سوال ویژه نخست
مقدار آزمون T
درجه آزادی
سطح معنی داری
اختلاف میانگین
اختلاف سطح میانگین

کمترین
بیشترین

آیا فاوا بر سطح یادگیری دانش آموزان مدارس هوشمند تاثیر دارد ؟
۰۵/۲۹
۹۰
۰۰۰/۰
۲۶/۱
۱۷/۱
۳۴/۱

با توجه به میانگین تراز محاسبه از طیف ارزیابی که به صورت ۵ گزینه ای مطرح شده است، میانگین تراز از بین امتیازات هر گویه محاسبه شده و برابر ۰۰/۳ بوده و میانگین متغیر فاوا بر سطح یادگیری پس از مقایسه با این مقدار ، مقدار آزمون t و سطح معنی داری محاسبه شده برابر با sig = 0.000 & t=29/05 و اختلاف میانگین محاسبه شده بین میانگین واقعی متغیر و میانگین تراز نیز برابر ۲۶/۱ نشان دهنده این است که بین دو متغیر موجود در سوال ، آیا فاوا بر سطح یادگیری دانش آموزان مدارس هوشمند تاثیر دارد ؟ ، اختلاف معنی داری وجود دارد. و به عبارت دیگر به دلیل بالاتر بودن مقدار میانگین متغیر فاوا موثر بر سطح یادگیری دانش آموزان از میانگین تراز محاسبه شده نشان دهنده این است که بیشتر پاسخگویان از رتبه هایی برخوردار بوده اند که در دامنه پاسخ های زیاد و خیلی زیاد قرار داشته اند. و این اختلاف میانگین از لحاظ آماری معنی دار می باشد. بنابراین با توجه به سطح معنی داری آزمون تی ، مبنی بر وجود اختلاف نظر پاسخگویان در زمینه فاوا موثر بر سطح یادگیری دانش آموزان تایید و مبنی بر عدم وجود اختلاف نظر در زمینه فاوا موثر بر یادگیری دانش آموزان با حداکثر اطمینان ۹۹% رد می شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۴-۲ ) سوال ویژه دوم :
آیا فاو در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس هوشمند تاثیر دارد ؟:
با توجه به آزمون تی تک نمونه ای به عمل آمده از مولفه ها و سوالات تشکیل دهنده فناوری ارتباطات و اطلاعات موثر بر افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نتایج در جدول ذیل ارائه شده است.
جدول ۴-۱۵ ) آماره تک نمونه ای تی تست مربوط به سوال ویژه دوم

سوال ویژه دوم
تعداد
میانگین
انحراف معیار
ضریب تغییر پذیری میانگین

آیا فاوا در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس هوشمند تاثیر دارد؟
۹۱
۱۹/۴
۴۰/۰
۰۴/۰

همانطوریکه در جدول فوق مشاهده می شود میانگین آیا فاوا در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس هوشمند تاثیر دارد ؟ برابر با ۱۹/۴ بوده است. سپس جهت بررسی این فرض که آیا اختلاف معنی داری بین میانگین فرضی (۰۰/۳) و متغیر فاوا موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان وجود دارد یا خیر ، نتایج آزمون تی تک نمونه ای در جدول ذیل ارائه شده است:
جدول ۴-۱۶ ) آزمون تک نمونه ای تی مربوط به سوال ویژه دوم

سوال ویژه دوم

که عبارت سمت راست، دقیقاً همان شاخص بهره­وری کل عوامل بر مبنای شاخص دیویژیا است بنابراین، نتایج محاسبه با بهره گرفتن از روش شاخص دیویژیا موقعی از دقت بالایی برخوردار است که تابع تولید از نوع کاب-داگلاس باشد (دانشمند، ۱۳۹۰).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مبانی نظری
این مسئله که چگونه مخارج عمومی دولت رشد بخش کشاورزی را تحت تأثیر قرار می­دهد به خوبی در ادبیات اقتصادی مشخص گردیده است. به صورت کلی سرمایه ­گذاری بخش عمومی و سرمایه ­گذاری بخش خصوصی فاکتورهای مکملی در پروسه تولید هستند. بنابراین افزایش در موجودی سرمایه بخش عمومی بهره وری تمامی عوامل در تولید را افزایش خواهد داد (اندرسون و همکاران^[۹]، ۲۰۰۶). با افزایش بهره­وری تمامی عوامل تولید، سرمایه ­گذاری بخش عمومی به بخش خصوصی سرریز می­گردد و منجر به افزایش موجودی سرمایه بخش خصوصی می­گردد (دیوید و همکاران^[۱۰]، ۲۰۰۰)، که این امر منجر به افزایش بهره­وری می­گردد. مسلماً امکان بیرون رانی سرمایه ­گذاری بخش خصوصی توسط بخش دولتی به وسیله تأثیر متضاد بر رشد بهره­وری نیز وجود دارد. این مسئله از مزیت نسبی بخش عمومی نسبت به بخش خصوصی ناشی می­ شود، خصوصاً در کشورهای در حال توسعه که شرکت­های بخش دولتی مستقیماً با بخش خصوصی در رقابت هستند. در چنین شرایطی معمولا مخارج دولت به وسیله مالیات­های تأمین شده از بخش خصوصی ادراه می­گردد. به عنوان مثال نتایج آشیپالا و هیمبدی^[۱۱] (۲۰۰۳) برای کشورهای بوتسوانا، آفریقای جنوبی و نامبیا نشان می­ دهند که سرمایه گذاری بخش دولتی منجر به کاهش رشد اقتصادی می­گردد زیرا تأمین مالی فعالیت­های بخش دولتی در رقابت مستقیم با فعالیت­های بخش خصوصی بوده است. همچنین ممکن است که مخارج دولتی تأثیر قابل توجهی بر رشد بهره­وری نداشته باشد (دواراجان و همکاران^[۱۲]، ۱۹۹۶)، بنابراین در چنین شرایطی ارتباط میان مخارج بخش عمومی و بهره­وری ضعیف خواهد بود.
بنابر آنچه گفته شد ممکن است افزایش مخارج دولتی تأثیر مستقیم بر بهره­وری بخش­های مختلف اقتصادی از جمله بخش کشاورزی داشته باشد. همچنین ممکن است این تأثیر معکوس باشد یا هیچگونه رابطه معنی­داری بین این دو وجود نداشته باشد.

مطالعات تجربی
مطالعات انجام شده در این زمینه را تحت دو عنوان مطالعات انجام شده در ایران و مطالعات خارجی مورد بررسی قرار می­دهیم.

مطالعات انجام شده در ایران
صادقی و سپهردوست (۱۳۸۰) در مقاله خود با عنوان “آثار سیاست های دولت در زمینه های اعتباری- تسهیلاتی و ارزی بر بهره وری نیروی کار در صنایع روستایی سیستان و بلوچستان” ابراز داشتند که بهره وری نیروی کار در صنایع روستایی بر این استان در دو سطح مورد تحلیل قرار گرفته است؛ نخست، در سطح خرد، با بهره گرفتن از تحلیل تابع تولید، یک تابع کاب- داگلاس برآورد شده و بر اساس آن، بهره وری جزئی عوامل در هر گروه از صنایع به بحث گذاشته شده است، سپس، در سطح کلان، اثر سیاست های دولت، اعم از سیاست های ارزی و پولی و سیاست های عمرانی، ‌با بهره گیری از مدل پانل دیتا، مورد بحث قرار گرفته است. در این پژوهش نشان داده می شود که در دو بخش، بازده کاهنده نسبت به مقیاس وجود دارد و در همین دو بخش، یعنی صنایع کانی غیر فلزی و صنایع فلزی ، اثر تسهیلات اعطایی بانک ها بر بهره وری منفی است. به سخن دیگر، به علت بازده کاهنده، افزایش تسهیلات اعطایی، که به صورت سرمایه در گردش عمل می کند، بهره وری نهایی را می کاهد، بنابراین در بخش پیشنهادها، تاکید بیشتری بر صنایع غذایی، نساجی، شیمیایی و سلولزی شده است.
رفیعی و زیبایی (۱۳۸۲) به بررسی رابطه بین اندازه دولت و رشد اقتصادی و ارزیابی اثرات سرمایه ­گذاری دولت بر بهره­وری نیروی کار در بخش کشاورزی پرداخته­اند. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که اندازه دولت تأثیر مثبت و معناداری بر رشد بخش کشاورزی دارد.
رحمانی همت­آبادی (۱۳۸۳) در مطالعه­ ای به محاسبه بهره­وری نیروی کار در بخش کشاورزی ایران با بکارگیری آمار کلان اقتصادی مربوط به سالهای ۸۷-۱۳۵۳ پرداخته است. نتایج نشان می­دهد که روند بهره­وری نیروی کار در بخش کشاورزی صعودی می­باشد.
مهرآرا و محسنی (۱۳۸۳) در مقاله خود با عنوان ” آثار تجارت خارجی بر بهره وری: مورد ایران” ابراز داشتند که برخی از اقتصاددانان براساس فرضیه های تجارت-رشد دوران زا، معتقدند که گسترش تجارت خارجی و آزاد سازی های تجاری نه تنها سطح بهره وری، بلکه نرخ رشد بلند مدت بهره وری را نیز در کشورهای در حال توسعه افزایش می دهد، از این رو آنها آثار تجارت خارجی بر سطح و رشد بهره وری (TFP) با بهره گرفتن از داده های پانل ۹ زیر بخش صنعتی، طی دوره ۱۳۷۹-۱۳۶۰ در اقتصاد ایران را مورد مطالعه قرار داده­اند. برای این منظور الگوی اقتصاد سنجی مبتنی بر تابع تولید فدر و با لحاظ کردن متغیرهای تجاری سهم صادرات واردات و نهاده های واسطه ای وارداتی در ستاده بخش، تصریح شده و با روش GMM برآورد گشته است. نتایج حاصله اثر صادرات بر سطح بهره وری را قوی و معنی دار نشان می دهند. اما تاثیر این متغیر بر نرخ رشد بهر وری معنی دار نیست. آنها در نتایج آورده­اند که علامت نادرست ضریب متغیر واردات و اهمیت آماری پائین آن در الگو،‌ نیز دلالت بر آن دارد که فشارهای رقابتی بر صنایع داخلی از طریق واردات، آثار مورد انتظار را بر سطح و رشد بهره وری نداشته است. از میان متغیرهای تجاری، تنها آثار نهاده های وارداتی بر رشد بهره وری اهمیت دارد. برآوردهای حاصله همچنین نشان می دهند که سیاست های آزاد سازی پس از سال ۱۳۶۸ هر چند سطح بهره وری را افزایش داده اما تاثیری بر نرخ رشد بهره وری نداشته است. آنها نهایتاً تأکید کرده ­اند که سیاستگذاران اقتصادی برای رشد بهره وری باید به عوامل بنیادی و تمهیدات نهادی دیگری فراتر ازتجارت خارجی توجه کنند.
پورفرج (۱۳۸۴) با تفکیک هزینه­ های جاری از عمرانی دولت به بررسی اثر آن­ها را بر رشد اقتصادی پرداخت، نتایج وی نشان داد که اثر مخارج جاری دولت بر رشد منفی و اثر مخارج عمرانی دولت بر رشد مثبت و معنی­دار است. با توجه به اینکه قسمتی از هزینه­ های جاری دولت مربوط به هزینه­ های آموزشی در زمینه آموزش عمومی و عالی و پژوهش هستند با تفکیک این هزینه­ها از مخارج جاری دولت اثر آن بر رشد اندازه ­گیری شده است، مخارجی که دولت برای سرمایه انسانی هزینه کرده است در کوتاه­مدت بعد از یک یا دو تأخیر بر رشد اثر مثبت داشته، در حالیکه مخارج جاری منهای مخارج سرمایه انسانی و آموزشی بر رشد داری اثر منفی است.
مصلحی (۱۳۸۴) به تخمین اندازه بهینه دولت و اثرگذاری آن بر رشد، طی سالهای ۱۳۸۱-۱۳۳۸ پرداخته است. وی به این نتیجه رسید که شاخص کل اختلال ناشی از سیاست­گذاری و تنظیمات و شاخص عدم اثر­بخشی فعالیت­های دولت بر رشد اقتصادی منفی و معنی­دار است. نظریه بارو در چارچوب یک الگوی غیرخطی در مورد ایران تأیید می­ شود و در یک الگوی خطی هزینه­ های مصرفی و عمرانی هر دو اثر منفی بر رشد دارند. همچنین وی با تفکیک هزینه­ های مصرفی به هزینه­ها در امور بهداشت و آموزش، به وجود یک رابطه مثبت و معنی­دار با رشد رسید، اما سایر هزینه­ های مصرفی با رشد اقتصادی، رابطه معکوس داشتند.
ترکمانی و جمالی مقدم (۱۳۸۴) به بررسی اثرات مخارج عمرانی دولت بر فقرزدایی در مناطق روستایی با بکارگیری داده ­های سری زمانی دوره ۱۳۵۰-۱۳۸۰ ایران پرداختند. آنها ابراز داشته اند که سرمایه ­گذاری در توسعه و عمران روستایی، جاده­سازی، تحقیق و ترویج کشاورزی دارای بیشترین تأثیر بر کاهش فقر روستایی بوده ­اند.
قلی زاده و صالح (۱۳۸۴) به بررسی بهره وری کل عوامل تولید در بخش های اقتصاد ایران در دوره ۸۱-۱۳۵۷ (با تاکید بر بخش کشاورزی و نقش سرمایه). آنها ابراز نموده ­اند کهرشد اقتصادی، هر چند که تنها معیار توسعه اقتصادی نمی باشد ولی اهمیت آن همواره بیش از سایر شاخص های توسعه بوده است. در این میان به دلیل محدودیت منابع، ضرورت افزایش بهره وری و استفاده از عوامل تولید در فعالیت هایی که حداکثر بازدهی را دارند اهمیت پیدا می کند. هدف کلی این مطالعه، سنجش تغییرات بهره وری در هفت بخش کلان اقتصاد ایران در دوره ۸۱-۱۳۵۷ عنوان شده است. ابتدا این تغییرات با بهره گرفتن از شاخص مالم کوئیست مورد محاسبه قرار گرفته و در ادامه با بهره گرفتن از آزمون انگـل- گـرنجر به بررسی وجود رابطه علی بین سرمایه گذاری و تغییرات بهره وری پرداخته شده است. نتایج بیانگر آن است که در بخش کشاورزی علیرغم عدم تغییر کارایی تکنولوژیکی و مقیاس، بهره وری عوامل تولید به دلیل بهبود کارایی مدیریتی افزایش یافته است و سطح بهره وری بخش کشاورزی نسبت به سال پایه در مقایسه با کل اقتصاد همواره بالاتر بوده است. همچنین آزمون علیت، وجود رابطه علی از سرمایه گذاری به بهره وری در بخش کشاورزی را تایید می کند.
چابکرو و همکاران (۱۳۸۴) با مراجعه به ۶۷۰ بهره­بردار کشاورزی در سطح استا­ن­های فارس، مازندران و آذربایجان شرقی و تکمیل پرسش­نامه و با کمک تخمین مدل رگرسیون تعویضی، بررسی­های مدیریتی و توصیفی مزارع مورد مطالعه، اثر اعتبارات بر ارزش افزوده در استان­های منتخب مورد مطالعه را بررسی کرده ­اند. نتایج آنها نشان می­دهد که مزارعی که از سطح زیر کشت و ارزش بیشتری برخوردارند به اعتبارات بزرگتر دسترسی دارند. از طرفی نتایج ضریب همبستگی پیرسون در شهرستان مرودشت نشان میدهد که بین سطح زیرکشت و میزان وام دریافتی، ارتباط مثبت و در عین حال ضعیفی برقرار است. به عبارتی تا حدودی، با افزایش سطح زیر کشت، میزان وام دریافتی افزایش می­یابد و با کاهش سطح زیر کشت، میزان وام دریافتی کاهش می­یابد.
رکن­الدین افتخاری و همکاران(۱۳۸۵) در مطالعه­ ای به بررسی آثار استفاده از اعتبارات خرد بانک کشاورزی در قالب پرداخت گروهی در طرح­های تأمین آب برای توسعه فعالیت­های کشاورزی در بین سال­های ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۴ در مناطق روستایی شهرستان خدابنده استان زنجان پرداخته­اند. نتایج تجزیه و تحلیل متغیرها نشان داده که اعتبارات خرد بانک کشاورزی توانسته است در توسعه کشاورزی در منطقه­ مورد مطالعه، در سطح معناداری ۰٫۰۵، نقش مهمی ایفا کند.
عراقی و سوری (۱۳۸۵) به بررسی بهره­وری و کارایی در اقتصاد ایران و رابطه آن با مخارج دولت پرداختند. نتایج حاصل از بررسی عوامل مؤثر بر بهره­وری و کارایی نشان می­دهد که به طور کلی تأثیر مخارج دولت بر بهره­وری، در سطح ملی کاملاً منفی است. همچنین مخارج مصرفی دولت دارای اثر منفی و معناداری بوده است ولی مخارج سرمایه ­گذاری دولت رابطه معناداری با بهر­وری و کارایی نشان نمی­دهد.
قربانی (۱۳۸۶) سعی در تعیین میزان تسهیلات بانکی و میزان بودجه­ی عمومی مورد نیاز برای بخش کشاورزی داشته است. برای سنجش این هدف، از مدل تابع تولید خطی با جایگزینی متغیرهای تسهیلات بانکی و بودجه­ی عمومی دولت به جای متغیر سرمایه و اضافه نمودن متغیر بارندگی استفاده شده است. نتایج میزان ضریب متغیر مانده­ی تسهیلات بانکی به بخش کشاورزی ۱٫۵۷، اعتبارات بخش آب ۲٫۵۷، اشتغال ۱۸٫۰۱ و بارندگی ۲۳٫۶۶ را نشان می­دهد. اثر تغییرات آب و هوایی بر تولیدات بخش کشاورزی عدد مثبت بزرگی بوده که این عدد نشانگر بی­ثباتی تولیدات بخش کشاورزی نسبت به شرایط آب و هوایی کشور است.
مظهری و محدث حسینی (۱۳۸۶) در مقاله خود با عنوان ” اندازه گیری و مقایسه بهره وری عوامل تولید محصولات استراتژیک بخش کشاورزی در استان خراسان رضوی” ابراز داشتند که در این تحقیق سعی شده است بهره وری کلی و جزیی برای محصولات استراتژیک استان خراسان رضوی شامل گندم آبی، جو آبی، پنبه آبی و چغندرقند با بهره گرفتن از شاخص ترنکویست- تیل اندازه گیری و تحلیل گردد. در همین راستا نتایج به دست آمده نشان می دهد که طی دوره زمانی برنامه پنجساله سوم توسعه اقتصادی – اجتماعی کشور، شاخص مقداری کل نهاده ها برای محصولات گندم آبی، جو آبی، پنبه آبی و چغندرقند به ترتیب رشد متوسطی معادل ۱۶٫۰۱، ۱۴٫۰۴ ،۱۴٫۴۶ و ۱۶٫۲۴ درصد در سال داشته است. از طرف دیگر شاخص مقداری ستانده نیز به تفکیک برای محصولات فوق الذکر به ترتیب دارای رشد متوسط سالانه ای برابر با ۲۸٫۲۹، ۲۵٫۱۹ ، ۱۵٫۵۲و ۲۴٫۹۳ درصد بوده است. در همه محصولات مورد بررسی، نرخ رشد شاخص ستانده نسبت به رقم مشابه شاخص کل نهاده ها بیشتر بوده که این خود رشد بهره وری کل عوامل تولید را برای محصولات مذکور طی دوره زمانی یاد شده به دنبال داشته است. در همین خصوص شاخص بهره وری کل عوامل تولید برای محصولات استراتژیک فوق به ترتیب دارای رشد متوسط سالانه ای به میزان ۱۰٫۵،۹٫۷ ،۰٫۹۲ و ۷٫۴۷ درصد بوده است که بر اساس آن محصول گندم آبی بالاترین و پنبه پایین ترین میزان رشد شاخص بهره وری کل عوامل تولید را طی دوره زمانی مورد مطالعه داشته است.
عباسیان و مهرگان (۱۳۸۶) با استفاده روش تحلیل پوششی داده ­ها، از طریق مقایسه نسبی بخش­های اقتصادی و بر اساس مقادیر داده ­ها و ستانده­های آنها به برآورد مقادیر کارایی و بهره­وری پرداخته­اند. نتایج آنها نشان می­دهد که اگرچه در مجموع روند بهره­وری اقتصادی کشور با روند کندی افزایش یافته است لیکن عملکرد کلی بسیاری از فعالیت­های اقتصادی با توجه به منابع مادی و انسانی قابل توجهی که در اختیار داشته اند قابل توجیه نمی ­باشد.
رفیعی و امیرنژاد (۱۳۸۶) به بررسی تغییرات بهره­وری عوامل تولید گندم دیم و میزان اثرگذاری عوامل تشکیل دهنده بهره­وری در استانهای مهم تولیدکننده این محصول در سالهای زراعی ۷۹-۱۳۷۸ تا ۸۴-۱۳۸۳ با بهره گرفتن از روش ناپارامتری تحلیل پوششی داده ­ها و شاخص مالکمئیست می ­پردازد. در این مقاله بهره­وری عوامل تولید با در نظر گرفتن عملکرد تولید ۱۰ استان کشور در دوره ۶ ساله بررسی شده است. نتایج آنها نشان می­دهد که استانهای مازندران، فارس، سمنان، تغییرات بهره­وری با تغییرات کارایی همبستگی معنی­داری داشته است و در استانهای گلستان، فارس، آذربایجان غربی و اصفهان، خراسان و مرکزی همبستگی معنی­داری بین تغییرات بهره­وری و فناوری مشاهده شده است. در میانگین استانهای مورد بررسی نیز همبستگی معنی­داری بین تغییرات بهره­وری و فناوری برقرار بوده و بین تغییرات بهره­وری و تغییرات کارایی همبستگی معنی­داری مشاهده نگردیده است.
شاه آبادی ابوالفضل (۱۳۸۶) در مقاله خود با عنوان “اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تجارت بین الملل و سرمایه انسانی بر بهره وری کل عوامل اقتصاد ایران” ابراز داشته است که تئوری های اخیر رشد در واکنش به انگیزه های اقتصادی به طور مرسوم جهت گیری های ابداع را به عنوان موتور اصلی پیشرفت تکنولوژیکی و رشد بهره وری می دانند. با این نگرش، ابداع از یک طرف به دانش ناشی از فعالیتهای R&D بستگی دارد و از طرف دیگر به انباشت دانش کمک می کند. بنابراین سطح بهره وری یک اقتصاد به فعالیتهای انباشته شده R&D و انباشت دانش موثر و ارتباط آن دو و سایر متغیرهای کلان اقتصادی بستگی دارد. از این رو با وجود سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تجارت بین الملل در کالاها و خدمات، ارتقای بهره وری یک کشور افزون بر اینکه از سرمایه گذاری R&D در داخل تاثیر می پذیرد، به سرمایه گذاری شرکای تجاری در R&D نیز بستگی دارد. همچنین شواهد تجربی نیز نشان می دهد که تجارت بین الملل و سرمایه گذاری مستقیم خارجی (از طریق شرکتهای چند ملیتی) موجب انتقال تکنولوژی خارجی به کشورها می شود.
نتایج وی نشان می دهد که انباشت سرمایه تحقیق و توسعه داخلی، انباشت سرمایه تحقیق و توسعه خارجی (از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تجارت کالا)، سرمایه انسانی، شدت سرمایه، شاخص باز بودن، ذخایر بین المللی، نرخ ارز واقعی، نرخ تورم و متغیرهای موهومی جنگ تحمیلی و انقلاب اسلامی بر روی بهره وری کل عوامل تاثیر دارند. همچنین نتایج برآورد پیشنهاد می کند که اثر انباشت سرمایه تحقیق و توسعه داخلی، انباشت تحقیق و توسعه خارجی، شاخص باز بودن و متغیرهای موهومی جنگ تحمیلی و انقلاب اسلامی اثر قوی تری نسبت به دیگر متغیرها بر بهره وری کل عوامل دارند و در ضمن ضریب تخمینی متغیر نرخ تورم و متغیر موهومی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی بر بهره وری کل عوامل منفی می باشد.
گسکری و اقبالی (۱۳۸۶) با بهره گرفتن از یک تابع کاب-داگلاس، با بازدهی ثابت به بررسی اثر مخارج دولت بر رشد اقتصادی در ایران طی سال­های ۱۳۸۲-۱۳۵۲ پرداخته­اند. در این مقاله، به نقش سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی و بودجه دولت در تولید، پرداخته شده است و در گسترش الگو نیز انباشت سرمایه انسانی، به سهمی از سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی و بودجه دولت پیوند خورده است. نتایج نشان می­دهد که مخارج دولت چه به صورت مصرفی و چه به صورت سرمایه­ای تأثیر مثبت بر رشد اقتصادی دارد. مخارج سرمایه­ای دولت می ­تواند تا دو سال رشد اقتصادی را تحت تأثیر خود قرار دهد در حالیکه تأثیر مخارج مصرفی معطوف به همان سال است. از سوی دیگر، نسبت سرمایه ­گذاری بخش خصوصی به موجودی سرمایه نیز اثر مثبت بر رشد اقتصادی دارد و این اثر از تأثیر مخارج دولت بیشتر است.
مولایی (۱۳۸۷) در پژوهشی با نام “بررسی و مقایسه­ درجه­ توسعه یافتگی بخش کشاورزی استان­های ایران طی سال­های ۱۳۷۳ و ۱۳۸۳” با بهره گرفتن از تکنیک تاکسونومی عددی و تحلیل عاملی پرداخته است. نتایج تحقیق نشان او داده است که سطح توسعه کشاورزی استان­های کشور طی سال­های مورد مطالعه تغییر چندانی نداشته است، اما ضریب شدت نابرابری به میزان ۱۸٫۷ درصد افزایش یافته است.
امیرتیموری و خلیلیان (۱۳۸۷) در تحقیق خود بهره­وری نیروی کار، موجودی سرمایه، انرژی و رشد بهره­وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران طی دوره ۸۲-۱۳۵۵ را محاسبه و روند آنها مورد بررسی قرار داده­اند. به منظور محاسبه بهره­وری عوامل تولید (نیروی کار، موجودی سرمایه و انرژی) از روش بهره­وری متوسط تعمیم یافته و از شیوه مطلق روش سریهای زمانی و برای محاسبه رشد بهره­وری کل عوامل تولید استفاده شده است. بکارگیری این روش نیازمند برآورد تابع تولید بخش کشاورزی است. لذا ابتدا تابع تولید بخش کشاورزی با روش ARDL برآورد شده است. نتایج نشان می­دهد که بهره­وری نیروی کار در بخش کشاورزی طی دوره مورد مطالعه روندی صعودی داشته است. رشد بهره­وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی طی دوره مورد مطالعه نوسانات زیادی داشته و میانگین آن برابر ۵/۲% بوده است. این مطلب نشان دهنده رشد مناسب بهره­وری و عملکرد مناسب بخش کشاورزی در استفاده بهینه از منابع تولید می­باشد.
فطرس و بهشتی ­فر (۱۳۸۸) مطالعه­ ای با موضوع “مقایسه­ درجه­ توسعه یافتگی بخش کشاورزی استان­های کشور در دو مقطع ۱۳۷۲ و ۱۳۸۲” انجام داده­اند. آنها در این پژوهش که با بهره گرفتن از ۷۸ شاخص توسعه کشاورزی و با کمک دو تکنیک تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی انجان گرفته به این نتیجه رسیدند که سطح توسعه کشاورزی استان­ها طی سال­های مورد مطالعه به طور متوسط افزایش و دوگانگی کشاورزی بین آنها کاهش یافته است.
کهنسال و همکاران (۱۳۸۸) عنوان نموده ­اند که سرمایه ­گذاری در زیرساخت­ها یکی از عواملی است که می ­تواند از طریق افزایش بهره­وری نیروی کار، سرمایه و سایر نهادهای تولید باعث افزایش بهره­وری تولید در بخش کشاورزی گردد. مطالعه آنها به بررسی تأثیر سرمایه ­گذاری در زیرساخت­ها بر روی رشد بهره­وری در بخش کشاورزی ایران طی دوره ۸۲-۱۳۵۰ می ­پردازد. بدین منظور از هزینه­ های عمرانی دولت در بخش کشاورزی به عنوان شاخصی از سرمایه ­گذاری انجام شده در زیر ساخت­های این بخش استفاده شده است. روش به کار گرفته شده در تحقیق آنها شیوه دوگان و برآورد تابع هزینه ترانسلوگ می­باشد. در این الگو از دو روش سیستم معادلات به ظاهر نامرتبط و حداکثر آنتروپی استفاده شده است. نتایج آنها حاکی از تأثیر منفی و معنی­دار سرمایه ­گذاری در زیرساخت­ها بر روی هزینه تولید در بخش کشاورزی می­باشد. آنها نهایتاً ابراز نموده ­اند که تغییرات فنی و بهبود زیرساخت­ها دارای تأثیر مثبت بر بهره­وری بخش کشاورزی می­باشند.
مهرآرا و احمدزاده (۱۳۸۸) در تحقیق خود با عنوان “بررسی نقش بهره­وری کل عوامل تولید در رشد تولیدات بخش­های عمده اقتصادی ایران” سهم رشد بهره­وری کل عوامل تولید و رشد نهاده­های نیروی کار و نیروی سرمایه در رشد تولیدات بخش­های عمده اقتصادی (بخش کشاورزی، صنعت و معدن و بخش خدمات) و کل اقتصاد غیرنفتی طی دوره ۱۳۸۳-۱۳۴۵ مورد ارزیابی قرار داده­اند. نتایج آنها نشان می­دهد که متوسط سهم رشد TFPدر رشد تولیدات بخش اقتصاد غیرنفتی طی برنامه اول، دوم و سوم توسعه اقتصادی به ترتیب معادل ۵/۳۹، ۲/۱۲ و ۸/۲۴ درصد بوده است و برای برنامه چهارم توسعه به ۶/۳۲% ارتقا یافته است. البته طی سه برنامه اول توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور سهم TFPبخش خدمات در رشد تولیدات اقتصاد غیرنفتی بیس­تر از سایر بخش­ها می­باشد.
عرب­مازار و چالاک (۱۳۸۸) در بررسی اثر مخارج عمرانی و مخارج مصرفی دولت بر رشد تولید ناخالص داخلی اقتصاد ایران به این نتیجه رسیدند که تأثیر افزایش مخارج عمرانی و افزایش در کل مخارج دولت، بر رشد تولید ناخالص داخلی مثبت است.
دشتی و همکاران (۱۳۸۸) در مقاله خود با عنوان ” تجزیه رشد بهره وری کل عوامل تولید در صنعت ایران با بهره گرفتن از رهیافت اقتصادسنجی” ابراز داشتند که بهره وری نقش مهم و موثری در رشد تولید و افزایش رقابت پذیری دارد. از طریق محاسبه و تحلیل شاخص های بهره وری عوامل تولید می توان میزان عملکرد بخش های مختلف اقتصادی را در استفاده از منابع تولیدی بررسی نمود. در این مطالعه، منابع رشد بهره وری کل عوامل تولید در صنعت ایران طی دوره زمانی ۱۳۸۵-۱۳۵۰ با بهره گرفتن از رهیافت اقتصادسنجی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا یک تابع هزینه ترانسلوگ به همراه سیستم معادلات سهم هزینه با بهره گرفتن از داده های جمع آوری شده برای دوره زمانی مورد مطالعه به روش سیستم معادلات به ظاهر نامرتبط (SURE) برآورد گردید. سپس با بهره گرفتن از نتایج حاصل از تخمین مدل، رشد بهره وری کل عوامل تولید به دو جزء تغییر تکنولوژی و صرفه های مقیاس تجزیه شد. نتایج آنها نشان می­دهد که سهم تغییر تکنولوژی در رشد بهره وری کل، بیشتر از سهم گسترش مقیاس تولید بوده است.
حسینی و همکاران (۱۳۸۸) به ارزیابی اثر سیاست حمایت از خدمات عمومی دولت بر بهره وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی پرداخته­اند. آنها تأکید نموده ­اند که حمایت از خدمات عمومی بخش کشاورزی یکی از حمایت های غیرقیمتی است که شامل ارزش پولی ناخالص سالیانه اختصاص یافته به خدمات عمومی از قبیل زیرساخت ها، تحقیق و توسعه، مراکز آموزشی، مراکز خدمات بازرسی، بازاریابی و توسعه بازار، و ذخیره سازی عمومی هستند. هدف از انجام این مطالعه، بررسی آثار میزان حمایت از خدمات عمومی بر بهره وری بخش کشاورزی در سال های اجرای برنامه اول تا چهارم توسعه عنوان شده است. آنها با بهره گرفتن از الگوی توزیع تاخیری آلمون به بررسی ارتباط بین متغیرها پرداخته­اند. نتایج آنها نشان می دهد که این نوع حمایت ها در طول این سال ها اثر مثبتی بر بهره وری کل عوامل تولید داشته اند، به طوری که در بلندمدت بر اثر افزایش ۱ درصد در میزان حمایت از خدمات عمومی، مقدار ۰٫۰۷۱۳ درصد بر میزان بهره وری افزوده خواهد شد.
مطیعی و همکاران (۱۳۸۹) در تحقیقی با عنوان “تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه زیربخش زراعت در استان زنجان (با تأکید بر اعتبارات عمرانی دولت)” ابراز داشته اند که اعتبارات عمرانی دولت در زمینه­ مهار و انتقال آب در مناطق روستایی در استان زنجان با دو دوره وقفه­ی زمانی، دارای اثر مثبت و معنی­داری بر سطح توسعه زراعی در این استان بوده است.
باقرزاده و کمیجانی (۱۳۸۹) در مقاله خود با عنوان “تحلیل اثر تحقیق و توسعه داخلی و خارجی بر بهره وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران” ابراز داشتند که در حال حاضر ارتقای بهره وری بخش کشاورزی علاوه بر اینکه تحت تاثیر سرمایه گذاری تحقیق و توسعه در داخل است، بلکه تحت تاثیر سرمایه گذاری تحقیق و توسعه در کشورهای شرکای تجاری نیز قرار می گیرد. به جهت اهمیت این مساله در این پژوهش به بررسی و تحلیل ارتباط تحقیق و توسعه داخلی و خارجی با بهره وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی ایران پرداخته شد. نتایج این مطالعه با بهره گرفتن از رهیافت وقفه چند جمله ای آلمون برای یک دوره زمانی سی ساله در بازه سالهای ۱۳۸۷-۱۳۵۸، نشان می دهد که اثر مخارج تحقیق و توسعه داخلی در بهره وری کشاورزی مثبت و معنی دار است. به طوری که میزان کشش بلند مدت تحقیق و توسعه کشاورزی داخلی بر بهره وری کل این بخش ۰٫۱۵ برآورد شده است. علاوه بر آن ضریب کشش تحقیق و توسعه کشاورزی خارجی بر بهره وری کل کشاورزی ایران در حدود ۰٫۷۴ تخمین زده شد.
منصوری و همکاران (۱۳۹۰) هدف مقاله خود را تعیین و تحلیل سطح توسعه بخش کشاورزی و میزان عدم توازن آن در مناطق روستایی استان آذربایجان غربی برای سطوح شهرستان در دو مقطع زمانی ۱۳۸۰ و ۱۳۸۸ ذکر نموده ­اند. نتایج تحقیق آنها نشان می­دهد که سطوح توسعه کشاورزی شهرستانهای استان آذربایجان غربی طی سالهای مورد مطالعه از یک سو نشان می­دهد که طی دو مقطع ۱۳۸۰ و ۱۳۸۸ سطح توسعه بخش کشاورزی تنزل داشته، و از سوی دیگر ضریب دوگانگی حاصل، مبین بهبود توازن بوده است.

مطالعات خارجی
لاندو^[۱۳] (۱۹۸۶) ابراز نموده است که نسبت مخارج مصرفی دولت به GDP اثر منفی معناداری بر نرخ رشد GDP سرانه دارد. همچنین او دریافت که اگر نمونه مورد بررسی به فقیرترین نیمه از کشورها محدود شود این اثر منفی ناپدید خواهد شد.
بارو^[۱۴] (۱۹۹۱) به بررسی اثر مخارج مصرفی دولت بر GDP پرداخته است. نتایج وی نشان­ می­دهد که مخارج مصرفی دولت به صورت منفی و به شکل قابل ملاحظه­ای بر رشد GDP سرانه واقعی، اثر می­ گذارد. همچنین وی نشان داد که مخارج سرمایه ­گذاری دولت اثر قابل ملاحظه­ای بر رشد اقتصادی ندارد.

دانش مالی اعضای هیات مدیره

۰.۳۳۲

۰.۲۰۰

۰.۲۰۱

۰.۰۰۰

۱.۰۰۰

اندازه شرکت

۱۱.۸۸۸

۱۱.۸۲۶

۰.۷۶۳

۱۰.۳۱۸

۱۴.۲۱۹

اهرم مالی

۱.۹۹۰

۱.۱۵۶

۳.۶۹۳

۰.۰۴۰

۵۳.۴۱۰

منبع : یافته‌های پژوهشگر
با توجه به مقادیر جدول‌های بالا که اطلاعات آمار توصیفی متغیرهای پژوهش را نشان می‌دهد می‌توان نتیجه گرفت در تمامی متغیرها پراکندگی متوسطی وجود دارد که این موضوع را می‌توان از روی مقدار انحراف استاندارد استنباط کــرد. همچنین از روی فاصله میــانه با مینیمم و ماکزیمم (و همچنین فاصله میانگین و میانه) می‌توان متقارن بودن یا نبودن متغیر را نتیجه گرفت که همه متغیرها دارای تقارن نسبی هستند.
۴-۳ آمار استنباطی
در این بخش به آزمون فرضیه‌های پژوهش پرداخته می‌شود فرضیه‌‌ها به صورت زیر هستند:
فرضیه اول: ” بین اندازه هیات مدیره و کیفیت گزارشگری مالی رابطه معنادار وجود دارد.”
فرضیه دوم: ” بین استقلال هیات مدیره و کیفیت گزارشگری مالی رابطه معنادار وجود دارد.”
فرضیه سوم: ” بین رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره و کیفیت گزارشگری مالی رابطه معنادار وجود دارد.”
فرضیه چهارم: ” بین سوابق شغلی اعضای هیات مدیره و کیفیت گزارشگری مالی رابطه معنادار وجود دارد.”
فرضیه پنجم: ” بین دانش مالی اعضای هیات مدیره و کیفیت گزارشگری مالی رابطه معنادار وجود دارد.”
فرضیه ششم: ” بین اندازه هیات مدیره و ریسک رابطه معنادار وجود دارد.”
فرضیه هفتم: ” بین استقلال هیات مدیره و ریسک رابطه معنادار وجود دارد.”
فرضیه هشتم: ” بین رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره و ریسک رابطه معنادار وجود دارد.”
فرضیه نهم: ” بین سوابق شغلی اعضای هیات مدیره و ریسک رابطه معنادار وجود دارد.”
فرضیه دهم: ” بین دانش مالی اعضای هیات مدیره و ریسک رابطه معنادار وجود دارد.”
قبل از آزمون فرضیه‌ها متغیر کیفیت گزارشگری مالی برآورد شده سپس برای آزمون فرضیه‌ها از روش پانل و مدل رگرسیونی استفاده می‌کنیم بدین منظور برای هر مدل نوع مدل مشخص شده و مدل برازش شده و فرضیه مربوط به آن آزمون می‌شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۴ برآورد کیفیت گزارشگری مالی
برای برآورد کیفیت گزارشگری مالی از مدل رگرسیونی به صورت زیر است:
در این مدل کیفیت گزارشگری مالی برابر باقیمانده‌های مدل است که مقادیر آن پس از برآورد در جدول پیوست آمده است.
۴-۵ مدل اول
در پژوهش حاضر، برای بررسی تأثیر ترکیب هیات مدیره بر کیفیت گزارشگری مالی از چارچوب کلی مدل ارائه شده در پژوهش جگی و همکاران (۲۰۰۹) استفاده شده است.
مدل اول : تأثیر ترکیب هیات مدیره بر کیفیت گزارشگری مالی، الگوی پژوهش از نوع رگرسیون چند متغیره است.
نماد شاخص کیفیت گزارشگری مالی ،کیفیت اقلام تعهدی است که برای محاسبه آن از مدل دیچو و دی چاو (۲۰۰۲) استفاده شده است.
مدل دیچو و دیچاو به شرح زیر می باشد:

(۳-۱)

۴-۲۶-۲ بافت هسته مرکزی شهر دوگنبدان
بافت قدیمی این شهر محله های رادک ، سادات و لبنان است . واحدهای تجاری شهر در این منطقه قرار دارند ، این قسمت از شهر دارای تراکم جمعیتی و ساختمانی زیاد بوده و شهر به دلایل اقتصادی تا برروی ارتفاعات غربی گسترش یافته است . جنس مصالح بکار رفته در واحد های مسکونی این قسمت از نوع آهن ، آجر ، گچ ، سنگ و بعضا بلوک می باشد . تراکم جمعیت ناخالص دراین بخش به طور متوسط ۸/۲۰۹و حداقل آن ۵/۹۳و حداکثر ۲۸۲نفر در هکتار می باشد . (همان ص۲۹) شبکه دسترسی داخل این محلات به صورت ارگانیک و غیرمنظم است ، در حالیکه معابر اصلی این قسمت دارای فرم شطرنجی است. بازار اصلی این شهر در کنار خیابان های اصلی (بلادیان و بشارت) با پیاده روهای سرپوشیده قرار گرفته ، که ازویژگی های خاص بافت فیزیکی و مراکز قدیمی شهرهای مناطق گرم است . این منطقه از نظر خدمات شهری ، فضای سبز و تسهیلات شهری دچارکمبود شدیدی است . درداخل شبکه اصلی بافت داخلی مناطق مسکونی را کوچه های باریک دربرگرفته است ، کوچه های بسیاری دراین مناطق بن بست می باشند و از میان آن ها مسیرهای آبرویی عبور می کند که فاضلاب منازل به داخل آن می ریزد، تملک اراضی مسطح شمالی توسط شرکت نفت ، دردسترس نبودن زمین کافی وارزان دربخش های مسطح مرکزی و آزمندی زمینداران موجب تفکیک اراضی به قطعات کوچک و توسعه شهر در دامنه ارتفاعات جنوب غربی گردید. خیابان های کیامرثی و سعدی دوخیابان اصلی این بخش هستند که از عرض کافی برخوردار نیستند (به ترتیب ۸و۱۰متر) عبور و مرور وسایل نقلیه درآن ها به کندی صورت می پذیرد و معابر فرعی تر به صورت عمود بر این خیابان ها با شیب نسبتا تندی ایجاد شده است. انتهای معابر جنوبی گاه به صورت پلکانی درآمده است بدین لحاظ امکان خدمات رسانی از طریق این معابر وکوچه های منشعب ازآن را غیرممکن ساخته است. بافت محله رادک دراین منطقه تاحدودی از بقیه بافت قدیمی متفاوت است . شبکه معابر دسترسی این محله متأثر از توپوگرافی زمین است .
۴-۲۶-۳ بافت کوی کارکنان شرکت نفت
در قسمت شمال شهر دوگنبدان واقع شده است ، کوی کارگری و کارمندی شرکت نفت شامل فضاهای خدماتی، تأسیسات اداری و مناطق مسکونی کارکنان شرکت نفت است . این منطقه توسط کارشناسان انگلیسی یک جا طراحی و اجرا شده است . بافت فیزیکی آن متفاوت با شهرهای ایران است ، ایده و مقیاس طرح متأثر از ارزش ها و معیارهای اروپایی است .بدین لحاظ بافت فیزیکی این منطقه فاقد اصالت بافت شهری ایران است شبکه معابر این بخش به نحوی است که درآن سلسله مراتب معابر اصلی وفرعی و دسترسی ماشین روبه واحدهای مسکونی تأمین شده است . تمرکز فعالیت های خدماتی از قبیل خدمات آموزشی ، بهداشتی و تجاری به صورت یکجا سبب گردید این بخش از شهر به صورت مجموعه مسکونی خودکفا از نظر خدمات شهری درآید . فضای سبزاین منطقه به صورت پارک ، فضای سبزحاشیه خیابان ، وفضای سبز خصوصی منازل مسکونی سبب تفاوت چشمگیر این بخش درقیاس با بخش مرکزی شده است.واحدهای مسکونی اکثرا به صورت ویلایی وجهت واحدهای مسکونی جنوبی-شمالی است.
۴-۲۶-۴ بافت محله های جدیدالحداث
این محلات شامل کوی پانصددستگاه ، مجموعه مسکونی ۱۰۸دستگاه ، مجموعه مسکونی مسکن و شهرسازی رزمندگان ، سه راهی وکوی کارکنان دولت می باشد.این محلات درطی دهه های اخیر احداث گردیده اند. طراحی این محلات برپایه مطالعات آماده سازی زمین درطرح های متداول مسکن وشهرسازی انجام نگرفته است ،درطراحی این محلات فضاهای خدماتی موردنیاز پیش بینی نشده است.بدین لحاظ این مناطق ازنظربرخورداری از فضا های خدمات محله ای درمضیقه هستند .بافت این محلات شطرنجی وشبکه ارتباطی آن ها جهت استفاده ازوسایل حمل ونقل موتوری طراحی شده است جهت معابر اصلی در درمجموعه مسکونی مسکن وشهرسازی وکوی کارکنان دولت شمال به جنوب ودرجهت شیب عمومی زمین است.امادرمحله پانصد دستگاه جهت معابراصلی مختلف است وطراحی معابراین منطقه باشیب زمین هماهنگی ندارد درنتیجه درایام بارندگی آب درسطح معابر شرقی وغربی جمع می شودومشکلاتی راازنظر تردد برای اهالی به وجود می آورد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۲۷ مراحل رشدشهردوگنبدان
۴-۲۷-۱ مرحله اول قبل ازسال ۱۳۳۵
قبل ازکشف واستخراج نفت دوکانون جمعیتی عمده درمحدوده فعلی شهر دوگنبدان وجود داشته ، یکی روستای زریون درمحل باند قبلی فرودگاه شرکت نفت(شمال غرب فرودگاه فعلی)و دیگری آبادی پروبالی. همزمان با شروع فعالیت های شرکت نفت روستای زریون درسال ۱۳۱۹به منظور ایجاد فرودگاه تخریب واهالی آن به ده پروبالی نقل مکان می کنندکه منطقه مسکونی کوچکی نیز تحت عنوان رادک که با فاصله کمی ازپروبالی وجودداشته است به غیرازمناطق یادشده ،مکانی در۲۰کیلومتری جنوب شرقی دوگنبدان فعلی وجودداشته است که امروزه بانام گچساران قدیم مشهور می باشد ومتروکه می باشد.اما درقدیم محل استقرار کارگران صنعت نفت واتباع بیگانه ای بوده که درکنسرسیوم نفت مشغول به کاربوده اند ، همچنین تعدادزیادی ازبومیان منطقه که بعضا به عنوان کارگرشرکت نفت وکمتربه عنوان پیمانکارمشغول به کاربوده انددر آن مکان زندگی می کرده اند.گروه های یادشده هرکدام جداگانه درمحلات مخصوص به خود سکنی گزیده بودند.البته عده دیگری نیز تحت عنوان بازاری پدیدآمدند که مایحتاج اهالی شهرک وهمچنین سایر روستاهای پیرامونی راتاشعاع۵۰کیلومتری تأمین می کردند.(مهندسین مشاوربعدتکنیک۱۳۷۵ص۲۵)درسال ۱۳۳۴رسما سازمان شهری دوگنبدان اعلام گردید.(مجیدی۱۳۷۱ص۱۱۹)وجمعیت شهرکه عمدتا درمنطقه پروبالی می زیسته انددرسال ۱۳۳۵جمعیتی معادل ۱۲۵۶نفر بوده اند.دراین دوره ساخت شهر دوگنبدان به صورت ارگانیک وخودرو بدون طرح ونقشه قبلی بوده است.
۴-۲۷-۲ مرحله دوم ازسال ۱۳۳۵تا۱۳۵۵
دراین دوره شرکت نفت به ایجادوتوسعه مناطق مسکونی جهت اسکان کارکنان خود پرداخته است ،این ساخت وساز درسال ۱۳۳۵درجهت شمال منطقه پروبالی وآنسوی جاده ارتباطی خوزستان به فارس شروع شد.الگو وطرح این ساخت وساز که امروزه بخشی از شهردوگنبدان به نام منطقه شرکتی راتشکیل می دهدازلحاظ وجود فضای سبز کاملا برگرفته از طرح شهرک های انگلیسی وخصوصا طرح ابنزرهاوارد یعنی شهرهای باغ مانندبادرنظر گرفتن فضای بازکافی ، منطقه بندی براساس طرح واحدهای خودیار وخانه باغهایی که دورتادور آن هاراباغ وفضای سبز احاطه کرده می باشد.(شیعه ۱۳۷۸ص ۳۴) عاملی که دراین دوره به رشد شهردوگنبدان کمک کرده است ، تخریب وتخلیه گچساران قدیم ومهاجرت اهالی به دوگنبدان فعلی درسال ۱۳۳۸ می باشد. مهم ترین دلیل تخریب این شهرک ، نفت خیز بودن منطقه وجستجو وانفجارات پیاپی برای کشف منابع نفتی توسط شرکت نفت می باشد .(مهندسین مشاور بعدتکنیک ۱۳۷۵ص۶۱) البته تپه ماهوری بودن منطقه نیز درمهاجرت موثر بوده است. عوامل دیگری نیزدراین دوره برافزایش جمعیت شهردوگنبدان موثربوده اندکه بیشترجنبه سیاسی ، نظامی داشته اند. سیاست های کلی دولت پس ازسال ۱۳۳۵یعنی اسکان عشایر واصلاحات ارضی منجربه درگیری هایی بین عشایرمنطقه ودولت وقت درارتفاعات شمالی استان به ویژه درشهرستان های بویراحمد وکهگیلویه شد که اصطلاحا غائله فارس (جنوب)نامیده شد . پس ازشکست نیروهای بومی درشهریور۱۳۴۲ خیل عظیمی ازجمعیت عشایری استان به دلیل اینکه درآن دوران شهردوگنبدان مهم ترین مرکزشهری استان بوده و بیش از ۹۰درصدجمعیت شهری استان رادرخود جای داده بودوعلاوه برآن به دلیل فعالیت های شرکت نفت شرایط کارفراهم بوده ،در این شهرسکنی گزیدند.(مرکزآمارایران۱۳۴۵ص۲۱) به طورکلی درطول یک دهه یعنی ازسال ۱۳۳۵تا۱۳۴۵جمعیت این شهربیش از۱۰ برابرشده وبانرخ ۲۶/۷درصداز۱۲۵۶نفردرسال ۱۳۳۵به ۱۳۴۳۰درسال ۱۳۴۵ رسیده است.
۴-۲۷-۳ مرحله سوم ازسال ۱۳۵۵ تا۱۳۷۵
دراین دوره کشورایران باافزایش درآمدهای ارزی ناشی ازفزونی قیمت نفت مواجه بوده که خود دربالا رفتن نرخ رشد شهرنشینی تأثیر به سزایی داشته است.شهردوگنبدان نیز به دودلیل ازاین جریان تأثیر پذیرفته است.اول این که به تبع سیاست کلی دولت مبنی بر عدم توجه به روستاها و بخش کشاورزی ، درعوض ایجاد شهرهای پرزرق وبرق ووجود شرایط اشتغال نسبی درنتیجه اختصاص بودجه بیشتربه شهرها سیل جمعیت روستایی همانند سایرشهرهای ایران به شهردوگنبدان نیزهجوم آوردند.دوم اینکه به دلیل افزایش فعالیت های صنعت نفت درمنطقه این مهاجرت تشدید شده است.دراین دوره شاهد گسترش شهربه ویژه درمناطق نفت می باشیم.دربخش غیرشرکت نفتی نیزخیابان بلادیان (بازاراصلی شهر) باپیاده روهای مسقف به سیاق بازارهای مناطق گرمسیری، همچنین خیابان شهیدبشارت تکمیل شده وشهر تاخیابان شیراز(بزرگراه مرکزی شهر)گسترش یافته است.(مهندسین مشاوربعدتکنیک۱۳۷۵ص۳۶) تااین دوره شهردوگنبدان ازنظرکالبدی دوقسمت بوده است،یکی درشمال بزرگراه اصلی که مناطق شرکتی ودارای ساخت وسازبراساس طرح والگو است،اما دومی که درجنوب بزرگراه بوده بیشترحالت ارگانیک وخودجوش داشته وبخش اعظم آن فاقد هرگونه طرح ونقشه ای بوده است.
۴-۲۷-۴ مرحله چهارم بعدازسال۱۳۷۵
دراین دوره باتوجه به اقدامات سازمان نوپای اراضی شهری استان ، واگذاری زمین توسط تعاونی های کارمندی ومحدودیت ساخت وسازضلع شرقی وجنوبی شهر به دلایل وجوداراضی شرکت نفت وناهمواری ها شاهد گسترش شهر به مناطق غربی(سه راهی وکارکنان)وشرقی (پانصددستگاه) می باشیم.(همان ص۵۶)ادامه ساخت وسازهای شهری دراین دوره عمدتادرامتدادجاده ارتباطی خوزستان به فارس بوده وباعث کشیدگی شهر به جهات غربی وشرقی شده است وشهردوگنبدان به حالت شهر خطی درآمده است ، ساخت وسازدراین دوره بیشترحالت شطرنجی بادرنظرگرفتن معابرماشین رو داشته است.
۴-۲۸ ریخت شناسی وبافت شهر
به طورکلی شناخت پیکر ، ساخت و بافت شهر یکی از ارکان مطالعات شهری است که اصطلاحا مورفولولوژی نامیده می شود.به اعتقاد دکتر شکویی مطالعه سیستماتیک فرم، شکل وطرح حوزه های شهری مورفولوژی شهری نامیده می شود ، که گاهی رشدوکارکرد نیز به این مواردافزوده می شود.به نظر وی هرچشم اندازشهری از سه عامل اصلی یعنی طرح خیابان ها ،کاربری زمین وسبک معماری تأثیر می پذیرد که جغرافی دانان ازاین سه عامل تشکیل دهنده مورفولوژی شهری به کاربری اهمیت خاصی می دهند.(شکویی ۱۳۷۵ص ۲۵۷-۲۵۶) مورفولوژی شهری مطالعه نظام یافته (سیستماتیک) ازتکوین، رشد ، طرح ، فرم، ساخت ، کارکرد وتوسعه شهر باتوجه به ساخت های اجتماعی ، اقتصادی است(همان ص۲۶۶) بدیهی است مورفولوژی هرسکونتگاه باتوجه به درجه اهمیت درزمینه های اقتصادی ،اجتماعی وسیاسی ازحوزه های دورونزدیک تأثیر می پذیرد.دراین بین شهر دوگنبدان با مورفولوژی خاص نه تنها متأثرازوضعیت اجتماعی ، طبیعی مکان استقرار وکنش وواکنش های مناطق پیرامونی خود می باشد و دوگنبدان از کشورهای غربی هم به علت ارزش نفت تأثیر پذیرفته است.محلات شهر دوگنبدان رابه چهار بافت شامل بافت قدیمی،بافت شرکت نفت ،بافت جدید شرقی،بافت جدید غربی تقسیم می کنیم. زیرا ساخت امروزی شهرنتیجه کارکرد نیروهای سیاسی،اجتماعی،اقتصادی،دردوره های گذشته است.(شکویی ۱۳۷۵ص ۳۱) کاربری تأسیسات شهری درسطح شهر دوگنبدان ازنظر سرانه ودسترسی وضعیت مناسبی ندارد . سرانه کاربری تجاری دراین شهر ۳۳/۳ مترمربع وسرانه کاربری بهداشتی ودرمانی ۱/۱ مترمربع می باشدکه بالاتر ازازاستانداردهای پیشنهادی یعنی۲۵/۲و۹۴/۰مترمربع می باشد. امافاصله مناسب دسترسی به این کاربری ها درنواحی مختلف شهر دوگنبدان لحاظ نشده است.کاربری های تجاری وپارک علاوه براینکه از نظر دسترسی وضعیت مناسبی ندارد با کمبود سرانه موجود نسبت به استاندارد مواجه می باشند،چنانکه سرانه تجاری وپارک درشهردوگنبدان به ترتیب ۱۱/۱و۹۵/۰مترمربع می باشند. که کمتر ازاستانداردآنها یعنی ۸/۲و۵مترمربع می باشد.
۴-۲۸-۱ بافت قدیمی شهر(محله سادات،لبنان،رادک)
جمعیت این بافت درسال ۱۳۸۰معادل ۲۶۳۷۴نفربوده که هسته اولیه شهردوگنبدان رادرخود جای داده است وهمانند هسته اولیه بسیاری از شهرها ازنظرتناسب کاربری اراضی بانیازمندی های ساکنان وضعیت مناسبی ندارد. شبکه معابر دراین بافت نسبت به سایر بافت ها بسیار تنگ ودربسیاری از محلات پرپیچ وخم است، همچنین درجنوبی ترین قسمت این بافت که به ارتفاعات جنوبی شهر دوگنبدان ختم می شود(لبنان)مساکن تا بالای ارتفاعات گسترده شده اند وبه دلیل شیب وکم عرض بودن معابر تردد اهالی به ویژه افراد مسن وخردسال مشکل است ودسترسی سواره دربسیاری ازقسمتها غیرممکن می باشد سرانه مسکونی این بافت ۳۶/۳۱نترمربع است که پایین ترین سرانه مسکونی در دوگنبدان بوده و۸۴/۸مترمربع کمترازمتوسط سرانه مسکونی شهر می باشد . سرانه آموزشی این بافت۷۷/۱مترمربع است که کمتر ازاستانداردآن یعنی ۲۵/۲مترمربع می باشد درمقطع متوسطه این بافت باسرانه ۱۶/۰مترمربع با۱۸/.مترمربع کمبودنسبت به استانداردمسکن وشهرسازی مواجه می باشد . سرانه آموزشی دبستان این بافت نیز۸/.مترمربع می باشد که کمتر از استانداردیعنی ۰۷/۱متر مربع است.سرانه های بهداشتی درمانی، تجاری وپارک به ترتیب معادل۲۴/۱،۵/۱،۱۲/۱مترمربع است که به ترتیب۳/.،۳۹/.و۱۷/.مترمربع بیشترازسرانه متوسط می باشد .فزونی سرانه بهداشتی ودرمانی نسبت به استانداردموجود معادل۳۵/ .مترمربع وناشی ازقرارگیری بیمارستان ومراکزاصلی بهداشتی ودرمانی دراین بافت می باشد.که کارکردی فرامحله ای وشهری دارند.اماسرانه پارک وتجاری به ترتیب باکمبود ۳۸/۳و۳/۱مترمربع نسبت به استانداردموجودباتوجه به کاکرد فرامحله ای وشهری این بافت نشانگر وضعیت نامطلوب کاربری های یادشده می باشد.
۴-۲۸-۲ بافت شرکت نفت
این بافت ازشهردوگنبدان که پس ازشروع فعالیت صنعت نفت ایجاد گردید درشمال جاده اصلی شهرقرار دارد جمعیت ساکن این بافت درسال ۱۳۸۰،۱۵۹۰۸ نفربوده که باسرانه مسکونی ۸/۵۱ مترمربع بالاترین سرانه رابه خوداختصاص داده اند و۶/۱۱مترمربع افزون ترازسرانه مسکونی کل شهراست.(مرکزآمارایران۱۳۸۰ص۴۵) ازلحاظ بافت شهری باسایرمناطق شهردوگنبدان متفاوت وفاقداصالت بافت شهرهای ایرانی می باشد.شبکه معابراین بخش به خوبی طراحی شده است ودر آن سلسله معابر اصلی وفرعی ودسترسی به واحدهای مسکونی لحاظ شده است.فضای سبز منازل مسکونی وحاشیه خیابانها به ویژه دربخش کارمندی این بافت تداعی گر طرح باغ شهر ابنزرهاوارد شهر کهای انگلیسی می باشد،چنانکه واحدهای مسکونی این بافت هرکدام در محوطه ای از باغ وبه صورت شمالی جنوبی طراحی شده اند و دیوارحیاط خانه ها از نوعی گیاه به نام مورد ساخته شده است. سرانه انواع کاربری در این بافت بالاترین سرانه رانسبت به بافتهای شهر به خود اختصاص داده است. سرانه کاربری های آموزشی، بهداشتی ودرمانی وفضای سبز به ترتیب ۶۵/۷،۱۷/۲و۶/۱۳مترمربع است که۳۲/۴،۲۳/۱و۶۲/۷مترمربع بالاترازسرانه شهردوگنبدان و۴/۵،۲۸/۱و۶/۴مترمربع بیشترازاستانداردموجودمیباشد.هرچندسرانه پارک ۲۷/۲مترکمترازاستانداردموجود می باشدامابالاترین سرانه پارک رانسبت به سایر بافت ها داردکه۳۲/۱متر مربع بالاترازسرانه پارک شهر می باشد.سرانه تجاری این بافت ۱۲/۱مترمربع بوده که ۶۸/۱مترمربع کمترازاستانداردموجود اما۰۱/۰مترمربع بالاترازکل سرانه شهر می باشد وبادر نظر گرفتن این موضوع که بخش زیادی ازاین کاربری دردوبافت قدیمی شهر وجدید غربی که سرانه بیشتری دارد،کارکردی فراتر ازمحلات مربوطه داشته وبه کل شهراختصاص دارند،متوجه وضعیت نسبی مناسب این کاربری دربافت شرکت نفت خواهیم بود.
جدول شماره( ۴- ۶)کاربری اراضی در۴بافت شهر دوگنبدان

استانداردوزارت مسکن وشهرسازی
سرانه متوسط شهری
سرانه دربافت جدیدغربی
سرانه دربافت جدیدشرقی
سرانه دربافت شرکت نفت
سرانه دربافت قدیم
کاربری
۲۵/۲
۳۳/۳
۹/۲
۶/۱
۶۵/۷
۷۷/۱
آموزشی
۴۹/۰
۰۱۷/۰
۰۲/۰
۰
۰۴۷/۰
۸۰۰/۰
زیردبستان