT. In MIT PhysicsAnnual, 58-64.

• Belcher, J. W. (2003). Improving student understanding with TEAL. MIT faculty news letter, No2: 1, 8-10

• Barak، M.، & Dori، Y. J. (2005). Enhancing undergraduate students_ chemistry understanding through project-based learning in an IT environment. Science Education، ۸۹(۱)، ۱۱۷–۱۳۹

• Bennett، J.، Gräsel، C.، Parchmann، I.، & Waddington، D. (2005). Contextbased and conventional approaches to teaching chemistry: Comparing teachers’ views. International Journal of Science —Education، ۲۷، ۱۵۲۱–۱۵۴۷٫

• Dori, Y. D., & Belcher, J. B. (2005). How does Technology-Enabled Active Learning affect undergraduate students’ understanding of electromagnetism concepts? The Journal of the Learning Sciences, 14(2), 243–۲۷۹٫

• Dourmashkin, P. (2008). Rrdesign of mechanics and Electromagnetism at MIT. Courseredesign Work shop. October. MIT USA.

• Duvarci, Dilek (2010). Activity-based chemistry teaching: A case of “elements and compounds”. Procedia Social and Behavioral Sciences 2 (2010) 2506–۲۵۰۹٫

• Gil, E. (1991). The Hunting Power of Play. New York: Guilford Press.

• Koo, R. & Harlin, R. P. (2001). Learning in nontraditional environments: An international perspective.Childhood Education, 77(6), 38-40.

• Nwagbo, ch. (2006). Effects of two teaching methods on the achievement and attitude to biology of students of different levels of scientific literacy, International Journal of Educational Research, 45, 210, 229.

• Pelones, M.T. & Revuelta, S. (2007). Computer-Aided Cooperative Learning Approach InMath: Its Effect On The Academic Performance And Change In Math Perception Of FourthYear Students. In R. Carlsen et al (Eds.), Proceedings of Society for Information Technolo & Teacher Education International Conference2007 (pp. 3306-3312). Chesapeake, VA: AACE.

• S. Cai et al.(2013) . A case study of Augmented Reality simulation system application in a chemistry courseComputers in Human Behavior 37 (2014) 31 – ۴۰٫

• Swain, N. K., Anderson, J. A., Korrapati, R. B. (2008). Role of simulation software in enhancing student learning in computer organization and microcontroller courses. Proceedings of the 2008 IAJC-IGME International Conference. Retrieved from http://www.ijme.us/cd_08/PDF/135%20ENT%20207.pdf

• Jordi Vallverdú. What are Simulations? An Epistemological Approach Procedia Technology 13 (2014) 6 – ۱۵٫

پیوست ها
پیوست « أ »
تایید روایی آزمون به وسیله ی متخصصین موضوع
پیوست « ب »
سوالات پیش آزمون و پس آزمون یادگیری

• کدام عبارت در باره محلول ها ، درست است؟

• مخلوط های ناهمگن اند.

• مواد خالص یک فازی اند.

• خواص آن ها دربخش های مختلف آن ها یکسان می باشند.

• از دو فاز متمایز حلال و ماده حل شده ، تشکیل می شوند.

• بخشی از ماده که تمام آن از نظر ترکیب شیمیایی وخواص فیزیکی یکسان باشد، دارای کدام نام است؟

برآورد حسابرس از خطرهای تحریف با اهمیت در سطح ادعا مبتنی‌بر شواهد حسابرسی موجود است و ممکن است با کسب شواهد حسابرسی بیشتر در جریان حسابرسی، تغییر کند. به ویژه برآورد خطر ممکن است مبتنی‌بر این انتظار باشد که کنترلها به منظور پیشگیری یا کشف و اصلاح تحریف با اهمیت در سطح ادعا به‌طور اثربخش اجرا می‌شود. اما حسابرس در اجرای آزمون کنترلها برای کسب شواهد حسابرسی درباره اجرای اثربخش آنها، ممکن است در جریان حسابرسی شواهدی کسب کند که کنترلها در مقاطع زمانی مربوط به طور اثربخش اجرا نمی‌شود. همچنین، حسابرس در اجرای آزمونهای محتوا ممکن است تحریفهایی را کشف کند که از نظر مبلغ یا فراوانی، بیشتر از میزان مورد انتظار در برآوردهای خطر توسط وی باشد. در شرایطی که حسابرس با اجرای روش های حسابرسی لازم شواهدی کسب می‌کند که متناقض با شواهدی است که مبنای برآورد اولیه وی قرار گرفته است، در برآورد تجدیدنظر و درنتیجه، روش های حسابرسی لازم پیش‌بینی شده را تعدیل می‌کند..

۲-۲۰- برنامه ریزی حسابرسی
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﺪوﻳﻦ ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ اﺳـﺖ. ﻣﺰاﻳﺎی اﺻﻠﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎر ﺑﺮای ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺻﻮرﺗﻬﺎی ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳـﺖ

• • ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮس ﺑﺮای ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ.

• • ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮس ﺑﺮای ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺎﻟﻘﻮه.

• • ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮس در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑـﺮای اﻧﺠـﺎم اﺛﺮﺑﺨﺶ و ﻛﺎرآﻣﺪ آن.

• • ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب اﻋﻀﺎی ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ در ردهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻧﺤـﻮی ﻛـﻪ دارای ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﻳﻬﺎ و ﺻﻼﺣﻴﺘﻬﺎی ﻻزم ﺑﺮای ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺧﻄﺮﻫﺎی ﻣﻮرد اﻧﺘﻈـﺎر ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎر ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ.

• • ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻫﺪاﻳﺖ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ اﻋﻀﺎی ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎر آﻧﻬﺎ.

• • در ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻛﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن ﺑﺨﺸﻬﺎ و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن، در ﺻﻮرت ﻟﺰوم. .

ﻫﺪف ﺣﺴﺎﺑﺮس اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﭼﻨﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪای اﺛﺮﺑﺨﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻣﺮﺣﻠﻪای ﻣﺠﺰا از ﻳﻚ ﻛـﺎر ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻧﻴـﺴﺖ، ﺑﻠﻜـﻪ ﻓﺮاﻳﻨـﺪی ﻣـﺴﺘﻤﺮ و ﭘﻮﻳﺎﺳﺖ ﻛﻪ ً ﻏﺎﻟﺒﺎ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻗﺒﻠﻲ (ﻳﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ آن) آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺎ زﻣﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺟﺎری، اداﻣﻪ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ. در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬـﺎ و روﺷـﻬﺎی ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از اﺟﺮای روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ دﻳﮕﺮ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﻮد.
ﺣﺴﺎﺑﺮسان ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮای ﺗﺴﻬﻴﻞ اﺟﺮا و ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛـﺎر ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، ﺑﺮﺧـﻲ اﺟـﺰای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ را ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ واﺣﺪ ﺗﺠﺎری ﻣﻄﺮح ﻛﻨﺪ (ﺑﺮای ﻣﺜـﺎل، ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮرﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﺮدن ﺑﺮﺧﻲ از روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺷﺪه ﺑﺎ ﻛـﺎر ﻛﺎرﻛﻨـﺎن واﺣـﺪ ﺗﺠﺎری). ﺑﺎ وﺟﻮد ﻃﺮح اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻃﺮح ﻛﻠـﻲ ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﺣـﺴﺎﺑﺮس اﺳـﺖ. ﺣـﺴﺎﺑﺮس ﻫﻨﮕـﺎم ﻣﻄـﺮح ﻛـﺮدن ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮاﻗـﺐ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻴﺎﺑﺪ. ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﻣﻄﺮح ﻛﺮدن ﻣﺎﻫﻴﺖ و زﻣﺎﻧﺒﻨـﺪی ﺟﺰﺋﻴـﺎت روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮان اﺟﺮاﻳﻲ واﺣﺪ ﺗﺠﺎری ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪن روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺮای ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ واﺣﺪ ﺗﺠﺎری ﺷﻮد و اﺛﺮﺑﺨـﺸﻲ ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ.
۲-۲۱- ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی
ﺗﺪوﻳﻦ ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، ﺑﻪ ﺷﺮط ﺗﻜﻤﻴﻞ روﺷﻬﺎی ارزﻳﺎﺑﻲ رﻳﺴﻚ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺧﻄﺮ،در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻮاردی از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت زﻳﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮس ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ:

• • ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻزم ﺑﺮای ﺣﻮزهﻫﺎی ﺧﺎص ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻋﻀﺎی ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ در ﺣﻮزهﻫﺎی ﭘﺮﺧﻄﺮ ﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﭘﻴﭽﻴـﺪه و ﺗﺨﺼﺼﻲ.

• • ﻣﻴﺰان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻزم ﺑﺮای ﺣﻮزهﻫﺎی ﺧﺎص ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺗﻌﺪاد اﻋـﻀﺎی ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﺮای ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺷﻤﺎرش ﻣﻮﺟﻮدﻳﻬﺎی ﻣﻬﻢ، ﻣﻴﺰان ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎر ﺳـﺎﻳﺮﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن در ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﮔﺮوه ﻳﺎ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻮدﺟﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺣﻮزهﻫـﺎی ﭘﺮﺧﻄﺮ،

• • زﻣﺎن ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮی اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ

• • ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ﻫﺪاﻳﺖ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل زﻣـﺎن ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﺮای ﺑﺮﮔﺰاری ﺟﻠﺴﺎت ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ اوﻟﻴـﻪ ﺗـﻴﻢ ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﺟﻠـﺴﺎت ﺑﻌﺪی، ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ اﻧﺠـﺎم ﺑﺮرﺳـﻴﻬﺎی ﻣـﺪﻳﺮ ﻣـﺴﺌﻮل ﻛـﺎر و ﻣـﺪﻳﺮ ﺑﺮرﺳﻲﻛﻨﻨﺪه ﻛﺎر (ﺑﺮای ﻣﺜﺎل اﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎ در ﻣﺤﻞ واﺣﺪ ﺗﺠﺎری ﻳـﺎ در ﻣﺆﺳـﺴﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ) و ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ.

ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲﺗﺮ از ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ اﺳـﺖ زﻳـﺮا درﺑﺮﮔﻴﺮﻧـﺪه ﻣﺎﻫﻴـﺖ، زﻣﺎنﺑﻨﺪی اﺟﺮا و ﻣﻴﺰان روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎی ﺗﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ اﺟﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺰﺑﻮر در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺠﺎم ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد. در ﻧﺘﻴﺠﻪ وﻗﻮع روﻳﺪادﻫﺎی ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ، ﻳـﺎ ﺷـﻮاﻫﺪ ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺣﺎﺻـﻞ ازاﺟﺮای روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺿﺮورت ﻳﺎﺑﺪ ﺣﺴﺎﺑﺮس، ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﻣﺎﻫﻴﺖ، زﻣﺎنﺑﻨﺪی اﺟﺮا و ﻣﻴـﺰان روﺷـﻬﺎی ﺣـﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻻزم را، ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ در ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻄﺮﻫﺎ، ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺴﺐ ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ﺣـﺴﺎﺑﺮس ﺑـﺎ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ﻛـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی روﺷﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، در اﺧﺘﻴﺎر وی ﺑﻮده اﺳﺖ ﺗﻔﺎوت ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺘﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .
از آنجا که ایجاد و بکارگیری سیستم کنترلهای داخلی در واحد های اقتصادی،موسسه ها و سازمانها حاصل فکر و ایده منظمی است. لذا به طور طبیعی می توان انتظار داشت که وجود و به کارگیری سیستم کنترل داخلی در کار و با توجه به تاثیر آن در برنامه ریزی دقیق و مناسب ، انجام منظم امور و فراهم نمودن امکان نظارت حرفه ای بهتر بر کار حسابرسی و اثربخش بودن برنامه حسابرسی تدوین شده را فراهم کند. حال با این توضیحات در مورد کنترلهای داخلی و برنامه حسابرسی به این نتیجه می رسیم که هر چه کنترلهای داخلی بصورت اثربخش انجام گرفته باشد برنامه حسابرسی نیز اثربخش تر خواهد بود.
۲-۲۲- تاریخچه
۲-۲۲-۱- مطالعات خارجی
عبدالخلیق، اسنوبال وراگ(۱۹۸۳)^[۷] درمقاله ای تحت عنوان تأثیر متغیرهای حسابرسی داخلی بر برنامه ریزی حسابرسی مستقل، روش پردازش الکترونیکی داده ها وهم چنین دومتغیر سازمانی وبرنامه ریزی کار حسابرسی مورد بررسی قراردادند.نتایج بررسی های ایشان نشان میدهد سطح سازمانی که حسابرسان داخلی نسبت به آن گزارش می دهندمهم ترین عامل تأثیر گذاربربرنامه ی حسابرسی است به عبارتی با افزایش بی طرفی حسابرسان داخلی می توان میزان اتکا به ایشان را افزایش داد.
عبدالخالق ودیگران(۱۹۸۳)^[۸]؛ اثربرخی متغیرهای حسابرسی داخلی(به عنوان مثال: آزمون یکپارچه امکانات، آزمون داده، نرم افزارحسابرسی کلی، سطحی که گزارشهای گروه حسابرسی داخلی وسطح مسئولیت پاسخگویی حسابرسان داخلی دربررسی تغییرات دربرنامه های کاربردی) به قضاوت های ایجاد شده بوسیلهی حسابرسان خارجی دربرنامه ریزی برنامه ی حسابرسی را ارزیابی کرده اند. اینیافته ها نشان دادکه سطح اداری که رئیس بخش حسابرسی داخلی گزارش می دهدوسطح استقلال سازمانی کارمندان حسابرسی داخلی فاکتورهای مهمی هستند که قضاوت حسابرسان خارجی دربرنامه ریزی برنامهی حسابرسی را تحت تأثیر قرارمی دهند.
تئبر(۱۹۸۳)^[۹]، به دوموضوع اصلی درحسابرسی، یعنی، قابلیت اطمینان کنترل داخلی ومتعاقب آن تصمیم برنامه ریزی برنامه حسابرسی پرداخته است. بطور کلی، نتایج تحقیق درجه ای ازاجماع درمیان پاسخ دهندگان درمرحله ی برنامه ی حسابرسی مقدماتی ویک تفاوت معنی دار در مرحله ی تجدیدنظر(اصلاح) برنامه ی حسابرسی نشان میدهد. که روش حسابرسی، وظایف مرتبط با حسابرسی وتجربه، ممکن است اجماع را تحت تأثیر قراردهد.
دونالد ال مینی(۱۹۹۶)^[۱۰]، با عنوان ارزیابی کنترل داخلی و تعدیل برنامه حسابرسی صورت گرفته است که در این تحقیق به بررسی کیفیت کنترلهای داخلی در جلوگیری از وقوع تخلفات به استثناء تخلفات ناشی از تبانی و ارتباط آن با تعدیل برنامه حسابرسی حداقل پرداخته شده است . نتایج این تحقیق نشان می دهد که ارزیابی کنترلهای داخلی در طول انجام رسیدگی در شرکتها ،به تعدیل برنامه حسابرسی منجر می شود؛
کیوآداکر،ماک ومی جور(۱۹۹۶)^[۱۱]، رابطه بین ریسک حسابرسی (بعنوان جزئی از اجزای کنترل داخلی) وجزئیات برنامه ریزی حسابرسی را بررسی کرده اند.نتایج نشان داد که تنوع زیادی درجنبه های ریسک حسابرسی بین مشتریان ودرمیان جنبه های ریسک حسابرسی هرمشتری وجود دارد. این مطالعه همچنین نشان دادکه- دربرخی درجات- تنوع ریسک دائم وجود دارد. برنامه های حسابرسی بطور قابل ملاحظه ای بین مشتریان دائم، مختلف است با این حال مطالعات نشان دادکه، علاوه برریسک، سایر فاکتورها مثل: فشارزمانی، محدودیت بودجه ای وتغییرات درتیم حسابرسی ممکن است برنامه ریزی برنامه ی حسابرسی را تحت تأثیر قراردهد.
رایت وبیدرد(۲۰۰۰)^[۱۲] به بررسی فرایند تصمیم گیری دربرنامه ریزی شواهد حسابرسی پرداختند. آنها دریافتند که عوامل ریسک صاحب کار اثرات فراگیری برسراسر فرایند برنامه ریزی دارد، برشدت فرضیه های اشتباه، اثربخشی برنامه ی حسابرسی، وتصدیق آزمون های حسابرسی اثر می گذارد.
آسر و رایت(۲۰۰۴)^[۱۳]، اثر انواع مختلف ارزیابی ریسک(یعنی، چک لیست ریسک استاندارد درمقابل عدم استفاده از چک لیست)وابزارهای توسعه ی برنامه(یعنی، برنامه ی استاندارد درمقابل نبود استاندارد) برروی دوجنبه ی اثربخشی برنامه ریزی تقلب، یعنی، کیفیت روش های حسابرسی مربوط به یک معیارتأیید اعتبارشده بوسیله ی پنل کارشناسان، وگرایش به همفکری با کارشناسان تقلب را ارزیابی کرده اند، ۶۹ حسابرس ارزیابی ریسک راانجام وبرنامه ی حسابرسی را بسط دادند یافته های مطالعه نشان دادکه حسابرسانی که ازچک لیست استاندارد استفاده کرده اند نسبت به آنهایی که ازچک لیست استاندارد استفاده نکرده بودند ریسک پایین تری را برآورد کردند ، نتایج همچنان نشان داد، حسابرسانی که برنامه حسابرسی استاندارد را طراحی کرده بودند بطورنسبی برنامه ی تقلب قابل اجرای کمتری نسبت به آنهایی که فاقد این برنامه بودند انجام دادند اما دراستفاده ازکارشناسان تقلب جالب نبود.
کریزین(۲۰۰۵)^[۱۴] به بررسی اثر درستکاری مدیریت برشواهد برنامه ریزی حسابرسی پرداختند. نتایج مطالعه ی آنها ازاهمیت ارزیابی درستکاری مدیریت دربرنامه ریزی حسابرسی وکشف کژنمایی حمایت می کند.
فاکوکاوا، ماک ورایت(۲۰۰۶)^[۱۵] بررسی کردند که آیا تنظیم برنامه ی حسابرسی(یعنی؛ماهیت، اندازه، زمانبندی ونیروی انسانی) تحت تأثیر ارزیابی ریسک با استفاده ازداده های بایگانی ۲۳۵ مشتری درشرکتهای حسابرسی ژاپن می شود؟ بطورکلی نتایج تحقیق نشان داد تنها رابطه کمی بین ریسکهای مشتری وفرایند برنامه ریزی حسابرسی وجود دارد. بویژه نتایج تحقیق نشان دادکه، اگرچه برنامه ی حسابرسی به ماهیت ارزیابی ازمتغیرهای ریسک حسابرسی مبتنی است، وابستگی بین ریسک های مشتری وبرنامه ی حسابرسی تا اندازه ای بطورنسبی کم هست. نتایج تحقیق همچنین نشان دادکه، ریسکهای مشتری شامل ریسک کسب وکاروریسک تقلب، برنامه ی حسابرسی را تااندازه ای تحت تأثیر قرارمیدهد. بالاخره نتایج تحقیق، یک اثرجانشینی بین قضاوت برنامه ریزی حسابرسی درواکنش به مشتری مخاطره آمیز، ازقبیل، افزای ش میزان آزمایشهای اعتبارسنجی درحالیکه میزان تأیید کاهش می یابد پیشنهادکرد.
۲-۲۲-۲ مطالعات داخلی
رضایی(۱۳۷۵)با بررسی تحلیل میزان اتکا حسابرسان مستقل بر کنترلهای داخلی شرکتهای مور درسیدگی به این نتیجه رسید که روش حسابرسی مبتنی بر سیستم به طور کامل اجرا نمی گردد وی معضلات زیر را در این رابطه بر شمرده است: آموزش ناکافی حسابرسان به صورت دانشگاهی و سر درگمی گسترده درباره شناخت وارزیابی کنترلهای داخلی ، نبود نگرش ژرف و نبود استانداردهای حرفه ای مناسب، بالا بودن احتمال زیر پا گذاشتن کنترلهای داخلی توسط مدیریت، کافی نبودن روش های کنترل داخلی برای هدفهای ویژه کنترلی، زمان بر بودن انجام کنترلها نسبت به آزمون های اثباتی و در نهایت نبود نظام کنترل داخلی یکپارچه و مطلوب در اکثر شرکتها.
جهانگشای رضایی(۱۳۷۵) موضوع بررسی تحلیلی میزان اتکای حسابرسان مستقل برکنترلهای داخلی شرکتها ی مورد رسیدگی را انجام داده است که دراین تحقیق میزان اتکای حسابرسان مستقل به کنترلهای داخلی به منظور کاهش آزمونهای محتوا مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق عدم اتکای حسابرسان مستقل را نسبت به سیستم کنترلهای داخلی به منظور کاهش آزمونهای محتوا و کاهش حجم عملیات حسابرسی در شرکتها به علت وجود نقاط ضعف با اهمیت، نشان میدهد.
اکبری(۱۳۷۸)،به بررسی رابطه محدودیت زمانی و ساختار برنامه حسابرسی بر عملکرد و اجرای حسابرسی پرداخت و بیان نمود که افزایش محدودیت زمانی،منجر به کاهش کارایی و اثربخشی ساختار برنامه ای می گردد.
قدیمی(۱۳۸۳)، استانداردهای حسابرسی تدوین شده توسط انجمن های حرفه ای معتبر خارجی و نشریات داخلی در خصوص کنترلهای داخلی را مورد مطالعه قرار داد و به این نتیجه رسید که استانداردهای حسابرسی ایران به منظور ارزیابی اثربخشی کنترلهای داخلی و برنامه حسابرسی کافی نیست.
حساس یگانه و رحیمیان(۱۳۸۶)، به بررسی توجیح تصمیمات دربرنامه ریزی حسابرسی پرداخته اند دراین مقاله بیان شده است که حسابرسان پس از مشاهده ی نوسان های غیرمنتظره درتوضیحات دریافت شده ازمدیریت واحد مورد رسیدگی، درباره ی تجدید نظر دربرنامه حسابرسی وتوجیهات مستندسازی شده درکاربرگ های حسابرسی برای برنامه ریزی تصمیم گیری میکنند. از آنجا که اغلب تعیین درستی تصمیمات گرفته شده برای برنامه ریزی حسابرسی کار مشکلی است لذا توجیه چنین تصمیماتی برای قضاوت درباره کیفیت حسابرسی اهمیت زیادی دارد دراین مورد این موضوع اهمیت دارد که آیا انتظارفرایند بررسی،کیفیت توجیهات حسابرسی را افزایش میدهد وروی اطلاعات مورد استفاده دراین توجیحات تأثیرمی گذارد.
ودیعی و کوچکی(۱۳۸۷)، با ارزیابی اثربخشی نظام کنترلهای داخلی از دیدگاه حسابرسان مستقل و تاثیر آن بر فرایند برنامه حسابرسی به این نتیجه رسید که سیستم کنترل داخلی شرکتها به منظور دستیابی به اهداف واحد اقتصادی، فاقد اثربخشی کافی است و ارزیابی حسابرسان مستقل از این کنترلها برای اجرای عملیات حسابرسی در شرکتها تاثیر گذار نیست.
انصاری و شفیعی(۱۳۸۸)، به بررسی تأثیرمتغیرهای حسابرسی داخلی بربرنامه حسابرسی پرداخته اند،وبه این نتیجه دست یافته اند که در هر سازمان، مدیریت مسئولیت سیستم کنترل داخلی را به عهده دارد.زیرا پاسخ گویی که خواستگاه آن احترام به حقوق انسانهاست درزمینه ها وسطوح مختلف مطرح است ویکی ازمهمترین کنترلهای داخلی که امروزه دراکثرکشورهای پیشرفته وشرکتهای بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد، حسابرسی داخلی است.که می تواند تأثیرهای قابل ملاحظه ای دربرآوردن نیازهای استفاده کنندگان ازنتایج حاصل ازعملیاتش بگذارد.یکی ازمهمترین استفاده کنندگان ازنتایج کارحسابرسان داخلی حسابرسان مستقل هستند که درصورت کسب شناخت کافی وتصمیم به اتکاء به کارآنان،جنبه های مختلفی از عملیات حسابرسی مستقل تحت تأثیرقرارمی گیرد، یکی ازجنبه هابرنامه حسابرسی است که خود شامل قسمتهای مختلفی میشود دراین پژوهش سعی براین شد تا با استفاده ازروش توصیفی تحلیلی نوع تغییرات ایجادشده ودلیل این تغییرات تعیین شود نتایج این پژوهش نشان میدهد که حسابرسان مستقل برنتایج حاصل ازکارحسابرسان داخلی اتکا می کنند واین اتکامنجربه کاهش بودجه های زمانی وریالی دربرنامه حسابرسی میشود.
۲-۲۳- خلاصه فصل
فصل دوم پژوهش به مبانی نظری و پیشینه پژوهش اختصاص دارد. در این فصل ابتدا به تشریح مفاهیم مربوط به متغیرهای پژوهش(کنترلهای داخلی،محیط کنترلی،ارزیابی ریسک،فعالیتهای کنترلی ،برنامه حسابرسی) و چارچوب نظری پژوهش که تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابسته را نشان می دهد ارائه، و در ادامه به پژوهش های صورت گرفته در داخل و خارج از کشور در ارتباط با موضوع پژوهش اشاره شده است.
فصل سوم
روش‌ اجرای تحقیق
۳-۱-مقدمه
پس از اینکه پژوهشگر در فرایند پژوهش با چارچوب نظری پیرامون موضوع پژوهش آشنا شد و پژوهش‌های مرتبط با موضوع را مورد بررسی قرار داد، خواهد توانست با دیدگاهی وسیع‏تر و ابعادی جدیدتر به موضوع پژوهش خود بپردازد. بر این مبنا خواهد توانست بر اساس چارچوب نظری پژوهش و روش‌های به کار گرفته شده در پژوهش‌های قبلی، روش مناسب را انتخاب و به نتایج بهتری دست یابد. روش پژوهش یکی از مراحل بسیار مهم در انجام پژوهش‌های علمی است و روش شناختی درست پژوهش، موجب به کارگیری ابزار و روش‌های معتبر در فرایند بررسی واقعیت‌ها، کشف مجهولات و حل مشکلات خواهد شد
پایه هر علمی، روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی با روش شناختی مبتنی است که در آن علم بکار میرود (عزتی،۱۳۷۹،ص۲۰). هدف از هر نوع بررسی و تحقیق علمی کشف حقیقت است. حقیقت نیز بر پایه کاوش و تجسس و کشف عوامل منطقی مربوط به خصوصیات اجزا، موضوع تحقیق قرار دارد. منظور از روش تحقیق علمی، پیروی از رویه منظم وسیستماتیکی است که در جریان استفاده از روش‌های آماری و مرتبط ساختن عوامل موضوع تحقیق باید رعایت گردد. در واقع روش تحقیق علمی، شامل اندازه‌گیری و ارزیابی و مقایسه عوامل بر اساس اصول و موازین پذیرفته شده از طرف دانشمندان، برای حل مشکلات و مسائل بوده و مستلزم قدرت اندیشه و ظرفیت تعمق، تشخیص، قضاوت و ابتکار است (کیقبادی و ستاری، ۱۳۵۴، ص۲۰).
در این فصل به بررسی روش و مراحل انجام تحقیق و معرفی مدل، متغیرهای تحقیق و روش های آماری تحلیل داده ها پرداخته خواهد شد.
۳-۲- روش پژوهش
روش پژوهش مجموعه ای از قواعد، ابزار و راه های قابل اطمینان و نظام یافته برای بررسی واقعیتها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است(خاکی، ۱۳۸۶).
این پژوهش از نظر روش پژوهش، در زمره پژوهش های توصیفی جای می گیرد. مطالعات توصیفی به توصیف و تفسیر شرایط و روابط موجود می پردازد.

۱) روش فیلم غذایی ((NFT : دراین روش گیاهان درلوله های پلی اتیلن که شکافی برای رشد گیاه روی آن قراردارد جای می گیرد.محلول غذایی دراین لوله ها پمپاژمی شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲) هیدروپونیک شناور: دراین روش گیاهان روی قایق شناور پلاستیکی منبسط شده پرورش می یابند.
۳)Aeroponice (هواکشت) :دراین سیسیتم ریشه گیاهان دریک محفظه خشک به صورت معلق قرار می گیرد وهرچند دقیقه (درزمان های کوتاه) محلول غذایی اسپری می شود.درآخرین تقسیم بندی دردو دسته فعال وغیر فعال قرارمی گیرد.درسیستم فعال به طور خودکار محلول به ریشه گیاه میرسد وفعالیت آن ادامه دارد.درسیستم غیر فعال با استفاده ازیک فتیله وبستردرحال رشد وبا قدرت مویینگی بالا آب ومحلول غایی به طرف ریشه کشیده می شود.این سیستم بسیارساده است.((Hochmuth, 2003
۱-۱۰-تکنیک های مدیریت غذایی:
نقطه ضعف عمده سیستم بسته مشکل مدیریت مواد مغذی است. ۴ روش اصلی به طور معمول استفاده می شود:
تکنیک (۱) : علاوه برآب pH وEC به طور اتوماتیک کنترل می شود.pH اندازه گیری اسیدیته بستراست ومواد معدنی رسیده به گیاه کنترل میشود. درحالیکه EC برآورد محتوای مواد مغذی است. pH توصیه شده برای کشت هیدروپونیک بین ۸/۵ تا۵/۶ است. دلیل آن این است که موادمغذی درpHکمی اسیدی بهینه می شوند.سطح EC باید ۵/۱ تا۳ دسی زیمنس برمترباشد.
تکنیک (۲) :آب توسط شیرشناور ازیک مخزن بطور خودکار به گیاه می رسد. EC آب در این روش کم وباید بصورت دوره ای چک شود ومقدار مورد نیاز مواد مغذی با دست به مخزن اضافه وکنترل شود.pHدرصورت لزوم با اضافه کردن اسید (اسید سولفوریک رقیق) کاهش ویا هیدروکسید سدیم (سود) بصورت قلیایی درآمده وافزایش می یابد.
تکنیک (۳) : مخزن بعد ازاینکه ازآب وموادمغذی خالی شد بطور اتوماتیک پرمی شود. ازجنبه های مهم این روش اثرات مفیدآن روی گیاه است.
تکنیک (۴) : مخزن پس ازیک دوره کامل ازیک محلول استاندارد مغذی پرشده وبا این حال EC آن نیازبه بررسی ندارد این روش می تواند به فاجعه منجرشود. (Hancock, 1999)
۱-۱۱-خاک درمقابل هیدروپونیک:
تفاوت فیزیولوژیکی میان گیاهان درحال رشد درهر دو روش وجود دارد. درخاک دوجزء آلی ومعدنی تجزیه شده ودردسترس گیاه قرار می گیرد. این عناصر درذرات خاک وجود دارد. اما درهیدروپونیک ریشه گیاه با عناصر مرطوب که ساخته دست انسان است تغذیه شود. تنها شباهت آن در برداشت است. تقریبا درتمام سیستم های هیدروپونیک درمناطق معتدل جهان درسازه های گلخانه ای ازنوع محصور با کنترل دما وکاهش ازدست دادن آب دراثر تبخیروکاهش هجوم بیماری وآفات وحفاظت ازمحصولات دربرابرعناصرآب وهوامانند باد وباران این کشت رواج بیشتری دارد. این عوامل درمناطق گرمسیری نیز موفقیت آمیزخواهد بود. مزایای اصلی هیدروپونیک شامل CEA (چگالی زیاد، حداکثر محصول وتولید محصول خارج ازخاک) وبی تفاوتی مجازی به دمای محیط وفصلی ، استفاده کارآمدترازآب وکود ، استفاده از حداقل مساحت وکنترل مناسب بیماریها است.
مزیت عمده ای ازهیدروپونیک درمقایسه با گیاهان رشد کرده درخاک جداسازی محصول از مشکلاتی مانند شوری، بیماری وساختارضعیف است. کارهای وقت گیر و پرهزینه عقیم ساز خاک دراین کشت لازم نیست ودریک چرخه سریع حداکثر محصول راخواهیم داشت. اما معایبی نیز دارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد :
– هزینه های بالای ورودی انرژی ودرجه بالایی ازمهارت مدیریتی برای تولید موفق است.
– هزینه سرمایه ای مانند ساختار گرم وسرد (فن وپد) وسیستم های کنترل محیط زیست که درمناطق استوایی همیشه مورد نیاز نیست.
اما با توجه به هزینه های ساخت باغ هیدروپونیک می توان به محصولاتی با ارزش دست یافت ومیزان سرمایه را زیاد کرد. زیرا درزمان محدودی امکان پذیر است.( Merle Jensen ,1985)
۱-۱۲-تغذیه وهیدروپونیک:
شواهدی به طور قطع وجود دارد که تولیدات کشت هیدروپونیک مغذی تر وسالم تر ازهر روش تولیدی دیگر است. دربسیاری ازکشورها مانند هلند که تمرکز کشاورزان آن برکیفیت تولید است دراین کشت موفق شده اند. (Jones, 2005)
۱-۱۳-آینده هیدروپونیک:
هیدروپونیک ممکن است درکشورهای درحال توسعه برای تولید مواد غذایی درفضای محدود مورد استفاده قرار گیرد. حتی امکان رشد هیدروپونیک درشرایط بد خاک (بیابان ، شن وماسه و یا حتی آب دریا) وجود دارد که درترکیب مواد مغذی پس ازحذف نمک های مضر عمل می کند. محبوبیت هیدروپونیک دریک دوره کوتاه اززمان منجربه افزایش پژوهش وآزمایش درمناطق باغبانی هیدروپونیک درمحیط داخلی وخارجی شده است.( Rish ,2004)
فهرست برخی تولید کنند گان هیدروپونیک : کارخانه آمریکایی محصولات وخدمات
Horizon Hydroponics ,American Hydroponics, Eco Enterprises GreenCoast Hydroponic ,bettergrow hydro
استرالیا ، ژاپن، مراکش ،آفریقا ، اروپا ، آسیا مناطقی که درآن کشت هیدروپونیک انجام میشود. دراسترالیا آب ازمنابع کمیاب است زیرا یکی ازخشک ترین نقاط جهان است .مدیریت منابع آب شرکت های کشاورزی وباغبانی می تواند تاثیرگذار باشد. استرالیا میتواند بخش مهمی را درتعیین موثرترین روش استفاده ازاین منابع ازقبیل شوری واستفاده مجدد آب را داشته باشد. سیستم های هیدروپونیک وگلخانه برای تولید آب موثرند. با این حال دربازار فروش محصولات آن با موانعی روبروست. ازسال ۱۹۹۲ تا سال ۱۹۹۹ صادرات سبزیجات اسپانیایی به کشور هلند جهش ۱۰% داشته است سیستم حراج هلندی کشاورزان هلندی را قادر به پاسخگویی به نیاز جدید بازار تا حدود دهه ۱۹۹۰ می کرد. (Stevens,1998) بنابراین چالش هایی پیش رو تولید کنندگان هیدروپونیک درسراسر جهان است که به منظور توسعه بهره وری اب، سیستم های درحال رشد پایدار، تولید میوه با کیفیت بالا ومحصولات سالم که برای به حداکثر رساندن کیفیت زندگی مورد نیاز است .برای رسیدن به این هدف صنعت هیدروپونیک درسراسرجهان نیازبه استفاده تکنولوژی بازیافتی است که با جبران خاک و آب وانرژی برای تولید محصولات کشاورزی وکاهش چشمگیر استفاده ازمنابع طبیعی قابل کاربرد می باشد. این اهداف عبارتند از:
– توسعه پایدار آفت وشیوه کنترل بیماری بدون استفاده ازآفت کش وقارچ کش
– سرمایه گذاری درتحقیقات صنایع غذایی ازجمله بیوتکنولوژی
– توسعه طرح های گلخانه ای ومصالح ساختمانی برای بهینه سازی وکنترل آب وهوا
– سرمایه گذاری درمنابع انرژی تجدیدپذیر مانند توسعه ارزان تر سلول های خورشیدی پلاستیکی
– تشویق وحمایت دولت ازصنعت وفن آوری واشتراک گذاری صنایع هیدروپونیک وتوسعه با دولت Lykas,2005))
۱-۱۴- توت فرنگی هیدروپونیک درحال رشد:
توت فرنگی رقم گاویتا به خوبی خود را با شرایط گلخانه ای وفق می دهد وهمچنین میوه هایی باکیفیت بالاتر درهیدروپونیک به بار می آورد. قرار دادن ریشه گیاهان درمحیط بی اثر درحال رشد ازقبیل پرلیت .کوکوپیت یا راک وول به طور متناوب می تواند شاخه های جدیدی برای نشاء کردن مجدد گیاه بوجود می آورد. پوشش پیوند با گنبد پلاستیکی شفاف برای حفظ رطوبت و نورکافی از ریشه اولیه استفاده میشود. درزمستان میتوان آنها را رشد داد .ریشه یا شاخه را می توان درمحلول میکروبی با پلاستیک روشن پیچیده و۲ تا ۵ ماه دریخچال نگهداری کرده ودرفصل کشت به زمین اصلی انتقال داد.
رشد توت فرنگی همچنین دریک گلخانه شیشه ای ویا ایوان امکان پذیر می باشد. با این حال روشنایی باغ یا محیط داخلی به مدت ۶ تا ۷ ساعت درهر روز نیاز است. درجه حرارت مطلوب برای رشد آن نیز ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی گراد می باشد(Guides ,2005 )
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
( Altieri and Baruzzi, 2010)هدف ازاین آزمایش بررسی مناسب بودن بستر مخلوط آسیاب تفاله های زیتون(OMWM) جایگزین ذغال سنگ نارس بعنوان بستر رشد برای کشت بدون خاک درتولید توت فرنگی می باشد. از این بستر درچهار سطح ۵۰،۷۵،۲۵،۰v/v )) استفاده شد. به منظور ارزیابی مواد مغذی موجود درگیاه آزمایشاتی درقالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. کلیه عناصر پرمصرف (نیتروژن ، کلسیم ، منیزیوم ، سدیم) وعناصر کم مصرف( آهن، منگنز ، مس ، روی) اندازه گرفته شد. میزان EC ترکیب این مواد نیز بررسی شد. تنها بستر کمبود نیتروژن نشان داد .همین امر باعث کاهش EC از بسترشد. بستر (OMWM) 75% بهترین جایگزین انتخاب شد.
( Hokanson and Finn, 2000) مطالعاتی روی کاشت استولون گیاهی درکشت هیدروپونیک به نتایجی دست یافت, دو رقم توت فرنگی روزکوتاه (چندلر، کاماراسو) وعملکرد شان را بررسی کرد.اندازه وکیفیت میوه های رقم کاماراسو بهترین انتخاب شد.
امیری وهمکاران (۱۳۸۹) با مطالعه برروی بادمجان دربسترکشت پرلیت وپوسته برنج دریافتند بالاترین وزن وتوده ریشه وعملکرد دربستر پرلیت نسبت به پوسته برنج نشان داد ودرمقابل کمترین عملکرد دربستر مخلوط این دو نوع کود مشاهده شد.
فتوحی قزوینی وهمکاران (۱۳۸۷) با بررسی دو بستر پرلیت وکوکوپیت دریافتند که آب ومواد مغذی دربسترکوکوپیت کمتر جذب می شود.
جوان پور هروی وهمکاران (۱۳۸۵) اعلام کردند وزن میوه ومیزان اسیدیته وویتامین c وهمچنین مواد جامد محلول در میوه توت فرنگی وفلفل دلمه با افزایش سطح نیترات آمونیوم موجود درمحلول غذایی کاهش می یابد.
(جمالیان وهمکاران) گیاهان توت فرنگی( (Fragaria × ananassa بسیار حساس به شوری می باشد. به منظور بررسی اثرات متقابل پاکلوبوترازول ( PP333 ) و شوری بر گلدهی ، عملکرد و کیفیت میوه توت فرنگی ، سه سطح از نمک طعام [ ۰ ، ۵، ۱۰ میلی ] در محلول غذائی گنجانده شد و چهار سطح] PP333 30،۲۰،۱۰،۰ [ mg / Lدر گیاهان اسپری شد. برنامه PP333 باعث کاهش طول گل آذین ، اما افزایش گل آذین و تعداد گل و شوری و کاهش تعداد achenes در میوه شد. با این حال یک محلول پاشی با دوز۱۰ mg / L از PP333 اثر شوری در ۱۰میلی مولار نمک NaCl کاهش می یابد و به طور قابل توجهی افزایش تعداد achenesدر میوه PP333 در ۳۰mg / L به طور کامل هر گونه اثرات منفی شوری ۱۰ میلی مولار NaCl بر عملکرد میوه غلبه در حالی که افزایش کل مواد جامد محلول میوه (TSS) بالاترین سطح از PP333 ( 30mg / L ) در ( ۵، ۱۰ میلی مولار ) گیاهان نمک منجر به کاهش اسیدیته قابل تیتراسیون( TA ) شد. تمایل به افزایش نسبت TSS / TA با افزایش حجم استفاده از PP333 شوری منجر به کاهش ویتامین C شد اما برنامه های کاربردی PP333از دوز ۲۰mg / L به طور قابل توجهی افزایش ویتامین C در هر دو سطح ( ۵، ۱۰ میلی متر( را نتیجه داد.
عامری وهمکاران)۱۳۹۰(طی ازمایشی با عنوان بررسی اثر بسترها وارقام مختلف توت فرنگی بر روی کیفیت میوه ازشش بستر پوسته برنج، خاکستردرخت چنار، کوکوپیت+پرلیت (۵۰&50(، ورمی کمپوست+پرلیت+کوکوپیت به نسبت های (۵۰&45&50) ، (۴۵&40&15) و (۴۰&35&25) استفاده کردند. صفاتی مانند آنتوسیانین، TSS ، TA، ویتامین C مورد آزمایش قرار دادند. نتایج این طور بدست آمد که بیشترین درصد میوه های ناقص از رقم سلوا ازپوسته برنج بدست آمد.رقم کاراماسو وبستر ورمی کمپوست+پرلیت+کوکوپیت(۴۰&35&25) بالاترین آنتوسیانین را داشت.بالاترین TSS از رقم سلوا دربستر ورمی کمپوست+پرلیت+کوکوپیت(۵۰&45&50) و بیشترین TA از رقم کاراماسو از بستر ورمی کمپوست+پرلیت+کوکوپیت(۵۰&45&50) بدست آمد.
تهرانی وهمکاران (۱۳۸۷) در آزمایشی اثر ۷ لایه بستر بر ویژگیهای کمی وکیفی سه رقم توت فرنگی با ۲۱ تیمار و ۴ تکرار بررسی کردند. سه رقم شامل کاماراسو ، گاویتا و رقم سلوا شد. گلدان و لوله در سیستم مورد استفاده قرار گرفت و ۲ پیت خزه +۱ شن (v / v) ، ۲ ) شن و ۵ماسه ) ذغال سنگ نارس ۱۰۰٪ ، پرلیت ۱۰۰٪ ، ذغال سنگ نارس ۴۰ ٪ + پرلیت ۶۰ ٪ ، خزه ۱۰۰٪ ، کوکوپیت ۴۰ ٪ + پرلیت ۶۰ ٪ و کوکوپیت ۱۰۰٪ در گلدان قرار داده شد. درجه حرارت در ۲۵ º C روز و ۱۵ º C شب کشیده شد. تعداد برگ، طوقه ، دونده ها و گل آذین ، طول دمبرگ، زمان گلدهی و باردهی ، میانگین وزن میوه، تعدادی از میوه ها و عملکرد هر بوته ، درصد میوه و مواد جامد محلول برای هر یک از سطوح ثبت شد. بیشترین تعداد برگ در کاماراسو در کوکوپیت ۱۰۰٪ ذغال سنگ نارس ۱۰۰٪ ، ۴۰٪ کوکوپیت + پرلیت ۶۰ ٪ و ذغال سنگ نارس ۴۰ ٪ + پرلیت ۶۰ ٪ بدست آمد.به طور کلی گاویتا بالاترین طول دمبرگ را نشان داد . زمان گلدهی و قبل از آن در سلوا و آخرین در کاماراسو بود. اگر چه تعامل بین بستر و رقم قابل توجهی بود ، با این حال زمان گلدهی پیش از آن در لایه های بدون ذغال سنگ نارس مقایسه آن با ذغال سنگ نارس دیده شد.در سلوا بیشترین گل آذین تولید شد. زمان باردهی پیش از آن در کاماراسو بیشتر از دو رقم دیگر بود. کاماراسو در کوکوپیت ۴۰ ٪ + پرلیت ۶۰ ٪ بیشترین تعداد میوه و عملکرد در هر بوته تولید می شود. عملکرد در لایه های با ذغال سنگ نارس بالاتر از لایه های بدون ذغال سنگ نارس بود. بیشترین تعداد میوه و ناهنجار در شن و ماسه ۱۰۰٪ برای کاماراسو مشاهده شد. مواد جامد محلول میوه با ارقام مختلف نشان می دهد که کاماراسو در کوکوپیت ۴۰ ٪ + پرلیت ۶۰ ٪ برای تولید گلخانه مناسب است.
Sarooshi and Cresswell , 1994)) با مطالعه اثرمحلول غذایی وفاصله بوته وECبرعملکرد توت فرنگی به نتایج زیر رسیدند:
محلول نیترات آمونیوم (۳H4NO3) ونیترات کلسیم(KNO3) به منظور کاهش نسبت K به N از۷/۱ به۴/۱ بی اثراست. روش مدیریت حل این عناصر مثل فسفر کلسیم منیزیم ومنگنز وروی به میزان زیاد ومنیزیم درسطح کمتر دررشد کیفی توت فرنگی دارای تفاوت معنا داری است. افزایش EC از۲به ۳ وکاهش ان تولید میوه های شیرین می کند. همچنین کاهش ECاز۴ به ۲ عملکرد راکاهش داده اما اندازه میوه ها درشت می شود. همچنین افزایش تراکم بوته باعث کاهش عملکرد تولید می شود. اما این میزان با توجه به شرایط اب وهوایی مختلف قابل تغییر است.
اسدی وهمکاران(۱۳۹۱) تحقیقی در مورد اثر GA3 بر روی عملکرد میوه، گل و ویژگی های رویشی بر عملکرد اولیه رقم توت فرنگی ( Gaviota) انجام دادند. در این تحقیق اثر محلول پاشی GA3 بر روی عملکرد میوه ، گل و اندام رویشی وهمچنین عملکرد گیاه توت فرنگی رقم گاویتا بررسی شد. سه سطح GA3 (0 , 25 و ۵۰ میلی گرم برلیتر) در یک طرح کاملا تصادفی در ۴ تکرار مورد بررسی قرار گرفت. پس از برداشت آخرین گل GA3 محلول پاشی شد. همچنین یک هفته پس از برداشت آخرین برداشت نیز تکرار شد. گل و اندام رویشی و عملکرد و وزن میوه ها با محلول پاشی ۵۰% GA3 سازگار بود.
احمدی وهمکاران (۱۳۹۰) به منظور بررسی اثر بسترهای مختلف در میزان رنگدانه کاروتنوئید و کلروفیل توت فرنگی در کشت هیدروپونیک آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در دانشگاه جیرفت انجام دادند. بسترها شامل ذغال سنگ + شن و ماسه ، پرلیت ، کوکوپیت ، پرلیت + شن، ماسه + پرلیت دانه بزرگ وسه گونه توت فرنگی سلوا ، پاروس و کاماراسو در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین کلروفیل کل از بستر پرلیت بدست آمد. همچنین بیشترین کاروتنوئید از بستر شن و ماسه + پرلیت دانه بزرگ بدست آمد.
فاطمی وهمکاران (۱۳۸۷) آزمایشی را به منظور اثر سیلیسیوم بر رشد و عملکرد گیاه توت فرنگی در شرایط تنش شوری انجام دادند. بدین منظور و جهت ارزیابی تاثیر سیلیسیوم و شوری بر روی خصوصیات رویشی ، عملکرد و کیفیت میوه توت فرنگی (Fragaria × ananassa Duch) رقم سلوا آزمایشی با سه سطح سیلیسیومmM) 0.1.2( و سه سطح کلرید سدیم mM)20.0.40 ( به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط کنترل شده گلخانه ای و به صورت آبکشت انجام شد . شاخصه ای عملکرد و خصوصیات کیفی میوه در طول آزمایش اندازه گیری شد . همچنین خصوصیات فیزیولوژیکی ازجمله شا خص کلروفیل و محتوای رطوبت نسبی برگ نیز مورد ارزیابی قرار گرفت .در پایان آزمایش کل گیاهان از بستر خارج شده و خصوصیات رویشی شامل سطح برگ و وزن تر و خشک اندام ه ای هوایی و ریشه اندازه گیری شد . نتایج نشان داد که شوری اثر کاهنده معنی داری بر روی شاخص های رشد ونمو ی گیاه داشت . به طوریکه تعداد برگ ، سطح برگ و وزن تر و خشک برگ و ریشه با افزایش غلظت کلرید سدیم کاهش و با افزودن سیلیسیوم به محلول غذایی در شرایط شوری، افزایش یافت. شاخص های عملکرد در شرایط شوری کاهش و ب ا کاربرد سیلیسیوم ، به طور معنی داری افزایش یافت. شاخ ص کلروفیل تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت، ولی محتوای رطوبت نسبی برگ در شرایط شوری کاهش و با تیمارسیلیسیوم افزایش یافت . افزایش غلظت سیلیسیوم و کلرید سدیم در محلول غذایی ، اسیدیته قابل تیتراسیون را افزایش داد ، ولی دیگر خصوصیات کیفی میوه ، تحت تاثیر تیمارها قر ار نگرفتند . بر اساس نتایج حاصل می توان استفاده از سیلیسیوم را در شرایط شوری ، توصیه نمود.
خیاط وهمکاران (۱۳۸۶)درتحقیقی اثر عناصر پتاسیم و کلسیم بشکل ترکیب( K SOو CASO) بر عملکرد کیفی وکمی میوه توت فرنگی رقم سلوا در کشت هیدروپونیک مورد بررسی قرار گرفت. این نمکها درحین رشد به ریشه گیاه تزریق می شد. نتایج این طور نشان داد که بین کنترل نمک NACL حدود ۱۰ میلی متر و وزن وتعداد میوه ها تفاوت معنی داری وجود دارد.با افزایش میزان نمک وK SO وزن میوه ها پایین می اید. مجموع مواد جامد محلول و ویتامین سی در۱۰ میلی متر CASO افزایش داشت.در شرایط شوری نیز همزمان با تزریق نمک CASO افزایش عملکرد و کیفیت بالای میوه ها دیده شد.
طاووسی (۱۳۸۹) امروزه تحقیقات گسترده ای روی بسترهای رایج در کشت بدون خاک انجام می شود تا با در نظر گرفتن مسا یل اقتصادی، نوع کشت و اثر این بسترها روی خصوصیات کمی و کیفی محصول، بستر مناسب هر منطقه مشخص شود از آن جایی که هزینه ی بستر ، فاکتور مهمی در هزینه های تولید در این نوع کشت می باشد، تحقیقات اخیر عمدتا روی استفاده از بسترهای بومی با قیمت پایین می باشد. پژوهش حاضر در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با چهار بستر پرلیت، پیت نارگیل، خرده چوب و ترکیب پرلیت و خرده چوب به نسبت وزنی (۱:۱ ) با چهار تکرار در گلخانه ای تحقیقاتی انجام شد . به طور کلی ، گیاهان پرورش یافته در بستر پیت نارگیل بهبود پارامترهای رشد نظیر وزن تر و خشک بوته (گرم در بوته )، شاخص کلروفیل و تعداد برگ (عدد در بوته ) را از خود نشان دادند، در حالی که بستر پرلیت موجب افزایش عملکرد(گرم در بوته) وتعداد میوه (عدد در بوته) گردید که از لحاظ آماری اختلاف معنیداری با بستر خرده چوب نداشت و حتی بستر خرده چوب موجب افزایش مواد جامد محلول(TSS) نیز گردید . از طرف دیگر ، بستر مخلوط خرده چوب و پرلیت عملکرد مطلوبی از نظر رشد رویشی و زایشی از خود نشان نداد.
داوری وهمکاران (۱۳۸۲)آزمایشی را بر اساس طرح کرت های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام دادند . به طوری که دور آبیاری در سه سطح شامل۱۲ و۲ و۴ بار در روز در کرت های اصلی و سه بستر پرلیت جدید، پرلیت استفاده شده و سبوس برنج در کرت های فرعی قرار گرفتند . بذر کاهو مورد استفاده پاریس آیلند (Parris Island)بود. فاکتورهایی نظیر عملکرد ، وزن تر ، وزن خشک و ارتفاع تحت تاثیر دور آبیاری قرار گرفتند . نتایج نشان داد دور آبیاری ۴ بار در روز با۳۹/۴۴۶ گرم بیشترین عملکرد و وزن خشک گیاه و دور آبیاری ۱۲ بار در روز با۹۴/۳۸۶ گرم کمترین عملکرد و وزن خشک گیاه را دارا بودند . همچنین دور آبیاری ۱۲ بار در روز موجب افزایش ارتفاع گیاه گردید . بین بسترهای مورد آزمایش از نظر صفاتی نظیر عملکرد و وزن خشک گیاه اختلاف معنی داری وجود داشت. بستر پرلیت استفاده شده نسبت به سایر بسترها موجب افزایش عملکرد و وزن خشک گیاه گردید و این در حالی بود که بستر سبوس برنج کمترین عملکرد و وزن خشک گیاه را دارا بود . اثر متقابل معنی داری بین دور آبیاری و بستر از نظر کلیه صفات دیده نشد.
Nxawe & Ndakidemi, 2009)) میزان درجه حرارت آب آبیاری برعملکرد نهال اسفناج به مدت ۸ هفته ودردرجه حرارت ۲۸ درجه سانتی گراد رشد مطلوب را داشتند. دماهای متفاوت اثرات مختلفی دارند.اگر دمای محلول بالای ۳۵ درجه باشد اثرات کوتاه مدت وبلند مدت دارد. درکوتاه مدت جذب آب وموادغذایی ازطریق کاهش درویسکوزیته آب فعال شدند ونقل وانتقالات ازغشاء سلول دردرازمدت حلالیت اکسیژن را کاهش می دهد.
Graves, 1983)) مشاهده کرد که دردمای زیر ۲۲ درجه سانتی گراد اکسیژن محلول مواد مغذی برای عرضه این عناصر دراختیار گوجه فرنگی قرارمیگیرد. اما با این حال یک نتیجه ازکاهش اثرات رشد گیاه ازجمله تنفس با تغییر برخی فرآیندهای فیزیولوژیکی رخ می دهد. درمقابل درجه حرارت بالاتراز۲۲درجه باعث افزایش رشد محصول ورشد رویشی مطلوب می شود.
(Marschner, 1995) میزان pH درمحلول غذایی را تنظیم وروزانه با توجه به ظرفیت بافری پایین تر ازسیستم بدون خاک تغییر داد. تغییرات درpHازمحلول مواد غذایی با تفاوت درمیزان جذب عناصر توسط گیاهان ازنظر تعادل آنیون ها وکاتیون ها بررسی شد. هنگامی که آنیون ها درغلظت بالاتر ازکاتیون ها قرار میگرفتند. به عنوان مثال افزایش نیترات باعث افزایش PH می شود. از این رو اختلاط آمونیوم به عنوان منبع N درمحلول غذایی درنتیجه تنظیم pHمواد مغذی دردسترس است.
Lykas ,2001)) آزمایشی درمورد مدیریت EC اصلاح شده توسط گیاهان بعنوان مواد مغذی وآب ازمحلول جذب شده در دو سیستم بازوبسته انجام داد. با کاهش درغلظت برخی ازیون ها افزایش غلظت دردیگر سیستم مشاهده شد. به عنوان مثال دریک سیستم بسته هیدروپونیک با محصول رز درترکیب محلول غذایی کاهش سریع غلظت آهن دیده شد. درحالیکه غلظت کلسیم ومنیزیوم وکلر افزایش یافت.

شایستگی

۱

ارتباطات با مشتریان

۲

فرایند تصمیم‌گیری

۳

تدارک و تهیه بودجه

۴

مهارت نوشتاری

۵

تهیه و تدارک برنامه و توسعه

۶

برنامه‌ریزی استراتژیک

۷

مدیریت زمان

۸

بازاریابی

۹

احساس مسئولیت

نتایج این پژوهش نیز نشان می‌دهد که ارتباطات با مشتری به عنوان اولویت اول و مهارت‌های نوشتاری به عنوان اولویت چهارم از بین ۹ موضوع مورد بررسی قرار دارد. این تحقیق اهمیت ارتباطات را جهت انجام وظایف شغلی مورد بررسی و نظرخواهی و مورد تأکید قرار می‌دهد.

• چارترز^[۸۲]، تحقیقی با عنوان «بررسی ارتباطات در سازمان‌های آموزشی آمریکا در سال ۱۹۸۴» انجام داد. یافته‌های پژوهش، نشان داد که: میزان ارتباطات، در مدارس ابتدایی، بسیار بیشتر از مدارس متوسطه است. میانگین تماس‌ها، در بین اعضاء هیئت آموزشی، با افزایش تعداد آنان، کاهش می‌یابد. معلمانی که زمینه‌ی تخصصی مشترک دارند، تمایل بیشتری دارند که با یکدیگر شبکه‌های ارتباطی بادوام ایجاد کنند. مقاطع تحصیلی، تخصص و قرابت فیزیکی، بر الگوهای ارتباط افقی در مدارس، تأثیر دارند. (هاشمی‌طاری، ۱۳۷۸).

• طی مطالعاتی که گری بینسون^[۸۳]توسط سؤالاتی که برای ۱۷۵ نفر از مدیران شرکت‌های بزرگ ایالت‌های غربی آمریکا فرستاد، روشن ساخت که مهارت‌های ارتباطی، چه شفاهی و چه کتبی، نه تنها در احراز شغل، بلکه در انجام مؤثر امور محوله تأثیر بسزایی دارد. سؤالات مطروحه در زمینه فاکتورها و مهارت‌های مهم و حیاتی که در استخدام دانشجویان فارغ‌التحصیل مؤثر بوده، مورد بررسی و تحقیق به عمل آمده و مشخص گردید که ارتباطات شفاهی^[۸۴]به عنوان اولین و مهمترین مهارت و ارتباط کتبی^[۸۵] دومین مهارت محسوب می‌گردند (میرآبی،۱۳۸۰).

• یک بررسی نشان می‌دهد که حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد از زمان کار در یک کارخانه‌ی معمولی، صرف ایجاد ارتباط شده و یا درگیر مسایل و مراحل حاد ارتباطی است. از سوی دیگر، این نسبت برای مدیریت‌های اجرایی در سطوح میانی و بالایی، رقمی حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد را نشان می‌دهد. (گوئل کهن، ۱۳۷۶).

از دیدگاه کلی، سرمایه گذاری به معنای مصرف پول های در دسترس برای دستیابی به پول هایی بیشتر در آینده است. به عبارت دیگر سرمایه گذاری یعنی به تعویق انداختن مصرف فعلی برای دستیابی به امکان مصرف بیشتر در آینده. (همان منبع، ص ۱۲۶)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در سرمایه گذاری دو ویژگی متفاوت و مهم وجود دارد که عبارتند از زمان و ریسک. اهمیت دو موضوع یاد شده به این علت است که در سرمایه گذاری صرف پول در زمان حال صورت می گیرد و مقدار آن معین می باشد در حالی که پاداش حاصل از آن در آینده به دست می آید و معمولاً با عدم اطمینان همراه است. در بعضی مواقع ویژگی زمان غالب می گردد (مانند اوراق قرضه دولتی) و در بعضی مواقع ریسک از نظر اهمیت مقدم می باشد (مانند برگه اختیار خرید سهام عادی) و در مواقع دیگر هر دو دارای اهمیت هستند (مانند سهام عادی). (همان منبع، ص ۱۲۷)
۲-۵- انواع سرمایه گذاری
سرمایه گذاری ها به دو شکل عمده واقعی و مالی تقسیم می شوند. سرمایه گذاری های واقعی نوعی سرمایه گذاری است که فرد با فداکردن ارزشی در زمان حاضر، نوعی دارایی واقعی به دست می آورد. خرید ملک یا آپارتمان نمونه ای از این سرمایه گذاری است. در سرمایه گذاری مالی، فرد در ازای فدا کردن ارزش حاضر، نوعی دارایی مالی که نتیجه آن معمولاً جریانی از وجوه نقد است به دست می آورد.
در اقتصادهای سنتی اکثر سرمایه گذاری ها از نوع واقعی بوده اند اما در اقتصادهای پیشرفته عمده سرمایه گذاری ها بر روی دارایی های متمرکز صورت می گیرد و توسعه مؤسسات سرمایه گذاری مالی راه را برای سرمایه گذاری واقعی امکان پذیرتر می کند. در واقع این دو شکل سرمایه گذاری نه تنها در مقابل یکدیگر نیستند، بلکه ممکن هم نیز می باشند. (همان منبع، ص ۱۲۸)
۲-۶- محیط سرمایه گذاری^[۷]
محیط سرمایه گذاری دربرگیرنده انواع اوراق بهادار قابل معامله می باشد و از طرف دیگر، وقتی صحبت از محیط سرمایه گذاری می شود، باید مکان و چگونگی خرید و فروش اوراق بهادار را نیز مدنظر قرار دهیم. به طور کلی می توان اجزای محیط سرمایه گذاری را به سه دسته تقسیم کرد:
۱- اوراق بهادار یا دارایی های مالی
۲- بازارهای اوراق بهادار یا بازارهای مالی
۳- واسطه ها یا مؤسسات مالی. (همان منبع، ص ۱۲۸)
۲-۷- فرایند سرمایه گذاری^[۸]
در فرایند سرمایه گذاری به چگونگی تصمیم گیری سرمایه گذار در اوراق بهادار قابل معامله و میزان سرمایه گذاری در هر کدام از انواع اوراق و زمان سرمایه گذاری پرداخته می شود. رویه ای شامل مراحل زیر برای تصمیم گیری در این باره به عنوان اساس فرایند سرمایه گذاری مطرح می باشد. (همان منبع، ص ۱۲۹)
۲-۷-۱- خط مشی سرمایه گذاری^[۹]
در این مرحله به تعیین اهداف و میزان ثروت قابل سرمایه گذاری و شناسایی گونه های بالقوه دارایی های مالی به منظور قراردادن در سبد سرمایه گذاری پرداخته می شود. اهداف سرمایه گذاری را باید براساس ریسک و بازده بیان کرد و شناسایی دارایی های مالی تشکیل دهنده سبد را باید براساس اهداف سرمایه گذاری و میزان ثروت قابل سرمایه گذاری و ملاحظات مالی سرمایه گذار صورت داد. (همان منبع، ص ۱۲۹)
۲-۷-۲- تجزیه و تحلیل اوراق بهادار
در ساده ترین شکل این نوع تجزیه و تحلیل، به مطالعه قیمت های بازار اوراق بهادار در جهت پیش بینی تغییرات آتی پرداخته می شود. در این روش به منظور شناسایی روندها و الگوهای تکراری موجود در تغییرات گذشته قیمت اوراق بهادار به مطالعه قیمت های گذشته آنها پرداخته و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. تهیه الگوی تغییرات قیمت اوراق بهادار براساس تغییرات گذشته با این فرض صورت می گیرد که روندها و الگوهای گذشته در آینده نیز تکرار خواهد شد و بر این اساس تحلیلگران اوراق بهادار امیدوار به پیش بینی دقیق تغییرات آتی قیمت اوراق می باشد. (همان منبع، ص ۱۲۹)
۲-۷-۳- تهیه سبد سرمایه گذاری
گام سوم در فرایند سرمایه گذاری شامل شناسایی و تعیین دارایی های مورد نظر برای سرمایه گذاری و یافتن نسبت سرمایه اختصاص یابنده از ثروت سرمایه گذار به هر کدام از دارایی های منتخب می باشد. در این مرحله، سرمایه گذاران با توجه به نتایج مراحل قبلی به استفاده از موارد زیر در تهیه سبد مورد نظر می پردازند:
۱- تجزیه و تحلیل اوراق بهادار به صورت فردی و پیش بینی تغییرات قیمت هر کدام از آنها
۲- پیش بینی تغییرات کلی قیمت سهام عادی و ارتباط آنها با اوراق بهادار با درآمد ثابت
۳- تهیه سبدی که با یک سطح معین در بازده دارای حداقل ریسک باشد.
در واقع سرمایه گذاران با توجه به برآورد میزان ریسک و بازده هر یک از اوراق بهادار، از طریق تجزیه و تحلیل فردی آنها و رابطه بین نرخ های بازدهی، می توانند به مجموعه ای دست یابند که در ازای میزان معینی از ریسک دارای بالاترین نرخ بازده می باشد. (همان منبع، ص ۱۲۹)
۲-۸- بازده^[۱۰]
معمولاً افراد مصرف کنونی را به مصرف درآیند ترجیح می دهند. بنابراین برای تشویق افراد در به تعویق انداختن مصرف فعلی می بایستی انتظار کسب پاداش از سرمایه گذاری را برای آنان ایجاد کرد. در واقع انتظار کسب بازده یا پاداش سرمایه گذاری موجب می شود تا سرمایه گذاران مصرف در آینده را به مصرغ فعلی ترجیح دهند. اغلب از بازده در جهت معرفی بازده سرمایه گذاری در یک دارایی در طول یک دوره زمانی که به آن بازده دوره نگهداری می گویند استفاده می شود و آن عبارتست از تغییرات قیمت و جریانات نقدی حاصل از آن دارایی طی دوره سرمایه گذاری. این میزان تغییرات را برحسب درصد بیان می کنند که نشان دهنده درصدی از مبلغ سرمایه گذاری است و به آن نرخ بازده سرمایه گذاری می گویند. نرخ بازده عامل بسیار مهمی در تصمیم گیری های مالی جهت سرمایه گذاری به شمار می رود. (همان منبع، ص ۱۳۰)
بازده یک سرمایه گذاری عبارتست از جریان های نقدی قابل تحققی که توسط صاحبان سرمایه گذاری و در طول یک سرمایه گذاری معین تحصیل می شود. بازده نوعاً براساس درصدی از ارزش سرمایه گذاری انجام شده در آغاز دوره بیان می شود. (رهنمای رودپشتی، ۱۳۸۶، ص ۵۴)
۲-۹- سود نقدی
این سود همانند سود تصویب شده، در مجمع عمومی صاحبان سهام جهت تقسیم بین سهامداران است. مقدار سود سهام با میزان درآمد و سودآوری شرکت، وضع مالی و میزان نیاز به پول جهت سرمایه گذاری در طرح های جدید بستگی دارد. این سود بعد از اعلام و تصویب در مجمع عمومی تقسیم و بین سهامداران توزیع می شود. طبق قانون تجارت شرکت های ایرانی مکلفند حداکثر پس از ۸ ماه از تصویب سود توسط مجمع، آن را به سهامداران پرداخت کنند. اکثر شرکتها به دلیل مشکلات نقدینگی سعی در تاخیر پرداخت سود نقدی تا حد امکان دارند. بنابراین ارزش پول دریافتی چند ماه پس از تصویب و با شرایط تورم از ارزش نقدی در زمان تصویب کمتر خواهد بود. این مسئله یعنی ارزش زمانی پول در محاسبه بازده کل مورد محاسبه قرار نمی گیرد. (همان منبع،ص ۵۸)
۲-۹-۱- مزایای حق تقدم
در محاسبه بازده کل اولاً فرض می شود که سهامدار از حق تقدم خود استفاده می کند، ثانیاً سهامدار سهام بدست آمده آورده ناشی استفاده از حق تقدم خود را در پایان دوره مالی به همراه اصل سهام خود به فروش می رساند. این دو فرض باعث می شود نا به جای محاسبه ارزش حق تقدم به شرح ذیل:
درصد افزایش سرمایه (۱۰۰۰- آخرین قیمت سهام در پایان دوره) = ارزش حق تقدم
۲- در محاسبه بازده کل سهام با استفاده ضرایب که نشان دهنده درصد افزایش سرمایه (از محل مطالبات و آورده های نقدی سهامداران) و ضریب نشان دهنده درصد افزایش در تعداد سهام (از محل مطالبات و آورده های نقدی سهامداران و از محل اندوخته های شرکت) است، ارزش حق تقدم مدنظر قرار می گیرد. ضمن این که باز هم بایستی از ارزش زمانی پول صرف نظر کرد، چرا که بین زمان پرداخت ارزش اسمی سهم تا زمان دریافت سهم فاصله ای چند ماهه وجود دارد. (همان منبع، ص ۵۹)
۲-۹-۲- مزایای سود سهمی
معمولاً شرکت ها از محل اندوخته ها یا سود انباشته اقدام به افزایش سرمایه و اعطای سهم به سهامداران می کنند و سهامداران در قبال سود سهمی وجهی پرداخت نمی کنند. در محاسبه بازده کل فرض می شود که سهامدار سود سهمی دریافتی را تا پایان دوره نگهداری می کند و تا پایان دوره آن را اصل سهام خود را می فروشد.
۲-۹-۳- تفاوت نرخ ابتدا و پایان دوره
سهامدار علاوه بر مزایای سود دریافتی از شرکت در صورت فروش سهم در انتهای دوره سودی معادل مابه تفاوت آخر دوره با اول دوره بدست می آورد. برای اینکه تفاوت نرخ در مدل تحقیق یابد باید فرض شود که سهامدار در ابتدا دوره اقدام به خرید سهام کرده و در انتهای دوره آن را می فروشد.
دیدیم که مزایای سهام عادی مانند حق تقدم و سود سهمی و… نیز با توجه به ضرایب به کار رفته است و در فرمول بازده کل مدنظر قرار گرفته است. هرچند بازده کل به دلیل در نظر گرفتن کلیه منافع حاصله توسط سهامداران جامع به نظر می رسد، اما در نظر نگرفتن ارزش زمانی پول و بکارگیری مفروضات تاریخ خرید و فروش سهامداران از نقاط ضعف آن به شمار می رود. تفاوت بازده سود نقدی با بازده واقعی در نوع نگرشی است که این دو روش نسبت به بازده در سهم دارند. روش سود نقدی خود نشات گرفته از فرمول بازده واقعی است در روش سود نقدی سهامداران انتظار دارند تا علاوه بر بدست آوردن عایدات طی دوره نگهداری سهم به هنگام فروش آن نیز از تفاوت قیمت های خرید و فروش سهم منفعت ببرند، اما در موقع فروش سرمایه گذارانی وجود دارند که سهام را از فروشندگان خریداری می کنند. بنابراین سود حاصله از فروشندگان سهم از طرف خریداران سهم تامین می شود. خریداران جدید در پایان دوره نگهداری فروشنده و سرمایه گذار جدید خریدار خواهند بود، بنابراین با فرض دوره نگهداری بی نهایت سود نقدی تنها عایدی سهامداران از خرید و فروش سهم خواهد بود. این روش محاسبه بازده دیدگاهی کلان و کلی نسبت به بازده سهم و سهامداران دارد. ولی بازده واقعی از دید یک سهامدار منحصر به فرد که سهام را برای دوره ای معین در اختیار دارد آن را مورد محاسبه قرار می دهد، در عمل نیز روش نقدی بیشتر برای پیش بینی بازده در دوره های آتی از طرف سرمایه گذاران به کار می رود. علاوه بر این سهامداران با توجه به بازده واقعی که ارزیابی عملکرد مدیران (به عنوان نمایندگان سهامداران طی دوره نگهداری سهم) می پردازند، علت این امر قبول محاسبه بازده کل به عنوان معیار عایدی سهامداران از دیدگاه شرکت می باشد. (پارسائیان، ۱۳۸۴، ص ۶۹)
۲-۱۰- بازده مورد انتظار
از آنجایی که نرخ بازده به علت ریسک سرمایه گذاری می تواند چندین مقدار ممکن را اختیار کند، محاسبه بازده مورد انتظار به صورت معیاری از تمایل به مرکز متداول است که نرخ بازده مورد انتظار چنین تعریف می شود:
که :
K: نرخ بازده مورد انتظار
n: تعداد نتایج ممکن
Pi: احتمال وابسته به نتایج ممکن I ام
Ki: نتیجه ممکن i ام
از معادله فوق روشن می شود که K عبارتست از میانگین وزنی ریاضی (امید ریاضی) نتایج ممکن وزن هر نتیجه برابر است با احتمال وابسته به آن نتیجه ممکن. (نوروز بیگی، ۱۳۸۶، ص ۶۱)
۲-۱۱- بازده مورد انتظار پرتفولیو