تاریخ حدیث البحرین
الأستاذ المشرف
حجه الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی
الأستاذ المساعد
الاستاد قاسم الجوادی
ال‍طالب
مهدی سلیمانی الآشتیانی
موعد المناقشه
جمادی الثانی ۱۴۳۰
Abstract
If we see from history of Hadith as brunch of hadith sciences, geographical reading of hadith happens will have hi position in that. In this inquiry , historical Bahrain as one center for hadith works is very effective and important.
In historical geography, Bahrain involve all of lands that located in west and south of Persian Golf seashores(between Basrah and Omman). More of ten names of Bahrain people (whether natives and Arab tribes) and specially Abd ul-Qais tribe – that it is very important and effective more than of them- in between companions of the blessed Prophet well find.
Also Bahrain people have had strong relation with Shi’ism commonly and with Shia hadith specially. Bahrain for the reason that involve seventy narrators in the Imams era and being more than 130 traditionalists after Imams era from end of 10^th century, to collect of important hadith works, to forming of effective thoughts, being scientific centers, to relate with narrators and traditionalists of this and other center – that all of situations and instruments are as hadith center- located in this region as the main centre of Shia hadith in that period. All of them cause to Bahrain that changing to important hadith centre.
Key Words: hadith history of Bahrain, Hadith school of Bahrain, Bahrain traditionalists, hadith center, hadith schools.
A Thesis
Presented for
Master degree in Hadith sciences
Hadith history of Bahrain
Supervisor
Dr. Mahdi Mehrizi
Advisor
Qasim Jawdi
By
Mahdi solaymani-e Ashtiani
June 2009

1. 1. . ر.ک: «مراکز حدیثی شیعه، فعالیتها و بایستهها»، مهدی مهریزی، علوم حدیث، ش ۳۳. ↑

1. 1. . الوجیزه، ص ۴؛ نهایه الدرایه، ص ۸۰؛ مقباس الدرایه، ج ۱، ص ۵۷. ↑

1. 1. . کتاب العین، ج ۳، ص ۲۲۰؛ البلدان، ابن فقیه، ص ۸۹. ↑

1. 1. . وقعه صفین، ص ۵۵۷ ـ ۵۵۸. ↑

1. 1. . تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۵۲۶. ↑

1. 1. . معجم البلدان، ج ۲، ص ۴۳۳. ↑

1. 1. . الصحاح، ج ۵، ص ۲۱۰۱، معجم مقاییس اللغه، ج ۱، ص ۲۰۳؛ معجم ما استعجم، ج ۳، ص ۸۵۵، معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۷. ↑

1. 1. . شرح الرضی علی الکافیه، ج ۳، ص ۲۶۷. ↑

1. 1. . معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۶. ↑

1. 1. . شرح الرضی علی الکافیه، ج ۳، ص ۲۶۷. البته این مطلب را در تهذیب اللغهنیافتیم. ↑

1. 1. . معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع، ج ۱، ص ۲۲۸. ↑

1. 1. . معجم ما استعجم، ج ۱، ص ۲۲۸؛ المواعظ والإعتبار بذکر الخط والآثار، ج ۱، ص ۲۵. استعمال لغت «بَحران» برای منطقۀ بحرین نباید، باعث اشتباه آن با سرزمین بُحران یا بَحران واقع در فُزُع در چهار فرسخی مدینه طیّبه گردد. محل اخیر به جهت غزوه‌ای که در ربیع‌الاول سال سوم هجری اتفاق افتاد، شهرت پیدا کرد.

   

در جریان این غزوه پیامبر اکرمˆ به همراه ۳۰۰ تن از یاران، برای مقابله با بنی سُلیم ـ که در بحران جمع شده بودند و گویا قصد توطئه داشتند ـ از مدینه خارج شد و به منطقۀ فُزُع رفت. چون جنگی پیش نیامد، رسول گرامی در جمادی الاول به مدینه بازگشت. این غزوه گاهی با عنوان غزوۀ بنی سُلیم، گاهی به غزوه الفُرُغ و گاهی نیز با عنوان غزوه بحران، شهرت دارد.
ر.ک: معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۱؛ سیره إبن إسحاق، ص ۲۹۴؛ کتاب المغازی، واقدی، ج ۱، ص ۱۹۶. ↑

1. 1. . تهذیب اللغه، ج ۵، ص ۴۰؛ شرح الرضی علی الکافیه، ج ۳، ص ۲۶۷. ↑

1. 1. . معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۷. ↑

1. 1. . صفه جزیره العرب، ص ۲۵۱. ↑

1. 1. . تهذیب اللغه، ج ۵، ص ۴۰. چنانچه آمد از کلام ازهری فهمیده می‌شود که بین بحیره و بحر اخضر، ده فرسنگ فاصله است. با این وصف آنچه در دانشنامۀ جهان اسلامآمده مبنی بر اینکه، بین قریه‌هایِ بحرین تا بحر اخضر، ده فرسنگ فاصله است، صحیح نیست. کلام ازهری را یاقوت آورده است و ترجمۀ استاد پروین گنابادی در برگزیدۀ مشترک یاقوت حموی، مؤیدِ برداشتِ ما، از بیان ازهری است. ر.ک: دانشنامۀ جهان اسلام، مدخل بحرین (۲)؛ معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۷؛ برگزیدۀ مشترک یاقوت حموی، ص ۳۰. ↑

1. 1. . معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۷. ↑

1. 1. . آکام المرجان فی ذکر المدائن المشهوره فی کل مکان، ص ۵۵. ↑

1. 1. . معجم الامکنه الوارد ذکرها فی صحیح البخاری، ص ۶۲. ↑

1. 1. . نزهه المشقاق فی إختراع الآفاق، ج ۱، ص ۳۸۶. ↑

1. 1. . المسالک والممالک، بکری، ج ۱، ص ۱۹۰. ↑

1. . دایره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل بحرین. ↑