مکانیزم دیگر واکنش پایانی از طریق پدیده انتقال زنجیر^[۱۳] است که به طریق متفاوت می تواند انجام گیرد. گیرد در این حالت فرایند رشد یک پلیمر متوقف می شود در حالی که فرایند پلیمریزه شدن ادامه دارد.
۱-۷-۲-۴ واکنش های انتقال زنجیر
در پدیده مشاهده می شود که زنجیر در حال رشد زودتر از معمول بوسیله واکنش های انتقال زنجیر خاتمه می یابد. در این واکنش ها یک اتم هیدروزن از ماده انتقال دهنده در این واکنش جذب می شود اگر چه انواع دیگر اتم ها نیز می توانند در بعضی مواقع جذب شوند. این پدیده باعث از بین رفتن یک رادیکال و ایجاد رادیکال دیگر می شود و این رادیکال تولید شده قادر به انجام مرحله انتشار نبوده و در نتیجه رشد زنجیر پلیمر متوقف می گردد.بیشترین و بارزترین اثر انتقال زنجیر کاهش طول زنجیر پلیمر است.انواع مختلفی از انتقال زنجیر می تواند رخ دهد.
۱) انتقال زنجیر به حلال
یک اتم هیدروژن از مولکول حلال جدا و به انتهای رادیکالی زنجیر پلیمر متصل می شود که این باعث تشکیل رادیکال روی حلال می گردد (شکل۱-۲۰).
شکل ۱- ۲۰ انتقال زنجیر از پلی استایرن به حلال
انتقال زنجیر به حلال به عوامل مختلفی مانند مقدار حلال(حلال بیشتر- انتقال زنجیر بیشتر)، قدرت پیوند درگیر در مرحله انتقال(پیوند ضعیفتر- انتقال زنجیر بیشتر) و پایداری رادیکال حلال(پایداری بیشتر- انتقال زنجیر بیشتر) بستگی دارد. هالوژنها بجز فلوئور می توانند براحتی منتقل شوند.
۲) انتقال زنجیر به مونومر
یک اتم هیدروژن از مونومر جدا می شود. طی این مرحله یک رادیکال روی مولکول مونومر ایجاد شده که بدلیل پایداری رزونانسی مانع از انتشار بیشتر زنجیر پلیمر می شود (شکل۱-۲۱).
شکل ۱- ۲۱ انتقال زنجیر از پلی پروپیلن به مونومر
۳) انتقال زنجیر به آغازگر
یک زنجیر پلیمر با آغازگر واکنش داده و رشد زنجیر متوقف می شود. طی این مرحله یک آغازگر رادیکالی جدید تولید شده که می تواند منجر به آغاز رشد زنجیرهای پلیمر جدید شود (شکل۱-۲۲)، بنابراین بر خلاف دیگر حالتهای انتقال زنجیر، انتقال زنجیر به آغازگر امکان انتشار بیشتر پلیمر را فراهم می کند. بعنوان مثال آغازگرهای پر اکسید که به انتقال زنجیر بسیار حساس هستند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل ۱- ۲۲ انتقال زنجیر از پلی پروپیلن به آغازگر دی ترسیو بوتیل پر اکساید
۴) انتقال زنجیر به پلیمر
یک رادیکال از یک زنجیر پلیمر با یک اتم هیدروژن از زنجیر پلیمر دیگر جانشین می شود (شکل۱-۲۳). این عمل باعث پایان رشد یک زنجیر پلیمر شده اما به زنجیر پلیمر دیگر اجازه شاخه دار شدن می دهد. وقتی این مکانیسم رخ دهد جرم مولی متوسط پلیمر تقریباً ثابت باقی می ماند.
شکل ۱- ۲۳ انتقال زنجیر از پلی پروپیلن به یک پلی پروپیلن دیگر
۱- ۸ روش های جداسازی
یک ماده شیمیایی مورد نیاز همواره باید خالص سازی شود سپس برای اهداف مورد نظر بکار رود از این رو به کلیه روشها و فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی که در این راستا بکار می روند روش های جداسازی می گویند. هدف از جداسازی حذف مزاحمتها و بالا بردن کیفیت و تاثیر ماده مورد نظر می باشد.از جمله روش­های جداسازی می­توان به ته­نشینی، تبخیر، تقطیر، استخراج مایع- مایع، استخراج فاز جامد، استخراج قطره­ای، استخراج با گاز، کروماتوگرافی و… اشاره کرد.
استخراج یکی از روش های جداسازی است که مستلزم انتقال جسمی از یک فاز به فاز دیگر می باشد. در بعضی مواقع لازم است برای بازیابی یک جسم آلی از محلول آبی از راههایی غیر از تقطیر استفاده شود. یکی از این راه ها تماس دادن محلول آبی با یک حلال غیر قابل امتزاج با آب است. اگر حلال خاصیت جداسازی را داشته باشد بیشتر مواد آلی از لایه آبی به حلال آلی (حلال غیر قابل امتزاج با آب) انتقال پیدا می کند.
که در بین این روشها روش استخراج مایع- مایع به طور گسترده در جدا کردن ترکیبات آلی و معدنی از مخلوط استفاده می شوند که البته انتخاب حلال در آن بسیار مهم است. حلال انتخاب شده برای استخراج باید درجه خلوص بالا داشته باشد و قابلیت حل شدن آن در آب و یا هر ماده دیگری که جسم آلی را در خود حل کرده کم باشد و یا بهتر از آن اینکه اصلاً حل نشود. همچنین باید فرار باشد تا به راحتی بتوان آنرا از ترکیب یا ترکیبات آلی استخراج شده، تقطیر نمود. با توجه به مطالب فوق جسم استخراج شونده باید در حلال استخراج کننده به خوبی حل شود و قابلیت انحلال در این حلال خیلی بیشتر از آب باشد. ضمنا حلال استخراج کننده هیچ نوع واکنشی با آب یا مواد قابل استخراج نباید بدهد. از طرف دیگر استفاده از حجم زیاد حلال ، تشکیل امولسیون و دشواری در اجرا و مقرون به صرفه نبودن از معایب این روش می باشد.
۱-۹ استخراج فاز جامد^[۱۴](SPE)
این روش استخراج، یک فرایند جداسازی است که بر اساس آن ترکیباتی که در یک مخلوط مایع حل شده(حلال) یا به حالت تعلیق درآمده اند با توجه به خواص فیزیکی و شیمیایی خود از ترکیبات دیگر مخلوط جدا می شوند.
این تکنیک به عنوان یک روش معمول برای استخراج آنالیت از ماتریکسهای پیچیده در آزمایشگاهها کاربرد دارد. و می تواند برای جداسازی آنالیت از نمونه های مختلف مانند ترکیبات دارویی، آلاینده های محیط زیست، نمونه های بیولوژیک و…. مورد استفاده قرار گیرد.
۱-۹-۱ مراحل استخراج فاز جامد
این تکنیک با بهره گرفتن از املاح محلول یا معلق در یک مایع(فاز متحرک) و یک جامد که نمونه از آن عبور می کند(فاز ساکن) برای جداسازی جزء مورد نظر عمل می کند.
بطور کلی استخراج فاز جامد در چهار مرحله صورت می گیرد (شکل۱-۲۴):

1. 1. آماده سازی: در این مرحله یک حلال آلی از میان فاز جامد در داخل کارتریج عبور داده می شود.

1. 1. جذب آنالیت روی فاز جامد: در مرحله دوم آنالیت را آرام آرام و به طور پیوسته به داخل فاز جامد عبور می دهند.

1. 1. شستشوی: بوسیله ی حلالی که خود آنالیت را شستشو نمی دهد فقط مزاحمت هایی که همراه با آنالیت در فاز جامد جذب شده اند را پاک می کند.

1. 1. شویش:از یک فاز آلی جهت شویش استفاده می شود که ذرات آنالیت موجود در فاز جامد را استخراج می کند.

شکل ۱- ۲۴ مراحل استخراج فاز جامد :۱) آماده سازی،۲) جذب آنالیت روی فاز جامد،۳) شستشو،۴) شویش
۱-۹-۲ عوامل موثر بر استخراج با فاز جامد:
۱- pH محلول: برای حذف کامل مزاحمت ها و استخراج انتخابی آنالیت ها بایستی pH محلول بهینه سازی شود.
۲- نوع حلال: بسته به نوع آنالیت برای جداسازی حلال های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
۳- حجم جذب و واجذب نمونه: هر چه مقدار آنالیت جذب شده به مقدار آنالیت واجذب شده نزدیکتر باشد مقدار بازده استخراج بیشتر است.
۱-۹-۳ مزایای استخراج فاز جامد
دلایل برتری استخراج فاز جامد با استخراج مایع- مایع عبارتند از:

1. 1. این روش بسیار سریع و آسانی و مقرون به صرفه است.

1. 1. مصرف حلال در این روش بسیار کمتر می باشد.

1. 1. در این روش نیاز به یک کارتریج کوچک است در حالی که استخراج مایع- مایع به بطری های شیشه ای زیاد آزمایشگاهی نیاز دارد.

1. 1. کارتریج مورد استفاده در این روش نسبتا ارزان است و این کارتریج می تواند بازیابی شده و برای آزمایش های دیگر استفاده شود.

1. 1. کارتریج ساخته شده از جنس پلی پروپیلن است و آلودگی محیط زیست آن ناچیز است.

1. 1. ذرات چربی تشکیل شده در آب که در استخراج مایع – مایع برای نمونه های بیولوژیکی و آب فاضلاب مشکل ساز می باشد در این روش مشکلات عمده بوجود نمی آورد.

1. 1. انعطاف­پذیری استخراج با­ فاز جامد بیشتر از استخراج مایع- مایع می‌باشد. حلال‌های در این روش در گستره بیشتری قرار دارد، اما برای استخراج مایع- مایع محدود و حلال‌های به شدت آبدوست نیاز می­باشد. گزینش پذیری در این روش با توجه به انتخابی بودن حلال افزایش می یابد.

۱-۹-۴ خصوصیات فاز جامد
۱-پایداری شیمیایی داشته باشد.
۲-قابلیت جذب و واجذب انتخابی داشته باشد.
۳-اندازه ذرات کوچک باشد تا سطح تماس بیشتر شود.