اطلاع رسان های این پژوهش “هزینه بر تلقی شدن مربی گری”، فقدان وجود سیستم جبران و خدماتی مشخص” و “ساختار سازمانی هرمی و سلسله مراتبی” را از عمده ترین موانع ساختاری مربی گری بر شمردند. چنانچه که مصاحبه شوند شماره ۳ اظهار داشت که:

“مربی گری روشی است که با دستور و اعمال قدرت جواب نمی دهد. وقتی سازمانی حالت سلسله مراتبی و هرمی باشد، این روش خیلی زود شکست می خورد. حتی اگر در شرکت های خوب دنیا همچون وودافون مربی گری را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که زمانیکه خواستند مربی گری را در سازمان اجرا کنند، ابتدا حالت سلسله مراتبی خودشان را کم کرده و سازمان شان را مسطح کردند و حالت دستوری را در سازمان پایین آوردند”.

مصاحبه شونده شماره ۶ نیز در این زمینه ساختار سازمانی می گوید:

“عدم ساختار سازمانی هرمی و سلسله مراتبی برای مربی گری بسیار مهم است و بدون نهادینه شدن شهروند سازمانی، مربی گری شعاری تو خالی و بی خاصیت است”.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برخی از مصاحبه شوندگان یکی دیگر از موانع ساختاری مربی گری را در ارتباط با بحث هزینه بر تلقی شدن آن دانستند. آن ها اعتقاد داشتند که مربی گری روشی است که نیاز به یک بار هزینه دارد و درک غلط از آن باعث می شوند تا این روش، هزینه بر تلقی شود. به عنوان مثال مصاحبه شونده شماره ۵ اشاره داشت:

“من معتقدم که مربی گری هزینه بر نیست شاید فهم غلط از مربی گری در ذهن مدیران ما باعث شده تا مربی گری را به عنوان موضوعی هزینه بر مطرح کنند و این خود به مانعی برای بکارگیری آن تبدیل شود”.

ب: موانع محتوایی: منظور از محتوا، رفتار انسان و روابط انسانی سازمان است که با شکل های ارتباطی (غیر رسمی) و الگوهای خاصی بهم پیوسته اند و محتوای سازمان را تشکیل می دهند. در واقع موانع محتوایی، در برگیرنده عوامل زنده سازمان همچون فرهنگ سازمانی نامطلوب، سبک مدیریت نامناسب، نظام انگیزش ناکارآمد، فقدان مشارکت، ناعادلانه بودن نظام تشویق و پاداش و فقدان نظام ارزشیابی عملکرد است (ابطحی، و عباسی، ۱۳۸۶). موانع محتوایی یکی دیگر از موانع سازمانی مربی گری است که این مانع در قالب مواردی همچون؛ “حامی نبودن فرهنگ سازمانی”، “شناسایی مربیان ماهر”، “کافی نبودن حمایت مدیریت”، “ضعف در وجود سیستم های ارزیابی عملکرد” مطرح شده است. مصاحبه شونده شماره ۱ در زمینه فرهنگ سازمانی اظهار کرد:

“یکی از موانع مربی گری این است که فرهنگ سازمان، این روش را نپذیرد. مثلاً در صورتی که فرهنگ انتشار دانش در سازمان نباشد خیلی بایستی تلاش کرد تا بستر سازی فرهنگی کرد که این مسأله زمان زیادی را طلب می کند. ولی در صورتیکه سازمان به گونه ای باشد که در آن تعهد سازمانی افراد بالا باشد، همه افراد بخواهند به هدف دست یابند و این به عنوان یک ارزش باشد، طبیعتاً می تواند اجرای مربی گری را تسریع بخشد”.

هم چنین مصاحبه شونده شماره ۵ در این رابطه می گوید:

“وجود برخی شاخص ها برای پیاده سازی مربی گری لازم و ضروری است که غیر قابل مشاهده بوده و ملموس نمی باشند. همچون فرهنگ سازمانی که یک سازمان یاد گیرنده نباشد و فکری برای استقرار آن هم نکرده باشد، مربی گری ایجاد نمی شود. همچنین در سازمانی که مدیریت دانش در آن نباشد و تلاشی هم برای استقرار آن صورت نگرفته باشد، مربی گری پیاده نخواهد شد. چرا که این ها الفبای ایجاد یک سازمانی است که حامی مربی گری هستند”.

شناسایی مربیان توانمند یکی دیگر از موانع محتوایی مربی گری است چنانچه مصاحبه شونده شماره ۴ بیان کرد:

“پیدا کردن افراد و مربیانی توانمند برای این روش، می تواند یکی از موانع اجرای آن باشد چرا که پیدا کردن این افراد دشوار و نیازمند صرف زمان و وقت زیادی است”.

هتل سنتی سروش واقع در یکی از کهن ترین بناهای یزد در بزرگترین مجموعه خشت خام جهان ( ثبت شده بشماره ۱۵۰۰د توسط یونسکو و میراث فرهنگی ) ایجاد شده است . موقعیت هتل در یزد در محله زرتشتیان واقع و تا اماکن دیدنی چون آتشکده و میدان امیرچخماق و مسجد جامع قابل پیاده روی است . این هتل در خانه ای بنا شده در عهد اتابکان یزد (با قدمت ۴۸۶ سال ) بنا شده و خانه منسوب به شاه شجاع پایه گذار سلسله آل مظفر است.این هتل ۲ ستاره می باشد.
۳-۳-۱۶ هتل سنتی شرق
این هتل در بافت تاریخی شهر یزد نزدیک مسجد جامع واقع شده است . ۳ ستاره می باشد.
۳-۳-۱۷ هتل کهن کاشانه
این هتل در بافت تاریخی شهر یزد واقع شده است که ۲ ستاره می باشد.
۳-۳-۱۸ هتل سنتی ساباط
مهمانسرای سنتی ساباط در شهر خشت خام دنیا با ۶ اتاق در بافت تاریخی یزد و نزدیک به باغ دولت آباد واقع شده است.
۳-۳-۱۹ هتل سنتی یزد
هتل سنتی یزد خانه ای است قدیمی، واقع در قلب تاریخی یزد همجوار با مجموعه امیر چخماق و بازار سنتی یزد، که روزگارانی مامن خاندان سرشناس رشتیان بوده است.
این خانه که تاریخ پایان ساخت آن طبق کتیبه های موجود در خانه ۱۲۱۲ هجری قمری می باشد. دارای معماری بسیار زیبایی می باشد.
۳ حیاط کوچک و بزرگ، ۴ ورودی در جهات مختلف، پایابهای قنات، زیرزمین های خنک و آرام، بادگیر های بلند و تالار های دلنشین، همه و همه حکایت از قدمت و اصالت خانه دارد. اکنون این خانه که به عنوان یک هتل ۳ ستاره بازسازی شده است، دارای ۲۴ اتاق با ظرفیت های مختلف، ۲ محوطه رستوران، ۱ رستوران عشایری،۱ سالن متوسط همایش، کافی شاپ و رستوران در بالای پشت بام و نمایی بسیار زیبا از بافت قدیم شهر بادگیر ها می باشد.
۳-۴ ابزار اندازه گیری
ابزار مورد مطالعه در این مطالعه، پرسشنامه بوده است که پس از احراز روایی و پایایی آن در مراحل مقدماتی تحقیق ، برای جمع آوری داده های مورد نیاز در مرحله نهایی مورد استفاده قرار گرفت.پرسشنامه به گونه ای تدوین شده بود که توسط خود پاسخگو تکمیل شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۵ روایی و پایایی
پایای پرسشنامه براساس آزمون آلفای کرونباخ تعیین شده است. به منظور تعیین روایی ابزار گردآوری داده ها از تکنیک روایی صوری استفاد شده است.
پایایی:
پایایی در مطالعه حاضر، با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس (O)40/0، برای خرده مقیاس (T)63/0، برای خرده مقیاس (S)40/0، برای خرده مقیاس (W)84/0 و برای کل مقیاس ۷۹/۰ به­دست آمد.
روایی:
میزان روایی در مطالعه حاضر، از طریق تحلیل داده ها (همبستگی آیتم­ها) برای خرده مقیاس (O)در طیف ۳۰/۰ تا ۴۸/۰، برای خرده مقیاس (T)در طیف ۴۲/۰ تا ۸۱/۰، برای خرده مقیاس (S)در طیف ۳۰/۰ تا ۷۱/۰، برای خرده مقیاس (W)در طیف ۳۴/۰ ۷۷/۰ و برای کل مقیاس در طیف ۱۴/۰ ۵۹/۰ به­دست آمد.
۳-۶ روش تحلیل داده ها
مدل SWOT : (strengths, weknsses , opportities, threats)
تحلیل SWOT علاوه بر اینکه مدل تکمیل شده و توسعه یافته مدل‌های تدوین استراتژی دیگر به ویژه مدل خط مشی‌هاروارد، مدل BCG با لحاظ کردن دو عامل درونی و بیرونی یعنی موفقیت رقابتی و نرخ رشد صنعتی و مدل GE با لحاظ کردن عوامل متعدد درونی و بیرونی در قالب سهم بازار و جذابیت صنعت بود خود به یک پایه مهم در مدل‌های بعدی تبدیل شد. براساس مدل SWOT که شبیه ماتریس استراتژی اصلی است. هر سازمان در هر وضعیتی که باشد روی یکی از خانه‌های متعلق به ماترس استراتژی‌های اصلی قرار می یگرد. در مدل SWOT محور Xها به فرصت‌ها و تهدیدها و محور Yها به قوت‌ها و ضعف‌ها اختصاص می یابد. فرصت‌های محیطی سازمان روی محور Xها قسمت راست با اعداد مثبت، تهدیدها روی محور Xها قسمت چپ با اعداد منفی نقاط قوت روی محور Yها و قسمت بالا با اعداد مثبت و نقاط ضعف قسمت پائین روی محور Yها با اعداد منفی قرار گرفته و پس از مشخص کردن این ابعاد درونی و بیرونی جایگاه سازمان در یکی از خانه‌های ۱ تا ۴ قرار می گیردخانه ۳ به استراتژی تهاجمی وخانه ۱ به استراتژی محافظه کارانه وخانه ۲ به استراتژی توسعه وخانه ۴ به استراتژی رقابتی اختصاص می یابد.
ماهیت قوت و ضعف به درون سازمان مربوط می شود و فرصت و تهدید معمولاً محیطی هستند.در اینجا به معرفی عوامل داخلی و خارجی پرداخته شده است.
قوت ها:
قوت های سازمان همان منابع و توانایی هایی است که سازمان در اختیار دارد و می تواند از آنها به منظور ایجاد یک مزیت رقابتی استفاده کند. موارد زیر می توانند از قوت های شرکت به حساب آیند:
اختراعات ثبت شده شرکت، نام تجاری و برند شناخته شده، شهرت در بین مشتریان، مزیت در قیمت تمام شده، دسترسی اختصاصی به منابع طبیعی، دسترسی به شبکه های توزیع مناسب، نیروی انسانی کارآمد و آموزش دیده
ضعف ها:
نبودن بعضی از توانایی های کلیدی در سازمان می تواند به عنوان یک ضعف در سازمان تلقی شود. موارد زیر می توانند از ضعفهای شرکتها باشند:
عدم پشتیبانی و حفاظت از اختراعات، نام تجاری و برند ضعیف، ناشناخته بودن در بین مشتریان، ساختار پر هزینه در شرکت، عدم دسترسی به منابع، عدم دسترسی به شبکه های توزیع، نیروی انسانی ناکارآمدنکته ی حایز اهمیت در اینجا امکان تبدیل شدن ضعفها و قوت ها به یکدیگر در شرایط گوناگون است
فرصت ها:
شناسایی و بررسی دقیق محیط خارجی می تواند فرصتهای جدیدی را برای مدیران شرکت نمایان سازد و همین فرصتها می توانند آغازگر مسیر جدیدی برای توسعه و رشد باشند، فرصتها می توانند شامل موارد زیر باشند:
نیاز برطرف نشده مشتری، ظهور تکنولوژی های جدید، کم شدن محدودیت های قانونی، حذف موانع تجارت جهانی
تهدید ها:
تغییر در متغیرهای خارجی و محیطی می تواند تهدید هایی را برای شرکت در پی داشته باشد. مواردی چون :
تغییر در سلیقه ی مشتری که باعث فاصله گرفتن او از محصولات ما می شود، ظهور محصولات جایگزین پر قدرت، افزایش محدودیت های تجاری
به هر حال شرکت نباید منتظر به وجود آمدن فرصتهایی استثنایی در محیط خارجی باشد، بلکه باید تلاش کند تا با تقویت قوت های درونی اش مزیت رقابتی جدیدی را برای شرکت یا سازمان خلق کند. خلق این مزیت های رقابتی از طریق هماهنگی بین قوت ها و توانایی های درون سازمانی و فرصتهای کوچک یا بزرگ خارجی است. حتی در برخی مواقع، اهمیت فرصت خارجی به قدری است که سازمان انگیزه ی لازم برای غلبه بر یک ضعف داخلی را نیز پیدا خواهد کرد.

شکل ۱-۱
برای توسعه ی این استراتژیها، یعنی همان استراتژیهایی که باعث هماهنگی قوت های درون سازمانی با فرصتهای محیط خارجی است، می توان از ماتریس SWOT بهره برد. این روشدر صورت شناخت دقیق و به کارگیری صحیح برای کسب و کارهای کوچک و متوسط بسیار کارآمد خواهد بود. شاید حتی بتوان از این ابزار برای تعیین استراتژیهای شخصی و زندگی افراد نیز بهره برد.
ابتدا لازم است لیستی از قوتها، ضعفها،تهدیدها و فرصتها را آماده کنیم، به این لیست پروفایل SWOTمی گویند(شکل ۱-۲).

شکل ۱-۲
استراتژی های حاصل از این ماتریس به قرار زیر می باشد:
S-O: استراتژیهایی هستند که در پی استفاده از فرصتها می باشند و به خوبی با توانایی های سازمان هماهنگی دارند.
W-O: غلبه بر ضعفها به منظور استفاده از فرصتها است.
S-T: شناسایی روشهایی که شرکت می تواند با بهره گرفتن از آنها خطر پذیری خود را از تهدید ها کاهش دهد.
W-T: یک استراتژی کاملاً دفاعی است که مانع آسیب دیدن شرکت به علت ضعفهایش از تهدیدات محیط خارجی می شود.
کیفیت آنالیز SWOT صورت گرفته بسیار وابسته به ورودیهای ماتریس SWOTمی باشد. لازم است در تعیین عوامل قوت و ضعف، فرصت و تهدیدها، از جوانب مختلف به محیط داخلی و خارجی سازمان نگریسته شود تا بتوان ورودیهای صحیحی را در ماتریسSWOTداشته باشیم.

در کتاب حدیث جنود عقل و جهل آمده است که رجاء و امیدوارى از جنود عقل است و قنوط و ناامیدى از جنود جهل و ابلیس است. از آنجا که خداوند تبارک و تعالی، کامل مطلق است و در ذات و صفات و اسماء و فعل او تحدید و تقیید ـ که از نقایص امکانى است ـ راه ندارد و جلوه رحمت آن ذات مقدّس محدود به هیچ حد و مقیّد به هیچ قیدى نیست، لازمه این معرفت، رجاء واثق و امید کامل به حق و رحمت اوست.^[۲۵۲] از این جهت است که دانشمندان اخلاق سفارش میکنند این جنود ابلیس را کنار بزنیم و امید را که از جنود خداوند است، در خود زنده کنیم و به خودمان امیدوار باشیم تا از یأس شیاطین در امان بمانیم. از اینرو در ادامه آراء دانشمندان اخلاقی درباره امیدواری در عناوین ذیل بررسی شده است.
الف. امیدواری و پشتکار
پشتکار از ثمرات امید است. کسی که در کارهای خود امیدوار است، هرچند که به سبب مشقتهای آن عمل، رسیدن به مقصد با سختی طی شود، با این همه داشتن پشتکار و همت عالی نیل به هدف نهایی را تضمین میکند. سکاکی از دانشمندان کمنظیر ادبیات به دلیل داشتن همین پشتکار و در مرتبه بالاتر امیدواری در رسیدن به نتیجه مطلوب، توانست در سن بزرگسالی عالم به علوم متعددی شود. با اینکه در ابتدای امر این کار برای او ناممکن میآمد، اما امید و پشتکار را که از طبیعت فراگرفته بود در خود تسری داد و به مقام علمی دست یافت.

علامه طباطبائی ذیل آیات «إِنَّهُ لا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکافِرُونَ»^[۲۵۳] و «وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَهِ رَبِّهِ إلا الضَّالُّونَ»^[۲۵۴] بیان میکنند که انسان اگر اقبال و توجهی به سوی حق ندارد و مایل به انجام کار خیر و عمل صالح نیست، دعوت خدا و رسول را به آنچه که او را احیاء میکند اجابت نماید. همچنین اسباب یأس و ناامیدی را به قلب خود راه ندهد که خداوند بین او و قلبش حائل شده و قادر بر هر کاری است و حال او را به بهترینها تغییر میدهد و رحمت الهی او را فرا خواهد گرفت.^[۲۵۵]
غزالی در رساله اخلاقی خود یعنی کیمیاء سعادت، نکات اخلاقی و آداب دینی که برای سعادت انسان ناگزیر از آن است، مطرح میکند. یکی از آن آداب، یأس از جمیع خلق است که آدمی را سزاوار است در امور خود به کسی امیدوار نباشد و تنها منبع امید و توکلش خداوند سبحان باشد. همچنین وی در دو جای دیگر با تعابیر مختلف مانند «وَ التَّوَکُّلُ مَعرِفَهٌ بحُسن الإختیار» و «إسْتِشْعارُ التَّوکُّلِ عِندَ الفاقَه» خواننده را به لزوم توکل در مراحل مختلف زندگی راهنمایی میکند که آن بهترین اختیار آدمی است و توکل را از سنخ معرفت میداند؛ یعنی کسی که به این حد از معرفت برسد که تنها خداوند است که بهترین یاور و ناصر انسان است و امور به دست قدرت او جاری و ساری است، قطعا توکل، نیروی فوقالعاده همیشگی او در لحظه لحظه زندگی اوست.^[۲۵۶]
ب. جوینده یابنده است
علاوه بر این غزالی در کتاب إحیاء علومالدین از امید اینطور تعبیر میکند که اگر کسی به چیزى امید داشته باشد، آن را میطلبد و در نهایت آن را میجوید و هر که از چیزى بترسد از آن بگریزد و طبعا به مطلوب خود نمیرسد.^[۲۵۷] بنابراین از دو فراز این عالم اخلاقی نتیجه میشود که اولا باید انسان در امور زندگانی خویش امیدوار باشد و آن را بطلبد تا بدان نائل شود و راه رسیدن به مطلوب از ناحیه توکل به حضرت حق میسر است که این خود مستلزم یأس از تمام خلائق است و دوم اینکه باید تمام قوای خود و استعدادهای درونی خود را در مرحله اول کشف کند و در مرحله بعدی آنها را بهکار اندازد.‏
دانشمند اخلاقی، خواجه نصیرالدین طوسی نیز بر آن است که در گرفتن نفس از عادات بد و ناپسند باید سعی کرد و از سختی راه نباید ناامید شد؛ چراکه طالب فضیلت را بر افعالی که آن فضیلت اقتضا کند، باید اقدام کند تا هیأت و ملکهای در نفس او پدید آید و اقتدار او بر اصدار آن افعال بر وجه اکمل به سهولت متمایل باشد و آنگاه به سمت آن فضیلت موصوف خواهد بود.^[۲۵۸]
فیض کاشانی از عالمان اخلاقی، خوف و رجاء را مانند دو رهبر میداند که انسان را به انجام کارها سوق داده و به او انگیزه میدهند. پس کسی که انگیزه عمل ندارد او مغرور است و رجاء چیزی است که داشتن و نداشتن آن اقبال و سستی مردم را به سوی عمل کردن در پی دارد. همچنین مرحوم فیض کاشانی، رجاء را از مقامات سالکین و احوال جویندگان دانسته و آن انتظار امر محبوب قلب است اگرچه خود محبوب، نیازمند سبب برای تحقق خویش است.^[۲۵۹]
کلام امیدبخش غزالی حاصل این قسمت است که اگر کسی به چیزى امید داشته باشد، آن را میطلبد و در نهایت آن را میجوید، و هر که از چیزى بترسد از آن بگریزد و طبعا به مطلوب خود نمیرسد. سزاوار است که انسان اسباب یأس و ناامیدی را به قلب خود راه ندهد که خداوند بین او و قلبش حائل شده و قادر بر هر کاری است و حال او را به بهترینها تغییر میدهد و رحمت الهی او را فرا خواهد گرفت. از اینرو امید چراغی است که در تاریکی ترس و یأس از نتیجه، روشنگر راه آدمی است و در کسب اعتماد به نفس و سایر کمالات اهمیت بسزایی دارد.
مؤلفه ششم. همّت و اراده
برای رسیدن به مقصد تنها بیداری کافی نیست. چه بسا کسانی که بیدارند و به امور خویش آگاه بوده، اما برای دگرگونی احوال خود قدم از قدم بر نمیدارند. پس باید تصمیم گرفت و تصمیم چیزی نیست جز عزم و اراده و همت انجام کارها. بالاتر از این باید اراده را خمیر مایه انسانیت دانست؛ چرا که عزم و اراده جوهره انسانیت و میزان امتیاز انسان بر موجودات دیگر هستی است و تفاوت درجات انسان نیز به تفاوت درجات ارادی او است. این مطلب در روایات معصومین آمده و بر آن تأکید شده است. حضرت علیC زمانی که از ارزشهای انسانی صحبت میکنند این سخن را یادآوری میکنند: ‏
> قدرُ الرَّجُلِ عَلى قَدرِ هِمَّتِهِ<^[260]
ارزش هر انسانى بمقدار همت او است.
یعنى قیمت شخصیت افراد بشر را باید در مقدار اعتماد بنفس و درجه علوّ همت آنان جستجو کرد، این فضیلت روانى در هر انسانى بیشتر باشد ارزش انسانى او قطعا بیشتر خواهد بود. همچنین ایشان در فراز دیگری میفرمایند:
> الشَّرَفُ بِالهِمَمِ العَالِیَه لا بِالرَّمَمِ البَالِیَه<^[261]
شرف و فضیلت آدمى به همتهاى بلند و اراده‏هاى نیرومند است نه به استخوانهاى پوشیده و متلاشى‏شده درگذشتگان.
الف. نشانه ها و راهکارهای رسیدن به همت بلند
یحی بن عدی همت بلند را خواستن نهایات و هدفهای عالی معرفی کرده و از نشانه های همت بلند، غیرت، حمیت و غرور را نام میبرد. آنچه که در نظر او اهمیت دارد، دوری کردن نفس از کارهای پست است و نمایش همت بلند آدمی به این است که از ستم و دخول نقص جلوگیری کند و این خصلت از هر کسی ستوده است.
همچنین ایشان پیوند داشتن با علوم عقلی را به منظور رفعت همت و شرافت نفس مناسب دانسته است. علاوه بر این تواناشدن نفس ناطقه نیز در سایه علوم عقلی میسر بوده؛ چراکه نفس در پرتو آن از خواب غفلت بیدار شده و از شهوت هشیار میگردد. البته همنشینی با دانشوران از عرفا و خردمندان و پیروی از سیره و شیوه آنان نیز نفس ناطقه را تقویت میکنند. شناخت خویهای قوه ناطقه زمانی ممکن است که این قوه به تمرین مداوم وادار شود. بنابراین مجاهدت در راه کسب اخلاق پسندیده و پرهیز از خویهای زشت و ناپسند و تسلط بر قوای شهویه و غضبیه، با تربیت و نیرومند ساختن نفس ناطقه و آراستن آن به فضیلتها و آداب و رسوم نیک میسر است.
به نظر یحیی بن عدی اگر چه کمال انسان بسیار دست نیافتنی و به ظاهر ممتنع الوصول است، اما امکان آن را نمیتوان به کلی از نظر دور داشت و چون اراده آدمی درست باشد و سعی بلیغ در کارهایش داشته باشد، بیتردید به آرزویی که در دل پرورانیده است میرسد. انسان کامل در نظر او کسی است که همواره مواظب خصوصیات اخلاقی خویش بوده و بر معایبش آگاه باشد و از کاستی احتراز کند و به همه فضایل عمل کند و در راه وصول به اعتلای اخلاق، کوشا باشد تا بدانجا که از ورود هر گونه نقص و کاستی در قلمرو وجود خویش، جلوگیری کند.^[۲۶۲] حال راه رسیدن به کمال این است که انسان نهایت همت خویش را همواره مصروف بررسی علوم حقیقی کند و واقعیات امور موجود را بشناسد… و پیوسته به مقاصد برتر و بالاتر نظر داشته باشد.
ب. راه رسیدن به مراتب عالیه انسانی
ابن مِسکویه در قسمتی از کتاب ارزشمند تهذیب الأخلاق و تطهیر الأعراق راجع به مراتب افق انسانی نکتهای را اشاره میکند که قبول فضائل و کسب آنها به اراده و سعی وکوشش کردن در مسیر رسیدن به مراتب عالیه انسانی میسر است.^[۲۶۳] در جای دیگری ایشان در اخلاق و طبایع این مطلب را اضافه میکند که اخلاق حالتی برای نفس است که برای افعال انسان انگیزه میشود، به همین جهت در ادامه میگوید این افعال بعضا با عادت و تمرین به ثمر میرسند و مبدأ آنها فکر و اندیشه است تا اینکه سرانجام تبدیل به ملکه شده و خلق انسانی میگردد.^[۲۶۴]
آدمی در میان موجودات کردار خاصی دارد و غیر او در آن شریک نیست. اراده ویژگی خاص اوست که از روی قوه ممیزه صادر شده و تشنگان راه ادب را سیراب میکند. بنابراین هر کسی که در این قوه درستتر و بصیرتش بیشتر باشد، کارهای او نیکوتر خواهد بود و سرانجام انسانیت او کاملتر است. با همین گوهرِ وجودی، بهترین آدمیان رخ نمایان میکنند و بر کارهای خود قادرتر هستند.
صاحب جاویدان خرد در فرازی از توصیههای اخلاقی به نکات مهمی درباره نفس اشاره میکند که
إن النفس إلیها الطلبه و البدن بمنزله المطیه و قائدها نحو الخیر رفیع الهمه و عملها الإمعان بالعزم الصحیح نحو الغایه و آفتها إستدبارها الجهه من أجل التلون فی الهمه و سبب آفتها المیل الی الراحه و اللذه و نجحها إستخلاص الجوهر من شوائب الکدوره و فضیلتها أن توافق العقل و الحکمه و تخالف الهوی و الشهوه و شینها أن تصدأ بالسهو و الغفله فلا تمیز بین الحمول و الرفعه و مفتتح عملها جمع الهمه علی تقویه العزیمه و غایه کمالها أن تطلع علی الخیر بعین البصیره و تمام غرضها الفوز بالسعاده فی الدنیا و الاخره.^[۲۶۵]
آنچه که از این فراز دریافت میشود این است که جایگاه مطلوبات انسانی، نفس است و جسم و بدن او همانند مرکبی است که راهبر آن به سوی امور نیک و صالح همانا همت رفیع و والاست. همچنین عمل نفس، عزم صحیح به سوی هدف است و آفت آن همت متغیر خواهد بود و دلیل این آفت تمایل انسان به میل و راحتی است. خلاصی جوهر نفس از شائبه کدورت سستی، همراهی آن با چراغ عقل و حکمت است علاوه بر اینکه باید از زر و زیور این راه که همانا شهوات و هوای نفساند دوری گزید و از زشتی سهو و غفلت بر حذر بود. حال که زمان عمل است، باید همت را عالی داشت و عزم راسخ را جزم کرد و با چشم بصیرت به نهایت کمال رسید که آن سعادتمندی دنیا و آخرت است.
همچنین غزالی قواعد دهگانه اخلاقی را در کیمیاء سعادت از نظر میگذراند. یکی از آنها همت والاست؛ او معتقد است که تحت هر شرایطی که برای انسان پیش آید، نباید عمل خود را ترک کند و یا آن را به زمان بعدی منتقل نماید. به بیان دیگر او همه را به این نکته توجه میدهد که انسان مأمور به وظایف خویش است و نباید توجه اساسی به نتیجه اعمالش داشته باشد.^[۲۶۶]
غزالی در کتاب اخلاقی دیگرش احیاء علومالدین حقیقت اراده را اینطور بیان میکند که نیت و اراده و قصد در یک معنی بهکار میروند. وی اراده را حالت و صفتی قلبی میداند که علم و عمل قرین آن هستند؛ زیرا علم مقدم بر نیت و اراده بوده و حتی اصل و شرط برای آن حساب میشود و علم نیز حکم ثمره و فرع نیت محسوب شده و به تبع اراده میآید. این تحلیل بدان سبب است که تمامیت هر عملی به علم، إراده و قدرت منوط است؛ زیرا انسان چیزی را که نمیداند به آن ارادهای ندارد. بنابراین او را گریزی از دانستن نیست. از سوی دیگر او به سمت عمل متمایل نمیشود مادامی که هیچ ارادهای نداشته باشد. در نتیجه اراده، برانگیخته شدن قلب به سوی چیزی است که موافقت با غرض او داشته باشد؛ زیرا که خلقت انسان بر چیزهایی استوار است که با نفس اوسازگار بوده و به آنها محتاج است.^[۲۶۷]
ج. همت عالی و صفت شجاعت
خواجه نصیرالدین طوسی نیز در کتاب اخلاق ناصری از انواعی نام میبرد که اجناس فضایل مشتمل بر آن است و بلند همتی از این انواع بوده که ذیل جنس شجاعت قرار دارد. به بیان دیگر کسی که شجاع است، حتما فردی است که دارای همت رفیع بوده و انسانی سست اراده و ضعیف نیست؛ یعنی نفس آدمی در طلبِِِِِِِ امور متعالی صرف شود و به کاستیهای احتمالی توجهی نشود و همچنین هیبت کارها ترسآور نباشد.^[۲۶۸] ایشان علاوه بر اینها در سیاست مُلک و آداب ملوک، خصائصی را برای طالب مُلک نام میبرد. علو همت و عزم بر انجام کارها از این آداب است؛ بدین معنی که همت والا بعد از تهذیب قوای نفسانی و تعدیل غضب و شهوت میسر است و عزیمت نیز بعد از ترکیب رأی صحیح و ثبات تمام حاصل میشود. این نکته را در نهایت ایشان تأکید میکند که اکتساب فضیلتها و اجتناب رذیلتها بدون این فضیلت میسر نخواهد شد.^[۲۶۹]
ملا مهدی نراقی بر آن است که تحصیل مراتب عالى، همّت عالی را طلب میکند؛ چراکه در جوهر انسان و طبیعت او این قدرت هست که در طلب هر چه بکوشد بدان دست یابد. آیه «وَالَّذِینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا»^[۲۷۰] نیز بر همین مدعا دلالت دارد که خداوند متعال میفرماید: کسانى که در راه ما کوشش کرده‏اند راههاى خویش را به ایشان مى‏نمائیم. حقیقت آن است طالب هر چیزى با سعی و کوشش آن را مى‏یابد و در نهایت شهامت خود را منصه ظهور میرساند.^[۲۷۱]‏
ملا احمد نراقى صاحب کتاب ارزشمند معراج السعاده، از دنائت همت اینطور میگوید که آن، پستى طبع و قصور همت در طلب کارهاى بزرگ و امور عظیمه خطرناک، و قناعت نمودن نفس به شغلهاى پست و اعمال جزئیه است. در مقابل دارنده همّت عالى، به امور جزئیه سر فرود نیاورد و به طمع منافع خسیسه دنیویه، خود را نیالاید و از بیم مضرّت و خطر، دست از مطلوب خود باز ندارد؛ بلکه دنیا و ما فیها در نظر او خوار، و لذات جسمانیه در پیش او بى‏اعتبار است. نه از روآوردن دنیا به او شاد و فرحناک، و نه از پشت کردنش محزون و غمناک مى‏شود. وی در ادامه این کلام دقیق، با استناد به دو بیت شعر، به حسن و زیبایی آن میافزاید.
دست از طلـب نـدارم تا کــام من برآید یا جـان رسد به جانان یا جان ز تن برآید
و مى‏گوید:
ترک جان گفتم نهادم پا به صحراى طلب تا در این وادى مرا از تن برآید جان ز لب‏
خداوند عالم در جوهر انسان، چنین قرار داده که به هر کارى کمر همت بندد و در آن سعى و اجتهاد کند البته به مطلوب خود مى‏رسد. به همین دلیل ایشان بر آن است که این صفت اگر به مرتبه کمال رسید صاحب آن طالب مقصد اعلى شده و به ایمان حقیقى مى‏رسد. و حتی این صفت را نتیجه بزرگى ذات و شجاعت نفس میداند که بالاترین فضایل نفسانیه و اعظم مراتب انسانیت است؛ زیرا کسی که به مراتب ارجمند، سرافراز گردید به واسطه این صفت بوده است. در حالت کلی، اجناس اخلاق فاضله ذیل این اوصاف قرار دارد: عدالت، شجاعت و عفت؛ یعنی این اوصاف مصدر بوده و خود منشأ اوصاف اخلاقی دیگر میشوند. مثلا شجاعت منشأ صبر، علو همّت، حلم، وقار و مانند اینها مى‏باشد همچنین ایشان صفت حسنه شهامت را از نتائج علوّ همّت میداند و آن عبارت است از حریص بودن آدمى بر انجام رسانیدن امور عظیمه، که نام او به مرور زمان در صفحه روزگار باقى بماند.^[۲۷۲]
حاصل آن است که یکی از ملاکهای مهم انسانیت طبق تصریح روایات و بیانات حضرات معصومینG داشتن همت و اراده بالا بوده و از نشانه های آن غیرت، حمیت و غرور است. حتی در کلام بزرگان بر این تصریح شده است که کسب دانش و پیوند با علوم عقلی در ارتقاء همت و اراده آدمی تأثیر مثبت دارد و جسم آدمی همانند مرکبی است که راهبر آن به سوی امور نیک و صالح همانا همت رفیع و والاست و اراده حالت و صفتی قلبی است که علم و عمل قرین آن هستند. تحصیل مراتب عالى، همّت عالی را طلب میکند؛ چراکه در جوهر انسان و طبیعت او این قدرت هست که در طلب هر چه بکوشد بدان دست یابد و همت عالی نشان از شجاعت انسان دارد. از اینرو کارکرد این سازه در ساختمان اعتماد به نفس در تمام لحظات اکتساب آن حیاتی است و کمشدن همت آدمی و یا نقصان آن، نتیجه را ممتنع و یا با سستی و کندی مواجه میکند.
مؤلفه هفتم. مسئولیتپذیری
روایتی است از پیامبر اکرم۷ که عامه و خاصه آن را نقل کردهاند. در این روایت ایشان همه افراد را به نحو فردی و اجتماعی مسئول کارهای خویش خواندهاند. بنابراین هر کسی در حد توان و قدرت خویش اموری که به او سپرده میشود مسئول بوده و خود اوست که باید آن را به نحو تمام و نیکو پاسخگو باشد. فرای کاری که به سبب آن، مسئولیت به انسان واگذار میشود، پذیرش مسئولیت است که دارای اهمیت بوده و نتایج هر کاری به دلیل همین مسئولیتپذیری متغیر و دگرگون خواهد شد. این روایت اگرچه راجع به یک امر اجتماعی جزئی وارد شده، اما در سایر شئون فردی و اجتماعی تسری مییابد.
پیامبر اسلام۷ میفرمایند:
> کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِه<^[273]
همه شماها شبانید و همه شما در پرورش گوسفندان خود مسئولیت دارید.
در کمترین فرض احساس مسئولیت و پذیرش مسئولیتی که به انسان واگذار شده است، امور شخصی انسان را شامل میشود تا انسان ‏همواره خود کارهایش را به عهده بگیرد و دیگران را به سبب تدبیر و افعال نامناسبش مؤاخذه نکند. کسی که از اعتماد به نفس قوی برخوردار است، حتما احساس مسئولیت کرده، بعد از آشنایی به جوانب کار خویش، شرایط آن را درنظر میگیرد و همواره به نتیجه مطلوب توجه دارد و دیگران را در برابر شکستهای احتمالی سرزنش نمیکند. بنابراین اگر هر کسی مسئولیت کار خویش را به عهده بگیرد، قطعا به حدود و جوانب امر خود توجه لازم داشته و موانع آنرا دقت میکند و طبعا به مقصد خود به خوبی نائل خواهد شد، خصوصا اینکه اعتماد به نفس به خودی خود، تکیه کردن به استعدادهای ذاتی و درونی خویش است که در این جهت نقش مسئولیتپذیری در کسب و ارتقاء اعتماد به نفس دقیقتر نمایان است.
مؤلفه هشتم. استقلال روحی ـ روانی

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برای آزمون وجود رابطه بین متغیر اثربخشی امر به معروف و نهی از منکر و تربیت مخاطب امر و نهی، از آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید (جدول شماره ۴- ۴۱)، با توجّه به نتایج این آزمون ( مقدارr = 248/0 و سطح معنی داری=۰۰۰/۰)، می‌توان اظهار داشت که بین متغیر اثربخشی امر به معروف و نهی از منکر و تربیت مخاطب امر و نهی رابطه معنادار و مستقیم برقرار می‌باشد. بنابراین فرضیه مورد نظر تأیید میگردد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل (۴-۲۶) :نمودار پراکندگی برای متغیر اثربخشی امر به معروف و نهی از منکر و تربیت مخاطب امر و نهی
۴-۳-۲- تحلیل رگرسیونی
در قسمت‌های قبل رابطه‌ی متغیرها براساس فرضیات تحقیق به صورت دو به دو مورد بررسی قرار گرفت. اکنون با بهره گرفتن از رگرسیون چند متغیری سعی میشود، ‌تأثیر مجموع دو متغیر مستقل بر متغیر وابسته مورد بررسی قرار گیرد. رگرسیون چندمتغیری روشی است برای تحلیل مشارکت جمعی و فردی دو یا چند متغیر مستقل xi، در تغییرات یک متغیر وابسته. کار رگرسیون چند متغیری این است که به تبیین واریانس وابسته کمک کند و این وظیفه را تا حدود زیادی از طریق برآورد مشارکت متغیرها(دو یا چند متغیر مستقل، در این واریانس به انجام می‌رساند.
جدول (۴-۴۲): خلاصه مدل در خروجی تحلیل رگرسیون چند متغیره

مدل

ضریب همبستگی چندگانه®

ضریب تعیین(R²)

۱

۰٫۳۵۶

۰٫۱۲۷

همانطور که در جدول (۴-۴۲) ملاحظه می‌شود متغیرهای مستقل در جدول رگرسیونی قرار گرفتند که ضریب همبستگی چندگانه‌ آنها با اثربخشی امر به معروف و نهی از منکر برابر ۳۵۶/۰=R و ضریب تعیین برابر با ۱۲۷/۰=R² بدست آمده است. این ضریب بیانگر آن است که در حدود ۱۳/۰ از واریانس یا پراکندگی متغیر اثربخشی امر به معروف و نهی از منکر توسط متغیرهای مستقل تحقیق تبیین می‌گردد و بقیه‌ی واریانس پراکندگی، توسط متغیرهایی تبیین می‌شود که در این تحقیق وارد نشده است.
جدول (۴-۴۳): ضرایب رگرسیون متغیرهای پژوهش

متغیرهای مستقل

ضریب زاویه

رگرسیون

ضریب استاندارد

T

سطح معنی داری

B

انحراف معیار

(Constant)

۲٫۶۳۵

۰٫۵۰۰

۵٫۲۶۶

۰٫۰۰۰

احساس امنیت مخاطب امر و نهی

۰٫۰۴۴

۰٫۰۳۸

• مردانی نوکنده، ۱۳۸۹، ص۱۸-۲۰، به نقل از: صدر، سنت های تاریخ در قرآن، بی‌تا، ص ۱۸۸٫ ↑

• همان ↑

• میرمعزی، مبانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت اقتصادی، ارائه شده درنشست انجمن اقتصاد حوزه، ۳ دی ۱۳۹۳٫ ↑

• محمدقطب، روش تربیتی اسلام، ص ۲۵۱، در حسین‌زاده، همان، ص ۲۳ ↑

• مدلهای توصیفی سعی می کنند که یک واقعه گذشته یا حال یا فعالیت را بدون هیچ گونه تلاش در پیش بینی آتی آن یا دادن هرگونه توصیه مطرح کنند(فرهنگی، ارتباطات انسانی ج۱، ص ۶۴) ↑

• بستان، همان ↑

• بیاناتی از حضرت آیت الله خامنه‌ای، ۳۰/۶/۱۳۸۱٫ ↑

• وقتی می گوییم الگوی اسلامی ایرانی، یعنی یک نقشه جامع(حضرت آیت الله خامنه ای، ۹/۱۰/۸۹) ↑

• جعفرپور، بایسته ها و الزامات الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ۱۳۹۰، به نقل از: هادوی تهرانی، ۱۳۹۰، ص۵۱ ↑

• ر.ک: مردانی، الگوی توسعه آموزش عالی ایران در افق ۱۴۰۴، ۱۳۹۲، ص ۱۰۷٫ ↑

• همان، ص ۱۱۳ ↑

• مصباحی مقدم، گامی به سوی تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ۱۳۹۱، ص ۲۲۱؛ و نیز جعفرپور، ۱۳۹۱، ص۱۸۸٫ ↑

• دادگر، حلقه‌های مفقوده جهت کارآمدسازی نقشه راه، ۱۳۹۱٫ ↑

• هنجار یک قاعده کلی است که به‌ما می گوید کدام رفتار در یک موقعیت مشخص قابل قبول است و کدام رفتار قابل قبول نیست.(Coleman, 1980: p 7-8) ↑

• • آن دسته از مدلهایی می باشند که می کوشند نشان دهند که برای تحقق خواسته‌ای چه باید کرد. این مدل‌ها در بین راه‌ حل ‌های مختلف و متفاوت موجود، بهترین را انتخاب می‌کنند(فرهنگی، همان) ↑

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• ر.ک: ترکاشوند، ۱۳۸۸، الگوی هنجاری رسانه ملی(از دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی ایران)ص ۹۲ ↑

• عَنِ الرِّضَا عَنْ أَبِیهِ ع أَنَّ رَجُلًا سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع مَا بَالُ الْقُرْآنِ لَا یَزْدَادُ عَلَى النَّشْرِ وَ الدَّرْسِ إِلَّا غَضَاضَهً فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لَمْ یَجْعَلْهُ لِزَمَانٍ دُونَ زَمَانٍ وَ لِنَاسٍ دُونَ نَاسٍ فَهُوَ فِی کُلِّ زَمَانٍ جَدِیدٌ وَ عِنْدَ کُلِّ قَوْمٍ غَضٌّ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ» (بحارالانوار، ج ۲، ص ۲۸۰، به نقل از علل الشرایع)؛ روایت است که از امام صادق(ع) پرسیده شد که این چه سرّ و خصلتی در قرآن است که هرچه به نشر و درس قرآن کریم می‌پردازیم جز نوبودگی، طراوت، تازگی و دلپذیری بر آن افزوده نمی‌شود؟ فرمودند: به این جهت است که قرآن جاودانه است و به زمان خاصی اختصاص ندارد، لهذا در هر زمان به تناسب همان زمان می‌توان حرف تازه‌ای از قرآن دریافت کرد؛ همچنین قرآن به قوم و قبیله‌ای خاص خطاب نشده است، بلکه برای همه‌ی اجتماعات، جوامع و نسل‌ها در همه‌ی عصرها فرستاده شده است. پس این کتاب در هر عهد و عصری تازه است، و برای هر قوم و قبیله‌ای تا روز قیامت نو و تازه است. ↑

• باهنر، ۱۳۸۳ ↑

• در اینجا مشخصا می‌توان به‌نظریه هنجاری هابرماس اشاره کرد(ر.ک: شوتس ایشل، مبانی جامعه شناسی ارتباطات، ۱۳۹۱، ص ۳۰۳) ↑

• آنچنان که هابرماس مطرح می‌کند: «کنش راهبردی را می توان کنشی دانست که در جریان آن ذهنیتی، ذهنیت دیگر را به‌عنوان شیء و ابزاری برای رسیدن به اهداف و منافع خود درک می‌کند.(همان) ↑

• آنچنان که هارموت اِسر در نظریه «فایده مورد انتظار» معتقد است «در جهت تحقق کنشی کوشش کن که نتیجه آن نه به احتمال، بلکه مسلما برای تو فایده دارد. از کنشی که برای تو زیان‌آور و پرهیزنه است و یا هیچ تاثیری در رضایتمندی تو ندارد، خودداری کن(Esser 1999: 248, Hervorh. Weggel) ↑

• تعبیر استعلایی را طه عبدالرحمن در کتاب الحق الاسلامی فی الاختلاف الفکری به‌کار می‌برد. «وقاحت استعلا آن است که یک طرف، فکر خود را به طرف یا طرف‌های مقابل تحمیل کند؛ ولی فکر او را دریافت نکند و مثلا یک ملت ارزش و مفاهیم و احکام خود را بر ملت‌های دیگر الزام کند، بی آنکه شرایط خاص آنها را لحاظ کند. این همان تعصب استعلایی یا استبدادی است. وقاحت احاطه معرفت انسانی را به‌جای علم الهی می‌نشاند و الوهیت حق را به چالش می‌خواند» (به نقل از مرادی، ۱۳۸۶معرفی کتاب الحق الاسلامی فی الاختلاف الفکری). ↑

• قُلْ لاَ أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبَى(شوری/ ۲۳) ↑

• اخْتَارَهُ مِنْ شَجَرَهِ الْأَنْبِیَاءِ وَ مِشْکَاهِ الضِّیَاءِ وَ ذُؤَابَهِ الْعَلْیَاءِ وَ سُرَّهِ الْبَطْحَاءِ وَ مَصَابِیحِ الظُّلْمَهِ وَ یَنَابِیعِ الْحِکْمَهِ طَبِیبٌ دَوَّارٌ بِطِبه‌قَدْ أَحْکَمَ مَرَاهِمَهُ وَ أَحْمَى مَوَاسِمَهُ یَضَعُ ذَلِکَ حَیْثُ الْحَاجَهُ إِلَیْهِ مِنْ قُلُوبٍ عُمْیٍ وَ آذَانٍ صُمٍّ وَ أَلْسِنَهٍ بُکْمٍ مُتَتَبِّعٌ بِدَوَائِهِ مَوَاضِعَ الْغَفْلَهِ وَ مَوَاطِنَ الْحَیْرَه»؛ پیامبر صلّى‌اللّه علیه و آله و سلّم را از درخت تنومند پیامبران، از سرچشمه نور هدایت، از جایگاه بلند و بى‏همانند، از سرزمین بطحاء (سرزمین بطحا، بین دو کوه ابو قیس و احمر را مى‏گفتند که محل زندگى قریش بود.)، از چراغ‏هاى بر افروخته در تاریکى‏ها، و از سر چشمه‏هاى حکمت برگزید. پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم طبیبى است که براى درمان بیماران سیّار است. مرهم‏هاى شفا بخش او آماده، و ابزار داغ کردن زخم‏ها را گداخته. براى شفاى قلب‏هاى کور و گوش‏هاى ناشنوا و زبان‏هاى لال، آماده، و با داروى خود در پى یافتن بیماران فراموش شده و سرگردان است.» (نهج البلاغه دشتی، خطبه‌۱۰۸) ↑

• ابن عبدالبر، االاستیعاب، ۱۹۹۷، ج۲، ص ۷۵۱٫ ↑

• امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: از رأفت و مهربانی پیامبر (ص) این بود که با یاران خود مزاح می‌فرمود تا این که عظمت و بزرگی‌اش آن‌ها را نگیرد و تا بتوانند به او نگاه کرده و نیازهای خود را بازگو نمایند(نوری، مستدرک‌الوسائل، ج۸، ص ۴۰۷). ↑

• کنش ارتباطی هابرماس حقیقت را در خود گفتگو و تفاهم جستجو می‌کند. هابرماس پیشنهاد می‌کند که بشر جدید باید ارزش‌ها و اهداف خود را عقلانی نماید به‌دیگر سخن، بایستی ارزشمندی و خوبی و بدی را هم جمعی تعیین کند. به اعتقاد هابرماس معیارهای کنونی خوبی و بدی در جهان متجدد که خصلتی تاریخی و گاه دینی دارند معیارهای معقولی نیستند. بنابراین، باید با استعانت از مفاهمه عقلی و جمعی که از آن به گفتمان تعبیر می‌کند به‌صورت آزادانه و به‌دور از انواع سلطه، خوبی و بدی، زشتی و زیبایی… را تعیین نمود. بدین‌گونه، ارزش‌های جامعه جدید باید توافقی و تفاهمی باشد، چنان‌که حقیقت هم توافقی باشد. آنچه که از آن به حقیقت مطلق و ثابت تعبیر می‌شود باید به‌کنار نهاده شود تا راه برای هرنوع سلطه جدید که با تمسک به حقیقت مطلق پدید می‌آید بسته شود(از عقلانیت هدفمند «وبر» تا عقلانیت ارتباطی «هابرماس»). ↑

• کنش دعوتی ذیل اصل دعوت توضیح داده خواهد شد. ↑

• به‌همین دلیل محسنیان برغم اینکه عنوان کتاب خود را کتاب هنجار در سه کتاب مقدس (تورات، انجیل، قرآن) گذاشته است در متن کتاب این نکته را یادآوری می‌کند که آنچه در جستجوی آن است به سه دلیل فاقد خصلت‌های عام «هنجار» در مباحث جامعه‌شناسی است: نخست آنکه خاستگاه یا محور آن جه می‌خواهیم هنجارها در سه کتاب مقدس بنامیم، الزاما اجتماع و حاصل اکثریت یا میانگین جمعیت نیست؛ آن‌چنان‌که در آیه ۱۰۰ سوره مبارکه مائده آمده است«[ای پیامبر] بگو پلید و پاک یکسان نیستند هر چند کثرت پلید[ها] تو را به شگفت آورد پس اى خردمندان از خدا پروا کنید باشد که رستگار شوید». دوم، در نگاه جامعه‌شناختی، رابطه‌ای تنگاتنگ میان ارزش‌ها و هنجارهای موجود برقراراست ولی در قرآن اینگونه نیست و مثال آن حرمت شراب به‌عنوان یک حکم شرعی در عین ارزشمند بودن آن در بهشت است [این بحث جای تامل جدی است چون حرمت و حلیت به یک مصداق تعلق ندارند. معلوم نیست چیزی که یکی از نوشیدنی‌های بهشتیان است همان شراب موجود در این دنیا باشد] و سوم هنجارهای کتب مقدس فرازمانی و فرامکانی است در حالی که هنجارهای جامعه‌شناختی ممکن است در گذر زمان محتول شوند(محسنیان‌راد، هنجارها در سه کتاب مقدس، ۱۳۹۲). ↑

• ﻫﺎﺑﺮﻣﺎس در ﻧﻈﺮﻳﺔ ﻛﻨﺶ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺒـﻮد ﻣﺮﺟـﻊ ارزﺷـﻲ ﻣﻄﻠـﻖ در ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻜﺜﺮ و ﭼﻨﺪﭘﺎره ﻧﻮﻳﻦ ﻛـﻪ وﺑـﺮ آن را ﻣﻄـﺮح ﻛـﺮد، ﺗﻮﺟـﻪ ﻛـﺮده و ﻛﻮﺷـﻴﺪه اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮی ﻣﻔﻬﻮم ﻫﻨﺠﺎر ﺑﻪ‌ﺟﺎی ﻣﻔﻬﻮم ارزش ﺑﺮای اﺷﺎره ﺑـﻪ اﻧﺪﻳﺸـﻪ‌ﻫـﺎ، اﻧﺘﻈﺎرﻫـﺎ و ﻗواعد و ﻣﺸﺘﺮک ﻣﻴﺎن ﻋﺎﻣﻼن اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ را ﺣﻞ ﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﺑﺎور وی، ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ زمینه‌هایی ﻧـﻮ و ﺷﻴﻮهﻫﺎﻳﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮای ﺣﻞ ﻧﺰاع‌ﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻬﺎدﻫﺎی دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ﺑﻪ‌ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد آورده و از اﻳﻦ راه، اﻣﻜﺎن ﻋﻘﻼﻧﻲ‌ﺷﺪن ﻛﻨﺶ‌ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﻲ اﻧﺴﺎن‌ﻫﺎ را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻛـﺮده‌اﺳـﺖ.(رجبی و بستان، ۱۳۸۹، به‌نقل از: ﺑـﻮﻫﻤﻦ، ۱۹۹۴، ص ۱۹۰) ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺎﺑﺮﻣﺎس، ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻴﭻ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﻲ ﺑﺪون ﻣﻔﺮوض ﮔﺮﻓﺘﻦ ارزشﻫﺎی ﻓﻄﺮیِ ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ ادﻳﺎن اﻟﻬﻲ ﻧﻤﻲ‌ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪﻫﺎﻳﻲ از دام ﻧﺴﺒﻴﺖ ارزﺷﻲ رﻫﺎﻳﻲ ﻳﺎﺑﺪ(رجبی و بستان، ۱۳۸۹). ↑

• خان‌محمدی، مقایسه عقلانیت ارتباطی با عقلانیت وحیانی(براساس دیدگاه‌های هابرماس و علامه طباطبائی)، ۱۳۹۱٫ به نقل از: طباطبائی، ۱۳۶۳، ج۱۱، ص۱۵۵). ↑

• Griffin, A first look at communication theory, 8 ed, 2012: 6 ↑

• Bakić-Mirić, Nataša, 2012, p7 ↑

• شوتس ایشل، همان، ص ۲۷ ↑

• محسنیان راد، ارتباط شناسی، ۱۳۸۹، ص ۳۹ ↑

• Transmission of message ↑

• Transmission view ↑

• Agee, Ault, & Emery, 1985, p. 18 ↑

• محمدی، ۱۳۸۲، ص ۵۳ ↑

• فیسک، ۱۳۸۸، ص ۱۰. ↑

• همان: ص ۱۱ ↑

• Samovar 1997, p16 ↑

• هال، استوارت؛ معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی؛ ۱۳۹۱، ص ۱۶٫ ↑

• Spencer, Helen and Peter Franklin, 2009, p 13. ↑

• سموار، پرتر و مک‌دنیل؛ ارتباطات میان‌فرهنگی، ویراست سیزدهم، ۲۰۱۲، ص ۱۳٫ ↑

• Apte, 1994: 2001, in: Spencer, Helen and Peter Franklin, 2009, p 14. ↑

• Risager, Language and culture: global flows and local complexity, 2006: 42 ↑

• ویلیامز، ریموند؛ ۱۹۷۶، ص ۷۶ در: آندرو میلنر و جف براویت، ۱۳۹۲، ص۹٫ ↑

• الکساندر، ۱۹۹۰، ص ۱-۲ در تامپسون، نقل و قول‌های کلیدی در جامعه شناسی، ۱۳۹۲، ص ۱۵۰ ↑

• در آنجا نیز که واژه فرهنگ نسبتا صحیح به‌کار برده می شود، معنی آن حداقل برای برخی از کسانی که آن را مطرح می کنند، کاملا واضح و مشخص نیست(رفیع‌پور، آناتومی جامعه؛ ۱۳۹۲ چ هشتم، ص۲۹۳). ↑

• Freire, Pedagogy of the oppressed , 1970 ↑

• Wang, Brislin, Wang, Williams, & Chao, 2000 ↑